1. ¿Kasa alataka sünainjee suchunjain naaʼin na nuwalayuukana José?

AISHII maʼin nüpüla Jacob na nüchonniikana, aireepejeʼe José nüpüla. 17 nuuyase José soʼu tia. ¿Jamaka naaʼin na nüchooinkana sünainjee aireein maʼin José noulia? Naʼürülashi nia süka nachunjain naaʼujee, nnojotsü shiain süka naaʼinrüin José kasa mojusü namüin. Noiküin nia süpüla achepchieeinjachin nia otta naküjain nümüin chi nashikai shiküin José wanee wüchii jashichi. Nnojoluitpa anain naaʼin sünainjee tia otta mojushaatasü naaʼin Jacob sutuma tü alatakat. Alatüsü tia sünainjee suchunjain naaʼin na nüchonniikana (Gén. 37:3, 4, 27-34).

2. ¿Jamüsü mojuka maʼin suchunjale waaʼin saashin Galacia 5:19-21?

² Tü achunjaakalü aaʼin * saashin tü Wiwüliakat, shia süpüshi tü kasa amojujaakalü atuma sukuwaʼipa wayuu. Naaʼinrüin tia chi wayuu «eekai kaleʼeruʼuin süchiki kaainjalaa» otta sünainjee tia eesüjaʼa nnojoleerüle katüin noʼu waneepia (paashajeʼera Galacia 5:19-21). Suchunjale waaʼin, mojujiraajeena waya namaa na waneinnua, aʼülüjaajiraweena waya namaa otta ülüʼütteerü waaʼin.

3. ¿Kasa wekirajaainjatka anain sünain ekirajaayakat tüü?

³ Sünainjee tü naaʼinrakat na nuwalayuukana José, weʼrüin nnojoluin kaluʼuin anaa tü achunjaakalü aaʼin otta nnojotsü anain naaʼin sünainjee tü alatakat. Mayaainjeʼe nnojoleerüin waaʼinrüin tü naaʼinrakat na nuwalayuukana José, soteesü waaʼin waleʼeruʼuin tü kaainjalaakat otta kemeeralüin tü waaʼinkat (Jer. 17:9). Müsüjeseʼe suchunjawalin waaʼin. Wekirajaa süchiki tü alatakat namüin  waneinnua wayuu saashajaakana achiki tü Wiwüliakat, wayuukana nayainnua achunjasü naaʼin. Wayaawateerü aaʼu sünainjee tü alatakat namüin, kasain sukumajaain anainjee suluʼu waaʼin tü achunjaakalü aaʼin. Süchikijee, wekirajaajeerü anain tü waaʼinrajatkat süpüla nnojoluinjatüin suchunjain waaʼin otta süpüla anajiraain waya namaa na waneinnua.

4. ¿Jamüsü suchunjaka naaʼin na filisteokana naaʼujee Isaac?

⁴ Achunjasü waaʼin washirüle weʼrüin wanee wayuu. Washitshaata maʼin Isaac, müshiijeseʼe nachunjain aaʼin na filisteokana saaʼujee tü kasa eejatkat nümaʼana (Gén. 26:12-14). Sünainjee tia, nejinain mma ooʼulaka ipa suluʼu tü ishikalüirua eere najaittüin Isaac süsüin nümüʼlüin (Gén. 26:15, 16, 27). Wainma na wayuu makana aka naaʼin na filisteokana, achunjasü naaʼin saaʼujee tü kasa eekat namaʼana na waneinnua. Nnojotsü shiain keeʼireein neʼe naaʼin tü eekat namaʼana na waneinnua, eesü shiale keeʼireein naaʼin nnojoluinjatüin eein kasa sümaʼana wayuu.

5. ¿Jamüsü suchunjaka naaʼin naaʼujee Jesuu na nekiipüʼükana na judíokana?

⁵ Kojutule wanee wayuu atumawaa. Achunjasü naaʼin na nekiipüʼükana na judíokana naaʼujee Jesuu süka kojutuin maʼin nia sümüin wayuu (Mat. 7:28, 29). Nünüikimaajachi Maleiwa Jesuu otta nikirajüin na wayuukana sünain tü shiimainkat nüchiki Maleiwa. Mayaainjeʼe müin tia, aküjashii alawaa nüchiki Jesuu na nekiipüʼükana na judíokana shiiʼiree mojeein pütchi nüchiki Jesuu (Mar. 15:10; Juan 11:47, 48; 12:12, 13, 19). ¿Kasa watüjaka sünainjee tia? Wachecherüinjatü waaʼin suulia suchunjain waaʼin naaʼujee na wawalayuu aikana apülawaa sünainjee anain nakuwaʼipa. Shia anaka aluʼu washatüle nakuwaʼipa (1 Cor. 11:1; 3 Juan 11, 12).

6. ¿Jamüsü watüjaaka saaʼu suchunjain naaʼin Diótrefes?

⁶ Saapünüle aʼyatawaa nümüin wanee wawala suluʼu tü outkajaaleekat. Soʼu nakalia na nikirajüinkana Jesuu, achunjasü naaʼin Diótrefes naaʼujee na laülaakana napüleerua na anoujashiikana. Nieeshi alanaʼaleeka ojutü noulialeʼeya na nuwalayuukana. Mojusü nünüiki Diótrefes nüchiki chi aluwataaushikai Juan otta nachiki waneinnua laülaashii süpüla mojutuinjanain naya atumawaa (3 Juan 9, 10). Mayaainjeʼe nnojoleerüin waaʼinrüin tü naaʼinrakat Diótrefes, eesüjaʼa suchunjale waaʼin naaʼujee wanee wawala aapünakai amüin wanee aʼyatawaa keeʼireeka waaʼin. Shialeekajaʼa jülüjale waaʼin watüjain süpüleerua tia aʼyatawaakat maʼaka naaʼin chia wawalakai.

7. ¿Kaseerü waaʼinraka suchunjale waaʼin?

⁷ Jamüsüjaʼa suuʼulaanüle miyoʼuin suuʼulia wanee wunuʼu outasiroulu, kapüleejeerü atuʼutaa shia mapa. Akaataajaʼa tü achunjaakalü aaʼin, meerü sukuwaʼipa nnojorüle wasünneʼeramaatüin shia. Kachunraliire waya yaleteerü waaʼin otta kapüleerü neʼe waaʼin wakuwaʼipa wamüiwaʼa. Nnojoleena waya aipüraliin wayuu, nnojoleerü amülialaain waaʼin saalin otta nnojoleena waya kamaneein sümüin wayuu. Wasünneʼeramaata suluʼujee waaʼin tü achunjaakalü aaʼin. ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla nnojoluin suchunjain waaʼin?

8. ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla nnojoluinjatüin suchunjain waaʼin?

⁸ Nnojoleerü achunjain waaʼin nnojorüle yaletüin waaʼin otta talatüle waaʼin sümaa tü kasa eekat wamaʼana. Nnojorüle yaletüin waaʼin, nnojoleerü jülüjain waaʼin wayain alanaʼaleein akuwaʼipa noulia na waneinnua otta wayainjanain aapünüin amüin wanee kasa noulialeʼeya na waneinnua (Gal. 6:3, 4). Chi wayuu talatakai aaʼin sümaa tü kasa eekat nümaʼana nnojotsü niyoujireʼerüin nukuwaʼipa namaa na waneinnua (1 Tim. 6:7, 8). Chi wayuu nnojoikai yaletüin aaʼin otta chi talatakai aaʼin sümaa tü kasa eekat nümaʼana, talatüsü naaʼin niʼrüle saapünüin kasa anasü namüin na waneinnua.

9. Saashin Galacia 5:16 otta Filipos 2:3-5, ¿kasa nükaalinjeenaka anain waya chi naaʼinkai Maleiwa?

 ⁹ Choʼujaasü nükaalinjain waya chi naaʼinkai Maleiwa süpüla nnojoluinjatüin suchunjain waaʼin, süpüla nnojoluinjatüin yaletüin waaʼin otta süpüla talatüinjatüin waaʼin sümaa tü kasa eekat wamaʼana (paashajeʼera Galacia 5:16; Filipos 2:3-5). Nükaalinjeena waya chi naaʼinkai Maleiwa sünain ayaawataa saaʼu anale jee mojule tü jülüjakat waaʼin otta kasain waaʼinrüin aaʼujee wanee kasa. Nükaalinjeena waya Maleiwa süpüla weeʼiratüin tü kasa mojusü jülüjakat waaʼin otta tü suluʼukat waaʼin (Sal. 26:2; 51:10). Wekirajaa joo süchiki nukuwaʼipa Moisés nümaa Pablo otta süchiki tü naaʼinrakat süpüla nnojoluin nachunjain aaʼin.

10. ¿Jamüsü watüjaaka saaʼu nnojoluin suchunjain naaʼin Moisés? (Piirakaa sümüin tü ayaakuaa sünainkat süta tü rewiisütakat).

¹⁰ Nekiipüʼüshi Moisés na israeliitakana nutuma Jeʼwaa. Nnojoipejeʼe waneeshieein nia saaʼu tü niʼyataainkat. Jamüsüjaʼa soʼu wanee kaʼi, naapüin Jeʼwaa süpüshi niʼyataain Moisés namüin waneinnua laülaashii shaʼwashawatkana süʼütpaʼa tü aʼwaajüleekat Maleiwa. Mapa, naapa achikit Moisés nüntüin chi naaʼinkai Maleiwa naaʼu piamashii laülaashii nnojotkana eejanain naʼaka na laülaashii aapünakana amüin aʼyatawaa nutuma Jeʼwaa. Otta nünüikimaajanainnapa naya Maleiwa. ¿Kasa naaʼinraka Moisés wanaa sümaa nuchuntuin Josué nümüin nuuʼuleʼerüinjanain naya wayuukana suulia aküjaa nünüiki Maleiwa? Nnojotsü achunjain naaʼin Moisés saaʼujee nüneeküin Jeʼwaa naya wayuukana, talatüsü naaʼin süka nünüikimaajanainnapain naya Maleiwa (Núm. 11:24-29). ¿Kasa watüjaka sünainjee nukuwaʼipa Moisés?

11. ¿Kasa naaʼinrajatka na laülaashiikana süpüla nashatüin nukuwaʼipa Moisés?

¹¹ Jülüjataa waaʼin wanee laülaashi kamalainkai maʼin amüin ekirajaa sünain Aapiria Wayuu semaanawai. Süküjünaka nümüin nikirajüinjachin wanee laülaashi süpüla niainjachin ekirajüin niiʼiraka. Nnojorüle yaletüin naaʼin chia laülaashikai maʼaka nnojoluin yaletüin naaʼin Moisés, nnojoleerü jülüjain naaʼin süsütüneein nuulia tü niʼyataainkat. Talateerü naaʼin sünain ekirajaa chi wane laülaashikai.

12. ¿Jamüsü watüjaaka saaʼu talatüin naaʼin otta nnojoluin yaletüin naaʼin na wawalayuu aʼyataakana maaʼulu nümüin Jeʼwaa?

¹² Wekirajaa jooluʼu süchiki jamüin nnojotka yaletüin naaʼin waneinnua wawalayuu laülaayuuinnakana. Soʼu wainma juya, aʼyataashii naya wawalayuukana sünain akumajaa napüleerua na laülaashiikana tü aainjünajatkat. Nasaʼwatapa 80 nouyase ooʼulaashii suulia tia naʼyataainkat. Akaʼaya na alapalaakana naaʼu na wawalayuukana, nnojotsü yaletüin naaʼin süka nooʼulaain suulia tü naʼyataainkat nasaʼwatapa 70 nouyase jee anasü namüin tü aapünakat namüin shiiʼiraka. Sainküin tü mmakat, wainma na wawalayuu ojuʼitakana suluʼujee Weteet jee aapünüsü namüin waneirua aʼyatawaa naatajatü suulia tü naʼyataapuʼukalü anain. Wawalayuukana naainnua, nnojotsü achunjain naaʼin saaʼujee naatain na wawalayuu aʼyataakana sünain tü naʼyataapuʼukalü anain.

13. ¿Kasa tü nnojotkalü achunjain aaʼujee naaʼin Pablo?

¹³ Anasü maʼin süpüla washatüin nukuwaʼipa chi aluwataaushikai Pablo. Nnojotsü yaletüin naaʼin otta talatüsü naaʼin sümaa tü kasa eekat nümaʼana. Nnojotsü nuuʼulaain Pablo sukumajaain suluʼu naaʼin tü achunjaakalü aaʼin. Aʼyataashi maʼin nia nümüin Jeʼwaa nnojoipejeʼe nia aʼwaataain suluʼu tia, müshijeseʼe nümüin: «Mayaashije aneekuushin taya nütüma Cristo süpüla tayainjachin wane Aluwataaushikai maa aka nayakana, [...] nnojotsü wanaain sümaa kojutüin taya sütüma wayuu maa aka nayakana» (1 Cor. 15:9, 10). Wanaa sümaa yaajachin Jesuu saaʼu Mmakat, nümaatalashii sünain aküjaa pütchi na 12 aluwataaushikana. Akaajasaʼa Pablo, anoujashi süchikijee outuin jee süsoʼiraain naaʼin Jesuu. Aneekünüshi nia mapa süpüla nüküjainjachin nüchiki Jesuu sümüin wayuu, mayaainjeʼe müin tia nnojoishi nia aneekünüin süpüla napüshinjachin nia na 12 aluwataaushikana (Roma 11:13; Aluw. 1:21-26, TNM). Talatüsü naaʼin  Pablo sümaa tü aʼyatawaa aapünakat nümüin nutuma Maleiwa jee nnojotsü achunjain naaʼin naaʼujee na 12 aluwataaushikana otta saaʼujee aleewain maʼin naya nümaa Jesuu.

14. ¿Kaseerü waaʼinraka nnojorüle yaletüin waaʼin otta talatüle waaʼin sümaa tü kasa eekat wamaʼana?

¹⁴ Nnojorüle yaletüin waaʼin otta talatüle waaʼin sümaa tü kasa eekat wamaʼana, washateerü nukuwaʼipa Pablo, kojuteena wamüin na nüneekakana Jeʼwaa süpüla laülaainjanain wapüleerua (Aluw. 21:20-26). Nüneeküin Jeʼwaa na laülaashiikana süpüla noʼunirüin sukuwaʼipa tü nupueulosekat. Mayaainjeʼe nnojoluin lotuin nakuwaʼipa otta eein tü mojukat natuma, müshii naya aka saaʼin wanee asülajalaa kojutuka maʼin nümaʼanajeejatka Jeʼwaa (Éf. 4:8, 11, TNM). Kojutule naya wamüin otta jüüjüüle waya sümüin tü namakat, aleeweena waya nümaa Jeʼwaa otta anajiraajeena waya namaa na wawalayuukana.

15. ¿Jetsü tü piamasükat kasa waaʼinrajatka?

¹⁵ Nnojoleena waya anajiraain namaa na waneinnua suchunjale waaʼin. Wasünneʼera tia suluʼujee waaʼin otta nnojo weʼitaain shia suluʼu saaʼin wayuu. Waaʼinrüinjatü tia piamasükat kasa süpüla ayatüinya kachiiruain waaʼin tü kasa anajiraainjanakalü atuma waya jee tü kasa katsüinjatkalü atuma wanoula otta nanoula na waneinnua (Roma 14:19, TNM). ¿Kasache waaʼinrajatka süpüla nnojoluinjatüin suchunjain naaʼin na waneinnua? ¿Kasa waaʼinrajatkat süpüla anajiraain waya namaa na waneinnua?

16. ¿Kasa tü nnojoluinjatkat waaʼinrüin süpüla nnojoluin suchunjain naaʼin na waneinnua watuma?

¹⁶ Shiʼrüin wayuu tü waaʼinrakat jee tü wakuwaʼipakat. Naashin na wayuukana aʼwaataainjana waya suluʼu tü kasa eekat wamaʼana (1 Juan 2: 16). Achunjeetpejeʼe saaʼin wayuu waaʼinrüle tia. ¿Kasache waaʼinrajatka süpüla nnojoluinjatüin suchunjain naaʼin na waneinnua watuma? Nnojoluinjatü waküjakuʼu wamüin süchiki tü kasa eekat wamaʼana otta süchiki tü wayaʼlajeekalü amüin. Nnojoliinjana waya aʼwaataakuʼu müin suluʼu tü waʼyataakalü anain suluʼu tü outkajaaleekat. Waküjakuʼu wamüle süchiki tia, achunjeerü naaʼin na waneinnua watuma. Akaajasaʼa kapürale waaʼin nakuwaʼipa otta waküjale namüin anain tü kasa naaʼinrakat, aneerü naaʼin watuma, anajiraajeena waya namaa otta paaʼinweena waya namaa na wawalayuukana.

17. (1) ¿Kasa nooʼulaaka oulia na nuwalayuukana José? (2) ¿Jamüsü naaʼin na napüshikana suluʼujee tia?

¹⁷ Eesü süpüla wasünneʼerüin suluʼujee waaʼin tü achunjaakalü aaʼin. Wekirajaa wachikuaʼa sünain nakuwaʼipa na nuwalayuukana José. Kojuya juya süchikijee noiküin José, antüshii naya nümaʼanamüin chaa Egiptomüin. Nnojotpejeʼe natüjaain saaʼu niain José nantüin amaʼanamüin süka nnojoluin nüküjain tia namüin. Nuunejaain naya José sünain ekawaa, naaʼinrüin tia süpüla nütüjaainjatüin saaʼu neeʼiratüle nakuwaʼipa na nuwalayuukana. Ekaashi nia namaa, niapejeʼe Benjamín wainmaleeinya eküin nutuma (Gén. 43:33, 34). Nnojoluitpa achunjain naaʼin na nuwalayuukana sünainjee wainmain niküin Benjamín noulia. Aʼwanajaaitpa nakuwaʼipa na nuwalayuukana, shiaitpa kapülaka naaʼin nukuwaʼipa Benjamín nümaa chi nashikai (Gén. 44:30-34). Ooʼulaashii suulia achunjaa na nuwalayuukana José, müsüjeseʼe anaitpain naaʼin na napüshikana natuma (Gén. 45:4, 15). Wasünneʼerüle suluʼujee waaʼin tü achunjaakalü aaʼin, anajiraajeena waya namaa na wapüshikana otta namaa na wawalayuukana.

18. ¿Jameerü wakuwaʼipa saashin Santiago 3:17, 18 anajiraale waya namaa na waneinnua?

¹⁸ Nücheka achikit Jeʼwaa paaʼinwainjanain waya namaa na waneinnua otta wayoutuinjatüin tü achunjaakalü aaʼin. Wachecherüinjatü waaʼin suulia tia süka waleʼeruʼuin tü achunjaakalü aaʼin maʼaka wekirajaain sünain ekirajaayakat tüü (Sant. 4:5, TNM). Mayaainjeʼe müin sukuwaʼipa tü wayuu manoujainsatkalüirua, nnojoleerü wanaawain waaʼin namaa nnojorüle yaletüin waaʼin otta talatüle waya sümaa tü kasa eekat wamaʼana. Waaʼinrüle tia, anajiraajeena waya namaa na waneinnua otta wayuujeena ana akuwaʼipachii waya (paashajeʼera Santiago 3:17, 18).