Genda ha biroho

Genda ha rukarra rw'ebirumu

EBYAFAAYO

Yahwe Akatwoleka Embabazi ze omu Miringo Nyingi

Yahwe Akatwoleka Embabazi ze omu Miringo Nyingi

ISE nyowe Arthur obwakaba akyali muto, akaba n’agonza muno Ruhanga kandi akaba n’agonza kufooka muheereza omu nyikiriza emu. Baitu akahindura ebitekerezo bye obu yasomere ebitabu by’Abakaiso ba Yahwe abakaba nibetwa Bible Students akasumi ako, kandi akatandika kuso’rokana nabo. Akabatizibwa 1914 aine emyaka 17. Obulemu obw’Ensi Yoona obw’Okubanza obu bukaba nibugenda omu maiso, ise nyowe bakamuragira okutaaha amahe baitu yayanga. Kinu kikamurugirramu okubohwa kumara ameezi ikumi omu nkomo erukwetwa Kingston Penitentiary Ontario, omu ihanga lya Canada. Obu bamulekiire, akafooka payoniya baitu omu kasumi ako bayetwaga aba colporteur.

Omu 1926, ise nyowe akaswera Hazel Wilkinson. Nyina omukazi onu akaba ayegere amananu omu 1908. Nyowe nkazarwa 24 Apuli, 1931, kandi nkaba mwana wakabiri omu baana bbana. Ise nyowe yagonzaga Baibuli kandi yagitamuga ekitiinisa, naitwe akatwegesa kukora nikyo kimu. Okuramya Yahwe kyali kikuru omu bwomeezi bwaitu. Buli kiro, twatebezaaga nju ha nju nk’eka.Engeso Ezabakwenda 20:20.

NKAHONDERA EKYOKURORRAHO KYA ISE NYOWE HABWOKUBA NTAGWERE ORUBAJU KANDI NKAFOOKA PAYONIYA

Omu 1939, Obulemi obw’Ensi Yoona Obwakabiri bukatandika. Omwaka ogwahondiireho, omulimo gw’Abakaiso ba Yahwe omu ihanga lya Canada gukatangwa. Abeegi omu masomero bakaba baine kutandika kuterra bendera etamaama n’okuzina ekizina ky’ihanga obu barukuba bali omu bitebe. Emirundi nyingi, abasomesa batwikirizaga nyowe na munyaanya nyowe kubanza kugenda aheeru ebintu binu obu byabaga nibigenda omu maiso. Baitu ekiro kimu, omwegesa akanswaza obu yagambire ngu ndi mutiini. Obu twali nitwinuka, abeegi bagenzi bange bakansekereza kandi bansindika nagwa hansi. Kinu kikanyongera bwongera amaani “okuhu’ra Ruhanga okukira abantu.”Engeso Ezabakwenda 5:29.

Omu Julaayi 1942, obu nahikize emyaka 11, bakambatiriza omu kitanka ekikaba kiri ha faamu yaitu. Kyansemezaaga kukora nka payoniya w’oruhumuro. Biro binu nukwo kukora nka payoniya omukonyezi. Haroho omwaka obu nagenzere n’ab’oruganda basatu omu matemba g’ekiikaro ekirukwetwa Ontario, twatebeza abantu abarukutema emiti.

Omu 1949 Maayi 1, nkatandika kukora nka payoniya ow’akasumi koona. Hanyuma bakanyeta kwombeka ofiisi y’itaagi lya Canada kandi obu twamazire, nafooka Mubeseeri. Bakanyegesa kukora ha byoma ebirukuteera ebitabu. Ninyijuka haroho obu twamazire wiiki nyingi nitukora obwire bw’ekiro obu tukaba nituteera turakiti ekaba n’ebaza ha kuhiganizibwa okw’abantu ba Yahwe omu Canada.

Akaire kakahika natandika kukora omu Ofiisi Erukurolerra eby’Obuheereza. Omulimo gwange gukaba gw’okukaguza aba payoniya abakaba nibagenda omu ihanga lya Quebec nambere haali okuhiganizibwa kw’amaani. Payoniya omu ou nkaba ninkaguza bamwetaga Mary Zazula kandi akaba naruga Edmonton, Alberta. Abazaire be bakaba bali ab’enyikiriza eya Orthodox. Mary na mukuru we omwojo obu bayangire kuleka kwega Baibuli, abazaire babo bakababinga omu nju. Mary n’amunyaanya bakabatizibwa Juuni 1951, kandi hanyuma y’ameezi mukaaga bafooka bapayoniya. Obu nkaba nimukaguza ebikaguzo, nkarorra kimu ngu Mary akaba n’agonza muno Yahwe. Ninyijuka ninyijwamu ekitekerezo ekirukugamba ngu “onu nuwe omwisiki ou nakugondeze kuswera.” Hanyuma y’ameezi mwenda, tukataaha obuswere—ebiro byali 30 Janwali , 1954. Hanyuma ya wiiki emu bakatweta kugenda kutendekebwa omu mulimo ogw’okubungira ebitebe. Emyaka ebiri yoona eyahondiireho tukagimara nitubungira ebitebe omu matemba ga Ontario.

Omulimo ogw’okutebeza omu nsi yoona obu gwayeyongiire kukura, hakaijaho ekyetago ky’abamisaani. Nyowe na Mary tukatekereza ngu, obu turaaba nitusobora kugumisiriza obutiti n’emibu ey’omu Canada, eki nikimanyisa ngu nitusobora kwikara hantu hoona. Tukagenda omu kitebe ekya 27 eky’abeegi ba Gireadi kandi twamara emisomo omu Julaayi 1956. Novemba ekagenda kuhika, tukaba tutahiire ira eka yaitu empyaka—omu ihanga lya Brazil.

KUKORA NK’ABAMISAANI TULI OMU IHANGA LYA BRAZIL

Obu twahikire omu Brazil, tukatandika kwega orulimi oru Portuguese. Tukabanza kwega ebigambo bike eby’okutukonyera kutandika kubaza hamu n’abantu. Ekyahondiireho, tukakwata omu mutwe ebigambo ebi turakozesa omu kugaba magaziini. Hanyuma twagenda omu buheereza nambere twatangaine omukazi ayagondeze kumanya ebirukukiraho. Twali turugire omu ka twikiraniize ngu omuntu obwaragonza kuhuliiriza, tumusomere ekyahandiikirwe ekirukwoleka omulingo obwomeezi bulisisana omu Bukama bwa Ruhanga. Nahabweki nkasoma Okusuku’rwa 21:3, 4—hanyuma nakaba! Nkaba ntamanyiriire ebiikaro ebirumu obutagasi bwingi. Ekirro kikantalibaniza kumara obwire.

Tukasindikwa nk’abamisaani omu rubuga orwa Campos. Orubuga runu hati rwine ebitebe 15! Baitu hali twahikiireyo, hakaba haliyo gurupu emu ey’ekaba eyesoroire kandi haliyo n’eka y’abamisaani ey’ekaba erumu abanyaanya itwe bbana: Esther Tracy, Ramona Bauer, Luiza Schwarz, and Lorraine Brookes (hati n’amanywa nka Wallen). Omulimo gwange omu ka enu gukaba gw’okwogya engoye n’okuseenya enku z’okucumbisa. Balaza emu hanyuma y’okwega Watchtower nk’eka, Mary akaba ahumwireho omu ntebe. Tukaba nitubazaaho omulingo ekiro kyaitu kyabaire. Mary obu yaimukire, enjoka ekaruga hansi y’akasago ak’entebe! Omugenyi ou tukaba tutaraliize akaletaho akaimukirro kaingi kuhikya obu namwisire.

Hanyuma y’okumara omwaka gumu nitwega oru Portuguese, tukatandika kubungira ebitebe. Tukahereza omu biikaro nambere hakaba hatali amasanyarazi. Twabyamaga ha mukeeka kandi endubata yaitu ekaba y’embaraasi eziineho ebiju. Omurundi gumu tukakozesaho egali y’omwika kugenda omu rubuga nukwo tutebeze omu kiikaro ekya hara. Tukapangisa ah’okuraara. Ofiisi y’itaagi ekatusindikira magaziini 800 ez’okukozesa omu buheereza. Tukagenda ha post office emirundi nyingi kutabarra bokisi zinu eza magaziini.

Omu 1962, hakabaho Isomero erirukwetwa Kingdom Ministry School erikaba nirigenda omu maiso omu Brazil. Bakansindika nyenka kugenda kwegesa amasomero ganu agakaba gali omu Manaus, Belém, Fortaleza, Recife, hamu na Salvador kumara ameezi mukaaga. Obu nkaba ndi omu isomero lya Manaus, nkakora entekaniza tube n’oruso’rokano orukooto omu kyombeko ekikaba kimanyirwe muno. Habw’enjura kuba y’amaani, tutabe n’amaizi amarungi ag’okunywa, kandi tutabe n’ekiikaro ekirungi nambere ab’oruganda n’abanyaanya itwe bakaba nibasobora kutungira ebiihuro omu bwire bw’oruso’rokano. Nkabazaaho n’omukuru omu ow’amahe namusoborra ekizibu kyaitu. Caali akakora entekaniza z’okututungira amaizi agarukumara kandi amarungi ag’okunywa. Kandi akatutumira abasirikale babiri baije batwombekere ehema ibiri ebikooto, emu kuba kicumbiro kandi endi kuba ky’okuliiramu.

Obu nkaba ntaroho, Mary uwe akagenda kutebeza omu kiikaro ky’obusubuzi nambere abantu bakaba batarukugonza kuhurra ebirukukwata ha Baibuli. Bakaba barugire Portugal baizire Brazil kukora sente. Mary akahwa amaani kandi yagambira abanywani be abamu ngu, “Omu biikaro byona, tinakugondeze kwikara omu Portugal.” Hanyuma y’akaire kake, tukatunga ebbaruha. Bakaba nibatweta kugenda kuheereza omu Portugal, nambere omulimo gwaitu ogw’okutebeza gukaba gutangirwe. Mary akahunirra muno! Baitu tukaikiriza omugisa gunu twafurukira Portugal.

OMULIMO GWAITU OMU PORTUGAL

Omu Agusto 1964, tukahika Portugal omu kicweka ekirukwetwa Lisbon. Aba poliisi bakaba nibatalibaniza muno ab’oruganda omu kiikaro kinu. Nahabweki tukarora ngu ky’amagezi kubanza kulinda kuserra Abakaiso ba Yahwe abandi. Tukapangisa ekiikaro ky’okuraramu. Obu twatungire ebipapura ebirukutwikiriza kwikara omu ihanga eri, tukapangisa enju. Hanyuma y’ameezi atano, hakaba hatakyaroho obuzibu omu kumanyisa ab’oruganda ha itaagi nk’oku tukaba twizire. Tukasemererwa muno hanyuma y’okusobora kugenda omu nso’rokano!

Kusigikirra nk’oku bakaba batangire omulimo gwaitu, Kingdom Halls zikaba zisibirwe kandi enso’rokano twaitungiraga omu maka ag’ab’oruganda. Aba poliisi baikaraga nibaaza amaka ag’ab’oruganda. Ab’oruganda n’abanyaanya itwe baingi bakatwarwa ha poliisi okubakaguliiriza. Abapoliisi bakabatwara kubi kandi bakalengaho kubahambiriza kuhayo amabara g’ab’oruganda abarukwebembera ekitebe. Nahabweki kusobora kulinda ab’oruganda batahikwaho akabi, tukaleka kwetangana amabara g’ekika baitu twakozesaga ibara eryakabiri.

Twehurra kurungi obu twijuka byona ebi twakozere omu myaka 60 n’okukiraho

Ekigendererwa kyaitu ekikuru kikaba kukonyera ab’oruganda kweyongera kutunga ebitabu ebirabakonyera kugumisiriza. Mary yatukonyeraga kuteera Watchtower y’okwega ha rupapura orw’embaganiza. Hanyuma, orupapura oru twarukozesaga kwogyamu ezindi ez’ab’oruganda kukozesa.

KURWANIRRA AMAKURU AMARUNGI OMU MBUGA Z’EBIRAGIRO

Omu kwezi kwa Juuni 1966, hakabaho omusango omu kooti enkuru omu Lisbon. Abatebezi 49 boona ab’Ekitebe kya Feijó bakaba nibajunaanwa kuso’rokanira omu ka y’ow’oruganda kandu kunu gavumenti ebatangire. Okwetekaniriza omusango gunu, nkesisaniriza puliida arukulengaho kusingisa ab’oruganda omusango. Baitu nk’oku tukaba tukimanyire ira, omusango gukatusinga. Abatebezi boona bakatwarwa omu nkomo, abamu bakamaramu ebiro 45 kandi abandi ameezi ataano n’ekicweka. Baitu musango gunu gukaha obwakaiso bw’amaani. Omu bwire bw’omusango, puliida waitu akajuliza ebigambo bya Gamalyeri ow’omu Baibuli. (Engeso Ezabakwenda 5:33-39) Hanyuma, ebyabaire omu musango bikaturukira omu makuru. Tukasemererwa muno puliida waitu obu yatandikire kwega Baibuli n’okwija omu nso’rokano.

Omu Desemba 1966, bakankoma kuba muroleerezi w’itaagi kandi obwire oburukukira obwingi nkabumara ninkora ha nsonga z’eby’ebiragiro. Tukakora kyona ekirukusoboka kwoleka habwaki Abakaiso ba Yahwe basemeriire kuba n’obugabe bw’okuramya omu Portugal. (Abafiripi 1:7) Ekyarugiremu, ebiro 18 Desemba, 1974, tukaikirizibwa omu butongole. Ow’oruganda Nathan Knorr hamu na Frederick Franz bakaruga ha ofiisi ez’ensi yoona okusemererwa hamu naitwe. Tukaba n’oruso’rokano orututalyebwa omu Oporto n’omu Lisbon kandi abantu ababairemu bakaba 46,870.

Kandi Yahwe akaletera omulimo gw’amakuru amarungi kuraranga omu bizinga nambere abantu babazaaga oru Portuguese. Nk’ekyokurorraho omu Azores, Cape Verde, Madeira, n’omu São Tomé hamu na Príncipe. Omuhendo gw’abatebezi gukeyongera kyayetagisa n’okwombeka ofiisi y’itaagi enkooto. Obu yayombekerwe, ow’Oruganda Milton Henschel akaha orubazo orw’okugihayo hali Yahwe ebiro 23 Apuli, 1988. Ab’oruganda n’abanyaanya itwe abarukuhika omu 45,522 otwaliremu n’abantu 20 ababaire bamisaani omu Portugal bakabaho ha mukoro gunu.

TUKEGERA HA BYOKURORRAHO BY’ABANTU ABESIGWA

Kumara emyaka nyingi, Mary na nyowe kitusemiize muno kwegera ha byokurorraho by’ab’oruganda abesigwa. Ekyokurorraho, obu nkaba ninkora n’ow’Oruganda Theodore Jaracz obwakaba ali muroleerezi wa zooni, nkamwegaho isomo ely’amaani. Itaagi eri tukaba tubungiire likaba n’ekizibu ky’amaani, kandi Akatebe k’Itaagi kakaba kalengereho n’amaani gaako goona okukimaraho. Akatebe kanu kakehurra kubi habw’okulemwa. Ow’Oruganda Jaracz akabagarramu amaani obu yabagambire ngu: “Kanu nuko akaire omwoyo ogurukwera muguhe omwanya nukwo nagwo gukole.” Kandi tindyebwa eki ow’Oruganda Franz yagambire emyaka y’enyuma akasumi Mary nanyowe twali tubungire Brooklyn. Tukaba bantu baingi obu twamusabire atuhe amagezi nauwe yatugambira ngu: “Amagezi agandukubaha nugo ganu: Mugumire ha kitebe kya Yahwe omu burungi n’omu bubi. Nikyo kyonka ekirukukora omulimo Yesu yaragiire abegeswa be kukora—mutebeze amakuru amarungi ag’Obukama bwa Ruhanga!”

Kuhondera obuhabuzi bunu kituletiire okusemererwa kwingi. Kandi twine bingi ebi turukwijuka kuruga omu biikaro ebi tubungiire obu mbaire ninkora nk’omuroleerezi wa zooni omu mataagi maingi ag’ensi ezirukwahukana. Kyatusemezaaga kutangaana abaheereza ba Yahwe ab’emyaka yona n’okubagambira ngu omulimo gwabo Yahwe n’agusiima. Twaikaraga nitubekambisa kweyongera kuheereza Yahwe.

Emyaka nyingi erabireho, kandi itwena tuhikize emyaka 80 n’okuhinguramu. Mary aine obuceke bwingi oburukumutalibaniza. (2 Abakolinso 12:9) Kandi turabire n’omu bizibu ebindi. Baitu ebizibu binu byona byombekere okwikiriza kwaitu kandi byatwongera amaani ag’okulinda obwesigwa bwaitu hali Yahwe. Obu twijuka emyaka ei tumazire nituhereza Yahwe, turora ngu Yahwe atwolekere embabazi ze nyingi muno kandi omu miringo nyingi. *—Rora obugambo obuli hansi.

^ kac. 29 Ebyafaayo binu obu bikaba nibitekanizibwa, ow’oruganda Douglas Guest akafa ali mwesigwa hali Yahwe ebiro 25 Okitobba, 2015.