1. ¿Jamüsü nüshajaka Pablo tü karaloʼutakat Colosas? (Piirakaa sümüin tü ayaakuaakat).

NÜSHAJÜIN Pablo wanee karaloʼuta namüin na anoujashii chajanakana Corinto soʼu püreesain nia Roma soʼutpünaa juyaka 60 otta 61. Nüküjain namüin choʼujaain nayaawatüin saaʼu tü nukuwaʼipakat Maleiwa jee tü jülüjakat naaʼin (Col. 1:9). Anuu sooʼomüin nünüiki Pablo: «Tashajüin tü karalouktakat jümüin süpüla nnojolüinjatüin kapülain jaaʼin sünüiki wane wayuu eekai süküjüin alawaa jümüin, mayaasüje kemeʼeriain maʼi tü shikirajakat anain. Tamüshii paala jia jüchikua: Kamalainchonsü maʼi nanüiki na aküjüliikana alawaa jümüin. Jalia jia jükanajuʼulaajayaa sütüma tü namakat. Tü nekirajakat anain, pütchi alawaa neʼe, naleʼeruʼujeejatü neʼe, shia tü shikirajapüʼukat anain tü natuushi manoujainsatkalüirua. Nnojotsü müin aka tü pütchi shiimüin nüküjakat Cristo wamüin» (Col. 2:4, 8). Nüküjain Pablo jamüin mojuka tü jülüjakat saaʼin wayuu manoujainsat otta jamüin kemeʼeriaka shia. Jülüjale waaʼin tü jülüjakat naaʼin na manoujainsaliikana, antajaajeerü suluʼu waaʼin watüjain maʼin sümaa anaʼleein waya suulia wayuu süpüshuaʼa. Nüshajüin Pablo tü karaloʼutakat Colosas süpüla  nükaaliinjain na anoujashii chajanakana chayaa sünain ayoutaa tü jülüjakat naaʼin na manoujainsaliikana jee suulia naaʼinrüin kasa mojusü (Col. 2:16, 17, 23).

2. ¿Jamüshii wekirajaainjanaka sünain waneirua kasa jülüjaka naaʼin na manoujainsaliikana?

² Wanaawale waaʼin namaa na manoujainsaliikana, mojuteerü wamüin tü nümakat Jeʼwaa. Otta ashakajaajeerü sütsüin wanoula shiʼipaʼaya. Waapawalin waneepia tü jülüjakat naaʼin na manoujainsaliikana suluʼu telewisoot, Internet, waʼyataaleruʼu otta koleejialuʼu. Wekirajaajeerü anain jooluʼu tü waaʼinrajatkat süpüla nnojoluin sumojujaain wekiiruʼu sutuma tü jülüjakat naaʼin na manoujainsaliikana. Wekirajaajeerü anain jaʼraisü kasa jülüjakat naaʼin otta tü waaʼinrajatkat süpüla wayoutuin shia.

3. ¿Kasa jülüjaka saaʼin wainma wayuu? ¿Jamüsü jülüjaka saaʼin tia?

³ «Nnojotsü choʼujaain tanoujain nünain Maleiwa süpüla wayuuinjachin anamia taya». Wainma wayuu sainküin tü mmakat manoujainka nünain Maleiwa. Eeshiijaʼa nnojoyüliire nekirajaain nüchiki Maleiwa, shiapejeʼe keeʼireein naaʼin taashin nakuwaʼipa süpüla aaʼinraa tü naaʼinreekat (paashajeʼera Salmo 10:4). Eeshi na kekiikana maʼin naashin müle nanüiki mayaa: «Nnojotsü choʼujaain tanoujain sünain eein Maleiwa süpüla wayuuinjachin anamiaa taya».

4. ¿Kasa eeka süpüla waküjain nümüin wanee wayuu eekai nnojoluin nunoujain sünain eein Maleiwa?

⁴ ¿Shiimainche nnojoluin eein chi Kakumalakai tü kasakat süpüshuaʼa? Nnojorüleejeeria sunoujain wayuu tia shiale nekirajaain anain tü namakat na cientiificokana. Nnojotpejeʼe kapüleein atüjawaa saaʼu tia. Eeshi chi kakumainkai süpüshuaʼa tü kasa eekai katüin soʼu. Jamüshiijaʼa waʼyonoojiraale wajapü, ashatsü sümüiwaʼa tü walioʼukat. Eekajasaʼa wanee piichi nnojotsü süpüla sukumajüin sümüiwaʼa tü eekat sumojujaain sünain. Shiiʼiyatüin tia niain Jeʼwaa Kakumalain waya. Anuu sünüiki tü Wiwüliakat: «Süpüla eeinjatüin wanee piichi, eeshi chi kakumalakai shia. Jee chi kakumalakai tü kasakalüirua süpüshuaʼa nia Maleiwa» (Heb. 3:4, TNM).

5. ¿Jamüsü saaʼin pümüin? ¿Choʼujaasüche wanoujain nünain Maleiwa süpüla watüjaain saaʼu tü anasükat jee tü mojusükat?

⁵ ¿Jamüsü saaʼin pümüin? ¿Choʼujaasüche wanoujain nünain Maleiwa süpüla watüjaain saaʼu tü anasükat jee tü mojusükat? Saashin tü Wiwüliakat, eeshii wayuu eekai naaʼinrüin tü anasükat sümaa nnojoluin nanoujain nünain Maleiwa (Roma 2:14, 15). Eeshii eekai kojutuin namüin nashi otta nei sümaa alin naya napüla. Nnojoleetpajaʼa anain tü naneekakat nnojorüle noonooin sümaa tü nümakat Jeʼwaa (Isa. 33:22). Maaʼulu yaa, wainma na wayuu kekiikana maʼin ayaawatakana saaʼu choʼujaain sükaaliinjünüin wayuu nutuma Maleiwa süpüla sajaʼttüin tü kasa mojusükat (paashajeʼera Jeremías 10:23). Jalia waya suulia süntajaain wekiiruʼumüin nnojoluin choʼujaain wanoujain nünain Maleiwa otta nnojoluin choʼujaain waaʼinrüin tü nümakat (Sal. 146:3).

6. ¿Jamüsü nanüiki wainma wayuu süchiki tü anoujaakat?

⁶ «Nnojotsü choʼujaain tamüin suluʼuin taya iküleesia süpüla talatüin taaʼin». Naashin wainma wayuu, nnojotsü kaluʼuin talataa tü anoujaakat otta nnojotsü kasain anain apüla. Eesü iküleesia eere shikirajünüin wayuu sünain chuwatüin wanee siki nutuma Maleiwa chaa shiinaluʼu tü mmakat süpüla naʼajüin wayuu. Eeshii na apüleeruaanakana aaʼin süpüla naapüin nneerü otta sünainpünaain naya poliitika. Müshiijeseʼe wattain naalii na wayuu anakana naashin moʼunuinre naya suluʼu iküleesia. Eesüjaʼa müle nanüiki mayaa: «Anoujashi taya nünain Maleiwa, nnojoipejeʼe taya oʼuneein suluʼu wanee iküleesia, aneechi taya mayaa».

7. ¿Jamüshi talateechika wanee wayuu suluʼule nia tü iküleesia shiimainsükat?

 ⁷ ¿Shiimainchejeʼe nnojoluin choʼujaain suluʼuinjachin wayuu wanee iküleesia süpüla talatüinjatüin naaʼin? Shiimain, talateechi wanee wayuu nnojoire suluʼuin nia tü iküleesiairua ekirajakat sünain alawaa. Nnojoleechipajaʼa talatüin nia nnojoire aleewain nia nümaa Jeʼwaa, chi Maleiwa talatakai aaʼin waneepia (1 Tim. 1:11, TNM). Süpüshuaʼa tü naaʼinrakat Jeʼwaa, süpülajatü anain sukuwaʼipa wayuu. Shiasaʼa sutuma waʼyataain nümüin, talatüshii waya sünain akaaliinjaa wayuu (Aluw. 20:35). Süka eein tü iküleesia shiimainsükat nutuma Jeʼwaa, talatüsü maʼin wayuu sümaa süpüshi sutuma. ¿Suluʼu jamüin? Ekirajünüshii na wayuukana sünain kojutuinjatüin natuma naʼwayuuse otta waneepiainjanain naya sümaa. Ekirajünüshii süpüla anain nepijia nachonnii natuma jee süpüla alin maʼin napüshi napüla. Paaʼinwashii na aʼyataashiikana nümüin Jeʼwaa otta aijiraashii naya sutuma tü iküleesia shiimainsükat (paashajeʼera Isaías 65:13, 14).

8. ¿Jamüsü süpüla püküjain sümüin wayuu sükajee Mateo 5:3 kasain talatüin atuma waaʼin?

⁸ ¿Eesüche süpüla talatüin naaʼin wanee wayuu maʼyataainre nia nümüin Maleiwa? ¿Kasa talataka atuma saaʼin wayuu? Eeshii na talatakana aaʼin sutuma nekirajaain suluʼu eʼikülee miyoʼu jee sutuma nashaittüin wanee kasa. Eeshii na talatakana aaʼin namaa naʼaleewainyuu otta sümaa napüshi. Mayaapejeʼe anain waaʼin sutuma tia, eesü wanee kasa talataleeka atuma waaʼin. Süka naatain wakuwaʼipa suulia mürüt, eesü süpüla weʼraajüin nukuwaʼipa chi Kakumalakai waya otta waʼyataain waneepia nümüin. Talatüshii waya waaʼinrüle tia süka matüjülin wakumajia nutuma Maleiwa (paashajeʼera Mateo 5:3). Jamüshiijaʼa waya, talatüshii waya otta atütülaasü waaʼin sutuma waʼwaajüin Jeʼwaa wanaa namaa na wawalayuukana (Sal. 133:1). Jee müsia talatüshii waya sutuma wainmain na wawalayuukana sainküin tü mmakat, sutuma wulein wakuwaʼipa jee sutuma anain maʼin tü waʼatapajakat nutuma Maleiwa.

9. (1) ¿Jamüsü nanüiki waneinnua wayuu süchiki tü ainkawaakat? (2) ¿Jamüsü mojushaataka nüinkaale wayuu sümaa wanee wayuu nnojotka nuʼwayuusein?

⁹ «Nnojotsü mojuin nüinkaale wayuu sümaa wanee wayuu nnojotka nuʼwayuusein». Anuu tü namakat waneinnua wayuu: «Talatajatü neʼe paaʼin», «nnojotsü mojuin ainkawaa sümaa wayuu nnojotka puʼwayuusein». Saashin tü Wiwüliakat, mojushaatasü naainjiraale nukuwaʼipa wayuu sümaa wanee wayuu nnojotka nuʼwayuusein * (paashajeʼera 1 Tesalónica 4:3-8). Süka nukumalain waya Jeʼwaa, nia neʼe eeka süpüla aküjain wamüin tü anakat süpüla waaʼinrüin. Naashin Jeʼwaa, shia neʼe nüinkaainjatka amaa wanee wayuu tü nuʼwayuusekat. Makaʼa nuluwataain waya Jeʼwaa sünain tü waaʼinrajatkat shia süka alin waya nüpüla otta nütüja aaʼu aneerüin wakuwaʼipa woonoole nümaa. Aijiraashii maʼin na wayuu kasaatkana noonoole nümaa Maleiwa, kojutujiraashii naya otta anasü naaʼin. Süsaleenapajaʼa nutuma Maleiwa na wayuu moonooinkana nümaa (Heb. 13:4).

10. ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla nnojoluin wamaʼüjiraain wakuwaʼipa sümaa wayuu nnojotka waʼwayuusein?

¹⁰ Süküjain tü Wiwüliakat tü waaʼinrajatkat süpüla nnojoluin wamaʼüjiraain wakuwaʼipa sümaa wayuu nnojotka waʼwayuusein. Wanee kasa waaʼinrajatka shia waaʼinmajiraain suulia weirakaain sümüin wanee kasa kaainjaleenaka atuma waya. Anuu nünüiki Jesuu: «Chi eekai niirakaain sümüin wane jierü sümaa keeʼireein naaʼin amaʼüjirawaa sümaa, shiimüin sünain kaainjalain nia wanaa nümaa eekai nümaʼüjaain sümaa wayuu  nnojotkat nuʼwayuusein» (Mat. 5:28, 29). Nnojoishii waya anajüinjanain shiyaakua wayuu maichesat amaʼüjiraaka sukuwaʼipa otta nnojoishii waya aapajüinjanain muusika aashajaaka süchiki tia. Anuu nünüiki Pablo: «Juuʼulaa jümata suulia süpüshua tü kasa mojusü keejiapüʼükat paala jümüin, tü süchepchiakat atuma jia tü kaainjalaakat, maa aka aʼluwajirawaa akuaippaa sümaa wayuu jierü otta wane jierü nümaa wane toolo» (Col. 3:5). Aaʼinmajiraainjana waya suulia jülüjain waaʼin kasa yarüttüsü jee suulia waashajaain süchiki tia (Éf. 5:3-5).

11. ¿Jamüsü eeka süpüla jülüjain waaʼin anain ekirajawaa suluʼu eʼikülee miyoʼu?

¹¹ «Shia talataka atuma naaʼin wayuu nikirajaale suluʼu eʼikülee miyoʼu». Watta naalii wayuu «anashii jikirajaale suluʼu eʼikülee miyoʼu» makana wamüin. Shia anaka naashin wekirajaale sünain wanee kasa eʼnnaajüneenaka anainjee waya, kapülainjeenaka anainjee waya otta washireenaka anainjee waya. Wainma wayuu jülüjakana aaʼin shiain talatüin atuma wayuu nikirajaale suluʼu eʼikülee miyoʼu. Nnojorüle eejüin waaʼin, eesüjaʼa süpüla müin tü jülüjakat waaʼin.

12. ¿Shiimainchejeʼe talatüin saaʼin wayuu sutuma tü eʼiküleekat miyoʼu?

¹² ¿Shiimainchejeʼe weʼnnaajüneenain, kapülainjeenain waya otta washireenain waya wekirajaale suluʼu wanee eʼikülee miyoʼu? Alawaa neʼe tia. Jülüjataa paaʼin tü alatakat nümüin Satanaa, eʼnnaajüneeshi maʼin otta kapülainweeshi maʼin nia, nnojoitpajaʼa nia talatüin maaʼulu, jashichishi neʼe (Mat. 4:8, 9; Alat. Map. 12:12). Wekirajüle wayuu nüchiki Maleiwa otta süchiki tü naaʼinrajatkat wapüleerua talatüsü waaʼin sutuma. Eekajasaʼa nikirajaale wayuu suluʼu wanee eʼikülee miyoʼu nnojotsü talatüin naaʼin sutuma. Eesü achunjirawaa sünainjee, wainmeesü kasa nümaʼana wayuu otta alanaweeshi suulia wayuu sümaa nnojoluin talatüin naaʼin mapa. Saashin tü Wiwüliakat, chi wayuu kachiiruakai aaʼin tia, müshi aka naaʼin chi awataakai süchiirua joutai (Ecl. 4:4).

13. (1) ¿Jamüsü nnojoluinjatka sülanaʼaleein watuma sujutü tü aʼyatawaakat? (2) ¿Kasa talataka maʼin atuma naaʼin Pablo?

¹³ Choʼujaasü waʼyataainjanain süpüla eeinjatüin tü wekajatkalü aaʼu otta eesü süpüla waʼyataain sünain tü kasa kamalainkat wamüin. Nnojotpajaʼa alanaʼaleeinjatüin watuma sujutü tü waʼyataainkat. Müsü nünüiki Jesuu: «Maa aka kojutaʼatüle piamashii laama nütüma chi aʼyataaikai sünain alin nüpüla wane je sünain maalin nüpüla chi waneʼe, meechi aka Maleiwa jütüma müleka shiale kachiiruain jaaʼin tü washirüükat nuulialeʼeya» (Mat. 6:24). Shia talateekana atuma waya waʼyataale nümüin Jeʼwaa otta wekirajüle wayuu sünain tü Wiwüliakat. Tia shia alatakat  nümüin chi aluwataaushikai Pablo; jimaʼaliiwaʼaya nia, kachiiruasü naaʼin ekirajawaa suluʼu eʼikülee miyoʼu süpüla anain nukuwaʼipa. Shiapajaʼa talatüin atuma naaʼin mapa nüküjain pütchi otta nikirajüin wayuu sünain Nünüiki Maleiwa. Talatüsü naaʼin niʼrapa shiiʼiratüin sukuwaʼipa wayuu sutuma Nünüiki Maleiwa (paashajeʼera 1 Tesalónica 2:13, 19, 20). Nnojotsü shiain talatüin atuma waaʼin wekirajaale suluʼu tü eʼiküleekat miyoʼu. Shia talataka atuma waaʼin waʼyataale nümüin Jeʼwaa otta wekirajüle wayuu nüchiki.

14. ¿Jamüsü jülüjaka saaʼin wayuu eein süpüla sunouktüin sukuwaʼipa sümüiwaʼa?

¹⁴ «Eesü süpüla nanouktüin na wayuukana namüiwaʼa tü kasa mojusü eekat maaʼulu». Wainma na makana anüiki. Müshi nnojoikai choʼujaain Maleiwa namüin süpüla nunouktüin tü kasa mojusü eekat maaʼulu otta eeshii süpüla naaʼinrüin tü naaʼinreekat. Naashin waneinnua wayuu, nnojoluitpa maʼin jouluin aʼluwajaa, ayuulii jee palitchon na wayuu maʼletsekana. Anuu wanee pütchi süchiki tia: «Anaataasü maʼin sukuwaʼipa wayuu maaʼulu süka naʼyataain süchiirua müinjanain naya anain». ¿Shiimainchejeʼe tia? ¿Shiimainchejeʼe nountüitpain na wayuukana nanouktüin tü kasa mojusü eekat maaʼulu? Wekirajaa sünain tia.

15. ¿Jamüsü watüjaaka saaʼu keemashaatain tü alatakat sümüin wayuu yaa mmapaʼa?

¹⁵ ¿Nounteetche na wayuukana najaʼlajeʼerüin tü kasachikikat maaʼulu? Alatüsü suulia 60 miyoone wayuu outaka sünain tü kanüliakat Primera otta Segunda Guerra Mundial.  Shiasaʼa soʼu juyaka 2015, eeshii 12.4 miyoone wayuu apütakana nepia süpüleerua kasachiki jee shiale sutuma neipinnüin. 65 miyoone napüshuaʼa na apütüinnakana nepia süpüleerua kasachiki. Eesü mma eere nnojoluitpain wainmain kaʼruwarannuu jee na oʼutuliikana saaʼin wayuu, nayapejeʼe wainmain na aainjakana kasa mojusü suluʼupünaa Internet, na mojulaakana sümüin naʼwayuuse jee nachonnii, na osoteʼerawaikana wonpa süpüla noʼutuin saaʼin wainma wayuu otta na aʼluwajakana sünneetse mma. Maaʼulu yaa, eesü ayuulii eeka kepin. Aküjünapejeʼe soʼu juyaka 2013 outuin 9 miyoone wayuu juyawai sutuma ayuulin tü naaʼinkat, nasoso, nekii, kanset otta sutuma suukalain nasha. Eeyaai neʼe nasaʼwatüin 60 juya naya wayuukana. Saashin Banco Mundial, akooʼomüinraashii chaa África na wayuu müliakana maʼin sutuma maʼletsein naya. Jamüsüjaʼa soʼu juyaka 1990, 280 miyoone naya, shiasaʼa soʼu 2012, antüshii suluʼu 330 miyoonein naya.

16. (1) ¿Jamüsü isaka nachiki na poliitikokana otta na kajapuluʼukana sünneetse tü mmakat najaʼlajeʼerüin tü kasa mojusükat? (2) ¿Kasa saaʼinrajatka Nuluwataaya Maleiwa saashin tü karaloʼutakat Isaías otta Salmos?

¹⁶ Nnojotsü ponuin waaʼin tü kasa mojusü alatakat mmapaʼa. Shia neʼe jülüjaka naaʼin nakuwaʼipa neʼe namüiwaʼa na poliitikokana otta kajapuluʼukana sünneetse tü mmakat. Jee isasü nachiki najaʼlajeʼerüin tü kasachikikat, na kaʼruwarannuukana, na oʼutuliikana saaʼin wayuu, tü ayuuliikat jee tü maʼletseekat. Shia neʼe Nuluwataaya Maleiwa aaʼinreetka tia. Wekirajaa sünain tü naaʼinrajatkat Jeʼwaa süpüleerua wayuu. Ajaʼtteerü sutuma Nuluwataaya Maleiwa süpüshuaʼa tü shikiisükat kasachiki: nnojoleerü eein wayuu jülüjaka aaʼin sukuwaʼipa neʼe sümüiwaʼa, nnojoleerü eein wayuu aʼluwajaka sünneetse mma, nnojoleerü eein wayuu asoteʼeraka wonpa, kojutukana amüin noumain, nnojoleerü eein tü iküleesia ekirajakat sünain alawaa, akaʼaya Satanaa nnojoleechi (Sal. 46:8, 9). Ajaʼtteena sutuma Nuluwataaya Maleiwa na kaʼruwarannuukana jee na oʼutuliikana saaʼin wayuu. Maaʼulu yaa, wainma wayuu ekirajünaka sutuma nupueulose Maleiwa süpüla aijiraainjanain naya otta nanoujiraain nanüiki (Isa. 11:9). Müinnia nnojoluin ayuulin piantua na aʼyataashiikana nümüin Jeʼwaa (Isa. 35:5, 6). Najaʼttireerü Jeʼwaa tü namülialakat na aʼyataashiikana nümüin, nnojoleena naya müliain sutuma tü maʼletseekat. Talateena naya otta aleeweena naya nümaa. Anaʼleesia tia suulia washirüü (Sal. 72:12, 13).

17. ¿Kasa paaʼinrajatka süpüla piyoutuin tü jülüjakat naaʼin na manoujainsaliikana?

¹⁷ Paapüle wanee pütchi eekai süpüla seemiajaain atuma punoula, anashi pikirajaale jamüin sünüiki tü Wiwüliakat süchiki tia otta paashajaa nümaa wanee wawala eekai laülaain aaʼin sünain anoujaa. Jülüja paaʼin jamüin kamalainka tia sümüin wayuu, jamüin alawaaka shia otta tü paaʼinrajatkat süpüla piyoutuin shia. Nnojoleerü wanaawain waaʼin namaa na manoujainsaliikana waaʼinrüle tü nümakat Pablo namüin na anoujashi chajanakana Colosas, müshi nia: «Anakaja müleka kekiire jia sünain tü jaaʼinrakat suʼupala tü manoujainsatkalüirua [....] süpüla yapainjanain jia süpüla asouktaa namüin» (Col. 4:5, 6).