1. Немә үчүн биз периштәләр тоғрисида үгинишимиз керәк?

БИР адәмни чүшиниш үчүн, адәттә шу адәмниң аилисидики башқа аилә әзалири тоғрисида чүшәнчигә егә болушқа тоғра келиду. Шуниңға охшаш, Йәһвә Худани яхширақ чүшиниш үчүн униң асмандики чоң аилисиниң әзалири болған периштәләр тоғрисида чүшәнчигә егә болуш зөрүр. Муқәддәс Китап: периштәләрни “Худаниң оғуллири” дәп атиған (Аюп 38:7). Ундақта, Худаниң мәхситиниң орунлишида уларниң қандақ вәзиписи бар? Өтмүштә периштәләр инсанларниң ишлириға арилашқанму? Периштәләр сизниң турмушиңизға тәсир көрситәмду? Әгәр шундақ болса, улар қандақ тәсир көрситиду?

2. Периштәләрни ким яратқан? Уларниң сани қанчә?

² Муқәддәс Китапта пәриштәләр нәччә йүз қетимлап тилға елинған. Қени биз периштәләр һәққидә көпирәк билим елиш үчүн Муқәддәс Китаптики бир қанчә айәтни мулаһизә қилип бақайли. Периштәләрни ким яратқан? Колосилиқлар 1:16-айәт: “Йәр йүзидә яки асманда болсун, мәвҗудатларниң һәммиси У арқилиқ яритилған” дәйду. Шундақ қилип, периштәләр дәп аталған барлиқ роһий мәхлуқатлар өз тунҗа Оғлиниң васитиси билән бир-бирләп Йәһвә тәрипидин яритилған. Периштәләрниң сани қанчә? Муқәддәс Китап миллионлиған периштәләрниң яритилғанлиғини вә уларниң һәр бириниң күч-қудрәткә егә екәнлигини көрситиду (Зәбур 103:20). *

3. Аюп 38-бап 4—7-айәтләр периштәләр һәққидә бизгә немә ейтип бериду?

 ³ Худаниң сөзи болған Муқәддәс Китап бизгә: Худа йәрни яратқанда, “Худаниң һәммә оғуллири хошаллиғидин қичқиришип турған еди” дәйду (Аюп 38:4—7). Мошуниңдин көрүвелишқа болидуки, периштәләр инсанлар яритилиштин, һәтта йәр шари яритилиштин узун заманлар илгири мәвҗут болған. Муқәддәс Китапта Аюп пәйғәмбәр периштәләр: “шатлиқ қилишип” мәдһийә оқушқан дәп язған. Булар һәм периштәләрдә сезимлар болидиғанлиғини көрситиду. Чүнки, Муқәддәс Китапта сөзләнгәндәк, “Худаниң һәммә оғуллири”ниң хошаллиқта тәнтәнә қилғанлиғиға қариғанда, шу вақитта барлиқ периштәләр чоң бир аилиниң әзалири болуп уюшуп Йәһвәгә хизмәт қилған.

4. Муқәддәс Китап садақәтмән периштәләрниң инсанларниң иш-һәрикәтлиригә қизиқидиғанлиғини қандақ көрситиду?

⁴ Садақәтмән периштәләр тунҗа инсанларниң яритилғанлиғини өз көзи билән көргәндин кейин, инсанларниң көпийишигә көңүл бөлүп, Худаниң өз мәхситини қандақ әмәлгә ашуридиғанлиғиға наһайити қизиққан (Пәнди-нәсиһәт 8:30, 31; Петрусниң 1-хети 1:11, 12). Амма, вақитниң өтүшигә әгишип периштәләрниң көргини, көплигән инсанларниң меһир-муһәббәтлик Яратқучисини ташлап униңға хизмәт қилиштин ваз кәчкәнлиги болған еди. Садақәтмән периштәләрниң буни көрүп көңлиниң наһайити азапланғанлиғи шәк-шүбһисиздур. Шундақла, бир инсан Худаниң йолиға қайтса, “Худаниң периштәлириму... хошал болиду” (Луқа 15:10). Периштәләр Пәрвәрдигар Йәһвәгә хизмәт қилидиған инсанларниң бәхит-саадәтлик турмуш кәчүрүши үчүн наһайити көңүл бөлидиғанлиғи сәвәплик, Йәһвәниң дайим өзиниң йәр йүзидики садақәтмән хизмәтчилирини илһамландуруш вә қоғдаш үчүн периштәләрни әвәтидиғанлиғи һәйран қаларлиқ әмәс (Ибранийлар 1:7, 14). Төвәндики бир нәччә мисалларни көрүп бақайли.

5. Периштәләрниң илһам бериши һәм ярдәмлири тоғрисида Муқәддәс Китаптин қайси мисалларни тапалаймиз?

⁵ Өтмүштә Худа рәзилликкә толған Содом вә Гомора шәһәрлирини вәйран қилғанда, икки пәриштә һәққаний киши Лут вә униң икки қизини башлап уларниң шәһәрдин қечип чиқип һаят қелиши үчүн ярдәм қилған (Яритилиш 19:15, 16). Әсирләрдин кейин, Даниял пәйғәмбәр шир өңкүригә ташланғанда, у һеч қандақ зиянкәшликкә учримиған, һәм у: “Мениң Худайим өз пәриштәсини әвәтип... улар [ширлар] ниң еғизини бәнт қилип [бағлап] қойди” дегән (Даниял 6:22). Милади биринчи әсирдә, бир пәриштә Әйсаниң шагирти Петрусниң зиндандин қутулуп әркин болушиға ярдәм қилған (Әлчиләр 12:6—11).  Униңдин башқа, Әйса пәйғәмбәр хуш хәвәр тарқитиш хизмитини башлиғанда, периштәләр униңға илһам берип униң хизмитини қоллиған (Маркус 1:13). Йәнә Мәсиһ Әйса өлүштин азирақ илгири бир пәриштә униңға көрүнүп “мәдәт бәргән” (Луқа 22:43). Әйсаниң һаятидики шу әң муһим пәйтләрдә, периштәниң уни күч қувәтләндүрүп илһамландуруши униң үчүн немә дегән чоң тәсәлла, һә!

6. а) Бүгүнки күндә периштәләр Худаниң хәлқини қандақ қоғдайду? ә) Биз һазир қайси соаллар тоғрисида мулаһизә қилмақчи?

⁶ Бүгүнки күндә, периштәләр Тәңри Йәһвәниң йәр йүзидики хәлқигә көрүнмәйду. Гәрчә инсанлар периштәләрни көрәлмисиму, Худаниң күч-қудрәтлик пәриштәлири Худаниң хәлқини роһий җәһәттики зиянкәшликтин қоғдайду. Муқәддәс Китап: “Худавәндидин қорққучиларниң чөрисигә униң периштәси чүшүп уларни қутқузадур” дәйду (Зәбур 34:7). Немә үчүн шу сөзләр бизгә чоң тәсәлла? Чүнки, наһайити хәтәрлик яман периштәләр бар болуп, улар бизни һалак қилишни халайду. Улар кимләр? Улар қандақ пәйда болди? Улар бизгә зиянкәшлик қилишқа қандақ уруниду? Бу соалға җавап тепиш үчүн, қени биз инсанлар тарихи башланғанда немә иш йүз бәргәнлиги һәққидә қисқичә мулаһизә қилип бақайли.

7. Шәйтан инсанларни Худадин жирақлаштуруп кетиштә қандақ зор муваппәқийәткә еришти?

⁷ Биз мошу китапниң 3-бабида үгинип өткәндәк, периштәләрдин бири башқиларға һөкүмранлиқ қилиш арзусини өз қәлбидә тәрәққий қилдуруп Худаға қарши чиққан. Шуниңдин кейин, бу пәриштә Иблис Шәйтанға айланған (Вәһийләр 12:9). Шәйтан Һава анини аздурғандин кейинки 1 600 жил җәриянида йәнә инсанларни аздуруп, Худаға болған садақәтмәнликни сақлиған наһайити аз сандики адәмләрдин башқа нурғун адәмләрни Худадин жирақлаштуруп кетиштә зор муваппәқийәткә еришкән. Шу аз сандики садақәтмән кишиләр Һабил, Һанух вә Нуһ қатарлиқлардур (Ибранийлар 11:4, 5, 7).

8. а) Бәзи периштәләр қандақ қилип җинларға айланған? ә) Нуһ пәйғәмбәр заманида йәр йүзигә Топан сүйи кәлгәндә, җинлар һаятини сақлап қелиши үчүн немә иш қилишқа мәҗбур болди?

⁸ Нуһ пәйғәмбәрниң заманида, башқа периштәләрму Йәһвә Худаға қарши чиққан. Улар Худаниң асмандики чоң аилисидин айрилип инсан сияқиға кирип йәр йүзигә чүшкән. Немә үчүн? Биз Муқәддәс Китапниң Яритилиш 6-бап 2-айитини көрүп бақайли: “Худаниң оғуллири” шу қизларниң чирайлиқлиғини көрүп, өзлири халиған  қизларни хотунлуққа елишқа башлиди”. Амма, Тәңри Йәһвә шу периштәләрниң һәрикәтлири арқилиқ инсанлар җәмийити вәзийитиниң давамлиқ чириклишип кетишигә йол қоймиған. Йәһвә йәр шаридики рәзилликләрни Топан сүйи арқилиқ сүпүрүп ташлиған вә пәқәт өзигә садиқ болған хизмәтчилиринила сақлап қалған (Яритилиш 7:17, 23). Нәтиҗидә, у қарши чиққучи периштәләр йәни җинлар дәп аталған яман периштәләр инсан сияқидики тенини ташлап роһий җанлиқ һалитидә асманға қайтишқа мәҗбур болған. Улар Иблис тәрәптә турғачқа, Иблис Шәйтан “җинларниң башлиғи” болған (Мәтта 9:34).

9. а) Җинлар дәп аталған яман периштәләр асманға қайтқанда, уларға немә болди? ә) Җинларға мунасивәтлик қайси ишлар тоғрисида мулаһизә қилимиз?

⁹ Худаға бойсунмиған яман периштәләр асманға қайтқанда, башлиғи  Шәйтанға охшаш Худаниң асмандики чоң аилисидин қоғлап чиқирилди (Петрусниң 2-хети 2:4). Һазир улар инсан сияқидики тәнни кийәлмисиму, улар давамлиқ инсанларға яман тәсир қилмақта. Әмәлиятта, шу җинлар дәп аталған яман периштәләрниң ярдимидә Шәйтан “пүтүн дунияни аздурғучи” болуп инсанларни аздуруватиду (Вәһийләр 12:9; Юһаннаниң 1-хети 5:19). Җинлар адәмләрни қандақ аздуриду? Җинлар адәмләрни аздуруш үчүн алаһидә усулларни қоллиниду (Коринтлиқларға 2-хәт 2:11). Қени биз җинларниң адәмләрни аздуридиған бәзи усуллири тоғрисида мулаһизә қилип бақайли.

10. Әмәлиятта җинкәшлик, җодигәрлик, сехиргәрлик дегәнләр немә?

¹⁰ Җинлар дәп аталған яман периштәләр кишиләрни аздуруш үчүн һәр хил усулларни қоллиниду. Җинкәшлик, җодигәрлик, сехиргәрлик, палчилиқ қилиш әмәлиятта җинлар билән беваситә яки башқа кишиләрниң васитиси арқилиқ алақә қилиш усуллиридур. Җодигәрликкә охшаш җинкәшлик билән мунасивәтлик ишлар билән мәшғул болуш Муқәддәс Китапта әйипләнгән болуп, Муқәддәс Китап бизниң һәр қандақ түрдики сехиргәрлик билән мунасивәтлик ишлардин жирақ турушимизни агаһландуриду (Галатиялиқлар 5:19—21). Җинларниң җинкәшлик қилиш арқилиқ адәмләрни аздуруши худди белиқчиларниң йәмчүк арқилиқ белиқларни қармиғиға чүшүргинигә охшаш. Белиқчилар һәр хил қармақ ишлитиш арқилиқ һәр хил түрдики белиқларни тутқиниға охшаш, җинлар җинкәшлик билән мунасивәтлик һәр хил усуллири арқилиқ һәр қандақ адәмни өз алиқиниға елип уларни өз тәсиригә алиду.

11. Пал ечиш дегән немә? Немә үчүн пал ечиштин өзимизни нери тутушимиз керәк?

¹¹ Пал ечиш җинларниң ишлитидиған бир хил қармиғи. Пал ечиш дегән немә? Пал ечиш кишиләрниң бәзи нәрсиләрни ишлитип кәлгүсидә болидиған ишларни билиш үчүн урунуп қилған һәрикәтлиридур. Пал ечишниң шәкиллири көп болуп, юлтузларға қараш, карта ечиш, ташларни чечиш, қол сизиғини оқуш, чүшләрни өрүш қатарлиқлар. Нурғун кишиләр пал ечишниң һеч қандақ зиянлиқ тәрипи йоқ, синап бақса һеч немә болмайду дәп ойлайду. Лекин, Муқәддәс Китап палчиларниң җинлар билән алақә қилидиғанлиғини йәни улар бирликтә ишләйдиғанлиғини көрситиду. Мәсилән, Муқәддәс Китапниң Әлчиләр 16:16—18-айәттә: “Палчилиқ роһ” өз илкигә алған йәни җин чаплишивалған бир қизниң палчилиқ қилип кәлгүси ишларни алдин  ейтқанлиғи тилға елинған. Амма, җинлар у қиздин қоғлап чиқирилғанда, у қизниң кәлгүсини ейтип бериш қабилийити йоқалған.

12. Немә үчүн өлүкләр билән алақә қилишқа наһайити хәтәрлик?

¹² Җинларниң адәмләрни аздурушиниң йәнә бир усули, у өлгән адәмләр билән муамилидә болуш. Өлүп кәткән йеқин кишиси тоғрисида көңли азап чекиватқан адәмләр хата ой-пикирләр тәрипидин дайим аздурулиду. Бәлким, пәқәт өлүп кәткәнләрла ейтип берәләйду дәп қаралған мәлум ишларни, җинлар билән алақә қилидиған васитичилар кишиләргә ейтип бериши мүмкин яки улар аңлимаққа өлүп кәткән адәмниң авазиға охшаш авазда сөзлиши мүмкин. Нәтиҗидә, нурғун кишиләр өлүкләрниң роһлири растинла һаят, биз өз қайғу-һәсрәтлиримизгә шу өлүкләрниң роһлири билән алақә қилиш арқилиқ тәсәлла тапалаймиз дәп ишиниду. Амма, шундақ қилиш арқилиқ тәсәлла тепиш һәқиқәтән хата вә хәтәрлик. Немә үчүн? Чүнки, җинлар өлүп кәткән кишиләрниң авазини охшиталайду вә җинлар билән алақә қилидиған васитичиләр өлүкләр тоғрисидики бәзи ишларни ейтип берәләйду (Самуилниң 1-язмиси 28:3—19). Биз мошу китапниң 6-бабида үгинип өткәндәк, адәм өлгәндин кейин униң роһи башқа җайларда йәнә мәвҗут болуп яшимайду (Зәбур 115:17). Шуңа “өлүкләрдин мәслиһәт сорайдиған  кишиләр” җинлар тәрипидин аздурулиду һәм шундақ қилиш Худаниң ирадисигә қарши қилинған һәрикәттур (Тәкрар қанун 18:10, 11; Йәшая 8:19). Шуниң үчүн, җинлар ишлитидиған хәтәрлик йәмчүккә алдинип қелиштин сақлиниш үчүн һәр дайим һошияр болуш керәк.

13. Илгири җинларниң қорқутуши астида яшиған кишиләр қандақ қилған?

¹³ Яман роһлар йәни җинлар кишиләрни аздурупла қалмай йәнә кишиләрни қорқитиду. Бүгүнки күндә, Шәйтан вә җинлар өзлириниң “вақтиниң аз” қалғанлиғини вә пат-арида һеч иш қилалмайдиғанлиғини билиду. Шуңа улар илгири һеч қачан қилип бақмиған һәр хил яманлиқларни барлиқ күчи билән қилмақта (Вәһийләр 12:12, 17). Гәрчә шундақ болсиму, илгири яман роһларниң йәни җинларниң қорқутуши астида кечә-күндүз қорқунуч ичидә яшиған нурғунлиған кишиләр шу қорқунучтин аллиқачан азат болған. Қандақларчә? Әгәр бир киши аллиқачан җинкәшлик билән мунасивәтлик ишлар билән шуғулланған болса, яман роһлар йәни җинларниң қолидин қандақ қилип қутулалайду?

14. Милади 1-әсирдики Әфәс шәһиридики Әйсаниң әгәшкүчилиридәк, биз җинларниң қолидин азат болуш үчүн немә қилишимиз керәк?

¹⁴ Муқәддәс Китап бизгә қандақ қилип җинларға қарши туруш вә қандақ қилип җинларниң қолидин қутулуш тоғрисида ейтип бериду. Милади 1-әсирдики Әфәс шәһиридики Әйсаниң әгәшкүчилириниң көрсәткән үлгисигә қарап бақайли. Уларниң бәзилири Әйсаниң әгәшкүчилири болуштин авал җинкәшлик билән мунасивәтлик ишлар билән шуғулланған. Улар җинкәшлик билән мунасивәтлик болған сехиргәрлик қилишни ташлап җинларниң қолидин азат болушни қарар қилғанда, улар немә иш қилған? Муқәддәс Китап: “Сехиргәрлик қилған бир мунчә адәмләр өзлириниң сехиргәрлик тоғрисидики китаплирини әкелип бир йәргә догилап, көпчиликниң алдида көйдүрүшти” дәйду (Әлчиләр 19:19). Шу қедимқи Әфәс шәһиридики йеңи етиқатчиларниң сехиргәрликкә мунасивәтлик китаплирини көйдүрүветиши, бүгүнки күндә Шәйтанға қарши турушни үмүт қилидиған кишиләр үчүн яхши үлгидур. Йәһвәгә хизмәт қилишни халиғучилар җинкәшлик билән мунасивәтлик һәр қандақ нәрсиләрни ташлаветиши керәк. Җинкәшлик билән мунасивәтлик нәрсиләр төвәндикиләрни өз ичигә алған болуп, китап-журналлар, тәшвиқат вә кинофильм, нахша-музыка вә мошулардин башқа йәнә яманлиқларға қарши туруш үчүн ишлитидиған  тумарлар вә башқа нәрсиләр, кишиләрни җинкәшлик вә униң билән мунасивәтлик болған башқа җодигәрлик, даханлиқ, сехиргәрлик қатарлиқ ишларни қилишқа үндәйду вә қизиқтуриду (Коринтлиқларға 1-хәт 10:21).

15. Җинларниң һуҗумиға қарши туруш үчүн немә қилишимиз керәк?

¹⁵ Әфәс шәһиридики Әйсаниң әгәшкүчилири сехиргәрликкә мунасивәтлик китаплирини көйдүрүвәткәндин бир нәччә жил кейин, әлчи Павлус уларға хәт йезип: “Яман роһий күчләргә қарши җәң қиливатимиз” дегән (Әфәсликләр 6:12). Мошуниңдин көрүвелишқа болидуки, җинлар йәнила ваз кәчмигән. Улар давамлиқ кишиләрни өз тәсиригә еливелишқа тиришқан. Шуңа, Әфәс шәһиридики шу етиқатчилар йәнә немә қилиши зөрүр болған? Павлус уларға: “Шәйтанниң барлиқ от туташтурулған оқлирини тосап қалалайдиған ишәнч қалқинини қолуңларға елиңлар” дегән (Әфәсликләр 6:16). Шуниң үчүн иман-етиқатимиз күчлүк вә мустәһкәм болғансери, бизниң иман-етиқатимиз җинларниң һуҗумиға қарши туридиған әң мустәһкәм қалқан болиду (Мәтта 17:20).

16. Биз қандақ қилип иман-етиқатимизни күчлүк вә мустәһкәм қилалаймиз?

¹⁶ Ундақта, биз қандақ қилип өз иман-етиқатимизни күчлүк һәм мустәһкәм қилалаймиз? Муқәддәс Китап үгиниш арқилиқ. Әгәр сепил теминиң һули мәзмут болса, асан өрүлүп чүшмәйду. Шуниңға охшаш, иман-етиқатимизниң мустәһкәм һули болса, биз иман-етиқатта тәврәнмәй мустәһкәм вә мәзмут туримиз. Иман-етиқатниң мустәһкәм һули Худаниң сөзи болған Муқәддәс Китаптики тоғра билимдур. Әгәр биз һәр күни Муқәддәс Китапни оқуп үгәнсәк, бизниң иман-етиқатимиз барғансери мустәһкәм вә мәзмут болиду. Өрүлмәс сепил темиға охшаш иман-етиқатимиз җинларниң һуҗумидин вә тәсиридин сақлиништа, биз үчүн мустәһкәм қалқан болиду (Юһаннаниң 1-хети 5:5).

17. Җинларға қарши туруш үчүн қайси ишни қилиш зөрүр?

¹⁷ Униңдин башқа, Әфәс шәһиридики Әйсаға әгәшкүчиләрниң йәнә қайси ишни қилиши зөрүр болған? Әфәс шәһиридә җинларға чоқунуш наһайити овҗ алғачқа, мошу шәһәрдики етиқатчилар қоғдинишқа муһтаҗ болған. Шуңа, әлчи Павлус уларға: “Һемишәм Муқәддәс Роһқа тайинип... дуа-тилавәт қилиңлар” дегән (Әфәсликләр 6:18). Бизму һазир җинларға чоқунидиғанлар билән толуп кәткән дунияда яшаватимиз. Шуңа, җинларға қарши туруш үчүн Пәрвәрдигар Йәһвагә ихлас билән дуа қилип униң қоғдишиға еришишимиз зөрүр. Әлвәттә, биз Йәһваниң исмини ишлитип дуга қилишимиз лазим (Пәнди-нәсиһәт 18:10). Шуниң үчүн, биз һемишәм “Бизни яманлиқтин жирақ қилғайсән” йәни Иблис Шәйтандин қутқузғин  дәп дугалиримизда Йәһвадин тилишимиз керәк (Мәтта 6:13). Пәрвәрдигар Йәһва ихлас билән қилинған дуаларға җәзмән җавап қайтуриду (Зәбур 145:19).

18, 19. а) Немә үчүн биз җинларға қарши җәңдә ғалибә қилалайдиғанлиғимизни ишәшлик болалаймиз? ә) Кейинки бап қайси соалға җавап бериду?

¹⁸ Җинлар наһайити хәтәрлик. Амма, биз җинлардин қорқмай яшишимиз үчүн Шәйтанға қарши туруп, Йәһва Худаға йеқинлишип униң ирадисиниң орунлиши үчүн хизмәт қилишимиз зөрүр (Яқуп 4:7, 8). Җинларниң күч-қудрити чәклик. Улар Нуһ пәйғәмбәрниң заманида җазаланған һәм кәлгүсидә Худа тәрипидин әң ахирқи һөкүмгә һөкүм қилиниду (Йәһуда 6). Шуниму һәм есиңиздә сақлаң, Йәһвәниң күч-қудрәтлик пәриштәлири бизни қоғдайду (Падишалар 2-язма 6:15—17). Шу пәриштәләр бизгә наһайити көңүл бөлиду һәм бизниң җинларға қарши турушта ғалибә қилғанлиғимизни көрүшни бәкму халайду. Бизму шуни тәсәввур қилалаймизки, садақәтмән пәриштәләр биз үчүн алқишларни яғдуруп ғалибә қилишимизға илһам бериду. Шуниң үчүн, Тәңри Йәһва вә униң асмандики чоң аилисидики садақәтмән пәриштәләр билән йеқин мунасивәт орнитишимиз керәк һәм Худаниң сөзи болған Муқәддәс Китапниң нәсиһәтлиригә көңүл қойсақ, һәр қандақ җинкәшлик билән мунасивәтлик болған нәрсиләрдин вә һәрикәтләрдин хали болғили болиду (Петрусниң 1-хети 5:6, 7; Петрусниң 2-хети 2:9). Шундила, биз җинлар дәп аталған яман пәриштәләргә қарши җәңдә җәзмән ғалибә қилалаймиз.

¹⁹ Бирақ, яман роһлар йәни җинларниң вә рәзил ишларниң инсанларға нурғун азап-оқубәтләрни пәйда қилишиға немә үчүн Худа рухсәт қилиду? Бу соалға кейинки бап җавап бериду.