Ocuphela mwaha

Ocuphela sampuwa

Mukhooce Muupuwelo Weelapo

Mukhooce Muupuwelo Weelapo

“Mwikosope, wa yale anakhwela woleketxhani ni osuwela wa miruku . . . ni makhalelo a elapo.”​—KOLOSI 2:8.

MACIPO: 23, 26

1. Tiheeni Paulo aarepenleiye Akristu o Kolosi? (Moone eruku yoopacerya.)

MURUMMWA PAULO aahaarepela Akristu o Kolosi vaava owo aawaleliweiye mukalaposo o Roma mu eyaakha ya 60-61. Owo aahaatharihela ntakhara heeni awo yaanachuna okhalano “osuwela wa mmunepani” yaawo ari mavyakelo a woona ichu mmukhalelo Yehova onooneleiye. (Kolosi 1:9) Paulo aahiloca: “Kinalotxa yela wi ahikhale oni owokeni ni masu òleketxha. Mwikosope, wa yale ankhwela woleketxhani ni osuwela wa miruku sowoka ntoko ikano sa atxhu ni makhalelo a elapo, vomuhiya Kristu.” (Kolosi 2:4, 8) Voocharela Paulo aahithariha ntakhara heeni miruku mikina sa elapo siryaaya soonanara nyenya ntakhara heeni achu ancipale annasiveliwano. Ntoko yootakiherya, miruku mikina sa seiyo akhweya inanwerya oweeriha achu wiisoona okhala amirukuxa naari aphaama waapwaha akina. Mwawiihiiha Paulo aahaarepela ekaarata annawe wi aakhaviherye osepa muupuwelo wa elapo ni okhooca meerelo onanara.​—Kolosi 2:16, 17, 23.

2. Ntakhara heeni nnahaalaahu othokororya sootakiherya sa muupuwelo weelapo?

2 Achu yaawo anuupuwela mmukhalelo weelapo annanyoosa malakiheryo a Yehova, nave wakhala wi hanniikasoopa, miruku saya sinanwerya oceecheiha ororomela wahu miruku sa Muluku. Oothene ahu ninnavoloweliwa ni muupuwelo weelapo mu televisau, mu interneti, o mutekoni, naari osikola. Tiheeni nnaphwanelaahu opaka wi nsepe ovolowela yoola woonanara? Mmwaha yoola, nnahaala othokororya sootakiherya thanu sa muupuwelo weelapo ni woona mukhalelo nneeraahu nikhooce muupuwelo yoowo.

APWANNE NINNAPHWANELA OMWEEMERERYA MULUKU?

3. Muupuwelo taani onaasivela achu ancipale? Ntakhara heeni?

3 “Kinanwerya okhala muchu aphaama naamwi kihimweemereryaka Muluku.” Muupuwelo yoola ti wawunlaana mu ilapo sincipale olelo. Achu yaawo analoca yeela akhweya hanuupuwela mwawiiseela waakhanle wi Muluku ookhala, nyenya akhweya anoona wi aakhalano otaphuwa wa opaka soothene anachunaaya. (Mwaalakhanye Salumu 10:4.) Akina anuupuwela wi tamiruku elocaka wi, “kinanwerya okhalano malakiheryo aphaama naamwi kihimweemereryaka Muluku.”

4. Tiheeni nnaphwanelaahu oloca wi nimukhaviherye yoole onaroromela wi haavovo Mpatusa?

4 Apwanne ti yamiruku weemererya wi Mpatusa hakhanle? Akina annakhala oohaleeliheya vaavaa anahuseryaaya mu siyensiya wi ephwanye naakhulo. Nyenya eparipari ti yookhweya. Apwanne onanweryeya empa weemela ahikhanle otenke? Mweeparipari phwee! Onnachuneya muchu wi ateke. Nyenya, ichu irino ekumi mukhalelo aya ti wavasuluxa opwaha empa vyakala. Mwawooneya, ichu ikhaani irino ekumi veelaponi yavathi ti soovila wiiwexexa opwaha empa. Ela enataphulela wi ichu irino ekumi mukhataaya sinanwerya okhapelela miselo ni ovahererya iho mu ichu ivyaani irino ekumi, wi ihotho iwerye otakiherya miselo iho mukhataaya. Taani opanke ichu irino okumi ni mavyakelo yaala? Piipiliya onnaakhula: “Empa yòkhalano otenkè, nave namateka a sothene ti Muluku.”​—Ahebri 3:4.

5. Tiheeni nnaphwanelaahu oloca sa muupuwelo wawi nnawerya osuwela yeeyo eri yaphaama nihimwemereryaka Muluku?

5 Tiheeni nnaphwanelaahu oloca sa muupuwelo wawi nnawerya osuwela yeeyo eri yaphaama nihimwemereryaka Muluku? Eparipari wi Masu a Muluku annaloca wi naamwi achu yaale ahinamuroromela yoowo ananwerya okhalano malakiheryo aphaama. (Aroma 2:14, 15) Ntoko yootakiherya, muchu onanwerya waacicimiha ni waasivela asitiithi awe. Nyenya wakhala wi owo hanachariha malakiheryo a Yehova, onanwerya opaka soolakelela soonanara. (Isaiya 33:22) Achu ancipale a miruku olelo aalekecheya wi ninnachuna nikhaviheryo na Muluku wi arehererye ipahu sawoopiha mulaponi. (Mwaalakhanye Yeremiya 10:23.) Mwawiihiiha hannaphwanela wuupuwela wi nnanwerya osuwela yeeyo eri yaphaama nihimweemereryaka Muluku navetho nihicharihaka malakiheryo awe.—Salumu 146:3.

APWANNE NINNACHUNA MALAPELO?

6. Tiheeni achu ancipale anuupuwelaaya vooloca sa malapelo?

6 “Munanwerya okhala oohakalala ehirivo malapelo.” Achu ancipale anuupuwela wi malapelo toosokonyerya nave haanono mphurelo. Navetho malapelo mancipale anahusiha sa oya omooroni, anaceenyerya achu ovaha ikhorowa, naari anakhaviherya epoliitika. Ela tahi yootikhiniha wi achu ancipale annaloca wi ari oohakalala ehirivo malapelo! Akhweya awo ananwerya oloca ichu ntoko, “kookhalano nchuno mwa Muluku nyenya nkinachuna opaka makupa mmalapelo.”

7. Malapelo eeparipari enookhaviheryaani hai okhala oohakalala?

7 Apwanne nnanwerya okhalano ohakalala weeparipari ehirivo malapelo? Mweeparipari, muchu onanwerya okhala oohakalala ehirivo malapelo oowoka. Nyenya haavo muchu onahaala okhala oohakalala ahiri nthamwene a Yehova, “Muluku [oohakalala, Tradução do Novo Mundo].” (1 Timóteo 1:11) Echu eri yoothene Yehova onapakeiye ennaakhaviherya akina. Ntoko arummwa awe, nri oohakalala nthowa nawi ninnaavya mikhalelo wi naakhaviherye akina. (Saweriwa T’arummwa 20:35) Ntoko yootakiherya, muupuwele mukhalelo malapelo eeparipari enakhaviheryaaya echoko okhala yawiiwanana. Ninnahuserya ocicimiha ni okhala oororomeleya wa oothelana ahu, waaphuwa anamwane oocicimiha, ni okhalano okhwela weeparipari wa amusi ahu. Malapelo eeparipari annaakhaviherya achu a Yehova olapa vamoha mwa murecele mmulokoni ni wooniherya waakhwela annaya.​—Mwaalakhanye Isaiya 65:13, 14.

8. Mateu 5:3 onanikhaviherya hai wiiwexexa yeeyo enaweeriha achu okhalano ohakalala weeparipari?

8 Apwanne muchu onanwerya okhalano ohakalala weeparipari ahimurumeelaka Muluku? Tiheeni enaweeriha achu okhala oohakalala? Akina annapuha muteko aya, naari mathatelo. Akina annoona phaama vaavaa anakhapelelaaya emusi aya ni asinthamwene. Naamwi ichu seiya siruuhaka ohakalala, sookhalavo ichu sincipale mu okumi opwaha seiyo. Hiyaano nri oohiyana ni inama, mwawiihiiha nnan- werya omusuwela Mpatusa ahu ni omulapela yoowo. Owo onipanke mmukhalelo wawi nikhaleke ooreeriwa naari oohakalala vaavaa nneerahuno yeela. (Mwaalakhanye Mateu 5:3.) Ntoko yootakiherya, ninnakhala oohakalala ni oolipiheya vaavaa nnathukumanaahu vamoha ni anna ni arokora ahu wi nimulapele Yehova. (Salumu 133:1) Ninnaphwanya tho ohakalala mu opaka makupa a onna ahu wa elapo yoothene, okhala aweela, ni okhalano ewehereryo yoohakalaliha ntakhara omwaahiyu.

APWANNE NINNACHUNA MALAKIHERYO A MEECELO?

9. (1) Tuuvi ori moonelo wawunlaana vooloca sa okonihana? (2) Ntakhara heeni Masu a Muluku analocaaya wi okonihana ni muchu ohiri oothelana ti yoonanara?

9 “Tiivi eri yooheseya okonihana ni muchu ohiri oothelana ahu?” Akhweya achu anamookohaani: “Ntakhara heeni muryaanyu oomakeya? Mpuhe okumi anyu.” Nyenya masu a Muluku annakhwatiiha ocapaheya. * (Moone masu avathi.) (Mwaalakhanye 1 Tesalónika 4:3-8.) Yehova ookhalano ophwanelela onivaha malamulo nthowa nawi tonipanke. Owo ooloca wi pahiru mulopwana ni muthiyana yaawo apanke othela taneemereryiwa okonihana. Yehova oonivaha malamulo nthowa nawi onnanisivela. Owo oosuwela wi wakhala wi ninnachariha, ikumi sahu sinahaala okhumelela phaama. Echoko yeeyo eniiwelela malamulo a Muluku enahaala okhala yookhwelanaxa ni yoocicimihana navetho enahaala okhala yookhapeleleya. Nyenya Muluku onahaala waathoriha yaale ahiniiwelela malamulo awe eniiha esuwenle.​—Ahebri 13:4.

10. Mukristu oni akhooce hai ocapaheya?

10 Piipiliya onnanihusiha mukhalelo wa osepa ocapaheya. Nnaphwanela ovareryela yeeyo nnawehaahu. Yesu ooloca :“Mutxhu ole onan’weha muthiyana amukhwelaka, òraruwano mmurimani mwawe. Nitho nà nolopwana notxhekihaka, wosolà ni rihelà worakamawo.” (Mateu 5:28, 29) Mwawiihiiha nnaphwanela osepa woona epwitikiri ni macipo a acapaheya. Paulo oorepa: “Mwiphe sinawerihani sonanara sa vathiva: otxapaheya.” (Kolosi 3:5) Nnaphwanelatho ovareryela yeeyo nnalocaahu ni nnuupuwelaahu.​—Éfeso 5:3-5.

APWANNE NINNAPHWANELA OTETEIWA NAAVYAKA MUTEKO ONALIVA IKHOROWA SINCIPALE?

11. Ntakhara heeni akhweya nnamuchuna muteko onaliva ikhorowa sincipale?

11 Muteko onaliva ikhorowa sincipale onamooruuhela ohakalala.” Akhweya akina anamunileela wi nimaliheke elukuluku ni ikuru sahu mmuteko weelapo, xaxaxa yoowo onahaala oneeriha okhala oovuwa, oowerya, naari ooreela. Woona wi ancipale anuupuwela wi muteko onaliva ikhorowa sincipale yoohulela ya ohakalala, nnahaala opacerya wuupuwelaka mmukhalelo yoowotho.

12. Apwanne muteko onaliva ikhorowa sincipale onahaala oweerihaani okhala oohakalala?

12 Apwanne eparipari wi muteko onaweerihaani okhala oowerya naari oovuwa onahaalatho oweerihaani okhala oohakalala? Phwee. Muupuwele ela. Satana aachuna okhala oowerya ni oovuwa. Mmukhalelo yoowo, owo aahaakhela yeeyo aachuneiye. Nyenya owo ori oonyeenyeya, ni oohihakalala. (Mateu 4:8, 9; Wupulula 12:12) Moohiyana, nkuupuwelani vooloca sa mukhalelo nnahakalalaahu vaavaa nnaakhaviheryaahu akina ohuserya vooloca sa Muluku ni omwaahiyu woohakalaliha yoowo olaihenryeiye. Hiwaavovo mweelaponi muteko onaliva ikhorowa sincipale yoowo onahaala woovahaani ohakalala wa mukhalelo yoola. Navetho, wi achu ekhaleno muteko onaliva ikhorowa sincipale, onachuneya okhala amapokha, oowali, naari awaakhalela nrima akina. Nyenya awo nlelo hanaphura echu. Piipiliya onaloca wi awo ‘anikara etxheku.’​—Eklesiyas- te 4:4.

13. (1) Nnaphwanela woona hai muteko ahu? (2) Tiheeni yaamweerinhe Paulo okhala oohakalala?

13 Mweeparipari, ninnachuna ichu soomwiilini, nave tahi yooheseya othanla muteko yoowo onanisivela. Nyenya muteko ahu honaphwanela okhala echu yookhweleyaxa mu okumi ahu. Yesu ooloca: “Havo onawerya walapa asitokwene eli: ntakhara oni anammwitxa mmoha nave anammukhwela mukina, nari oni anammutxhuna mmoha ni anammunyemula mukina. Nyuwo himunawerya omulapa Muluku ni olapa musurukhu.” (Mateu 6:24) Omurumeela Yehova ni waahusiha akina Piipiliya onahaala onruuhela ohakalala otokotoko. Echu yeela yaaheereya ni Murummwa Paulo. Vaavaa owo aareiye mmiravo, aachuna muteko waaliva ikhorowa sincipale. Ohoolo waya, owo aahikhala oohakalala vancipale vaavaa ooneiye mukhalelo muchaka wa Muluku waatoronkaaya ikumi sa achu aalaleeryeiye. (Mwaalakhanye 1 Tesalónika 2:13, 19, 20.) Hiwaavovo mweelaponi muteko onaliva ikhorowa sincipale onahaala oneeriha okhala oohakalala opwaha omurumeela Yehova ni waahusiha akina vooloca sa yoowo!

Ninnahakalala vaavaa nnaakhaviheryaahu akina ohuserya vooloca sa Muluku (Moone iparakrafo 12, 13)

APWANNE NNANWERYA OMALIHA MAKACAMIHO MWEELAPONI?

14. Ntakhara heeni achu annasiveliwa ni muupuwelo wawi muchu onanwerya omaliha makacamiho awe?

14 “Achu ananwerya omaliha makacamiho aya.” Achu ancipale annasiveliwa ni muupuwelo yoola. Ntakhara heeni? Waakhanle wi ela eparipari, yaahaala otaphulela wi hinnachuna ohoolela wa Muluku nave wi nnanwerya opaka echu eri yoothene nnachunaahu. Akhweya nyuwaano munnawiiwa achu elocaka waaceereryeya wa makacamiho ntoko ekhoco, nlala, ireca ni ohaawa. Yoolokoha emoha yaahiloca: “Nthowa nnaweeriha achu okhala phaama ti yawi aalakelela weeriha elapo okhala nipuro noophwanelela.” Apwanne ela eparipari? Apwanne achu aasuwela moomalela mukhalelo wa omaliha makacamiho mulaponi? Hankooni nthokororye iparipari sene.

15. Ntakhara heeni nnanwerya oloca wi makacamiho mulaponi aatepa waaca?

15 Apwanne achu aawerya omaliha ekhoco? Variyari va Ekhoco Etokweene Yoopacerya ni Yanaawiili, aakhwa achu awaakhwana amilyawu 60. Variyari va eyaakha ya 2015, achu awaakhwana amilyawu 12,4 yaahikhinyereryiwa ohiya ipa saya nthowa na ekhoco naari wiikariwa. Eyo enooniherya wi achu awaakhwana amilyawu 65 hiyaarino mapuro. Hanka vooloca sa nlala? Mu ilapo ikina, mikhalelo mikina sa nlala sinnavukuwa. Nyenya mu elukuluku emohamoha, mikhalelo mikina, ntoko nlala nnapakiwa ephariheliwaka interneti, nlala na vaate, onamaahita makhwankwa, inamvira saaceereryeyaka. Vano hanka ireca? Eparipari wi achu aaphwanya oloola wa ireca ikina. Nyenya mu 2013 yoolokoha yaahiloca wi eyaakha ti eyaakha achu awaakhwana amilyawu thanu nasese a achu arino iyaakha oopwaha 60 annakhwa orweela wa ereca ya murima, nanceeche, kanser, ereca ya ohimumula phaama, ni tiyapeti. Nave hanka vooloca sa ohaawa? Epanku ya Elapo Yoothene yoolokoha wi waaca wa achu oohaawa pahiru o Afrika onamvira waaceereryeyaka ovinyerya mu 1990 amilyawu 280 ophiyerya mu 2012 amilyawu 330.

16. (1) Ntakhara heeni pahiru Omwene wa Muluku toni omalihe makacamiho veelaponi? (2) Tiheeni Isaiya ni namarepa a Salumu aloncaaya sa yeeyo Omwene onahaalaaya opaka?

16 Saweereya seiya hasinantikhiniha. Olelo, muhakhu ni marehereryo a epoliitika sinalamuleliwa ni achu anrima. Achu ene yaawo hanawerya omaliha ekhoco, nlala, ireca, ni ohaawa. Pahiru Omwene wa Muluku toni omalihe. Nkuupuwelani yeeyo Yehova onahaaleiye oweerela achu. Omwene awe onahaala oviihavo ichu soothene sinatannya ikhoco, hiiha ntoko nrima, makhwankwa, nthalu, malapelo atheru ni Satana mwaneene. (Salumu 46:9, 10) Omwene wa Muluku onahaala omaliha nlala. Naamwi olelo, Omwene onnaahusiha macikhwi macikhweene aachu okhwelana ni ororomelana mukina ni mukhwaawe. Hiwaavovo olamulelo onawerya weerano yeela. (Isaiya 11:9) Yehova voohilekela onahaala omaliha ireca ni oweeriha achu oothene okhalano okumi woophaameya. (Isaiya 35:5, 6) Owo onahaala omaliha ohaawa ni weeriha okhala wooweryeya wa oothene okhalano okumi woohakalaliha ni onthamwene ni yoowo. Ela ti yookhweleyaxa opwaha ikhorowa sawaaca.​—Salumu 72:12, 13.

“MUSUWELE OMWAKHULAMUTXHU TI MUTXHU”

17. Muni mukhooce hai muupuwelo weelapo?

17 Vano, wakhala wi mohiiwa muupuwelo yoowo onakhala ntoko wi onnakacamiha nroromelo nanyu, muhuserye yeeyo Piipiliya onaloceiye sa mwaha yoowo. Muthokororye ni munna naari murokora awiichwelavo. Muupuwele ntakhara heeni achu anasiveliwaayano muupuwelo yoowo, ntakhara heeni oryaaya woohiphwanelela, ni mukhalelo muneeraanyu mukhooce. Nnawerya wiikhapelela orweela wa muupuwelo weelapo moorweela wa opaka yeeyo Paulo olonceiye: “Mwetxeke ni miruku veri va yale ahiri akris- tu, . . . nave musuwele omwakhula mutxhu ti mutxhu.”​—Kolosi 4:5, 6.

^ par. 9 Apiipiliya akina annaphitaanyerya iciciri mu Yohani 7:53–8:11 seiyo sahipaka makupa mu Piipiliya oopacerya. Akina annaalakhanya iciciri seiya nave enakhalano moonelo wooheseya ophiyerya oloca wi pahiru muchu ori oohicheka tonaphwanela omuthoriha yoole orino nthowa na ocapaheya. Nyenya nlamulo nenlo Muluku aavanheiye Aisarayeli naahiloca: “Mulopwana mmoha aphariwa akonaka ni muthiyana òtheliwa, owèli yiphiwe.”​—Malamulo 22:22.