Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Mijiki idi isankisha Nzambi

Mijiki idi isankisha Nzambi

Mijiki idi isankisha Nzambi

Batu bamba bua mijiki ne: “mmudimu wa kale menemene udi mupite midimu yonso milenga idi bantu benza.” Anu bu muakulu, mijiki ntshipedi tshia dikema tshidi tshileja mudi bantu bashilangane ne nyama. Mijiki itu ifila disanka peshi ijula majiya. Idi mua kushemakana ku ditshi ne kushala mu lungenyi mutantshi mule. Bualu bupite buimpe mbua se: mijiki idi mua kusankisha ne Nzambi.

BIBLE udi uleja ne: bena Isalele bavua banange ne bamanye mijiki bikole bia dikema. Nkonga-miaku kampanda udi wamba ne: mijiki ivua “mudimu uvua mutangalake mu bikondo bia kale.” (Unger’s Bible Dictionary) Bu muvuatshi muanda wa dituku dionso, bena Isalele bavua bimba mijiki ne dîyi dia mukana ne biombelu mu ntendelelu wabu. Kadi bavua batamba kuyimba ne dîyi dia mukana.

Mukalenge Davidi wakasungula bantu munkatshi mua bena Lewi bua kuikalabu “ku mutu kua bimbi ba misambu” mu tabernakle, kumpala kua kubanjijabu ntempelo wakalua muanende Solomo kuibaka. (1 Kulondolola 6:31, 32) Pakaluabu ne mushete wa tshipungidi (uvua uleja ne: Yehowa uvua munkatshi mua bena Isalele) mu Yelushalema, Davidi wakalongolola bua bamue bena Lewi ‘kutendekenabu ne bua kusakidilabu ne bua kutumbishabu Yehowa.’ Bavua bimba ne mêyi a mukana ne ‘nzenze ne bisanji ne biamu bia kukumakaja bikole ne mpungi.’ Bantu aba bavua ‘basungudibue bakadi ne mêna abu mafunda bua kusakidilabu Yehowa bualu bua luse luende ludi lujalame tshiendelele.’​—1 Kulondolola 16:4-6, 41; 25:1.

Mêyi a dipunguluja nawu a se: “luse [lua Yehowa] ludi lujalame tshiendelele” tudi tuasangana misangu ya bungi mu Misambu (mukanda wa mu Bible udi mutambe kuikala ne mijiki). Tshilejilu, mêyi aa a dipunguluja nawu adi enza tshitupa tshibidi tshia mvese yonso 26 idi mu Musambu wa 136. Mukonkononyi mukuabu wa malu a Bible udi wamba ne: “Mêyi aa mmakanyine bua bantu kuimba bualu mmîpi. Muntu yonso ukavua muumvue uvua mua kuavuluka.”

Mêyi a mitu ya misambu adi aleja ne: bantu ba bungi bavua bimba mijiki ne biombelu. Musambu wa 150 udi utela mpungi, tshisanji ne lunzenze, mazele, biombelu bidi ne nshinga, lushiba ne biamu bia kukumakaja. Nansha nanku, bavua batamba kuimba ne dîyi dia mukana. Mvese 6 udi wamba ne: ‘Bintu bionso bidi bipuyakana bitumbishe Yehowa! Tumbishayi Yehowa!’

Bu mudi mijiki ileja mushindu utudi tumvua, mu bikondo bia kale tunyinganyinga tuvua tusaka bantu bua kuenza tusala anyi misambu ya majiya. Nansha nanku ngimbilu eu uvua anu mu mijiki ya bena Isalele. Mukanda kampanda udi umvuija malu a mu Bible udi wamba ne: “Anu mu kasala anyi mu miyenge ke muvuabu basue kuimba ne mêyi a mukana pamutu pa mijiki ya bisanji anyi ya dishintulula dia biona ne dishindika dia bualu kampanda mu diakula patupu.”​—Étude perspicace des Écritures. *

Yezu ne bapostolo bende ba lulamatu bakatumbisha Yehowa ne misambu butuku bua muladilu wa lufu luende, ne kakuyi mpata, bakimba mêyi a Misambu ya Hallel. (Misambu 113-118) Misambu eyi ivua ne bua kuikala miambuluishe bayidi ba Yezu bua kukolabu ku muoyo bua kanyinganyinga kavuabu ne bua kupeta bua lufu lua Mfumuabu! Kabidi, dipangadika diabu dia kushala balamate Yehowa Mukalenge Mutambe bunene wa diulu ne buloba divua ne bua kuikala dilue dikole pakimbabu misangu itanu mêyi a dipunguluja nawu a se: ‘luse luende ludi lujalame tshiendelele.’​—Musambu 118:1-4, 29.

Bena Kristo ba kumpala ba mu Efeso ne mu Kolosai bavua bimbila Nzambi “mitendu [ne] tusala” (mmumue ne: “misambu”). Bavua basakidilaku “misambo ya tshijila” ivuabu bimba mu mitshima yabu. (Efeso 5:19; Kolosai 3:16, MMM) Bakatumbisha Nzambi ne mukana muabu ku misambu ivuabu bimba ne ku malu avuabu bamba. Yezu kavuaku muambe ne: “Mukana mudi muamba anu malu adi matambe kuvulangana mu mutshima” anyi?​—Matayo 12:34.

Mijiki idi ibungamija Nzambi

Mijiki idibu batele mu Bible kayivua yonso isankisha Nzambi to. Tangila muanda wakenzeka ku Mukuna wa Sinai kuakaya Mose kuangata Mikenji, pamue ne Mêyi Dikumi. Ntshinyi tshiakumvua Mose pakafumaye ku mukuna au? “Ki mmisambo ya bantu batshimune mvita,” “ki mmisambo mene ya badibo batshimune,” kadi ‘mmisambu [mikuabu].’ Eyi ivua mijiki ivuabu batendelela nayi mpingu, ne bualu ebu buakabungamija Nzambi ne buakashipesha bantu bakimba misambu ayi batue ku 3 000.​—Ekesode 32:18, 25-28, MMM.

Nansha mudi bantu mua kuenza, kuimba ne kuanyisha mijiki ya mishindu yonso, buonso buayi kayitu anu isankisha Nzambi to. Bua tshinyi? Paulo mupostolo muena Kristo udi umvuija ne: ‘Bonso bakenza malu mabi, ne badi bapanga kupeta butumbi [bua] Nzambi.’ (Lomo 3:23) Mikiya ya lulelu ya bampangano, dilongesha dia se: anyima wa muntu katu ufua ne ditendelela Mariya bu “mamu wa Nzambi” ke bitu misangu mivule biena-bualu bia mijiki ya bungi. Pabi, malongesha aa ne bilele ebi kabiena bitumbisha Nzambi wa bulelela nansha, bualu kabiena biumvuangana ne malu adiye muleje mu Bible nansha.​—Dutelonome 18:10-12; Yehezekele 18:4; Luka 1:35, 38.

Tusungule mijiki ne meji

Kusungula mijiki idiku lelu ki nkutekete to. Bizubu bia matadi a misambu mbienza bua kufikisha bantu ku disumba mijiki ya mishindu yonso. Kadi bikala mutendeledi wa Nzambi musue kumusankisha, neikale ne budimu ne meji padiye usungula mijiki bua wamanya mua kuepuka mijiki idi ne mêyi ne biombelu bidi bilonda malongesha a bitendelelu bia dishima anyi bidi bitamba kusaka bantu ku tshiendenda ne ku malu a ba-demon.

Albert, muena Kristo uvua umue musangu misionere mu Afrike, udi wamba ne: kavua ne dîba dia bungi dia kuimba tshisanji tshia piano pavuaye mu Afrike to. Kadi misangu ne misangu uvua uteleja ndambu mukese wa matadi avuaye muye nawu. Albert udi mpindieu mutangidi muena ngendu kuabu ne udi wenda ukumbula bisumbu bia bena Kristo. Kêna ne dîba dia bungi dia kuteleja mijiki to. Udi wamba ne: “Ndi mutambe kusua mijiki ya Beethoven. Munkatshi mua bidimu bia bungi, ndi mupete matadi a mijiki yende mishilangane.” Ne uvua usangala bikole pavuaye uyiteleja. Bushuwa, muntu yonso udi ne yende mijiki idiye musue. Kadi mutudi bena Kristo, tudi ne bua kuvuluka mubelu wa Paulo wa se: “Binuadia anyi binuanua, anyi malu onso anudi nuenza, nuenze malu onso bua kutumbisha Nzambi.”​—1 Kolinto 10:31.

Mijiki ne didilambula

Tshintu tshia kumpala tshivua Susie musue tshivua mijiki. Udi ulonda ne: “Ngakabanga kuimba tshisanji tshia piano ne bidimu 6, tshia violon ne bidimu 10 ne lunzenze ne bidimu 12.” Pashishe Susie wakalonga mua kuimba lunzenze mu tshilongelu kampanda tshia mijiki (Royal College of Music) mu Londres, mu ditunga dia Angleterre. Wakalonga bidimu binayi pamue ne mumanyi wa lunzenze muende lumu wa mu ditunga dia Espagne, ne wakenza tshikuabu tshidimu tshijima mu Tshilongelu tshia Mijiki mu tshimenga tshia Paris, kupetaye muanzu ne mapolome a mu mijiki bua dimba dia lunzenze ne dilongesha bantu mua kuimba tshisanji tshia piano.

Susie wakatuadija kubuela mu bisangilu mu tshisumbu tshia Bantemu ba Yehowa mu Londres. Wakasanganamu bantu ba musangelu ne ba dinanga dia bushuwa. Ku kakese ku kakese, dinanga diende kudi Yehowa diakakola, ne lukunukunu luende bua mudimu wa buambi luakamusaka bua kukeba mishindu ya kumukuatshila mudimu. Malu aa akamufikisha ku didilambula ne pashishe ku batismo. Susie udi wamba ne: “Mudimu wa kuimba mijiki utu ulomba didifila, nenku kabivua binkolele bua kudilambula kudi Nzambi to.” Wakakepesha dimba mijiki ya bantu baya kuteleja, bualu wakatuadija kuenza mudimu wa bena Kristo wa kuyisha lumu luimpe lua Bukalenge bua Nzambi bua kutumikila mêyi a Yezu.​—Matayo 24:14; Mâko 13:10.

Mmunyi mudiye umvua mpindieu udiye katshiyi ne dîba dia bungi dia kuimba mijiki? Udi wamba ne: “Nansha muntshidi ngimba biombelu bianyi ne kabidi nganyisha mijiki, imue misangu ntu nganji kumvua bibi bua mundi tshitshiyi ne dîba dia bungi dia kuimba. Mijiki ndipa dia kudi Yehowa. Ndi nyanyisha bikole mpindieu bualu ndi muteke mudimu wende pa muaba wa kumpala mu nsombelu wanyi.”​—Matayo 6:33.

Mijiki idi itumbisha Nzambi

Albert ne Susie pamue ne bakuabu Bantemu ba Yehowa batue ku miliyo isambombo batu batumbisha Yehowa Nzambi ne mijiki pa tshibidilu. Mu bisangilu bia tshisumbu bitubu benza mu Nzubu ya Bukalenge mu matunga 234, padiku mushindu, batu babituadija ne babijikija ne misambu bua kutumbisha Yehowa. Misambu eyi milenga ku matshi ya biona bia kuulu ne bia panshi idi ne mêyi a mu Bible adi atumbisha Yehowa Nzambi.

Bonso batu babuela mu bisangilu ebi batu babandisha mêyi abu bua kuimba ne musangelu ne: Yehowa udi Nzambi udi utukuba (Musambu nimero wa 44). Batu bimba musambu wa kusamuna nawu Yehowa (Musambu nimero wa 190). Misambu yabu idi ileja masanka ne majitu adi nawu bena Kristo, nsombelu wa buena Kristo ne ngikadilu ya bena Kristo. Bimanyinu bishilangane bia mijiki bivua Bantemu ba mu Asia, mu Australie, ku Mputu ne ba ku Amerike wa ku Nord ne wa ku Sud benze nabi misambu eyi bidi biyilengeja kabidi bikole. *

Mêyi a ntuadijilu a musambu mulenga wa mfumu uvuabu bafunde mu matuku a mufundi wa misambu adi se: ‘Nuimbile Yehowa musambu mupiamupia; nuimbile Yehowa musambu, nuenu bonso ba pa buloba. Nuimbile Yehowa musambu, nuvudijile dîna diende disanka; nuambile bantu lumu lua lupandu luende ku dituku ku dituku. Nuambile ba munkatshi mua bantu ba bende butumbi buende, numanyishe ba munkatshi mua bantu bonso malu a kukema akenzaye.’ (Musambu 96:1-3) Ke tshitu Bantemu ba Yehowa ba muaba uudi benza, ne badi bakubikila bua kuimba nabu misambu eyi bua kutumbisha Nzambi. Nebakuakidile ku Nzubu wabu wa Bukalenge kuudi mua kulongela mua kutumbisha Yehowa ne mijiki idi imusankisha.

[Mêyi adi kuinshi]

^ Mupatula kudi Bantemu ba Yehowa.

^ Misambu eyi idi mu mukanda wa Tutumbishayi Yehowa ne misambu, mupatula kudi Bantemu ba Yehowa.

[Tshimfuanyi mu dibeji 28]

Badi batumbisha Yehowa ne misambu