Валтӥсь материалъёсы выжоно

Пуштросаз выжоно

Валтасарлэн нимыз гожтэмын горд сюйлэсь лэсьтэм цилиндр вылын.

Тодӥськоды-а тӥ?

Тодӥськоды-а тӥ?

Кызьы археология возьматэ, Валтасар Вавилонын эксэй вал шуыса?

ТРОС аръёс ӵоже Библилэн критикъёсыз веразы, Валтасар эксэй, кудӥз сярысь Данииллэн книгаяз вераське, ноку но ӧз улы шуыса (Дан. 5:1). Соос озьы малпазы, малы ке шуоно гудыса утчаськонъёс дыръя археологъёс номыре но ӧз шедьтылэ, мар возьматысал, Валтасар зэм но улӥз шуыса. Нош 1854-тӥ арын ваньмыз воштӥськиз. Мар соку луиз?

Со арын Джон Тейлор, Великобританиысь консул, эскериз вашкала Ур карлэсь куашкам бервылъёссэ, кудӥз туала Ираклэн лымшор палаз интыяськемын вал. Одӥг бадӟым башняысь со шедьтӥз горд сюйлэсь лэсьтэм кӧня ке цилиндръёсты. Котькуд цилиндрлэн кузьдалаез 10 сантиметр вал, но соос вылын мар ке но гожъямын вал. Одӥгез цилиндр вылын гожтэмын вӧсяськон, Вавилонысь Набонид эскэй но солэн бадӟым пиез Валтасар кема мед улозы шуыса. Критикъёс соглаш кариськоно луизы, Валтасар зэмзэ ик улӥз шуыса.

Нош Библия верамъя, Валтасар куке но улэм сяна, озьы ик со эксэй но вал. Критикъёс талы но туж ик ӧз оске. Кылсярысь, XIX даурын улӥсь Великобританиысь Уильям Толбот тодосчи гожтӥз, «куд-огъёсыз верало ке но... [Валтасар] Набонид атаеныз ӵош кивалтӥз шуыса, номыр но уг возьматы, со зэмзэ ик озьы вал шуыса».

Ваньмыз валамон луиз, куке горд сюйлэсь лэсьтэм мукет цилиндръёс вылын гожтэмъёс возьматӥзы, Валтасарлэн атаез, Набонид эксэй, Вавилонысь кӧня ке арлы мукет шаере кошкылӥз шуыса. Кин кивалтӥз шаерен, куке Набонид кошкемын вал? Одӥг энциклопедиын вераське: «Куке Набонид уллямын вал, со оскиз Валтасарлы кивалтон ужзэ но ожгарчиосыз пӧлысь бадӟым люкетсэ». Озьыен, вераны луоз, Набонид интые Валтасар Вавилонын кивалтӥз шуыса. Та пумысен Алан Миллард, археология но лингвистика удысысь тодосчи, гожтӥз, Данииллэн книгаяз Валтасарез «эксэен» ниманы шонер вал шуыса.

Нош Инмарлэн ужась-тыршисьёсыз понна валтӥсез, мар соосты оскытэ, Данииллэн книгаез оскымон но Инмарлэн духезлэн кивалтэмез улсын гожтэмын шуыса,— со ачиз Библия (2 Тим. 3:16).