Kilisimasí—ʻOku Huʻú ki Fē?

Kilisimasí—ʻOku Huʻú ki Fē?

Kilisimasí—ʻOku Huʻú ki Fē?

ʻI HE māhiná ni ʻi he taʻu ʻe hongofulu kuo maliu atú, naʻe fakaeʻa ai ʻe he makasini U.S. News & World Report ʻa e talanoa ʻi he takafí ko e “Fekumi ki he Kilisimasí.” Naʻe fakahanga ʻa e tokanga ʻi he kupú pe ʻoku hoko ʻa e Kilisimasí ʻo “maʻa ange, ʻo siʻi ʻene fakakomēsialé.” ʻOku huʻu pehē ʻa e ngaahi meʻá?

Naʻe ʻomai ʻe he kupú ʻa e fakamaama ki he ngaahi ʻuhinga ʻoku ʻikai totonu ai ke tau ʻamanekina iá. Naʻe pehē ai: “ʻOku ʻikai ha lēkooti ʻo hano kātoangaʻi fakapuleʻanga ʻa e ʻaloʻi ʻo Kalaisí ka ʻi he toki aʻu mai ki he senituli hono faá, ʻi he taimi naʻe hoko ai ʻa Konisitanitaine . . . ko e ʻemipola ʻo Lomá.” Naʻe tapua mei ai “ʻi hano konga ʻa e moʻoniʻi meʻa ko ia ʻoku ʻikai ʻiloʻi fakapapauʻi ʻe ha taha ʻa e taimi naʻe ʻaloʻi ai ʻa Sīsuú.” Naʻe fakahaaʻi ʻi he kupú “ʻoku ʻikai lave ʻa e ngaahi kōsipelí ki he taʻú, ʻo ʻikai lave ki he māhiná pe ʻahó tonu.” Fakatatau ki ha faihisitōlia ʻi he ʻUnivēsiti ʻo Tekisisí, “ko e muʻaki kau Kalisitiané naʻe ʻikai pē te nau mahuʻingaʻia kinautolu ʻi hono kātoangaʻi ʻo e ʻAloʻí.”

ʻI lalo ʻi he kaveinga tokoni “Meʻa ʻOku Fai ki Ai ʻa e Fakalavelavé,” naʻe lāulea ai ʻa e kupú ki he “founga naʻe fili ai ʻe he siasí ʻa Tīsema 25.” Naʻe fakahā ai: “Naʻe talilahia ʻa e fakakaukau ko ia ko e ʻaho mālōloó ko ha taumuʻa ia ke ‘ʻai ke faka-Kalisitiane’ ʻa e Sātunaliá mo e ngaahi kātoanga fakapangani kehé.” “ʻI hono tuku ʻa e Kilisimasí ki he konga ki mui ʻo Tīsemá, ʻa ia ne ʻosi anga ʻa e kakaí ki hono kātoangaʻí, naʻe fakapapauʻi ai ʻe he kau taki lotú ʻa e mafolalahia ʻa hono kātoangaʻi ʻa e ʻaloʻi ʻo e Fakamoʻuí.” ʻI he konga loto ʻo e senituli hono 19, naʻe hiki ai ʻa e fakamamafá ki hono fakatau mai mo foaki ʻo e ngaahi meʻaʻofá. “Ko e talatukufakaholo foʻou ʻo e foaki meʻaʻofa Kilisimasí naʻe fakatupunga ai ha koloaʻia vave, pea naʻe vave ʻa e kamata ke tuʻuaki ʻe he kau mēsianití mo e kau fai tuʻuakí ʻa e faʻahitaʻú.”

Ko ia ʻoku ʻikai ai ha ʻuhinga ke ʻamanekina ʻoku totonu ke huʻu ʻa e Kilisimasí ki ha toe feituʻu kehe mei he lotu faka-Kalisitiane maʻá. Lolotonga ʻoku fonu ʻa e Kilisimasi ʻi onopōní ʻi he “tuʻunga fakakomēsiale anga-kehe,” ko hono moʻoní ko e kau Kalisitiane moʻoní naʻe ʻikai ʻaupito te nau ʻamanekina ke kātoangaʻi ʻa e ʻaloʻi ʻo Sīsuú. ʻI hono kehé, ʻoku fakamamafaʻi ʻe he Tohi Tapú ʻa e huhuʻi naʻe tokonaki mai ʻe Kalaisi ʻi heʻene pekia mo e toetuʻu ki hēvaní. (Mātiu 20:28) ʻE kei ʻi ha tuʻunga mahuʻinga lahi ia pea ʻe hokohoko atu ai pē ʻi he taimi ka hoko maí.