“Ko e Kau Tangata Poto ʻe Toko Tolú”—Ko Hai Kinautolu?
“Ko e Kau Tangata Poto ʻe Toko Tolú”—Ko Hai Kinautolu?
ʻOku faʻa fakahāhaaʻi ʻi he ngaahi fakatātā ʻaloʻí ʻa e kau tangata kofu tōtōlofa ʻe toko tolu mo ʻenau fanga kāmelí, ʻoku nau aʻu ki ha fale ʻo e fanga manú ʻa ia ʻoku tokoto ai ʻa Sīsū ʻi ha ʻaiʻanga kai ʻo e manú. Ko e kau ʻaʻahi teunga leleí ʻoku ui lahi ia ko e kau tangata poto ʻe toko tolú. Ko e hā ʻa e lau ʻa e Tohitapú fekauʻaki mo kinautolú?
Fakatatau ki he Tohitapú, ko e faʻahinga ko ia ʻoku taku ko e kau tangata potó naʻa nau “mei Hahake,” pea naʻa nau ʻilo ai ʻo fekauʻaki mo e ʻaloʻi ʻo Sīsuú. (Mātiu 2:1, 2, 9) Kuo pau pē ko e taimi fuoloa naʻe fononga ai ʻa e kau tangatá ni ki Siuteá. ʻI he faifai pea nau ʻilo ʻa Sīsuú, naʻe ʻikai te ne kei hoko ko ha pēpē toki fanauʻi ʻi ha fale ʻo e fanga manú. ʻI hono kehé, naʻe ʻilo ʻe he kau tangatá ʻa Mele mo e “tamasiʻi” ʻokú na nofo ʻi ha fale.—Mātiu 2:11.
ʻOku ui ʻe he Tohitapú ʻa e kau tangatá ni ko e kau maki, pe “kau ʻasitalolosia,” pea ʻoku ʻikai te ne tala pe naʻa nau toko fiha. ʻOku fakamatala ʻe he The Oxford Companion to the Bible: “Ko e fehokotaki ʻi he mēsikí mo e ʻasitalolosiá ʻoku tapua mai ia ʻi he toʻoa ʻa e kau ʻaʻahí ʻi he foʻi fetuʻu naʻá ne taki kinautolu ki Pētelihemá.” ʻOku fakahalaiaʻi mahino ʻe he Tohitapú ʻa e founga kotoa ʻo e mēsikí pea mo e tōʻonga faka-Pāpilone ʻo e feinga ke maʻu ha fakamatala mei he ngaahi fetuʻú.—Teutalonome 18:10-12; Aisea 47:13.
Ko e fakahinohino naʻe fakahaaʻi ki he kau tangatá ni naʻe ʻikai ke iku ia ki ha lelei. Naʻá ne langaʻi ʻa e loto-ʻita meheka ʻia Tuʻi Hēlota. Ko e meʻá ni, naʻe hoko ia ʻo iku ki he hola ʻa Siosefa, Mele, mo Sīsū ki ʻIsipite pea mo hono tāmateʻi ʻa e fānau tangata kotoa pē ʻi Pētelihema “naʻe ua taʻu ʻo fai ki mui.” Naʻe tokanga ʻa Hēlota ke fakapapauʻi ʻa e taimi ʻo e ʻaloʻi ʻo Sīsuú mei he meʻa naʻá ne ʻilo mei he kau ʻasitalolosiá. (Mātiu 2:16) ʻI he vakai atu ki he ngaahi faingataʻa kotoa naʻe fakatupunga ʻe heʻenau ʻaʻahí, ʻoku ʻuhinga lelei ke fakaʻosiʻaki ko e fetuʻu naʻa nau mamata ki aí mo e pōpoaki fekauʻaki mo “Ia kuo ʻaloʻi ko e Tuʻi ʻo e kakai Siu” naʻe haʻu ia mei he fili ʻo e ʻOtuá, ko Sētane ko e Tēvoló, ʻa ia naʻá ne loto ke tāmateʻi ʻa Sīsuú.—Mātiu 2:1, 2.