Genda ha biroho

Genda ha rukarra rw'ebirumu

Adeni Niyo Yali Eka ey’Okubanza ey’Abantu?

Adeni Niyo Yali Eka ey’Okubanza ey’Abantu?

Adeni Niyo Yali Eka ey’Okubanza ey’Abantu?

TERAMU akasisani oli omu kiikaro ekirukuzooka kurungi muno. Busaho ebintu ebirukuhugura, busaho toko ey’akavuyo enyakuba omu bibuga ebirumu abantu baingi. Ekiikaro eki kikooto, kandi busaho ekintu kyona ekisobora kutalibaniza obusinge. Ekindi, torukweralikirra n’akake, omubiri gwawe tigwine burwaire bwona n’okusaasa. Enyikara yoona enyakukwetoroire nungi muno.

Amaiso gaawe gegondeza ha kurora erangi, amaizi amarungi, n’ebimera bingi ebirukuzooka kurungi. Ohurra akabeho akarukuheheera ha mubiri gwawe, n’akahooho akarungi. Ohurra maraka g’ebikoora, amaizi nigateera emyandara, ebinyonyi nibizina, amaraka g’ebihuka ebirukwahukana. Obwokuteramu akasisani, tiwakugondeze kuba omu kiikaro nk’eki?

Abantu kwetoroora ensi nibaikiriza ngu abantu bakatandikira omu kiikaro ekirukusisana kiti. Kumara ebyasa bingi, abantu omu diini y’Ekiyudaaya, amadiini ageyeta ag’Ekikristaayo, hamu n’abasiramu begesiibwe orugonjo rwa Adeni nambere Ruhanga yataire Adamu na Hawa kwikara. Kusigikirra ha Baibuli, baikaraga omu businge, kandi basemeriirwe. Bakaba baine obusinge hagati yabo n’ebisoro na Ruhanga, ayabahaire okunihira okw’okwomeera ebiro n’ebiro omu kiikaro eki ekisemiire.​—Okubanza 2:15-24.

Abahindi nabo baikiriza ngu omu busumi obwa kara hakaba haroho orugonjo orurungi. Ababbudda nabo baikiriza ngu abebembezi babo ab’amaani bakabaho omu kasumi ensi obwekaba eri orugonjo orurungi muno. N’amadiini maingi omu Afirika nago gegesa enganikyo nyingi ezirukwesisaniriza n’ebirukukwata hali Adamu na Hawa.

Amananu gali, entekereza ey’orugonjo orurungi n’esangwa omu madiini maingi n’emigenzo ey’abantu. Omuhandiiki omu akagamba ati: “Abantu baingi baikiririzaaga omu rugonjo orurungi orukaba rurumu okuhikirra, obugabe, obusinge, okusemererwa, ebintu ebirukumara, kandi orutarumu kuhambirizibwa, kweralikirra, hamu n’obutaikiranganiza. . . . Enyikiriza enu eretera abantu kutwarra hamu kwegomba orugonjo orurungi orwa buzire kandi balengaho kuserra omulingo gw’okurugarraho.”

Nikisobora kuba ngu enganikyo n’emigenzo enu yoona ine endugirro emu? Nikisobora kuba ngu entekeraza y’abantu ine akakwate n’ekintu ekyabaireho kwo? Orugonjo rwa Adeni rukabaho kwo kandi Adamu na Hawa bakabaho kwo?

Abahakaniza baingi tibaikiriza ngu orugonjo rwa Adeni rukabaho kwo. Omu kasumi kanu aka sayansi, baingi bakitwara ngu ebintu nk’ebi nganikyo kwonka. Ekirukuhuniriza, abamu banyadiini. Abebembezi b’amadiini baingi bakurakuraniza enyikiriza ngu orugonjo rwa Adeni rutabeho. Bagamba ngu ekiikaro nk’eki kitabeho. Bagamba ngu ruganikyo buganikyo.

Kyamananu ngu, Baibuli erumu n’enganikyo. Yesu nauwe akabaza enganikyo ezirukukirayo kumanywa. Baitu, Baibuli ebazaaho ebirukukwata ha Adeni, hatali nk’oruganikyo baitu nk’ebyafaayo, baitu nk’ekintu ekyabaireho kwo. Kakuba Baibuli ebyerukubazaaho biba bitarabaiho kwo, hati ebindi ebyerukubazaaho nibisobora bita kuba by’amananu? Leka tubazeeho habwaki abandi bahakaniza ebirukukwata ha rugonjo rwa Adeni nukwo turole ntekereza yabo obweraaba ehikire. Hanyuma nitwija kubazaaho habwaki ebirukukwata ha rugonjo rwa Adeni nibikwataho buli omu haliitwe.