Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Nkonko ya babadi

Nkonko ya babadi

Nkonko ya babadi

Mmutantshi bule kayi udi mukaji muena Kristo wa lulamatu ne bua kutungunuka ne kubenga bua bayende kashipi dibaka kua mbulamatadi?

Pakabanga dibaka, Nzambi wakamba ne: mulume ne mukaji badi ne bua ‘kulamatangana.’ (Genese 2:18-24) Pakalua bantu bapange bupuangane, bilumbu biakatuadija kujuka mu mabaka a bungi, nansha nanku Nzambi yeye udi ujinga bua bena dibaka bashale balamatangane kashidi. Mupostolo Paulo wakafunda ne: ‘Ndi ngambila bena dibaka dîyi, ki mmeme udi wamba kadi m’Mukalenge udi ubambila ne: Mukaji kumbuki kudi mulume wende, (kadi biumukaye kudiye, ashale biende mujike, anyi alengeje ne mulume wende) ne mulume kalekedi mukaji wende.’​—1 Kolinto 7:10, 11.

Mêyi aa adi umvuija ne: munkatshi mua bantu bapange bupuangane badi mu dibaka, umue wa kudibu udi mua kuangata dipangadika dia kulekela mukuabu. Tshilejilu, Paulo wakamba ne: padi muena dibaka umue umbuka kudi mukuabu, bubidi buabu badi ne bua ‘kushala bajike.’ Bua tshinyi? Bualu, nansha mudi umue mumbuke, ku mêsu kua Nzambi bonso babidi batshidi anu mubidi umue. Paulo wakafika ku diamba nunku bualu Yezu ukavua mutekele dibaka dia bena Kristo dîyi dia kunemeka dia ne: ‘Wumbusha mukaji wende kabuyi bua masandi [por·neiʹa mu tshiena-Greke], pabakaye mukaji mukuabu, yeye udi wenda masandi.’ (Matayo 19:9) Bushuwa, bualu bumuepele bua kushipela dibaka budi Bible witaba ‘mmasandi,’ muomumue ne: tshiendenda. Kakuyi mpata, kakuvua tshilumbu tshia masandi mu bualu bua dibaka budi Paulo mutela apa, nunku pavua mulume anyi mukaji umbuka kudi muena diende, ku mêsu kua Nzambi dibaka diabu kadivua dianji kufua to.

Pashishe Paulo wakakula bua muena Kristo mulelela udi ne mulume ta mukaji kayi muena Kristo. Tangila mibelu idi Paulo ufila: ‘Biumbuka muntu udi kayi muena ditabuja, umbuke biende; bualu bua muanenu mulume anyi muanenu mukaji wa mu Kristo kêna ushala mu bupika mu malu a nunku; Nzambi wakanubikila bua nuenu nuikale mu ditalala.’ (1 Kolinto 7:12-16) Kadi, ntshinyi tshidi mukaji wa lulamatu mua kuenza bikala bayende udi kayi muena Kristo mumulekele, ukeba mene bua kushipesha dibaka kua mbulamatadi?

Pamuapa ki mmujinge bua dibaka diabu ne mulume eu kufuadi to. Bumue utshidi mua kuikala mumunange, ne bayende utshidi mua kuikala umusamina muoyo, kabidi udi mua kuikala mumone ne: yeye ne bana badibu balele badi dijinga ne diambuluisha dia mulume. Pamu’apa uvua mutekemene se: kunyima kua matuku bayende uvua mua kulua muena Kristo ne kupandishibua. Kadi bikala mulume ukeba bua kushipa dibaka (kakuyi bualu budi Bible wanyishila difua dia dibaka), mukaji udi mua kumulekela bua ‘umbuke’ anu muvua Paulo mufunde. Bidi mua kuenzeka kabidi nanku bikala mulume muena Kristo kayi unemeka tshidi Nzambi musue bua dibaka ne usumisha anu bua kumbukaye kudi mukajende.

Biobi bienzeke nunku, mukaji udi mua kujinga bua mbulamatadi amuambuluishe bua kudikuba yeye ne bana bende. Mushindu kayi? Udi mua kujinga bua mbulamatadi amupeshe bukokeshi bua kushalaye ne bana bende bua abakoleshe ne dinanga dia bumamu mubaledi, kubalongesha bikadilu bilenga ne kubafikisha ku ditabuja didi difumina ku malongesha adi mu Bible. (2 Timote 3:15) Difua dia dibaka didi mua kuteka bionso ebi mu njiwu. Nanku udi mua kukeba mushindu wa buobu kumuakuila kua mbulamatadi bua amone mua kupeta bukenji bua kushala ne bana ne kujadikaye ne: mbele bayende dibanza dia kuambuluisha dîku didiye musue kulekela edi. Imue miaba, padi mukaji ubenga dishipa dia dibaka, badi mua kumulomba bua kutuaye tshiala pa mikanda ya mbulamatadi idi imupesha bukokeshi bua kulama bana ne bua bayende kuikalaye ubambuluisha ne makuta, kadi kayi witaba dijinga dia bayende dia kushipa dibaka to. Miaba mikuabu, mikanda eyi idi yumvuija ne: mukaji mmuanyishe difua dia dibaka; nanku bikala bayende muende, padi mukaji utua tshiala pa mikanda eyi bidi biumvuija ne: mmumubenge.

Bantu ba bungi ba muaba udi bakuetu aba basombele anyi ba mu tshisumbu kabena ne bua kumanya bualu ne bualu buonso to, bu mudi bua kumanya bikala dibaka ni ndifue bilondeshile mikenji ya mu Bible. Kadi bangabanga ne malu kuyawu kule nanku, mbimpe bua mukaji kumanyishaye mutangidi muludiki ne mukulu mukuabu mu tshisumbu bualu ebu (nangananga bufunda mu mukanda). Nunku mukanda awu udi mua kuikala tshijadiki nansha tshilumbu mua kulua kujuka ku tototo anyi ku ndandanda.

Tupinganayi mpindieu ku mêyi a Yezu a se: ‘Wumbusha mukaji wende kabuyi bua masandi, pabakaye mukaji mukuabu, yeye udi wenda masandi.’ Mulume yeye muende tshia bushuwa kadi eku kayi musue bua dibaka diabu ne mukajende kufuadi, mukaji nkayende (anyi muntu udi kayi ne bualu, bilondeshile mêyi a Yezu aa) ke udi ne bua kusungula bua kumufuila luse ne kutungunuka nende mu dibaka peshi kumubenga. Yeye muitabe bua kufuila bayende luse ne kutungunuka ne dibaka diabu nende, kêna wenda masandi to.​—Hoshea 1:1-3; 3:1-3.

Padi mulume udi muende ukeba mua kushipa dibaka, mukaji udi anu mua kuitaba bua kumufuila luse, utekekemena ne: bayende udi mua kukudimuka. Amu yeye ke udi ne bukenji bua kuangata dipangadika (bilondeshile kuondo kende ka muoyo ne nsombelu udiye nende) dia kubenga bua bayende kashipeshi dibaka kua mbulamatadi anyi kuitaba. Miaba mikuabu mukaji udi ubenga bua bayende kushipa dibaka udi mua kutua tshiala pa mikanda idi ileja mfranga idi mulume ne bua kufila bua mukaji ashala ukolesha bana kayi uleja ne: mmuanyishe bua dibaka kufua to; yeye mutue tshiala pa mikanda eyi kabiena bisua kumvuija ne: mmubenge bayende nansha. Kadi minga miaba, badi mua kuambila mukaji udi ubenga dipangadika dia bayende dia kushipa dibaka bua kutuaye tshiala pa mikanda idi ileja ne: udi witaba bua dibaka diabu difue; padiye anu utua tshiala pa mikanda eyi, bidi bileja patoke ne: mmubenge bayende bua bubi budiye mmuenze.

Bua kuepuka dibuejakaja dia malu, biobi bienzeke nenku mbimpe bua mukaji kufundilaye bakulu ba tshisumbu mukanda udi uleja mushindu udiye ukumbaja malu aa ne tshidi tshimusaka bua kuenza nanku. Udi mua kuleja mu mukanda awu ne: uvua muambile bayende ne: uvua musue bua kumufuila luse ne kushalaye anu mukajende. Abi bidi biumvuija ne: yeye kavua musue bua dibaka diabu difue to; uvua musue bua kufuila bayende luse, kavua mumubenge nansha. Yeye mumane kuleja patoke ne: uvua musue kumufuila luse ne kushala anu muena kuende, ditua dia tshiala pa mikanda [ya kua mbulamatadi] bua kukosa tshilumbu tshia mfranga ne udi ne bua kushala ne bana kadiakuleja ne: mmubenge bayende nansha. *

Padi mukaji mumane kuleja dijinga diende dia kufuila bayende luse nansha panyima pa dibaka dimane kufua, ni nyeye ni mbayende kêna ne bua kuselangana ne muntu mukuabu to. Bikala mukaji (udi kayi ne bualu uvua mujinge kufuila bayende luse kadi bayende ubenga) mulue kupangadija kunyima bua kubenga bayende bua buendende, dîba adi bonso babidi badi ne budikadidi bua kuselangana ne bantu bakuabu. Yezu wakaleja ne: muntu udi kayi muenze bubi ke udi ne bukenji bua kuangata dipangadika dia mushindu’eu.​—Matayo 5:32; 19:9; Luka 16:18.

[Mêyi adi kuinshi]

^ Mikenji ne mikanda ya mbulamatadi mmishilangane ku muaba ne ku muaba. Mêyi a dishipa dia dibaka adibu bafunde mu mikanda ya mbulamatadi nga kubala bimpe bimpe kumpala kua muntu kutuapu tshiala. Bikala eu udi kayi muenze bubi mutue tshiala pa mikanda idi yumvuija mudiye kayi ubenga dishipa dia dibaka didi muena diende ukeba, abi bidi bileja ne: yeye (udi kayi ne bualu) mmubenge muena dibaka nende eu.​—Matayo 5:37.