Kilisimasí—ʻOku Huʻú ki Fē?
Kilisimasí—ʻOku Huʻú ki Fē?
ʻI HE māhiná ni ʻi he taʻu ʻe hongofulu kuo maliu atú, naʻe fakaeʻa ai ʻe he makasini U.S. News & World Report ʻa e talanoa ʻi he takafí ko e “Fekumi ki he Kilisimasí.” Naʻe fakahanga ʻa e tokanga ʻi he kupú pe ʻoku hoko ʻa e Kilisimasí ʻo “maʻa ange, ʻo siʻi ʻene fakakomēsialé.” ʻOku huʻu pehē ʻa e ngaahi meʻá?
Naʻe ʻomai ʻe he kupú ʻa e fakamaama ki he ngaahi ʻuhinga ʻoku ʻikai totonu ai ke tau ʻamanekina iá. Naʻe pehē ai: “ʻOku ʻikai ha lēkooti ʻo hano kātoangaʻi fakapuleʻanga ʻa e ʻaloʻi ʻo Kalaisí ka ʻi he toki aʻu mai ki he senituli hono faá, ʻi he taimi naʻe hoko ai ʻa Konisitanitaine . . . ko e ʻemipola ʻo Lomá.” Naʻe tapua mei ai “ʻi hano konga ʻa e moʻoniʻi meʻa ko ia ʻoku ʻikai ʻiloʻi fakapapauʻi ʻe ha taha ʻa e taimi naʻe ʻaloʻi ai ʻa Sīsuú.” Naʻe fakahaaʻi ʻi he kupú “ʻoku ʻikai lave ʻa e ngaahi kōsipelí ki he taʻú, ʻo ʻikai lave ki he māhiná pe ʻahó tonu.” Fakatatau ki ha faihisitōlia ʻi he ʻUnivēsiti ʻo Tekisisí, “ko e muʻaki kau Kalisitiané naʻe ʻikai pē te nau mahuʻingaʻia kinautolu ʻi hono kātoangaʻi ʻo e ʻAloʻí.”
ʻI lalo ʻi he kaveinga tokoni “Meʻa ʻOku Fai ki Ai ʻa e Fakalavelavé,” naʻe lāulea ai ʻa e kupú ki he “founga naʻe fili ai ʻe he siasí ʻa Tīsema 25.” Naʻe fakahā ai: “Naʻe talilahia ʻa e fakakaukau ko ia ko e ʻaho mālōloó ko ha taumuʻa ia ke ‘ʻai ke faka-Kalisitiane’ ʻa e Sātunaliá mo e ngaahi kātoanga fakapangani kehé.” “ʻI hono tuku ʻa e Kilisimasí ki he konga ki mui ʻo Tīsemá, ʻa ia ne ʻosi anga ʻa e kakaí ki hono kātoangaʻí, naʻe fakapapauʻi ai ʻe he kau taki lotú ʻa e mafolalahia ʻa hono kātoangaʻi ʻa e ʻaloʻi ʻo e Fakamoʻuí.” ʻI he konga loto ʻo e senituli hono 19, naʻe hiki ai ʻa e fakamamafá ki hono fakatau mai mo foaki ʻo e ngaahi meʻaʻofá. “Ko e talatukufakaholo foʻou ʻo e foaki meʻaʻofa Kilisimasí naʻe fakatupunga ai ha koloaʻia vave, pea naʻe vave ʻa e kamata ke tuʻuaki ʻe he kau mēsianití mo e kau fai tuʻuakí ʻa e faʻahitaʻú.”
Ko ia ʻoku ʻikai ai ha ʻuhinga ke ʻamanekina ʻoku totonu ke huʻu ʻa e Kilisimasí ki ha toe feituʻu kehe mei he lotu faka-Kalisitiane maʻá. Lolotonga ʻoku fonu ʻa e Kilisimasi ʻi onopōní ʻi he “tuʻunga fakakomēsiale anga-kehe,” ko hono moʻoní ko e kau Kalisitiane moʻoní naʻe ʻikai ʻaupito te nau ʻamanekina ke kātoangaʻi ʻa e ʻaloʻi ʻo Sīsuú. ʻI hono kehé, ʻoku fakamamafaʻi ʻe he Tohi Tapú ʻa e huhuʻi naʻe tokonaki mai ʻe Kalaisi ʻi heʻene pekia mo e toetuʻu ki hēvaní. (Mātiu 20:28) ʻE kei ʻi ha tuʻunga mahuʻinga lahi ia pea ʻe hokohoko atu ai pē ʻi he taimi ka hoko maí.