Bungwe jine ja ku United States, japatile kuti chiŵandika hafu ja ŵachinyamata ŵa yaka yakutandila 15 mpaka 19 ŵaŵaŵechetene nawo ŵasasile kuti pakwete pagonenepo mkamwa. Mundu jwine juŵalembile buku jakwamba ya kugonana mkamwa lina lyakwe Sharlene Azam jwatite, “Pimwawusisye ŵachinyamata [pakwamba ya kugonana mkamwa] akusasala kuti pangali chakusawusya ni kutenda yeleyi. Jemanjaji akusakuwona kuti nganikuŵa kugonana kusyesyene.”

•  Ana wawojo akuganisya wuli?

•  Ana yisyesyene yakwe yili yamtuli?

•  Ligongo chichi nganiji jili jakusosekwa?

 Ajanje yiwusyo yakuyichisyayi kuti elo kapena iyayi.

1.   Ana msikana mpaka ajigale chitumbo ligongo lya kugonana mkamwa?

   1.   Elo

   2.   Iyayi

2.   Ana mundu mpaka ajigale yilwele ligongo lya kugonana mkamwa?

   1.   Elo

   2.   Iyayi

3.   Ana kugonana mkamwa kuli kugonana kusyesyene?

   1.   Elo

   2.   Iyayi

 Alandanye kwanga kwawo ni yakuyichisyayi.

1.   Ana msikana mpaka ajigale chitumbo ligongo lya kugonana mkamwa?

    Kwanga: Iyayi. Ali ni ligongo lyakwe ŵandu ŵajinji akusaganisya mwakulemwecheka kuti kugonana mkamwa nganikuŵa kwakogoya.

2.   Ana mundu mpaka ajigale yilwele ligongo lya kugonana mkamwa?

    Kwanga: Elo. Mundu jwakusatenda ya kugonana mkamwa mpaka ajigale yilwele mpela ulwele wine wakwe wa mmatumbo (hepatayitisi A kapena B), chisonono, mabomu, Esi (AIDS), soni chindoko.

3.   Ana kugonana mkamwa kuli kugonana kusyesyene?

    Kwanga: Elo. Kugonana kukusapwatikapo kugonana mkamwa, kugonana kumapuluputu, soni kung’andila kuyalo kwa mundu jwine.

 Aganichisye ya malemba gane ga m’Baibulo gagakusasala yakulandana ni ya kugonana mkamwa.

 Baibulo jikusati: ‘Chakusaka Mlungu nachi . . . mligose ku chikululu.’​—1 Atesalonika 4:​3.

 Maloŵe gandanda gaŵagagopolele kuti “chikululu” gakusagopolela ndamo jilijose jakusakala jakusatenda ŵandu ŵanganalombana. Yeleyi yikusapwatikapo kugonana mkamwa, kugonana kumapuluputu, soni kung’andila kuyalo kwa mundu jwine. Mundu jwakusatenda chikululu mpaka asimane ni yakusawusya yejinji, nambo chakusawusya chekulungwa mnope chili konanga unasi wakwe ni Mlungu.​—1 Petulo 3:⁠12.

 Baibulo jikusati: “Mundu jwa chikululu akusachilemwechesya chilu chakwe.”​—1 Akolinto 6:⁠18.

 Mundu mpaka alwale, konanga unasi wakwe ni Yehofa, nambosoni kulagasika nganisyo ligongo lya kugonana mkamwa. Buku jine jatite, “Naga mundu agonene ni mundu jwine jwanganaŵa ŵamkwakwe, panyuma pakwe mpaka alagasicheje nganisyo soni kudandawula mnope. Yeleyi yikusatendekwa atamose yili mkuti ŵanduwo ŵagonene m’litala line lyakwe mpela kugonana mkamwa. Kugonana kulikose kuli kugonana basi.”​—Talking Sex With Your Kids.

 Baibulo jikusati: “Une ndili AMBUJE Mlungu jwenu, jungusinamjiganya kuti yindu yimjendele chenene.”​—⁠Yesaya 48:​17.

 Ana akusakulupilila kuti malamusi ga Mlungu pangani ja kugonana mpaka gakamuchisye? Kapena akusaganisya kuti gali gakusawusya? Kuti akombole kwanga yiwusyoyi, aganichisye ya msewu wawukusapita magalimoto gejinji. Mumsewumu mpaka muŵe yikwangwani yakwasalila kawutuche ka galimoto jawo soni malo gakusosekwa kwima. Ana wawojo mpaka ayiwone yikwangwaniyo mpela yakwakamuchisya kapena yakwalekasya kutenda yakusaka? Ana mpaka chitendekwe chichi naga wawojo ni madalayifala gane ngakukuya yayikusala yikwangwaniyo?

 Yeleyi yikulandana ni malamusi ga Mlungu. Naga ngakugapikanila chachigowola yapandile. (Agalatiya 6:⁠7) Buku jine (Sex Smart) jikusati, “Mundu pakutenda yindu yakutindana ni yakusakulupilila kapena yakusamanyilila kuti yili yambone, akusatanda kuliwona kuti ali jwangali mate.” Mwakulekangana ni yeleyi, naga mundu akusatenda yindu mwakamulana ni malamusi ga Mlungu, ngakusalijimbaga magambo soni ŵandu ŵane akusamchimbichisyaga.”​—1 Petulo 3:⁠16.