Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Enza malu mu diumvuangana ne disambila dia Yezu

Enza malu mu diumvuangana ne disambila dia Yezu

‘Tatu wanyi, tumbisha muanebe, bua muana akutumbishe.’​—YONE 17:1.

1, 2. Umvuija tshivua Yezu muenze bua bapostolo bende ba lulamatu pakajikijabu kusekelela Pasaka mu 33.

TUDI ku dilolo menemene mu dia 14 ngondo wa Nisana mu 33. Yezu ne bapostolo badi bafuma ku disekelela Pasaka, uvua ubavuluija muvua Nzambi mupikule bankambua babu mu bupika mu Ejipitu. Kadi, bayidi bende ba lulamatu bakadi pa kupeta “dipikudibua dia tshiendelele” ditambe bunene. Dituku didi dilonda, nebikale mua kushipa Mulombodi wabu udi kayi ne bubi kudi baluishi bende. Kadi bualu bubi ebu buvua ne bua kulua dibenesha. Mashi a Yezu avua ne bua kuedibua panshi avua ne bua kupikula bantu ku bubi ne lufu.​—Eb. 9:12-14.

2 Bua Yezu kuikalaye mushindike ne: katuena bapue muoyo tshienzedi tshia dinanga etshi, wakajadika tshibilu tshipiatshipia tshia ku tshidimu tshivua ne bua kupingana pa muaba wa Pasaka. Wakenza nunku pavuaye mutshibule diampa kadiyi diela luevene, mudipeshe yonso wa ku bapostolo bende 11 ba lulamatu ne kuambaye ne: “Etshi tshidi tshileja mubidi wanyi wafidibua bua bualu buenu. Tungunukayi ne kuenza nunku bua kumvuluka.” Wakenza kabidi bia muomumue ne dikopo dia mvinyo mukunze ubambila ne: “Dikopo edi didi dileja tshipungidi tshipiatshipia tshienza ne mashi anyi adi ne bua kuya panshi bua bualu buenu.”​—Luka 22:19, 20.

3. a) Ndishintuluka kayi dinene divua dienzeke panyima pa lufu lua Yezu? b) Nnkonko kayi itudi mua kudiela bua bidi bitangila disambila dia Yezu didi mu Yone nshapita wa 17?

3 Tshipungidi tshia Mikenji tshia kale tshivua Nzambi mudie ne bena Isalele ba ku mubidi tshikavua pa kujika. Bavua ne bua kutshipingana kudi tshipungidi tshipiatshipia tshivua mua kuikala pankatshi pa Yehowa ne bayidi ba Yezu bela manyi. Yezu uvua uditatshisha bikole bua tshisamba tshipiatshipia tshia mu nyuma etshi. Bena Isalele ba ku mubidi bavua batapuluke mu malu a ntendelelu ne a mu nsombelu bibi be, bualu ebu buvua bupendesha dîna dinsantu dia Nzambi. (Yone 7:45-49; Bien. 23:6-9) Kadi, Yezu yeye uvua ujinga bua bayidi bende bashale mu buobumue bua benze mudimu pamue mu diumvuangana bua kutumbisha dîna dia Nzambi. Nunku, tshiakenza Yezu ntshinyi? Wakenza disambila ditambe buimpe didi muntu yonso ne diakalenga dia kubala. (Yone 17:1-26; tangila tshimfuanyi tshidi mu dibeji dia 26.) Tudi ne bua kuela meji bua disambila edi ne kudiebeja ne: “Nzambi uvuaku muandamune disambila dia Yezu anyi?” Tudi mua kudikonkonona ne kudiebeja ne: “Ndiku ngenza malu mu diumvuangana ne disambila edi anyi?”

MALU AVUA YEZU UTEKA PA MUABA WA KUMPALA

4, 5. a) Mêyi a ntuadijilu a mu disambila dia Yezu adi atulongesha tshinyi? b) Mmunyi muvua Yehowa muandamune dilomba divua Yezu muenze divua ditangila matuku ende atshivua alua?

4 Yezu udi uyikila ne bayidi bende butuku, ubalongesha malu a mushinga a kudi Nzambi. Pashishe udi utangila muulu ne usambila wamba ne: “Tatu wanyi, dîba diakumbanyi; tumbisha muanebe, bua muana akutumbishe, anu bu muudi mumupeshe bukokeshi pa bantu bonso, apeshe bantu bonso baudi mumupeshe muoyo wa tshiendelele. . . . Ndi mukutumbishe pa buloba, mujikije mudimu uuvua mumpeshe bua kuenza. Mpindieu, Tatu, untumbishe ku luseke luebe ne butumbi bumvua nabu ku luseke luebe kumpala kua buloba kuikalaku.”​—Yone 17:1-5.

5 Tangila malu avua Yezu wangata ne mushinga mu mêyi adi ku ntuadijilu kua disambila diende. Tshipatshila tshiende tshinene ntshia kutumbisha dîna dia Tatuende wa mu diulu, bualu budi bumvuangana ne bualu bua kumpala buvuaye mulombe mu disambila diende dia tshilejilu ebu: “Tatu, dîna diebe ditumbe.” (Luka 11:2) Pashishe, Yezu udi uditatshisha bua majinga a bayidi bende, bua ‘abapeshe muoyo wa tshiendelele.’ Ku ndekelu, udi ulomba buende yeye wamba ne: “Tatu, untumbishe ku luseke luebe ne butumbi bumvua nabu ku luseke luebe kumpala kua buloba kuikalaku.” Yehowa udi upesha Muanende wa lulamatu eu difutu dipite too ne divuaye mulombe padiye upesha Yezu “dîna dimpe menemene dipite” a banjelu bonso.​—Eb. 1:4.

‘KUMANYA NZAMBI UMUEPELE MULELELA’

6. Bapostolo bavua ne bua kuenza tshinyi bua kupetabu muoyo wa tshiendelele? Ntshinyi tshidi tshitujadikila ne: bavua benze nunku?

6 Yezu wakalomba kabidi bua bualu butudi tuetu bena mibi ne bua kuenza bua kukumbana bua kupeta muoyo wa tshiendelele udi muikale ngasa kutudi. (Bala Yone 17:3.) Wakamba ne: tudi ne bua kutungunuka ne ‘kumanya’ Nzambi ne Kristo. Umue mushindu utudi mua kuenza nunku nkukuata mudimu ne mêsu etu ne matshi etu bua kulonga malu a bungi adi atangila Yehowa ne Muanende. Mukuabu mushindu muimpe utudi mua kufika ku dimanya Nzambi mpatudi tupeta disanka didi difumina ku ditumikila malu atudi balonge adi amutangila. Bapostolo bavua benze pabu bualu budi bupetesha muoyo ebu, bualu Yezu udi utungunuka ne kusambila wamba ne: “Mêyi auvua mumpeshe, ndi mubapeshawu, mbaanyishe.” (Yone 17:8) Kadi bua kupeta muoyo wa tshiendelele, bavua ne bua kutungunuka ne kuelangana meji bua malu avua Nzambi muambe ne kutumikila malu aa mu nsombelu wabu wa matuku onso. Bapostolo ba lulamatu aba bavuaku bakokeshe bua kuenza nunku too ne ku ndekelu kua muoyo wabu pa buloba anyi? Eyowa, ke tshiakenzabu. Tudi tuamba nanku bualu dîna dia yonso wa kudibu ndifunda pa mabue 12 a bishimikidi a mu Yelushalema mupiamupia wa mu diulu.​—Buak. 21:14.

7. ‘Kumanya’ Nzambi kudi kumvuija tshinyi? Bua tshinyi kuenza nunku kudi ne mushinga?

7 Bilondeshile bamanyi ba malu a muakulu wa tshiena Greke, tshiambilu tshia mu tshiena Greke tshidibu bakudimuna ne: ‘bafike ku dimanya,’ badi kabidi mua kutshikudimuna ne: “badi ne bua kuvudija dimanya” peshi ne: “badi ne bua kutungunuka ne kumanya.” Mumvuija abidi aa adi akumbajangana, ne onso abidi adi ne mushinga. Nunku, ‘kufika ku dimanya’ kudi kuleja bualu budi ne bua kutungunuka ne kuenzeka budi bufikisha ku dipeta diakalenga dia ‘kumanya’ Nzambi. Kadi kumanya Muntu mutambe bunene wa ku mutu kua diulu ne buloba kudi kulomba malu a bungi kupita kukuata patupu ngikadilu yende ne disua diende. Kumanya Yehowa kudi kumvuija kuikala nende yeye ne bena Kristo netu mu tshisuikidi tshikole tshia dinanga. Bible udi wamba ne: “Muntu yonso udi kayi unangangana ki mmuanji kumanya Nzambi.” (1 Yone 4:8) Nunku, kumanya Nzambi kudi kulomba kumutumikila. (Bala 1 Yone 2:3-5.) Tudi ne diakalenga dinene dia kuikala munkatshi mua bantu badi bamanye Yehowa. Kadi anu mudi tshilejilu tshia Yudasa Isakaliote tshileja, muntu udi mua kujimija malanda a pa buawu aa. Tudienzejayi bua kualama. Nunku, netuikale bakumbane bua kupeta muoyo wa tshiendelele udi muikale ngasa kutudi.​—Mat. 24:13.

“BUA DÎNA DIEBE”

8, 9. Yezu uvua uditatshisha nangananga bua tshinyi mu mudimu wende wa pa buloba wa diyisha? Ntshilele kayi tshia mu ntendelelu tshivuaye mubenge ne muoyo mujima?

8 Panyima pa bamane kubala disambila dia Yezu didi mu Yone 17, nnganyi udi mua kuamba ne: Yezu uvua munange anu bapostolo bavuaye nabu muaba au nkayabu, kayi munange kabidi ne bayidi bende ba mu matuku atshivua alua? (Yone 17:20) Tudi kabidi ne bua kumvua ne: Yezu kavua uditatshisha nangananga anu bua lupandu luetu to. Tshipatshila tshiende tshinene katshia ku ntuadijilu too ne ku ndekelu kua mudimu wende pa buloba tshivua tshia kuvuija dîna dia Tatuende dia tshijila ne kuditumbisha. Tshilejilu, pavua Yezu uleja mudimu uvuaye nawu pavuaye mu nsunagoga, wakabala mu muvungu wa Yeshayi ne: “Nyuma wa Yehowa udi pambidi panyi, bualu mmungele manyi bua kuambila bapele lumu luimpe.” Kakuyi mpata, Yezu uvua mushindumune bimpe dîna dia Nzambi pavuaye mubale mudimu uvuaye ne bua kuenza eu.​—Luka 4:16-21.

9 Bilondeshile bilele bia bena Yuda, matuku a bungi kumpala kua Yezu kuluaye pa buloba bamfumu ba bitendelelu bavua bambila bantu bua kubenga kuenza mudimu ne dîna dia Nzambi. Tudi mua kuamba ne: Yezu uvua mubenge ne muoyo mujima tshilele etshi tshivua katshiyi tshipetangana ne Mifundu. Wakambila baluishi bende ne: “Ndi mulue mu dîna dia Tatu wanyi, kadi kanuena bangakidile; muntu mukuabu yeye mulue mu dîna diende nkayende, nenumuakidile.” (Yone 5:43) Matuku makese kumpala kua Yezu kufua, wakaleja bualu buvuaye wangata ne mushinga wa bungi mu nsombelu wende pakambaye mu disambila ne: “Tatu wanyi, utumbishe dîna diebe.” (Yone 12:28) Nunku katuena mua kukema muvua Yezu muleje muvuaye uditatshisha bua dîna dia Tatuende mu disambila dijima ditudi tukonkonona edi to.

10, 11. a) Kumanyisha kua Yezu dîna dia Tatuende kuvua kulomba malu kayi? b) Bayidi ba Yezu badi ne bua kuditatshisha bua kukumbaja tshipatshila kayi?

10 Yezu wakasambila wamba ne: “Ndi mumanyishe bantu ba pa buloba bauvua mumpeshe dîna diebe. Bavua bebe, wakabampesha, ne mbatumikile dîyi diebe. Bualu bukuabu, meme tshiena kabidi pa buloba to, kadi bobu badi pa buloba; meme ndi ndua kuudi. Tatu wa tshijila, ubalame bua dîna diebe diuvua mumpeshe, bua bikale tshintu tshimue anu bu mutudi nebe.”​—Yone 17:6, 11.

11 Kumanyisha dîna dia Tatuende kudi bayidi bende kuvua kulomba kuenza malu a bungi kupita kutela dîna edi patupu. Yezu wakabambuluisha kabidi bua kumanya tshivua dîna dia Nzambi dileja, mmumue ne: ngikadilu mimpe ya Nzambi ne mushindu utuye utuenzela malu. (Ekes. 34:5-7) Bu mudi Yezu ne muaba wa butumbi mu diulu, udi utungunuka kabidi ne kuambuluisha bayidi bende bua kumanyishabu dîna dia Yehowa pa buloba bujima. Udi wenza nanku ne tshipatshila kayi? Mbua bayidi ba bungi badisangishe pamue kumpala kua nshikidilu wa ndongoluelu eu mubi kufika. Pashishe, Yehowa neadienzele dîna dinene padiye upikula bantemu bende ba lulamatu.​—Yeh. 36:23.

“BUA BA PA BULOBA BITABUJE”

12. Mmalu kayi asatu a mushinga atudi ne bua kuenza bua kukumbaja mudimu wetu udi usungila bantu?

12 Patshivua Yezu pa buloba, wakaditatshisha bikole bua kuambuluisha bayidi bende bua kutantamena butekete buabu. Bualu ebu buvua ne mushinga kudibu bua kujikijabu mudimu ukavua Yezu mutuadije. Yezu udi usambila wamba ne: “Anu bu muuvua muntume mu ba pa buloba, ndi mubatume panyi mu ba pa buloba.” Yezu udi uleja malu manene asatu avua akengela bua bobu kukumbaja mudimu udi usungila bantu eu. Bua kumpala, udi usambila bua bayidi bende kabikadi ba mu bulongolodi bubi bua Satana to. Buibidi, udi usambila bua bavuijibue ba tshijila, anyi bikale bansantu padibu batumikila bulelela bua mu Dîyi dia Nzambi. Buisatu, Yezu udi ulomba misangu ya bungi bua bayidi bende bikale mu buobumue mu tshisuikidi tshimue tshia dinanga tshidi pankatshi pende ne Tatuende. Bualu ebu budi bulomba kudikonkonona. Yonso wa kutudi udi ne bua kudiebeja ne: ‘Ndiku ngenza malu mu diumvuangana ne malu asatu avua Yezu mulombe anyi?’ Padi Yezu wakula bua malu aa, udi uleja mudiye mutekemene ‘bua ba pa buloba bitabuje ne: Nzambi uvua mumutume.’​—Bala Yone 17:15-21.

Bena Kristo ba mu bidimu lukama bia kumpala bakenza malu ku diambuluisha dia nyuma muimpe bua kulama buobumue (Tangila tshikoso tshia 13)

13. Mmunyi muvuabu bandamune disambila dia Yezu mu bidimu lukama bia kumpala?

13 Tudi mua kumona muvuabu bandamune disambila dia Yezu patudi tulonga mukanda wa mu Bible wa Bienzedi bia bapostolo udi mulondele Evanjeliyo inayi. Ela meji muvuabi mua kuikala bipepele bua matapuluka kuenzekawu munkatshi mua bena Kristo ba kumpala muvua bena Yuda ne bantu ba bisamba bia bende, babanji ne bapele, bapika ne bamfumu babu. Kadi, bonso bakashala badisangishe pamue ne kubafuanyikijabu ne bitupa bishilangane bia mubidi wa muntu bidi ne Yezu muikale mutu wabi. (Ef. 4:15, 16) Edi ndikumbana dia mu tshishima divua dienzeke mu bulongolodi bua Satana budi butapuluke. Butumbi buonso budi ne bua kuya kudi Yehowa udi muenzeje bualu ebu ku diambuluisha dia bukole bua nyuma muimpe.​—1 Kol. 3:5-7.

Bantu ba Yehowa ba pa buloba bujima badi mu buobumue (Tangila tshikoso tshia 14)

14. Mmunyi mudibu bandamune disambila dia Yezu matuku etu aa?

14 Bia dibungama, buobumue buvua buenzeke mu tshishima ebu kabuakatungunuka panyima pa lufu lua bapostolo to. Kadi, anu mukavuabu balaye, butontolodi bukole buakajuka, kufikishabu too ne ku dienza tusumbusumbu tua bena Kristo ba dishima. (Bien. 20:29, 30) Kadi mu 1919, Yezu wakapatula bayidi bende bela manyi mu bupika bua ntendelelu wa dishima ne kubasangishaye pamue mu “tshisuikidi tshipuangane tshia buobumue.” (Kolos. 3:14) Mudimu wabu wa diyisha wakenzela bantu bakuabu tshinyi? Bantu bapite pa miliyo 7 ba mu “mikoko mikuabu” badi bafumine “mu matunga onso ne mu bisamba bionso ne mu bantu bonso ne mu miakulu yonso” mbasangishibue ne bela manyi ba Nzambi mu tshisumbu tshimue. (Yone 10:16; Buak. 7:9) Edi ndiandamuna dia pa buadi ku disambila dia Yezu dia ne: “Bua ba pa buloba bamanye ne: wewe [Yehowa] udi muntume ne udi mubanange anu bu muudi munnange.”​—Yone 17:23.

MÊYI A NDEKELU ADI ATUA KU MUOYO

15. Ndilomba kayi divua Yezu muenzele bayidi bende bela manyi?

15 Ku dilolo dia 14 ngondo wa Nisana, Yezu wakapesha bapostolo bende butumbi ne bunême pakadiaye nabu tshipungidi bua kukokeshabu nende mu Bukalenge buende. (Luka 22:28-30; Yone 17:22) Yezu udi mpindieu usambila bua bonso bavua ne bua kulua bayidi bende bela manyi wamba ne: “Tatu wanyi, ndi musue bua bantu baudi mumpeshe bikale nanyi muaba undi, bua bamone butumbi buanyi buudi mumpeshe, bualu udi munnange meme kumpala kua ba pa buloba kuikalaku.” (Yone 17:24) Pamutu pa bualu ebu kupeteshabu mikoko mikuabu ya Yezu mukawu, buakabapetesha disanka ne budi tshijadiki tshikuabu tshia buobumue budi munkatshi mua bena Kristo balelela bonso badi pa buloba lelu.

16, 17. a) Mêyi a Yezu a ndekelu adi aleja ne: uvua mudisuike bua kuenza tshinyi? b) Tudi ne bua kudisuika bua kuenza tshinyi?

16 Bamfumu ba bitendelelu batu benzeja bantu ba bungi bua kubenga kuitaba tshijadiki tshidi tshileja patoke mudi Yehowa musangishe bantu badi bamumanye bimpe. Ke muvuabi kabidi mu matuku a Yezu. Nunku wakajikija disambila diende ne mêyi avua atua ku muoyo aa: “Tatu muakane, ba pa buloba ki mbafike ku dikumanya to; kadi meme ndi mufike ku dikumanya ne bantu aba mbafike ku dimanya ne: udi muntume. Ndi mubamanyishe dîna diebe, nendimanyishe kabidi bua dinanga diudi munnange nadi dikale munda muabu ne meme mu buobumue nabu.”​—Yone 17:25, 26.

17 Nnganyi udi mua kuamba ne: Yezu kavua muenze malu mu diumvuangana ne disambila diende? Bu mudiye Mutu wa tshisumbu, udi utungunuka ne kutuambuluisha bua kumanyisha dîna dia Tatuende ne disua diende. Tutungunukayi ne kukokela bumfumu buende ebu pa kutumikila ne muoyo mujima mukenji wende wa kuyisha ne kuvuija bantu bayidi. (Mat. 28:19, 20; Bien. 10:42) Tudienzejayi kabidi bikole bua kulama buobumue buetu bua mushinga mukole. Patudi tuenza nunku, netuikale benze malu mu diumvuangana ne disambila dia Yezu, bua butumbi bua dîna dia Yehowa ne bua disanka dietu dia kashidi.