Skip to content

Skip to table of contents

STADI ATIKOL 14

Not Kahana amo Bainema Tuarina

Not Kahana amo Bainema Tuarina

“Bese ta vada e tore isi, lauegu tano ihadikana totona.”​—IOEL 1:6.

ANE 43 Ba Gima, Ba Gini Goada

INA STADI ANINA *

1. Tadikaka C. T. Russell bona bamona ese edia stadi be ede e karaia tomava, bona dahaka dainai una na dala namona?

LAḠANI 100 mai kahana e ore murinai, Tadikaka C. T. Russell bona bamona, ia ida Dirava ena Hereva e stadilaiava orea maraḡina na e hebou matama. Idia na e ura bae diba Baibul ese Iehova Dirava, Iesu Keriso, mase taudia ediai e varamu ḡauna, bona mauri idavalaina boubouna be ede e herevalaidia tomamu. Edia stadi e karaiava dalana na dia auka. Ta ese henanadai ta e heniva, bena iboudiai na una henanadai e herevalaia siridia e tahuva. Dokonai, edia hetahu ai e davariva ḡaudia na e torediava. Iehova ese edia hekwarahi na e hanamoa dainai, unu tatau ese Baibul ena hereva momokanidia momo e lalopararalai, bona hari ita edai unu hereva momokanidia na mai anidia bada.

2. Ededia badi daidiai nega haida Baibul ena peroveta herevana ta na asita lalopararalaia namonamomu?

2 Unu Baibul stiuden na gabeai e diba Baibul ena peroveta herevana ta ilalopararalaina na auka, to Baibul ena hereva badana ta ilalopararalaina be haraḡa. Dahaka dainai unu ta gwau tomamu? Badina ta na, peroveta herevadia na e ḡuḡurumu lalonai eiava e ḡuḡurumu muridiai anidia baita lalopararalaimu. To, badi ma ta danu mia. Peroveta herevana ta baita lalopararalaia namonamo totona, una peroveta herevana ibounai baita haeroa namonamo. Bema peroveta herevana kahana tamona mo baita laloa badamu, una peroveta herevana anina na basita lalopararalaia namonamomu. Toana na Ioel bukana ai e perovetalaia herevana ta na e ḡuḡuru murinai anina e hedinarai namonamo. Mani una peroveta herevana aita herevalaia lou, bona baita itaia dahaka dainai laloparara matamatana baita abia na namo.

3-4. Guna, ita ese Ioel 2:7-9 ena peroveta herevana be ede ta lalopararalaia toma?

3 Ioel 2:7-9 ba duahi. Ioel na e peroveta kwadi ese hisihisi bada bae havaraia bona Israel tanona bae hadikaia. Isedia bona gadigadidia na laion isedia bona gadigadidia na heheto, bona idia ese tubutubu ḡaudia iboudiai bae anidia ore. (Ioel 1:4, 6) Laḡani momo lalodiai, ita na ta gwauva laulau dalanai una peroveta herevana na Iehova ena taunimanima e gwauraidiamu, edia haroro ḡaukara na ḡau ta ese basine koua diba, kwadi na ḡau ta ese basie koudia diba heḡereḡerena. Ta laloparara, una ḡaukara dainai “tano” eiava tomadiho edia hegunalai taudia ese e biagudia auka taudia ediai dika bada e vara. *

4 Bema Ioel 2:7-9 mo baita duahidiamu, baita gwaumu una laloparara gunana na maoro. To, Ioel karoa 2 ibounai baita haeroa namonamomu neganai, laloparara matamatana eiava maorona baita abiamu. Mani unu ta gwau tomamu badidia foa aita herevalai.

BADI HANI DAIDIAI LALOPARARA MATAMATANA E HEDINARAI

5-6. Edena henanadai baita laloamu bema ini siri baita duahimu neganai, (a) Ioel 2:20? (b) Ioel 2:25?

5 Badi ginigunana na, kwadi ese dika e havaraia dainai, Iehova ena gwauhamata mani a itaia, e gwa: “Mirigini kahana tauna [kwadi] na emui amo baina abia oho dauhai.” (Ioel 2:20) Iehova ena Witnes na Iesu ena haheḡani haroro bona hahediba ḡaukarana e karaiamu, to bema kwadi na idia e laulaulaidiamu, dahaka dainai Iehova na baine gwauhamata idia baine abidia oho? (Esek. 33:7-9; Mat. 28:19, 20) Ta lalopararamu, Iehova ese baine abidia oho taudia na dia iena abidadama hesiai taudia to idia e hahisidiamu ḡauna eiava tauna ta.

6 Badi iharuana baita diba totona, mani Ioel 2:25 ai e hetore herevana aita haeroa. Iehova na e gwa: “Kwadi tabatabadia, roho kwadidia, hahevahu kwadidia, rau-ani kwadidia, egu tuari oreana badana, bogaragimui ai na siaia vasi oreana, ese e ani ore laḡanidia na lau ese ma baina henimui lou.” Mani a laloa Iehova na e gwauhamata kwadi ese e hadika ḡaudia davadia baine ‘heni lou.’ Bema unu kwadi na Basileia e harorolaiamu taudia e herevalaidiamu, anina na idia ese e harorolaiamu herevana ese dika e havaraiamu. To, una hereva ese taunimanima baine hamauridia bona kara dika taudia baine durudia bae helalo-kerehai totona. (Ezek. 33:8, 19) Una na hahenamo ta!

7. Ioel 2:28, 29 ai, ina hereva “una murinai” ese ita be dahaka e hadibadamu?

7 Ioel 2:28, 29 ba duahi. Badi ihatoina baita diba totona, una peroveta herevana heḡereḡerena ai e vara ḡaudia ta ta aita lalodia. Ioel 2:28 na ini bamona baita gwauraia danu: “Una murinai lau laumagu baina seia dobi.” (NWT) Iehova na e gwaumu kwadi ese bae karaia ḡaukarana bae haḡuḡurua murinai, iena lauma baine seia dobi. Bema unu kwadi na Dirava ena Basileia e harorolaiamu taudia e laulaulaidiamu, dahaka dainai idia ese edia haroro ḡaukarana bae haḡuḡurua murinai Iehova ese ena lauma na idia latadiai baine seia dobi? Ta dibamu bema Iehova ena lauma helaḡa ena heduru na lasi, laḡani momo lalodiai daḡedaḡe bona taravatu aukadia henudiai idia ese haroro ḡaukarana na basiema karaia diba.

Tadikaka J. F. Rutherford bona horoa tadikaka haida na mai edia lalogoada ida Dirava ese ina tanobada dikana baine hahemaoro henia herevadia e harorolaimu (Paragraf 8 ba itaia)

8. Apokalupo 9:1-11 ese e gwauraidia kwadidia be daidia e laulaulaidiamu? (Rau 1 laulauna ba itaia.)

8 Apokalupo 9:1-11 ba duahi. Hari, mani badi namba foa aita herevalaia. Guna, ita na ta gwauva Ioel bukana ai e gwauraia kwadi ese bae havaraia hisihisina na iseda haroro ḡaukarana e herevalaiamu badina una peroveta herevana na Apokalupo bukana ai e gwauraia peroveta herevana ida heḡereḡere. Una peroveta herevana ese kwadi oreana ta e gwauraiamu, vairadia na taunimanima vairadia na heheto bona kwaradia ai “na e kara gold havava ḡaudia.” (Apok. 9:7) Idia ese “Dirava toana na bagudia ai asie abia taudia [Dirava inaina]” na hua faiv lalodiai e hahisidia, kwadi edia mauri ena daudau na una. (Apok. 9:4, 5) Una na Iehova ena horoa hesiai taudia e gwauraidiamu. Idia na mai goadadia ida Dirava ese ina tanobada dikana baine hahemaoro henia herevana e harorolaiamu, una dainai ina tanobada taudia na e hisihisimu.

9. Ioel bona loane ese e gwauraidia kwadidia edia idau be dahaka?

9 Apokalupo ai peroveta herevana bona Ioel ai peroveta herevana na dala haida ai e heḡereḡere. To, ḡau haida ai na idau. Mani a laloa: Ioel ena peroveta lalonai, kwadi ese hadohado o tubutubu ḡaudia na e hadika. (Ioel 1:4, 6, 7) To, Ioane ena matahanai lalonai, kwadi na “e haḡanidia, tanobada reina bona tano ai e tubumu ḡaudia bona au basie hadika.” (Apok. 9:4) Ioel ese e itadia kwadidia na not kahana amo ema. (Ioel 2:20) A Ioane ese e itadia ḡaudia be guri dobu masemasena amo e lasi. (Apok. 9:2, 3) Ioel ese e gwauraidia kwadidia na e abidia oho. A Apokalupo ai e herevalaidiamu kwadidia na se abidia oho, to e rakatanidia edia ḡaukara bae haḡuḡurua. Bona Iehova ena lalonamo asie abia herevana ta se hahedinaraia.​—“ Kwadi E Perovetalaidia Herevadia” maua ba itaia.

10. Baibul amo haheitalai ta ba gwauraia, bona una ese e hahedinaraiamu Ioel bona Ioane ese e gwauraidia kwadidia na ḡau idaudia e laulaulaidia.

10 Unu peroveta herevadia edia idau tame herevalai amo tame diba idia na dia ḡau tamona e herevalaiamu. Anina be Ioel ese e herevalai kwadidia bona Apokalupo bukana ese e herevalai kwadidia be ḡau idaudia e laulaulaidiamu, a? Oibe. Baibul ai, nega haida laulau herevana ta na dala idaunai e heḡaukaralaimu neganai, anina danu e idaumu. Heḡereḡere, Apokalupo 5:5 ai, Iesu na e gwauraia “Iuda iduhuna ena leona” to 1 Petro 5:8 ai, Diabolo na e gwauraia ia na e loamu “mai ḡouna ida, leona na heto.” Tame herevalai badi hani bona unu daidiai e varamu henanadaidia ese e hahedinaraimu, namona na Ioel ena peroveta herevana anina korikorina baita tahua. Una be dahaka?

ANINA BE DAHAKA?

11. Ioel 1:6 bona 2:1, 8, 11 ese kwadi anina be ede e hahedinaraia tomamu?

11 Ioel ena peroveta herevana ibounai baita haeroa namonamomu neganai baita lalopararamu Ioel na tuari oreana ta e perovetalaia. (Ioel 1:6; 2:1, 8, 11) Iehova na e gwa ia ese ena “tuari oreana badana” (Babulono ena tuari taudia) baine ḡaukaralaidia gwau-edeede Israel taudia baine panisidia totona. (Ioel 2:25) Una tuari oreana na e gwauraiamu not kahana amo bainema na maoro badina Babulono ena tuari taudia na “mirigini kahana” o not kahana amo Israel bae tuari henia. (Ioel 2:20) Una tuari oreana na e ḡaukara heboumu kwadi oreana ida e haheḡereḡerea. Ioel ese ini e herevalaidia tomamu: Tuari taudia na “ta ta ena dala ena dala ai e rakamu. . . . Hanua latanai e roho kaumu, hanua maḡuna e heau heniamu; ruma lalodiai e dada daemu, gaba mauru amo e rau vareaimu, henao tauna na heto.” (Ioel 2:8, 9) Mani a laloa. Tuari taudia na gabu ibounai. Komu gabuna ta lasi. Babulono tuari oreana amo ta basine heau mauri diba.

12. Ioel ese kwadi e perovetalaia herevana be ede e ḡuḡuru toma?

12 Laḡani 607 B.C.E. ai Babulono taudia (eiava Kaldea taudia) na kwadi na heto Ierusalem hanuana e habuaia tari. Baibul na e gwaumu: “Kaldea pavapavana e hakaua mai, idia ihadikadia totona. Ia ese edia eregabe taudia na dare amo e aladia mase, . . . Tauhau eiava hane-ulato, tau badana eiava tau burukana, se bogadia hisi; iboudiai na una tau imana ai e atodia. Dirava ena dubu e doua, bona Ierusalem maḡuna e ḡiḡia dobi, bona ena ruma badadia iboudiai na lahi amo e dou, bona ena kohu ḡoeva-daedia iboudiai e habuadia tari.” (2 Sis. 36:17, 19) Babulono taudia ese tano e habuaia tari murinai, taunimanima na e gwa: “Ia na vada e vahu, asi tauna bona asi ubu-ubu ḡauna; Kaldea taudia imadia ai vada e atoa.”​—Ier. 32:43.

13. Ieremia 16:16, 18 anina ba herevalaia.

13 Ioel e peroveta bena laḡani 200 bamona muridiai, Iehova ese Ieremia e ḡaukaralaia una tuari ai baine vara ḡauna ma ta e herevalaia. Ia na e gwa tuari taudia ese gwau-edeede Israel taudia bae tahudia bona iboudiai bae abidia. Iehova na e tomu: “A itaia, haoda taudia hutuma na boiridiamu; idia ese bae aladia. Una murinai, labana taudia hutuma baina boiridia; bena ororo badadia bona maraḡidia iboudiai latadiai bae tahudia, bona kohuakohua lalodiai danu. Edia kara havara bona edia kara dika davadia baina henidia harua.” Davara o uda danu dia heḡereḡere asie helalo-kerehai Israel taudia na Babulono ena tuari taudia amo bae hunidia.​—Ier. 16:16, 18.

E HADIKA ḠAUDIA E HANAMO LOU

14. Ioel 2:28, 29 ena hereva be edena negai e ḡuḡuru?

14 Ioel na sivarai namona ta danu e gwauraia. Tano na ma baine namo lou. (Ioel 2:23-26) Bona vaira negana ai, lauma aniani na bae momo herea. Iehova na e gwa: “Lau laumagu baina seia dobi taunimanima iboudiai latadiai; bena natumui mamaruanedia bona hahinedia do bae peroveta; . . . bona hesiai hahinedia latadiai danu laumagu do baina seia dobi.” (Ioel 2:28, 29) Israel taudia na Babulono amo e lou edia tano neganai, Dirava ese ena lauma na dia maoromaoro idia latadiai e bubua. To laḡani 100 momo muridiai, Pentekoste 33 C.E. ai e bubua. Ede ta diba tomamu?

15. Aposetolo Edia Kara 2:16, 17 ai, Petero ena hereva be ede e idau toma Ioel 2:28 amo, bona una ese dahaka e hadibadamu?

15 Lauma helaḡa ena heduru amo aposetolo Petero na e gwa Pentekoste dinana ai e vara hoa ḡauna ese Ioel 2:28, 29 ena hereva e hamomokania. Una dina ai, 9 o’klok heḡereḡerena, Dirava ese ena lauma na taunimanima latadiai e bubua bena “Dirava ena hoa ḡaudia” e herevalai matama. (Apos. 2:11) Lauma helaḡa ena heduru amo Petero ese Ioel ena peroveta herevana e gwauraia, to edia hereva na taidia i’idau. Ena idau be dahaka? (Aposetolo Edia Kara 2:16, 17 ba duahi.) Petero na Ioel ese e gwauraia herevana “una murinai” amo ena hereva se hamatamaia, to ia na e gwa: “Tanobada dokona dinadia ai”​—una na Iuda taudia edia dina gabedia​—Dirava ena lauma na “taunimanima iboudiai latadiai” baine seia dobi. Una ese e hahedinaraiamu Ioel ena peroveta herevana na laḡani momo muridiai e ḡuḡuru.

16. Kristen ginigunadia edia nega ai bona hari ina negai, Dirava ena lauma helaḡa ena heduru dainai haroro ḡaukara ena bada be ede bamona?

16 Kristen ginigunadia edia negai, Dirava ese Kristen taudia latadiai ena lauma helaḡa e bubua diho murinai, idia ese haroro ḡaukara e hamatamaia bena una ḡaukara na tanobada ibounai lalonai e karaia. Laḡani 61 C.E. bamona ai, aposetolo Paulo ese Kolose taudia e tore henidia revarevana lalonai, e hahedinaraia sivarai namona na “taunimanima iboudiai guba henunai” vada e harorolai henidia. (Kol. 1:23) Paulo ena nega ai, “taunimanima iboudiai” anina na Paulo bona ma haida ese bae lao heni diba gabudia. Iseda negai, Iehova ena lauma helaḡa ena heduru amo haroro ḡaukarana na eme bada herea, “ela bona tanobada dokodia idoidiai.”​—Apos. 13:47; maua ladana “ Lau Laumagu Baina Seia Dobi” ba itaia.

DAHAKA E IDAU?

17. Ioel ese kwadi e perovetalai herevana ai, laloparara maorona be dahaka?

17 Dahaka e idau? Hari ita ese Ioel 2:7-9 ai, laloparara maorona tame abia. Unu siri na dia iseda haroro ḡaukarana e herevalaiamu, to Babulono tuari taudia ese laḡani 607 B.C.E. ai Ierusalem e habuaia tari karana e herevalaiamu.

18. Iehova ena taunimanima ediai, dahaka be se idau?

18 To, dahaka be se idau? Iehova ena taunimanima ese sivarai namona na doini gabu ibounai lalonai e harorolaiamu, bona una na dala idauidau ai e karaiamu. (Mat. 24:14) Gavamani ena taravatu ta ese eda haroro ḡaukara na basine koua diba. Iehova ese e hanamodamu dainai, ḡaukara na e badamu dia guna bamona, bona mai goadada ida Basileia sivaraina namona ta harorolaiamu. Baibul ena peroveta herevadia baita lalopararalai totona, mai manauda ida Iehova ena hahekau dalana baita badinaia, bona ta abia daemu nega maoronai ia ese “hereva momokani” be hadibadamu.​—Ioa. 16:13.

ANE 48 Hanaihanai Iehova ida Ba Raka

^ par. 5 Laḡani momo lalodiai, ta abia daeva Ioel karoa 1 bona 2 ai e herevalaia peroveta herevana na hari ina negai haroro ḡaukarana e herevalaiamu. To, badi foa daidiai una peroveta herevana ai laloparara matamatana e hedinarai. Unu badi foa be dahaka?

^ par. 3 Atikol ladana “Jehovah’s Wisdom Observed in Creation,” The Watchtower April 15, 2009, par. 14-16 ai ba itaia.