Fehuʻi mei he Kau Lautohí

Fehuʻi mei he Kau Lautohí

ʻE ngata fakakū ʻa e ngāue fakamalanga lolotongá?

Naʻe pehē ʻe Sīsū: “Ko e ongoongo lelei ko ʻeni ʻo e Puleʻangá ʻe malangaʻi ia ʻi he kotoa ʻo e māmani kuo nofoʻí ko ha fakamoʻoni ki he ngaahi puleʻanga kotoa pē, pea ʻe toki hoko mai ʻa e ngataʻangá.” (Māt. 24:14) Ko e foʻi lea faka-Kalisi naʻe liliu ko e “ngataʻanga” ʻi he veesi ko ení, pehē foki ʻi he veesi 6 mo e 13, ko e teʹlos. ʻOku ʻuhinga ia ki hono fakangata ʻosi ʻo e māmani ʻo Sētané ʻi ʻĀmaketone. (Fkh. 16:​14, 16) Ko ia te tau hokohoko atu ke malangaʻi ʻa e ongoongo leleí ʻo aʻu ki he ki muʻa siʻi pē ke kamata ʻa ʻĀmaketoné. ʻOku fakatonutonu heni ʻetau mahino ki muʻá.

Ki muʻá, naʻa tau mahinoʻi ʻe ngata ʻetau malangaʻi ʻa e ongoongo leleí ʻi he taimi ʻe kamata ai ʻa e fuʻu mamahi lahí ʻaki hono fakaʻauha ʻo Pāpilone ko e Lahí. (Fkh. 17:​3, 5, 15, 16) Ko e meʻa ko ení, naʻa tau tui, te ne fakaʻilongaʻi ʻa e ngataʻanga ʻo e “taʻu ʻo e hōifua ʻa Sihová” fakaefakatātā. (ʻAi. 61:2) Naʻa tau toe fakakaukau ko e faʻahinga te nau hao atu ʻi he fuʻu mamahi lahí te nau fakamoʻoniʻi ʻenau līʻoa kia Sihová ki muʻa ke kamata ʻa e fuʻu mamahi lahí. Naʻa tau fakahoa kinautolu ki he kau Siu naʻa nau hao moʻui ʻi he fakaʻauha ʻo Selusalema ʻi he 607 K.M. Ko e faʻahinga taautaha ko ení naʻe fakaʻilongaʻi ke nau hao ki muʻa koeʻuhí naʻa nau lotu kia Sihova pea fehiʻa ʻi he fulikivanú. (ʻIsi. 5:11; 9:4) Kae kehe, ko e fakahoa ko iá, ʻoku ʻikai fehoanaki ia mo e ngaahi lea ʻa Sīsū ʻi he Mātiu 24:​14, ʻa ia ʻoku fakahaaʻi ai ko e kakaí te nau maʻu nai ʻa e faingamālie ke tali ʻa e ongoongo leleí ʻi he ki muʻa siʻi pē ʻi he fakangata ʻosi ʻi ʻĀmaketoné.

Ko e fakamāʻalaʻala ki heʻetau mahinoʻi ʻo e Mātiu 24:14 ʻoku toe fakatonutonu ai ʻetau mahino ki he pōpoaki hangē ha ʻuha-ʻaisí naʻe tomuʻa tala ʻi he Fakahā 16:21. ʻI he hili hano toe sivisiviʻi lahi ange ʻa e ongo veesi ko ení kuo fakahaaʻi ai ʻokú na fefakakakatoʻaki. Anga-fēfē? Ko e talí ʻoku fakatuʻunga ia ʻi he anga ʻo e tali ʻa e kakaí ki he pōpoaki ʻo e Puleʻangá. Ki he “faʻahinga ʻe fakahaofí,” ko e tohi ia ʻa e ʻapositolo ko Paulá, ko e pōpoakí ko ha ongoongo lelei, “ko ha ngangatu ʻo e moʻui.” Ka ki he ngaahi fili ʻo e ʻOtuá, ko ha ongoongo kovi ia, “ko ha nanamu ʻo e mate.” (2 Kol. 2:​15, 16) ʻOku nau fehiʻa ʻi he pōpoaki ʻo e Puleʻangá koeʻuhí ʻokú ne fakaeʻa ʻa e tuʻunga ʻoku ʻi ai honau māmaní—ʻoku fulikivanu, puleʻi ʻe Sētane, pea ʻoku tūʻulu atu ki he ʻauha.—Sione 7:7; 1 Sio. 2:17; 5:19.

Fakatokangaʻi foki, ko e ʻuha-ʻaisi fakaefakatātaá ʻe “fuʻu lahi anga-kehe.” ʻOku fakahuʻunga heni lolotonga ʻa e fuʻu mamahi lahí, ʻe hoko ʻa e ngāue fakamalangá ʻo toe mālohi ange, ʻa ia, ko e huafa ʻo Sihová ʻe ʻai ke ʻiloa ʻo laka ange ia ʻi ha toe taimi. (ʻIsi. 39:7) ʻI he aʻu mai ē ki he taimi ko iá, hili hono fakaʻauha ʻo Pāpilone ko e Lahí, ʻe ʻi ai nai ha niʻihi ʻe tohoakiʻi ki he pōpoakí ʻo hangē ko ha meʻa namu-kakalá? ʻOku malava moʻoni eni. Mahalo te nau manatuʻi nai pe ʻiloʻi ʻi he ngaahi taʻu lahi kuo fanongonongo ʻe he Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ʻa e ngataʻanga ʻo e lotu loí.

ʻOku meimei tatau eni mo e meʻa naʻe hoko ʻi ʻIsipite ʻo e kuonga muʻá ʻi he hili ʻa e Mala ʻe Hongofulú. Hili hono fakahoko ʻe Sihova “ʻa e fakamaau ki he kotoa ʻo e ngaahi ʻotua ʻo ʻIsipité,” naʻe foki ʻa hono kakaí mo ha “fuʻu tokolahi kehe” ʻo e faʻahinga ʻikai ko e kau ʻIsileli. (ʻEki. 12:​12, 37, 38) Ko e kau muli ko ení naʻa nau hanga nai kia Sihova ʻi heʻenau sio ki he hoko moʻoni ʻa e ngaahi fakatokanga ʻa Mōsese fekauʻaki mo e Mala ʻe Hongofulú.

Ko ha taha pē ʻe hanga kia Sihova hili ʻa e fakaʻauha ʻo Pāpilone ko e Lahí te ne maʻu ʻa e monū ʻo hono fai ʻa e meʻa lelei maʻá e fanga tokoua ʻo Kalaisí ʻa ia te nau kei ʻi he māmaní. (Māt. 25:​34-36, 40) Ko e moʻoni, ko e faingamālie ko ia ke fakamāuʻi ko ha sipí ʻe ngata ʻi ha taimi nounou pē ki muʻa ʻi ʻĀmaketone ʻi he taimi ʻe maʻu ai ʻe he toenga ʻo e kau paní honau pale fakahēvaní.

Ko hono fakamāʻalaʻala ko eni ʻo e mahinó ʻokú ne fakatātaaʻi mālohi ʻa e lahi ʻo e ʻofa mo e meesi ʻa Sihová. ʻIo, “ʻoku ʻikai te ne finangalo ke fakaʻauha ha taha ka ʻokú ne finangalo ke aʻusia ʻe he tokotaha kotoa ʻa e fakatomalá.”—2 Pita 3:9.