Skip to content

Skip to table of contents

Oi Mai Dibamu, A?

Oi Mai Dibamu, A?

Roma taudia ese gwaumaoro e heniva taunimanima ta, heḡereḡere Iesu, idia ese au ai e hasatauroa tauna, bae guria totona, a?

IESU na raskol taudia rarua bogaraḡidiai au ta ai e hasatauroa sivaraina na momo mai dibadia. (Mat. 27:35-38) To haida na e laloava Iesu tauanina na dabua ḡoevana ta ai e kumia bona gara gabuna ta e atoa sivaraina na Baibul ese se herevalaia maoromaoro.​—Mar. 15:42-46.

Evanelai bukadia asie abi daeva taudia haida na e daradarava, e hamasea tauna ta be dala maorona ai, heḡereḡere gara gabuna ta ai, e guriava eiava lasi. To, idia ese e abia daeva raskol taudia ta heḡereḡeredia e hamasedia taudia bae kara henidia dalana be idau. Toretore tauna Ariel Sabar ese Smithsonian magasin ai, unu e lalo tomava taudia edia lalohadai badina na ini e herevalaia toma: “Au ai ta e hastauroava karana na kara dika rohorohodia e karava taudia ihahisidia karana, bona diba bada taudia haida na e gwa Roma taudia ese taunimanima unu bamodia imatauraidia totona dala maoronai bae guridia karana na dia maoro.” Roma taudia na e urava e hamasedia raskol taudia bae hahemaraidia, una dainai nega momo tauanidia na au ai e rakatanidiava daḡedaḡe animal ese bae anidia. Una murinai, mase tauanina kahadia e rakataniva ḡaudia na guri tamona lalonai e negediava.

To, e hamasedia Iuda taudia haida e herevalaidia neganai, archaeology taudia ese ḡau idauna ta e hahedinaraia. Laḡani 1968 ai, archaeology taudia ese tau ta turiana haida e davari, una na Iesu tanobada ai e nohova neganai haida ese e hamasea tauna ta turiana. Unu turia na Iuda ai ruma bese ta ena gara gabunai e davari, Ierusalem badinai. Unu turia na maua ta ladana ossuary eiava bone box lalonai. Ae geduna turiana ta danu unu turia padadiai. Una ae geduna turiana na au bodina ta ai e kokoa kau, bona ikoko ena lata na 11.5 sentimita. Sabar na e gwa: “Una na tau ta ladana Yehochanan aena geduna. Bona una ae geduna turiana amo e hamomokania Evanelia bukadia ai, Iesu gara gabunai e guria sivaraina na momokani.” Mai anina bada ḡauna na, “Yehochanan aena geduna ese e hahedinaraia Iesu ena negai Roma taudia ese gwaumaoro e heniva au ta ai e hasatauroa tauna na Iuda taudia ese edia mase e guridiava dalanai bae guria diba.”

Reana taunimanima na una ae geduna turiana dainai, Iesu na au ta ai e hasatauroa karana ai lalohadai idauidau e abimu. To e hahedinaraia ḡauna na, e hamasediava raskol taudia haida na e guridiava, dia guri ta ai e negediava. E hahedinaraia ḡoevaḡoevamu Baibul ese Iesu tauanina e atoa gabuna e herevalaia na momokani bona maoromaoro. Hahemomokani ḡaudia ese Baibul ena hereva e hamomokania.

Mai anina bada ḡauna na, Iehova na e peroveta Iesu na taḡa tauna ta ena gara gabuna ai bae guria, bona ta ese Dirava ena hereva ena ḡuḡuru karana na basine koua diba.​—Isa. 53:9; 55:11.