Murowe mpantta wa sirimuhina

Murowe mpantta wa myaha sirimuhina

MWAHA ONITHOKORERIWA 45

Muhihiye Wooniheryana Ophenta Wekeekhai

Muhihiye Wooniheryana Ophenta Wekeekhai

“Murerelaneke murima n’umoriwa ikharari mukina nimukhw’awe”.—ZAK. 7:9.

NSIPO 107 Yehova ti Ntakiheryo Nuulupale na Ophenta

ELE NINROWA AHU WIIXUTTA *

1-2. Itthu xeeni sinniiriha wooniheryana ophenta wekeekhai mukina ni mukhwaawe?

SOOKHALA itthu sinceene sinniiriha wooniheryana ophenta wekeekhai. Itthu xeeni? Moone moota miruku sa mBiibiliyani sinnikhaliherya aya waakhula nikoho nno: “Mahiku othene muhihiyereryeké orera murima n’uroromeleya: . . . Mwirá siso, munoreriwa, munophwaneliwa oholo wa Muluku n’uholo w’atthu”. “Mutthu a nlema onnireriha eroho awe”. “Ole omphavela exariya n’uloka onophwanya ekumi n’ixariya n’uvuwa”.—Mir. 3:3, 4; 11:17; 21:21.

2 Miruku iya niwenhe ahu va, sinnihimya itthu tthaaru sinniiriha wooniheryana ophenta wekeekhai. Yoopacerya, Yehova onnivaha efaita ophenta wekeekhai. Ya nenli, ophenta wekeekhai onniniphwanyiha mireerelo. Mwa ntakiheryo, hiyo ninnikhalana apatthani eekeekhai. Ya neeraru, ophenta wekeekhai onniniphwanyiha mareeliho manceene ohela muhina ophwanya okumi woohimala. Nto ninniweha wira ti vooloka otthara malakiheryo ala a Yehova anihimya wira: “Murerelaneke murima n’umoriwa ikharari mukina ni mukhw’awe”.—Zak. 7:9.

3. Mwaha ola, ninrowa waakhula makoho xeeni?

3 Mwaha ola, nnimwaakhula makoho ala 4: Tani ninreerela ahu owooniherya ophenta wekeekhai? Eliivuru ya Ruthi enniixuttiha exeeni voohimya sa ophenta wekeekhai? Olelo-va, ninrowa wooniherya sai ophenta wekeekhai? Mireerelo xeeni aniphwanya aya ale anooniherya ophenta wekeekhai?

TANI NINREERELA AHU OWOONIHERYA OPHENTA WEKEEKHAI?

4. Ninrowa otakiha sai ophenta wekeekhai wa Yehova? (Marko 10:29, 30)

4 Mwaha ovinre, woonikhaliherya woona wira Yehova onniwooniherya ophenta wekeekhai atthu yaale paahi animphenta ni animurumeela. (Dan. 9:4) Nto hiyo nihaana ‘omutakiha Muluku ntoko anaawe oophentiwa’. (aEef. 5:1) Tthiri nihaana owooniherya ophenta wekeekhai anna ni arokora a mmulokoni.—Mmusome Marko 10:29, 30.

5-6. Okhala wene nuulumo noowi ororomeleya nintaphulela exeeni?

5 Vaavo ninsuwela ahu oratteene ele enitaphulela aya ophenta wekeekhai, nnoowerya owooniherya ophenta wekeekhai anna ni arokora. Nto wira niiwexexe ele ophenta wekeekhai onitaphulela aya, nrowe nilikanyihe ni ororomeleya, nuulumo nenno atthu anceene anirumeela aya. Nrowe niwehe ntakiheryo nimosa.

 6 Nkahaya mmuupuwele mutthu onivara muteko empresa emosa mwa iyaakha sinceene, nave namuteko oororomeleya. Iyaakha sotheene ovirinhe awe ori ene empresa ele, owo khonavaanele ni mapatarau awe. Nave khahiyo wira okathi wotheene sammusivela soothanla sa mapatarau awe. Nto nnaamwi ohisiveliwaka ni empresa ele, owo onnihakalala okhalana muteko onimpwanyiha musurukhu. Owo khonrowa ohiya ovara muteko ole mpakha oreformari aahiiso ophwanya muteko mukina wooloka.

7-8. (a) Etthu xeeni enimwiiriha mutthu wooniherya ophenta wekeekhai?(b) Xeeni ninrowa ahu othokorerya iversiikulu vakhaani sa eliivuru ya Ruthi?

7 Ntoko niwenhe ahu  ettima 6, wookhala ovirikana eriyari ya ororomeleya ni ophenta wekeekhai. Maana ophenta wekeekhai onitaphulela itthu sinimwiiriha mutthu wooniherya ophenta wekeekhai. Etthu xeeni yaawiiriha arumeyi a Muluku a khalai wooniherya ophenta wekeekhai? Awo yaanooniherya ophenta wekeekhai ohiya mwaha wa okhanyereriwa, masi mwaha woowi yaaniphavela ni murima aya wootheene. Nwehe ntakiheryo na Davidi. Owo aaniphavela ni murima wotheene omooniherya ophenta wekeekhai mpatthani awe iihaniwa Yonathani, hata okathi yoole paapa awe Yonathani aaphavela awe omwiiva Davidi. Nto muhoolo mwaya Yonathani aahikhwa. Nuumala Yonathani okhwa, Davidi khaahiyale omooniherya ophenta wekeekhai mwaana a Yonathani iihaniwa Mefiboxethi.—1 Sam. 20:9, 14, 15; 2 Sam. 4:4; 8:15; 9:1, 6, 7.

8 Nnoowerya wiixutta itthu sinceene voohimya sa ophenta wekeekhai nithokoreryaka eliivuru ya mBiibiliyani ya Ruthi. Itthu xeeni nniixutta ahu eliivuru ya Ruthi? Ninrowa weettela sai mmulokoni mwahu itthu nniixutta ahu? *

ELIIVURU YA RUTHI ENNIIXUTTIHA EXEENI SA OPHENTA WEKEEKHAI?

9. Etthu xeeni yaamwiiriha Nowemi wuupuwelaka wira Yehova taamukumiherya mixankiho?

9 Eliivuru ya Ruthi, ninnisoma yowiiraneya ya Nowemi, mwaara mwanawe iihaniwa Ruthi ni Bowazi, mulopwana yoowo amphenta vanceene Muluku ni aari mmusi awe iyawe Nowemi. Nto mwaha wa etala yaakhumelenle wIsarayeli, Nowemi, iyawe ni anaaya anli axilopwana yaahithaamela oMowabi. Akhalaka oMowabi, iyawe Nowemi aahikhwa. Moottharelana anaawe anli yaahithela ni mooriipiha murima yaahikhwa. (Ruth. 1:3-5; 2:1) Ihasara iye sootheene, saahimukhulumula vanceene Nowemi. Nto owo aahixanka vanceene mpakha wuupuwela wira ihasara iye saakumiheriwa ni Yehova. Nkahaya nwehe etthu aahimmye awe oriki: “Apwiya kharere okihaxa”. “Munkìhanela-ní Nowemi, Apwiya ekiyevihalé, Muluku oweryexa akihaxalene?”—Ruth. 1:13, 20, 21.

10. Yehova oonenle sai moolumo oohiloka a Nowemi?

10 Yehova oonenle sai moolumo oohiloka a Nowemi? Owo khaahiyale omukhaliherya ni aahimoonela othunku Nowemi. Yehova, aanisuwela wira mixankiho pooti omwiiriha musuweli ‘opacerya okhala mulolo’. (Mus. 7:7) Nave Nowemi aahaana okhaliheriwa wira oone wira Yehova khaamunya-nyanle. Nto Muluku aamukhalihenrye sai Nowemi? (1 Sam. 2:8) Yehova aahimuruma Ruthi wira omooniherye Nowemi ophenta wekeekhai. Tthiri Ruthi aahimooniherya ophenta wekeekhai Nowemi vaavo aamureerela awe murima, omulipiha ni omooniherya wira aaniphentiwa ni Yehova. Ntakiheryo na Ruthi ninniixuttiha exeeni?

11. Etthu xeeni eniwiiriha anna ni arokora anceene waakhaliherya ale ariipiwe murima aahiiso akhulumunwe?

11 Ophenta wekeekhai onniniiriha waakhaliherya ale akhulumunwe. Ntoko siisaale Ruthi aamukhalihenrye awe Nowemi, anna ni arokora anceene olelo-va, khanihiya waakhaliherya ale ariipiwe murima aahiiso akhulumunwe. Maana annaaphenta vanceene anna ni arokora awo. Nave anniphavela opaka sotheene aniwerya aya wira yaakhaliherye. (Mir. 12:25; 24:10) Nto eyo ennivarihana ni ele murummwa Paulo onitumerenrye awe oriki: “Mwaamaaliheke ale ariipiwe murima, mwaakhaliheryeke ale ahilimpe, mwaapixeryeke murima atthu otheene”.—1 aTes. 5:14.

Nnoowerya waakhaliherya anna ni arokora akhulumunwe naawiriyanaka oratteene (Nwehe ettima 12)

12. Ikwaha sinceene, enamuna xeeni yooloka nikhanle ahu oomukhaliherya munna wala murokora okhulumunwe?

12 Ikwaha sinceene, enamuna yooloka nikhanle ahu oomukhaliherya munna wala murokora okhulumunwe, ori onwiriyana oratteene ni omooniherya wira ninnimphenta ni murima wotheene. Musuweleke wira Yehova onnixukhurela vanceene itthu sotheene munipaka anyu wira mwaakhaliherye arumeyi awe. (Esal. 41:2) Eliivuru ya Miruku 19:17, enihimya so: “Oninvaha mmasikhini, onnimoliha Muluku, yowo onrowa omutthuvela”.

Ruthi onvarenle ene Nowemi, vano Orpa otthikelaka oMowabi. Nto Ruthi omuleelaka Nowemi wira: “Onrowanyu okhalaka nyuwo, ni miyo kinokhalaka weiwo” (Nwehe ettima 13)

13. Yoothanla ya Ruthi yaavirikanne sai ni yoothanla ya Orpa? Ruthi oonihenrye sai ophenta wekeekhai? (Nwehe elatarato ya ekaapa.)

13 Ninniwerya wiiwexexa oratteene ele enitaphulela aya ophenta wekeekhai, vaavo ninthokorerya ahu ele yaamwiiranenle Nowemi nuumala iyawe ni anaawe okhwa. Nuumala Nowemi wiiwa “wira Apwiya yahiwupuwela atthu aya anaIsarayeli, khwavaha yolya, emalihaka etala”, Nowemi aahithanla otthikela wIsarayeli. (Ruth. 1:6) Okathi Nowemi aatthikela awe wIsarayeli, axaaraya anaawe ale yaahimutthara. Masi yeettaka mphironi, ikwaha tthaaru Nowemi aahaatumererya wira atthikele oMowabi. Etthu xeeni yiiraneyale? Biibiliya onihimya so: “Orpa ahimukhuparela piyamwan’awe, khutthikela elapo awe”. (Ruth. 1:7-14) Okhala wira Orpa aahithanla otthikela oMowabi, owo aatthara malakiheryo a Nowemi. Masi Ruthi aahipaka itthu sikina. Maana vanweryaneya Ruthi otthikela elapo awe, masi owo aahithanla okhala hoothe ni Nowemi wira omukhaliheryeke. (Ruth. 1:16, 17) Ruthi aahithanla okhala vamosa ni Nowemi, ohiya mwaha wa okhanyereriwa masi mwaha woowi aaniphavela ni murima awe wotheene. Etthu Ruthi aapanke awe aahooniherya wira aahikhalana ophenta wekeekhai. Nto etthu Ruthi aapanke awe, enniixuttiha exeeni?

14. (a) Anna ni arokora akina animutakiha sai Ruthi? (b) Moovarihana ni aHeeberi 13:16, itthu xeeni sinimusivela Muluku?

14 Ophenta wekeekhai onniniiriha opaka itthu sikina wira naakhaliherye atthu akina. Olelo-va ntoko khalai, anna ni arokora anceene annithanla owooniherya ophenta wekeekhai anna ni arokora akina hata ale ahinaasuwela aya. Mwa ntakiheryo, vaavo aniiwa aya wira yookhumelela ehasara ya ephattu, moohipisa awo anniimananiha opaka etthu wira akhaliherye. Nave vaavo munna wala murokora a mmulokoni onikhalana awe mixankiho, awo annaavya inamuna soomukhaliherya ni onvaha mireerelo sa weerutthuni. Yaatakihaka makristau a eseekulu yoopacerya a muloko wa oMasedonia, awo annipaka itthu sinceene wira akhaliherye. Nave, awo annipaka itthu ‘ovikana aniwerya aya’ wira yaakhaliherye anna ni arokora oothoiwa. (2 aKor. 8:3) Tthiri Yehova onnihakalala vanceene vaavo onniweha awe nooniheryaka ophenta wekeekhai!—Mmusome aHeeberi 13:16.

OLELO-VA NINROWA WOONIHERYA SAI OPHENTA WEKEEKHAI?

15-16. Etthu xeeni yaakhumelenle mwaha wa othipelela wa Ruthi?

15 Nnoowerya wiixutta itthu sinceene nithokoreryaka yowiiraneya ya mBiibiliyani ya Ruthi ni Nowemi. Nrowe niwehe itthu vakhaani.

16 Muhihiye waakhaliherya. Okathi Ruthi aaphavela awe omutthara Nowemi vaavo aarowa awe oyuda, Nowemi aaheererya omuttikiha masi Ruthi aahithipelela. Etthu xeeni yaakhumelenle? Biibiliya onihimya wira: “Ònaka wira Ruthi anithipelela atthunaka omutthara, Nowemi khahimmye-tho etthu”.—Ruth. 1:15-18.

17. Etthu xeeni enrowa onikhaliherya ohaakuvela okhulumuwa waakhaliherya atthu akina?

17 Etthu nniixutta ahu: Nihaana opixa murima wira naakhaliherye ale akhulumunwe. Masi nihikhala-khale nihiyaka wiimananiha waakhaliherya. Mwa ntakiheryo, wanipacerya murokora onireerela okhaliheriwa, pooti okhootta nikhaliheryo. * Masi hata vari siiso, ophenta wekeekhai onooniiriha opaka sotheene ninwerya ahu wira nimukhaliherye. (aGal. 6:2) Musuweleke wira nuuvira okathi awo pooti weemererya nikhaliheryo nahu ni ommaaliha.

18. Etthu xeeni yaakhanle oomunyoonyiha Ruthi?

18 Muhaakuveke onyoonyiheya. Okathi Nowemi ni Ruthi yaaphiyale aya oBethelehemu, Nowemi aahaaphwanya anamwaattamanani awe a khalai. Nto aahaaleela wira: “Kikhumaka-mu, kahirowa ni sorera: Apwiya àkitthikiha matataru”. (Ruth. 1:21) Nkahaya muupuwele moota Ruthi oonenle awe moolumo ale a Nowemi. Muhiliyale wira Ruthi aahipaka sotheene aawerya awe wira omukhaliherye Nowemi! Maana Ruthi aahinla ni Nowemi, aahimmaaliha ni aheetta mahiku manceene ni Nowemi. Masi hata Ruthi aapanke itthu iyo sotheene, Nowemi aahimmye so: “Apwiya àkitthikiha matataru”. Nnaamwi Ruthi aavirinhe okathi munceene omukhaliherya aka Nowemi, moolumo a Nowemi yaakhala ntoko wira khaavaha efaita nikhaliheryo Ruthi anvanhe awe. Tthiri moolumo ale yaahinwereya vanceene Ruthi! Masi hata vaari siiso, Ruthi khaahiyale omukhaliherya Nowemi.

19. Etthu xeeni enrowa onikhaliherya ohihiya omukhaliherya mutthu okhulumunwe?

19 Etthu nniixutta ahu: Olelo-va, murokora okhulumunwe pooti olavula moolumo oowereya hata niimananinhe ene vanceene wira nimukhaliherye. Nto akhala wira eyo enimwiiraneya nihaakuveke onyoonyiheya. Masi nihaana wiimananiha omukhaliherya murokora owo ni onvekela Yehova wira onikhaliherye woona enamuna nikhanle ahu ommaaliha.—Mir. 17:17.

Olelo-va axitokweene animutakiha sai Bowazi? (Nwehe ittima 20-21)

20. Etthu xeeni yaamulipinhe Ruthi ni yaamukhalihenrye ohitthikela ottuli?

20 Mwaalipiheke okathi wooreerela. Ruthi aahimooniherya ophenta wekeekhai Nowemi. Masi waahiphiya okathi Ruthi aaphavela awe olipihiwa. Nto Yehova aahimuruma Bowazi wira omulipihe Ruthi. Bowazi aahimuleela Ruthi wira: “Apwiya yotthuveleni vowatta mwaha wa sorera sìralyanyu: Apwiya, Muluku a Isarayeli, yosariheni sorera, okhala wira motthyawelela wa yawo, mphavelaka murettele”. Moolumo ala yaahinvara murima vanceene Ruthi. Nto Ruthi aahimwaakhula Bowazi wira: “Nyuwo mokiririha murima, napwiy’aka! Nyuwo mokitteliha murima, mukilavulihaka ni molumo òrera”. (Ruth. 2:12, 13) Tthiri moolumo ale, Bowazi aahimmye okathi wooreerela nto yaahimulipiha Ruthi ni yaahimukhaliherya ohitthikela ottuli.

21. Ntoko onihimya awe Yesaya 32:1, 2, etthu xeeni axitokweene anireerela aya opaka?

21 Etthu nniixutta ahu: Ale aniwooniherya ophenta wekeekhai atthu akina, okathi mukina anniphavela olipihiwa. Bowazi aahimuttottopela Ruthi mwaha wa omureerela murima Nowemi. Nto olelo-va, axitokweene ahaana waattottopela anna ni arokora a mmulokoni vaavo aniweha aya wira annaareerela murima ni waakhaliherya atthu akina. Waattottopela okathi wooreerela onimwaavaha ikuru anna ni arokora awo wira ahikhulumuwe.—Mmusome Yesaya 32:1, 2.

MIREERELO XEENI ANIPHWANYA AYA ALE ANOONIHERYA OPHENTA WEKEEKHAI?

22-23. Moonelo wa Nowemi waaturukeyale sai, ni mwaha wa xeeni? (Esalimo 136:23, 26)

22 Nuuvira okathi, Bowazi aahinvaha yoolya Ruthi ni Nowemi. (Ruth. 2:14-18) Nowemi oonenle sai ovaha wa Bowazi? Owo aahimmye so: “Apwiya emurerihe Bowazi uwo. Apwiya khanihiya wamorela ikharari atthu akumi n’ale akhwiye”. (Ruth. 2:20a) Tthiri Nowemi aahituruka moonelo awe! Wanipacerya owo aahimmye wira: “Apwiya kharere okihaxa’’, masi vano Nowemi aahimmye wira: ‘Apwiya khahiyale omoriwa ikharari’. Etthu xeeni yaamukhalihenrye Nowemi oturuka muupuwelo awe?

23 Vano Nowemi aahoona wira Yehova khaamunya-nyanle. Maana Yehova aahimuruma Ruthi wira omukhaliheryeke Nowemi okathi aatthikela awe oyuda. (Ruth. 1:16) Nave Nowemi aahoona wira Yehova aahimuruma Bowazi wira aakhaliheryeke ni aavaheke mireerelo oowanli aya, Nowemi ni Ruthi. * (Ruth. 2:19, 20b) Woonasa wene Nowemi aahuupuwela so: ‘Vano kinnoona wira Yehova khonakinya-nyale, okathi wotheene ori ni hiyo!’ (Musome Esalimo 136:23, 26.) Tthiri Nowemi aahixukhurela vanceene woona wira Ruthi ni Bowazi khaamunya-nyanle! Nave Ruthi ni Bowazi yaahihakalala vanceene woona wira Nowemi aanihakalala ni aanimurumeela Yehova.

24. Etthu xeeni eniiriha ohihiya owooniherya anna ni arokora ophenta wekeekhai?

24 Mpakha-va, eliivuru ya Ruthi eniixuttinhe exeeni voohimya sa ophenta wekeekhai? Ophenta wekeekhai onniniiriha ohaakuvela ohiya waakhaliherya anna ni arokora akhulumunwe aahiiso axankale. Nave ophenta wekeekhai onniniiriha opaka itthu sinceene wira naakhaliherye anna ni arokora awo. Nto axitokweene ahaana waalipiha anna ni arokora aniimananiha owooniherya atthu akina ophenta wekeekhai. Vaavo nnaaweha ahu anna ni arokora yaakhulumunwe atthikelaka olipiha waataana waya ni Yehova, hiyo ninnihakalala vanceene. (Mit. 20:35) Masi etthu xeeni yuulupale enniiriha ohihiya wooniherya ophenta wekeekhai? Mwaha woowi, hiyo nimphavela omutakiha ni omusiveliha Yehova, yoowo ori Muluku ‘osareya ophenta wekekhai’.—Okhum. 34:6; Esal. 33:22.

NSIPO 130 Nilevelelaneke

^ etti. 5 Yehova oniphavela wira niwooniheryeke ophenta wekeekhai anna ni arokora a mmulokoni. Nnoowerya osuwela oratteene ele enitaphulela aya ophenta wekeekhai, nithokoreryaka matakiheryo a arumeyi a khalai a Muluku yoonihenrye ophenta wekeekhai. Mwaha ola, ninrowa oweha itthu nniixutta ahu ni ntakiheryo na Ruthi, Nowemi ni Bowazi.

^ etti. 8 Wira mwiiwexexe oratteene itthu nniixutta ahu mwaha ola, xontte musome ekapiitulu 1 ni 2 ya eliivuru ya Ruthi.

^ etti. 17 Okhala wira ninthokorerya ntakiheryo na Nowemi, tivonto nnaahimya ahu arokora oothoiwa ni arina mixankiho sikina. Masi itthu nniixutta ahu mwaha ola, sinimwaakhaliherya anna.

^ etti. 23 Wira nwehe itthu sikina voohimya sa itthu Bowazi apanke awe, nwehe mwaha oni: “Imite a Sua Fé Uma mulher de bem’” erevista A Sentinela ya 1 a Outubro 2012, epaaxina 19.