GƆLƆ-ŊUŊ 1

Gbɛ̂ɛ Ɓa Dɔ̃yâ Ɣâlai?

Gbɛ̂ɛ Ɓa Dɔ̃yâ Ɣâlai?

1, 2. Lé marê-kɛ́ɛ-ŋa ɓé nûa da gɛ a tãi támaa?

NĨ̂A-PƐLƐƐ da marê-kɛɛ támaa kɛ. A nɛ̃ɛ máŋ kpîŋ I kɔ́ à gɛ́ɛ I dímarê-kɛɛ-ŋai sukula, da ŋɔ́nɔ dakpɛ́ni kɛ, ‘Lé mɛni ma?’ Nyaŋ ya kɔ à gɛ́ɛ I zukula, da ŋɔ́nɔ I marê kɛ, ‘Kɛɛ lé mɛni ma?’

2 Nĩ̂a-pɛlɛɛ nɔ́ fêi da marê-kɛɛ kɛ. Kú kélee kwa marê-kɛɛ-ŋa kɛ. Kwa marê-kɛɛ kɛ é pîlaŋ zãai ma kwa mii, zãai kwa doo kûai, da zãai kwa nyai. Kpaa máŋ, kwa marê-kɛɛ kɛ é pîlaŋ kɛ́-ɣeniɛ ma da tínaa-tuɛ-pere mɛni ma. Kɛ́ɛ, kwa wàla m̀arê-kɛɛ-ŋai kpîŋ sukulai lɛ́lɛɛ káa, a gɛ kúlíi é too pôlu kú kpera dísukulai kɔ̂rii.

3. Lé mɛni ɓé nûa támaa da gáa la yɛ̂ɛ dífa pɔri dímarê-kɛɛ-ŋai sukulai káai?

3 I laai la m̀arê-kɛɛ kpàyakpaya-ŋai kwa gɛi dísukulai káa Ŋâla kɔlɔi su? Nûa támaa da kɛ ôowei, kɛ́ɛ da mo diyɛɛi Ŋâla-kɔlɔi ŋa káai ma kpanaŋɔɔ̂i. Daŋa da mo diyɛɛ ɣâla-mɛni láa-tuɛ-ɓela kpaa pasɛ-ŋa ɓé da pɔri dísukulai. E tee nyíti ma, nûa támaa da ŋumɛ à gɛ́ɛ dí mo à gɛ́ɛ dífe m̀arê-kɛɛ-ŋai ŋí sukulai kɔ́lɔŋ. Yá máŋ yɛ̂ lé?

4, 5. M̀arê-kɛɛ kpàyakpaya-ŋai ya gɛ íkɛ́-ɣeniɛi sui, daŋa ɓa lé? Lé mɛni ɓé ǹɛ́lɛɛi la à gɛ́ɛ I dísukulai kɔ́ri a gbanaŋɔ̂ɔi?

4 Tãi ta kpîŋ ya ŋwɛ̂lii à gɛ́ɛ I marê-kɛɛ-ŋa kɛ́ɛ ŋí sukulai kɔ́lɔŋ: Ɣâla e ŋ́gbɛtɛ lé mɛni ma? Lé ɓé pâi kɛ́i a ńyãa à kɛ̀ ŋa saa? Ɣâla káa yɛ̂ɛ lé, nyaŋ ŋɔtûa-pere lɛ́lɛɛi daŋa ɓa lé? Zîsɛ è mò nyɛɛi: “Ká . . . mare-kɛɛ kɛ́ [a gbanaŋɔɔ], da pâi dɛɛ̂i kápɔ; ká . . . gɔ́ri [a gbanaŋɔɔ], ká pâi zɔlɔ ɓói; ká gbôŋ túa [a gbanaŋɔɔ], da pâi ǹá ɓói kaa.” (Maafîu 7:7) Ífii fé kpɛɛ é lɛ́ɛ la zu I dísukulai káa.

5 Tɔ̃yâ ma, à kɛ̀ yà kanaŋ m̀arê-kɛɛ-ŋai ŋí “sukulai kɔ̂rii a gbanaŋɔɔ,” ya pâi dísukulai káai Ŋâla-kɔlɔi su. (Táre-woo-ŋa 2:​1-5) Nyaŋ dísukulai ŋa káai fé kpanani. E tee nyíti ma, da pa a kili-kɛ-zu da lii-nɛ̃ɛ ípɔ. Da ŋɔ́nɔ kpɔŋ maa tɛɛ ípɔ à gɛ́ɛ íkɛ́-ɣeniɛi ŋuŋ é kɛ ma. Kwaa nâa lono é pîlaŋ marê-kɛɛ tɔnɔ ma nyii aâ nûa támaa kili-ŋa pui.

ƔÂLA KPAAŊƆƆ̂I KÚMƐNI MA?

6. Lé mɛni ɓé nûa támaa da gaa la yɛ̂ɛ Ɣâla fé kpáani kúmɛni mai?

6 Nûa támaa da gaa yɛ̂ɛ Ɣâla fé kpáani kúmɛni ma. Da mo diyɛɛ à kɛ̀ Ɣâla kpaaŋɔ̂ɔi kúmɛni ma, gɛ̀ ní, ŋéniɛi kɛ pere fêi kɛ́i ŋí sâa. Tɔ̃yâ ma, ŋéniɛi laa fɛɛ̂i sâa a kɔ́, kpɔara-laa, da mɛni nyɔ́mɔɔ támaa. E tee nyíti ma, núu-kpune a kɔ́lɛ, díkɛ mɔ̃lɛ, díkɛ ŋɔ́nɔ saa. M̀ɛni ma, nûa támaa da mo diyɛɛ, ‘à kɛ̀ Ɣâla kpaaŋɔɔ̂i kúmɛni ma, lé mɛni ɓé vé nîi mɔ̃lɛ-laa kpera ní lai?’

7. (1) Ɣâla-mɛni laa-tuɛ-ɓela da gɛ léŋ nûa dí gáa yɛ̂ɛ Ɣâla ŋwana-lɔɔi? (2) Kú gɔ́lɔŋ léŋ à gɛ́ɛ Ɣâla sɔŋ fé m̀ɛni nyɔ́mɔɔ-ŋai sâa kɛ́i su?

7 Ɣâla-mɛni laa-tuɛ-ɓela da gɛ nûa dí gáa yɛ̂ɛ Ɣâla ŋwana-lɔɔi. Mɛni nyɔ́mɔɔ kpaa mɛni ŋánaa a laa nûa dîa, da mo diyɛɛ gáa a Ɣâla kɛ-mɛni. Bere sîi ŋí su, da mo à gɛ́ɛ bere ɓé Ɣâla è kɛ ŋwɛ̂lii é kɛ́ la. Nyíŋi a nɛ à gɛ́ɛ da Ɣâla sɔŋ siɣei m̀ɛni nyɔ́mɔɔ-ŋai ŋí mɛni ma. Kɛ́ɛ, Ŋâla-kɔlɔi è mò nyɛɛ, m̀ɛni nyɔ́mɔɔ-ŋai sâa kɛ́i ŋéniɛi sui, Ɣâla fêi dí kɛ́i. Zĩi 1:​13 è mò nyɛɛ Ɣâla fa núu sukɔ̂ɔŋ a mɛni nyɔ́mɔɔ. È mò nyɛɛi: “Su-kɔɔ̂ŋ à pà núu da kélee pɔ́, vé mo, nyɛɛ, ‘Ɣâla ɓé ńzu kɔ̀ɔŋ;’ kpɛ́ni fêi, núu fa Ɣâla su kɔ̀ɔŋ a mɛni nyɔ́mɔɔ, nyaŋ Ɣâla ǹyaa kpîŋ fa núu su kɔ̀ɔŋ.” Nyíŋi sukulai ɓa, berei máŋ Ɣâla fé nîi mɛni nyɔ́mɔɔ kpera ní lai, va mɛni nyɔ́mɔɔ kɛ. (Zôo 34:​10-12 lóno.) Kwaa nâa nyíŋi gɔɔŋ-maa káa.

8, 9. Lé mɛni ɓé maa fé nɛ̃ɛ ní la à gɛ́ɛ kú Ɣâla sɔŋ siɣe m̀ɛni nyɔ́mɔɔ-ŋai sâa kɛ́i dímɛni mai? Gɔɔŋ-maa lɛ́.

8 Íkili-ŋa sia I bîlaŋ lóŋ surɔ̂ŋ kɛ́tɛ tɔnɔ ma nyii gáa nîi gáa-ɓela yêei. Ǹâŋ è ŋwɛ̂lini kpɔ́ a ŋánaa, nyaŋ aâ mɛni-kpɛtɛɛ lɛ́lɛɛ kɛ pere lɛ́ ma. Ɣele tɔnɔ ta, è kula nâŋ wóo mu, é ŋɔsãai siɣe é pîlaŋ gɔ́ɔ ma. È li é pɛ́lɛ mɛni nyɔ́mɔɔ-ŋa kɛ́i é lɛ́ɛ la zu é too mɛni-kpɔlu su. Ya pɔri zurɔ̂ŋ-looi ŋí ǹâŋ sɔŋ siɣêi m̀ɛni-kpɔlui mɛni ma ǹóŋ káa tɛɛ̂i zui, kpɛ́ni fêi vé ǹóŋ kpera ní tãi e kɛ kulai la dípɛ́rɛi mui? Kpa! (Lûu 15:11-13) Yɛ̂ɛ nâŋ-nuii ŋí, Ɣâla fé núu-kpune kpera ní tãi dí gbɛtɛ la díkili-ŋa à gɛ́ɛ dí kula Ɣâla wóo mu dí mɛni nyɔ́mɔɔ kɛ. M̀ɛni ma, mɛni nyɔ́mɔɔ ta à kɛ̀, é lɛ́ɛ kúkili-ŋa à gɛ́ɛ Ɣâla yée fé zu. Nyaŋ màa fé nɛ̃ɛ ní à gɛ́ɛ kú zɔŋ siɣe.

9 Mɛni-ŋuŋ tɔnɔ ta ɓé Ɣâla fé nîi mɛni nyɔ́mɔɔ kpera ní la. Ya pâi mɛni maa-kɔ̂rii é pîlaŋ m̀ɛnii ma Ŋâla-kɔlɔi è mò é pîlaŋ nyíŋi ma gɔlɔi ŋí Ŋuŋ 11 su. Kɛ́ɛ, e lɛ́ɛ íkili-ŋa à gɛ́ɛ Ɣâla è kú wɛ́lini nyaŋ ǹyée fé m̀ɛni-kpɔlu-ŋai su sâa kɛ́i a kûai. Nya tɔnɔ nɔ́ ɓé pɔrîi mɔ̃lɛ-laa kperai.—Azaya 33:2.

10. Lé ɓa pɔri nɛ̂i kûa à gɛ́ɛ Ɣâla a pâi mɛni nyɔ́mɔɔ kélee kperai?

10 Ɣâla màa waai. (Azaya 6:3) Nyíŋi sukulai ɓai, gɛ mɛni kélee lɛ́lɛɛi, màa waa. M̀ɛni ma, kwa pɔri kúkili tɔɔ̂i Ɣâla ma. Kɛ́ɛ, núu-kpune fé yɛ̂ɛ Ɣâla. Tãi taŋa, da mɛni nyɔ́mɔɔ-ŋa kɛ. Gɔ́mɛti tíi-kɛ-ɓela kpîŋ nyii-ŋai ŋwɛ̂lii à gɛ́ɛ dí mɛni nyɔ́mɔɔ kɛ́ɛ kperai, wala-walalaa fé díyêei à gɛ́ɛ dí gɛ. Kɛ́ɛ, Ɣâla wala-walai e tɛɛ núu kélee ma. M̀ɛni ma, a pɔri, nyaŋ a pâi sɔnyɔ̂ŋ da mɛni nyɔ́mɔɔ kélee kperai núu-kpune aâ gɛi. A pâi mɛni nyɔ́mɔɔ kélee kperai wɔlɔ-wɔlɔ da wɔlɔ-wɔlɔ.​—Ŋule-wooi 37:9-11 lóno.

M̀Ɔ̃LƐ-LAAI NÚU-KPUNE KÁA SÂA ZUI, KÁA LÉŊ ƔÂLA ŊƐ́I?

11. M̀ɔ̃lɛ-laai íkaa zui káa léŋ Ɣâla ŋɛ́i?

11 M̀ɛni nyɔ́mɔɔ-ŋai sâa kɛ́i ŋéniɛi su da íkɛ́-ɣeniɛi sui káa léŋ Ɣâla ŋɛ́i? Ŋâla-kɔlɔi è mò nyɛɛ, Ɣâla è “tɔ̃yâ mɛni wɛ́lini.” (Ŋule-wooi 37:28) M̀ɛni ma, gbaaŋɔ̂ɔi m̀ɛni-ŋai sâa kɛ́i ŋéniɛi sui mɛni ma. Mɔ̃lɛ-laa kélee ta wɛ́li fé ma. Ŋâla-kɔlɔi è mò nyɛɛ, Ɣâla “líi e sòli a ŋánaa” tãi mɛni nyɔ́mɔɔ e ŋéniɛi laa fɛ́ɛ la wɔlɔ-wɔlɔ tí kɛ́i. (Zɛnɛse 6:5, 6) Ɣâla ŋɔkili-ŋa-siai maa fé nîi fáleŋ ní é pîlaŋ mɛni nyɔ́mɔɔ ma. (Malakai 3:6) Ŋâla-kɔlɔi è ŋɔ́nɔ mò à gɛ́ɛ Ɣâla kpaaŋɔ̂ɔi ímɛni ma.​—1 Pitɛ 5:7 lóno.

Ŋâla-kɔlɔi è mò nyɛɛ, Ziova ɓé sɛŋ kélee kpɛtɛ

12, 13. (1) Lé mɛni ɓé nûa wɛli káa la kûai, nyaŋ nyíŋi a kúlíi kɛ léŋ kwa mɔ̃lɛ-laa kaa ŋéniɛi su? (2) Lé ɓa pɔri nɛ̂i kûa à gɛ́ɛ Ɣâla a pâi mɔ̃lɛ-laa da wôya-mɛni kélee kpɛɛi?

12 Ŋâla-kɔlɔi è mò nyɛɛ Ɣâla è kú kpɛtɛ a m̀oloŋ-maa. (Zɛnɛse 1:​26) Nyíŋi sukulai ɓa, Ɣâla e kú kpɛtɛ a tûa-pere lɛ́lɛɛ yɛ̂ɛ berei dûa-pere lɛ́lɛɛi lai. M̀ɛni ma, ya núu sɔŋ lɛ́lɛɛ káa mɔ̃lɛi, maloŋ a too ya, é lɛ́ɛ íkili-ŋa à gɛ́ɛ Ɣâla a dímaloŋ siɣe é tɛɛ ya! Kú nyíŋi kɔ́lɔŋ pere kɛ léŋ?

13 Ŋâla-kɔlɔi è mò kûa nyɛɛi: “Ɣâla káa a wɛli-kɛ-maa.” (1 Zɔ̂ŋ 4:8) Ɣâla a ŋɔmɛni-ŋai kélee kɛ a wɛli-kɛ-maa pere. M̀ɛni ma, wɛli-kɛ-maa káa kúkponoi kpɛ́ni fêi, Ɣâla káa a wɛli-kɛ-maa. Íkili-ŋa sia I bîlaŋ nyíŋi ma: À kɛ̀ wala-walalaa èì kɛ́i íyêei îi mɔ̃lɛ-laa kpɛɛ ŋéniɛi su? Îi gɛ́i kpɛ́ni fêi, wɛli-kɛ-maa káa íyêei. Ɣâla nyaŋ? Wala-walalaa káa ǹyêei, nyaŋ è kúwɛ́lini, a pâi mɔ̃lɛ-laa da wôya-mɛni kélee kperai ŋéniɛi su. M̀ɛni ma, ya pɔri laai la à gɛ́ɛ gono-tee-ŋai kélee gɔlɔi ŋí kɔ́ɔ pîlanii, dí ŋaa-see a pâi kɛ́i! Kɛ́ɛ nyaŋ, à gɛ́ɛ I laa a gono-tee-ŋai ŋí, fɛ̂ɛ I mɛni támaa maa-kɔ́ri é pîlaŋ Ŋâlai ma gono-tee-ŋai ŋí kɛi.

ƔÂLA A ŊWƐ̂LII À GƐ́Ɛ I GƆ́LƆŊ A ǸƐ́LƐƐ

Ya kɛ̀ ŋwɛ̂lii íkɛ a núu ta ǹaoi, ya íláa lɛ mà. Ɣâla aâ náa lɛ́ kûa Ŋâla-kɔlɔi su

14. Ɣâla láa ɓa gbɛ̂ɛ, nyaŋ kú gɔ́lɔŋ léŋ à gɛ́ɛ a ŋwɛ̂lii kú dóli la?

14 Ya kɛ̀ ŋwɛ̂lii íkɛ a núu ta ǹaoi, lé ɓa m̀ɛnii m̀aa-ŋuŋ ya gɛi? Ya pâi íláa lɛ́i ǹúui tí ma. Ɣâla nya máŋ náa káa ma? Ɣâla-mɛni su-ɓela támaa da mò diyɛɛ Ɣâla láa ɓa Ɣâla, kpaa máŋ Kúnuu-namui, kɛ́ɛ, nyíŋi-ŋai dífe a Ɣâla láa kpɔ́ɔi. Díkaa nɔ́ a láa maa nɛ̃ɛ láa, yɛ̂ɛ berei “kâloŋ” da “pɛsɛlɛŋ” díkaa lai. Ɣâla è mò kûa à gɛ́ɛ náa ɓa Ziova. Kɛ́ɛ nûa taŋa da dòli a Yâwɛɛ. Ŋule-wooi 83:​18, New World Translation (NW) su, è mò nyɛɛi: “Gɛ dí gɔ́lɔŋ à gɛ́ɛ yai íláa ɓa Ziova, yá ɓa Ŋwala-wala kélee Ɣâlai ŋéniɛi gwaa kélee mɛi.” Tãi dí Ŋâla-kɔlɔi pɔ̃yɛ la a maa-ŋuŋ, Ɣâla láa e kɛ zu a wála támaa. Ziova a ŋwɛ̂lii à gɛ́ɛ I náa kɔ́lɔŋ íkɛ dòli la. Ɣâla e náa lɛ yá kpɛ́ni fêi a ŋwɛ̂lii íkɛ a ǹaoi.

15. Ɣâla láa Ziova sukulai ɓa lé?

15 Ɣâla láa Ziova, sukulai káa ma. Zukulai ɓa, Ɣâla a pɔri ŋɔkono-teei kélee ŋaa-see kɛ́i nyaŋ a pɔri gbɛtɛ-mɛni kélee ŋaa-see kɛ́i. Sɛŋ kélee ta fa pɔri Ziova kperai ŋɔmɛni-ŋai ŋaa-see kɛ́i. Ɣâla láa Ziova káa a ǹya dɔnɔ bɔ́ɔ. *

16, 17. (1) “Ŋwala-wala kélee Ɣâlai” sukulai ɓa lé? (2) “Ŋwɔlɔ-wɔlɔ Kâloŋ” sukulai ɓa lé? (3) “Sɛŋ Kélee Kpɛtɛ Ɣâla” sukulai ɓa lé?

16 Kú maa-kɔ́ri Ŋule-wooi 83:​18 su à gɛ́ɛ “[Ɣâla ǹya dɔnɔ] ɓa Ŋwala-wala kélee Ɣâlai.” Bere sîi tɔnɔi ŋí su, M̀ɛni-lɛɛi 15:3 è mò nyɛɛi: “Ítûa-perei kɛ́tɛi maa pɔlɔ-pɔlɔ, óo Kúnuu-namui Ŋwala-wala kélee Ɣâlai.” Náa maa nɛ̃ɛ láai ŋí “Ŋwala-wala kélee Ɣâlai,” sukulai ɓa lé? Nyíŋi sukulai ɓa Ziova ŋɔwala-walalaai tɛɛ̂i wala-walalaa kélee ma ŋéniɛi su. 1 Temete 1:​17 é ŋɔ́nɔ mò nyɛɛi: “Ŋwɔlɔ-wɔlɔ Kâloŋ, nyii va wɔ́lɔ saai, Ŋâla tɔnɔi nyii núu fa gàai, ɓaa-kɛ́-maa da fólo-laa díkɛ ma wɔlɔ-wɔlɔ da wɔlɔ-wɔlɔ. E kɛ́ tí.” Náa maa nɛ̃ɛ láai ŋí “Ŋwɔlɔ-wɔlɔ Kâloŋ” a nɛ kûa à gɛ́ɛ Ziova a pâi kɛ́i ɣele ma wɔlɔ-wɔlɔ da wɔlɔ-wɔlɔ, vé pâi wɔ́lɔ saai. Ŋule-wooi 90:2 è mò à gɛ́ɛ Ziova nɔ́ ɓa ŋwɔlɔ-wɔlɔ da wɔlɔ-wɔlɔ Ɣâlai. Nyíŋi káa a lii-nɛ̃ɛ mɛni kpɛɛ pôlu! Vé tí?

17 Ziova ǹya dɔnɔ nɔ́ ɓa Sɛŋ Kélee Kpɛtɛ Ɣâla. M̀ɛni-lɛɛi 4:​11 è mò nyɛɛi: “Ímaa nɛ̃̂ɛi, Kúnuu-namui da Kúɣâlai, à gɛ́ɛ I fólo-laa, ɓaa-kɛ-maa, da wala-wala sɔlɔ ɓó, kpɛ́ni fêi, I sɛŋ kélee kpɛtɛ, nyaŋ I díkpɛtɛ, dí ɓo ɣele ma a ínĩ̂a-mɛnii.” Zãai kélee kpɔ́ ya pɔri íkili-ŋa siai é pîlaŋ diâi​—e siɣe ŋâla-taa-kela-ŋai dîa, bɛmɛlɛŋ-kao-ŋai, wúru-ɓa sîi kélee, é too nyɛ̃́ɛ-ŋai ǹyái kélee sui dîa​—Ziova ɓé díkpɛtɛ!

I LAAI LA YA PƆRI KƐ́I A ƔÂLA ǸAOI?

18. Lé mɛni ɓé nûa taŋa da gáa la yɛ̂ɛ dífa pɔri kɛ́i a Ɣâla ǹaoi? Lé ɓé Ŋâla-kɔlɔi è mò é pîlaŋ nyíŋi mai?

18 Nûa taŋa da Ŋâla-kɔlɔi lóno é pîlaŋ Ziova tûa-pere ma, a yao pu díkɔlɔi, diyɛɛi ‘Ɣâla wala-walai, maa mɛni kpanaŋɔɔ, gɛ̀ ní gɛ̂i kôya kûa, lé mɛni ɓé a pɔri kpáani la ŋ́mɛni mai?’ Kɛ́ɛ, I laai la bere ɓé Ɣâla a ŋwɛ̂lii kú kúkili ŋa sia la? Kpa. Ziova a ŋwɛ̂lii é lɛɣɛ a kûa. Ŋâla-kɔlɔi è mò nyɛɛ, Ɣâla “kɛ̂i fé kôyaa ní kútà kûa.” (Dikɛ-mɛni-ŋai 17:​27) Ɣâla a ŋwɛ̂lii à gɛ́ɛ I lɛɣɛ a ǹyaa, nyaŋ aâ gono tee à gɛ́ɛ “a pâi lɛɣɛi a [ya].”​—Zĩi 4:8.

19. (1) Ya pɔri kɛ́i léŋ a Ɣâla ǹaoi? (2) Ziova ŋɔtûa-pere lɛ́lɛɛ-ŋai nenɛ ɓé aâ ílii soŋ?

19 Ya pɔri kɛ́i léŋ a Ɣâla ǹaoi? Zîsɛ è mò nyɛɛ: “Nyaŋ wɔlɔ-wɔlɔ fúlu-laa ká ŋí à gɛ́ɛ dí I kɔ́lɔŋ a dɔ̃yâ Ɣâla tɔnɔi, ká Zîsɛ Kôrai nyii yaâ dɛɛi.” (Zɔ̂ŋ 17:3) Kánaŋ Ŋâla-kɔlɔi maa-kɔ́riɛ ma, gɛ̀ ní ya pâi Ziova da Zîsɛ kɔ́lɔnii. Naa pôlu ma, ya pâi wɔlɔ-wɔlɔ fúlu-laa sɔlɔ ɓói. Gɔɔŋ-maa ɓa, kwaâ maa-kɔ́ri à gɛ́ɛ “Ɣâla káa a wɛli-kɛ-maa.” (1 Zɔ̂ŋ 4:​16) Kɛ́ɛ, e tee nyíŋi ma, tûa-pere lɛ́lɛɛ sîi támaa káa Ɣâla kponôi. Ŋâla-kɔlɔi è mò nyɛɛ Ziova káa a Ɣâla nyii “maloŋ-kaa támaa káa ǹyêei, ǹíi-ŋwana-laa fé nɛ̃ɛ ní, wɛli-kɛ-maa támaa káa ǹyêei da sã́a-laa.” (Ɛsedɔ 34:6) Ziova “sɔŋ lɛ́lɛɛi gɛ kúsɔnyɔ̂ŋ su-mɛni lɛ̀ɛ.” (Ŋule-wooi 86:5) Gáa a lii-kpele Ɣâla nyii a wɔlɔ-wɔlɔ wɛli-kɛ-maa lɛ a lii-laa. (2 Pitɛ 3:9; Maka 7:​18) Ya Ŋâla-kɔlɔi lóno, ya pâi gáai à gɛ́ɛ tûa-pere lɛ́lɛɛ támaa káa Ziova yêei e tɛɛ kpîŋ nyíŋi-ŋai dîa.

20-22. (1) Kwa pɔri lɛɣɛi léŋ a Ɣâla à kɛ̀ kúfa pɔri gáai? (2) Lé ɓé ya pâi gɛ́i à kɛ̀ nûa da mò ya à gɛ́ɛ I kpera Ŋâla-kɔlɔi maa-kɔ̂rii?

20 Ya pɔri lɛɣɛi léŋ a Ɣâla à kɛ̀ ífa pɔri gáai? (Zɔ̂ŋ 1:18; 4:​24; 1 Temete 1:​17) Ya mɛni maa-kɔ́ri é pîlaŋ Ziova ma Ŋâla-kɔlɔi su, ya pâi Ɣâla kɔ́lɔnii a ǹɛ́lɛɛ. (Ŋule-wooi 27:4; Lomaŋ 1:​20) Ya mɛni támaa maa-kɔ́ri é pîlaŋ Ziova ma, ya pâi lɛɣɛi a ǹyaa, I ŋwɛ́li.

Yɛ̂ɛ berei ńâŋ-nuu a ǹônii wɛli lai, kú ɣâla-taa Nâŋ è kú wɛ́lini é tɛɛ ǹâŋ-nuu kélee ma

21 Ya pâi gáai à gɛ́ɛ Ɣâla káa a Kúnâŋ. (Maafîu 6:9) Ǹya ɓé fúlu-laa tɛɛ kúpɔ, nyaŋ a ŋwɛ̂lii kúkɛ́-ɣeniɛi ŋuŋ e kɛ ma, yɛ̂ɛ berei wɛli-kɛ-maa nâŋ a ŋwɛ̂li ǹônii díkɛ́-ɣeniɛi é kɛ lai. (Ŋule-wooi 36:9) Tɔ̃yâ ma, Ŋâla-kɔlɔi è nɛ̀ à gɛ́ɛ ya pɔri kɛ́i a Ziova ǹaoi. (Zĩi 2:​23) Íkili-ŋa sia I bîlaŋ nyíŋi ma, Ziova nyii gáa a Sɛŋ Kélee Kpɛtɛ Ɣâlai a ŋwɛ̂lii íkɛ a ǹaoi!

22 Nûa tani da pâi ŋwɛ̂lii à gɛ́ɛ I kpera Ŋâla-kɔlɔi maa-kɔ̂rii. Dífé pâi ŋwɛ̂lii à gɛ́ɛ I Ŋâla-kɔlɔi maa-kɔ́ri, I faâ kula la díɣâla-pɛ́rɛi mu I lí ɣâla-pɛ́rɛ takpɛ́ni mu. Kɛ́ɛ ífe nɛ̀ɛ naa dífe I kpera laoi-laa kɛ́i a Ziova Ɣâla. Kpɛ́ni fêi, ŋɔlaoi-laai lɛ́lɛɛi é tɛɛ laoi-laa kélee ma.

23, 24. (1) Lé mɛni ɓé ǹɛ́lɛɛi la kú marê-kɛɛ kɛ́i? (2) Lé ɓé kwa pâi maa-kɔ̂rii gɔlɔi-ŋuŋ-ŋí bôlu ma ŋɔi sui?

23 Ya kɛ̀ Ŋâla-kɔlɔi maa-kɔ̂rii, mɛni taŋa da pâi kɛ́i naa nyii ífe pâi díŋa káai ma. Ífe ŋumɛ marê-kɛɛ kɛ́i. Kpɛ́ni fêi, Zîsɛ Kôrai è mò nyɛɛ ǹɛ́lɛɛi à gɛ́ɛ kú kúkpîŋ maa yéŋ yɛ̂ɛ nĩ̂a-pɛlɛɛ. (Maafîu 18:2-4) Nyaŋ kú gɔ́lɔŋ à gɛ́ɛ nĩ̂a-pɛlɛɛ da marê-kɛɛ támaa kɛ. Ɣâla a ŋwɛ̂lii à gɛ́ɛ I ímarê-kɛɛ-ŋai sukulai sɔlɔ ɓó. M̀ɛni ma, Ŋâla-kɔlɔi maa-kɔ́ri a ǹɛ́lɛɛ à gɛ́ɛ I dɔ̃yâi káa.​—Dikɛ-mɛni-ŋai 17:​11 lóno.

24 Bere lɛ́lɛɛi ya pɔri Ziova maa mɛni maa-kɔ̂rii lai ɓa Ŋâla-kɔlɔi maa-kɔ́riɛ. Gɔlɔ-ŋuŋ ŋí bôlu ma ŋɔi su, kwa pâi gáai m̀ɛnii gɛ Ŋâla-kɔlɔi fé yɛ̂ɛ kɔlɔ ta kélee.

^ par. 15 À kɛ̀ náai Ziova fé Íɣâla-kɔlɔi su, kpaa ya kɛ ŋwɛ̂lii I mɛni támaa maa-kɔ́ri é pîlaŋ Ɣâla láa sukulai ma da berei kwa pɔri dòli lai, M̀ɛni-ŋuŋ Gɔlɔi Kpɛɛ Ŋa 1 káa.