Tɛla kɔ ndwokɔ mɔɔ ɩwɔ zʋ

Mɩnla Yɛ Bayɩbʋlʋ Yɩ Kã Wɔ Bulonyia Nwʋ a?

Mɩnla Yɛ Bayɩbʋlʋ Yɩ Kã Wɔ Bulonyia Nwʋ a?

Mɩnla Yɛ Bayɩbʋlʋ Yɩ Kã Wɔ Bulonyia Nwʋ a?

Mɔɔ Bayɩbʋlʋ yɩ kã

 Bayɩbʋlʋ yɩ ɩáhã eɣile mɔɔ bɛva bɔwʋlɩ Gyisɛsɩ na ɔzɔ la sʋ̃ yɛ ɩáhã kɛɛ yɛhakɛ eɣile mɔɔ bɛva bɔwʋlɩ yɩ nɩ a. Kɛmɔ McClintock and Strong’s Cyclopedia kã nɩ: “Nyamɩnlɩ lɛ́hyɛlɩ abiyela kɛɛ ili Bulonyia, na ekila Kilisinyianɩ Giliki Ɛhɛlɛlɛ yɩ nu sʋ̃ a, ɔlɔ́nwʋ Bulonyia nwʋ odwokɔ bela wɔ nu.”

 Mfomi, sɛ ekila Bulonyia nwʋ abakɔsɛmɩ nu bʋwɔ a, ɔkɔnwʋ yɩ kɛɛ ɩzʋ̃ awʋzʋmɩzʋ̃mɩnlɛ nu. Bayɩbʋlʋ yɩ kile kɛɛ sɛ yɛásʋ̃mɩ Nyamɩnlɩ wɔ ɔhʋanɩ mɔɔ ɩpɛ yɩ zʋ a, ɩma ɩfa ɛya.—Ɛkɩsadɔsʋ 32:5-7.

Bulonyia nwʋ abakɔsɛmɩ

 1. Gyisɛsɩ yɩ awʋbɔɣile ɛhakɛlɛ: “Kilisiyianɩmaa mɔɔ beli bɔmʋnlɩ nɩ bɛákakɛ [Gyisɛsɩ] yɩ awʋbɔɣile, iluwakɛɛ nɩ bobu yɩ kɛɛ ɔzɔ nyɛlɩyɛ yɩ nɩ zʋ̃ awʋzʋmɩzʋ̃mɩnlɛ amamu nu.”—The World Book Encyclopedia.

 2. December 25: Dasɩlɛ bela íni kɛnɩ mɔɔ ikile kɛɛ bɔwʋlɩ Gyisɛsɩ wɔ ɔzɔ eɣile yi. Mfomi azɔfʋ mbanimbani be yɛ bɛyɩlɩ ɔzɔ eɣile eyi ama ɩ nɩɩ awʋzʋmɩzʋ̃mɩnlɛmaa bɛ awuwa mɔɔ nɩ bedi wɔ ɛyɛbɛ mmɩlɩ nu nɩ iayiyia.

 3. Nninyenihyɛlɛ, alɩyɛlilɛ, anyɩnlɩlelɛ: The Encyclopedia Americana kã kɛɛ: “Saturnalia dɩ Wulomimaa bɛ awuwa mɔɔ nɩ bedi wɔ December yɩ avinli dɩka be. Nɩ sɛ bedii ɔzɔ awuwa yɩ a, bɛkyɩkyɛ alɩyɛ nɩɩ nninyeni mvʋlɔ, bɔsʋzɔ ahɩnlanɩyɛ, na bede bɛ anyɩ. Mɔɔ ɩkɔlɩ zʋlɔ wɔ Bulonyia mmɩlɩ nu nɩ zʋ̃ ɔzɔ awuwa yɩ nu.” Encyclopædia Britannica kã kɛɛ, sɛ itwi eɣile mɔɔ bedii Saturnalia yɩ a, “egyimayɛlɛmaa nɩɩ kualɛlilɛmaa munwatĩĩ bɛáhɔ egyima.”

 4. Bulonyia ahɩnlanɩyɛ: The Encyclopedia of Religion kã kɛɛ, sɛ itwi ɛyɛbɛ mmɩlɩ nu a, Europe maa fa “ahɩnlanɩyɛ nɩɩ nninyeni azʋlɔtʋ” siyeziye bɛ awudo fa tudu azunzuma evinli na akʋ̃ sʋ̃ bɛfa bedi bɛ awuwa.

 5. Bulonyia owudo: “Owudozʋ̃mɩnlɛ leli ndini mmɩlɩ mɔ Europe awʋzʋmɩzʋ̃mɩnlɛmaa be ɣa yɛlɩ Kilisiyianɩmaa nɩ.” Nwʋmɔ ndianwʋ yɛ lɛ kɛɛ, “nɩ sɛ bedii awuwa mɔɔ bedi wɔ ɛyɛbɛ mmɩlɩ nu nɩ a, bɛfa Yule owudo besiye bɛ anyɩnkɛ munwa anzɛnyɩɩ be pika nu.”​—Encyclopædia Britannica.