An Baha tinuod nga nahitabo. Ginpahinabo ito han Dios basi bungkagon an magraot nga tawo, pero ginsugo niya hi Noe nga maghimo hin arka basi matipigan nga buhi an mag-opay nga tawo ngan an mga hayop. (Genesis 6:11-20) Makakatoo kita nga an Baha tinuod nga nahitabo tungod kay iginrekord ito ha Kasuratan, nga “giniyahan han Dios.”—2 Timoteo 3:16.

•  Tinuod o hinimo-himo la nga istorya?

•  Kay ano nga nahitabo an Baha?

•  Maaram ba an mga tawo nga mahitatabo an Baha?

•  Ano an hitsura han arka ni Noe?

•  Ano kaiha an paghimo ni Noe han arka?

•  Mga istorya ngan susmatanon parte ha daku nga baha

 Iginpapakita han Biblia nga hi Noe tinuod nga tawo ngan an Baha tinuod nga panhitabo, diri kay hinimo-himo la nga istorya o susmatanon.

•   An mga parasurat han Biblia natoo nga hi Noe tinuod nga tawo. Pananglitan, igin-upod han mga parasurat han Biblia nga hira Ezra ngan Lucas—nga makarit nga mga historyador—hi Noe ha lista han katulinan han nasud han Israel. (1 Cronicas 1:4; Lucas 3:36) Iginrekord han mga parasurat han Ebanghelyo nga hira Mateo ngan Lucas an ginsiring ni Jesus parte kan Noe ngan ha Baha.—Mateo 24:37-39; Lucas 17:26, 27.

   Gin-unabi liwat ni propeta Ezekiel ngan ni apostol Pablo hi Noe sugad nga susbaranan hin pagtoo ngan pagkamatadong. (Ezekiel 14:14, 20; Hebreo 11:7) Makatadunganon ba nga unabihon nira hi Noe sugad nga ehemplo nga angay sundon kon waray man hiya mabuhi? Klaro nga hi Noe ngan an iba pa nga kalalakin-an ngan kababayin-an nga may pagtoo mga ehemplo nga angay subaron tungod kay tinuod hira nga mga tawo.—Hebreo 12:1; Santiago 5:17.

•   An Biblia nag-uunabi hin espisipiko nga mga detalye parte ha Baha. An rekord han Biblia parte ha Baha waray tikangi ha mga pulong sugad han “Hadto nga panahon,” nga baga hin susmatanon la ito. Lugod, gin-uunabi han Biblia an tuig, bulan, ngan adlaw han mga panhitabo may kalabotan ha Baha. (Genesis 7:11; 8:4, 13, 14) Gin-uunabi liwat hito an mga sukol han arka nga ginhimo ni Noe. (Genesis 6:15) Iginpapakita hini nga mga detalye nga sumala ha Biblia, an Baha tinuod, diri kay hinimo-himo la nga istorya.

 Sumala ha Biblia, antes han Baha “duro an karaotan han tawo.” (Genesis 6:5) Nagsiring liwat ito nga “an tuna nadaot ha paniplatan han tinuod nga Dios” kay napuno ito han kamadarahog ngan seksuwal nga imoralidad.—Genesis 6:11; Judas 6, 7.

 An Biblia nasiring nga an magraot nga anghel nga binaya ha langit basi makighilawas ha mga babaye amo an hinungdan han kadam-an hini nga karaotan. Ini nga mga anghel nagkaada mga anak nga gintawag nga Nefilim, nga nagin hinungdan han duro gud nga pag-antos han mga tawo. (Genesis 6:1, 2, 4) Nagdesisyon an Dios nga wad-on an karaotan ha tuna ngan tagan hin oportunidad an mag-opay nga tawo nga magtikang hin bag-o nga kinabuhi.—Genesis 6:6, 7, 17.

 Oo. Ginsumatan han Dios hi Noe kon ano an mahitatabo ngan ginsugo hiya nga maghimo hin arka basi matipigan nga buhi an iya pamilya ngan an mga hayop. (Genesis 6:13, 14; 7:1-4) Ginpahamangnoan ni Noe an mga tawo han tiarabot nga kabungkagan, pero ginbalewaray la nira an iya mga pahamangno. (2 Pedro 2:5) An Biblia nasiring: “Waray hira maghatag hin atensyon tubtob nga inabot an Baha ngan igin-anod hira ngatanan.”—Mateo 24:37-39.

 An arka usa nga daku nga rektanggulo nga kahon nga mga 133 ka metro an kahilaba, 22 ka metro an kahilapad, ngan 13 ka metro an kahitaas. a An arka ginhimo gamit an kahoy nga tagukon, ngan ginpahiran ito hin alkitran ha sulod ngan ha gawas. May-ada ito tulo ka andana ngan damu nga dibisyon. May purtahan ha ligid han arka ngan klaro nga may bintana ito ha igbaw. Baga hin posible gud nga an butnga han atop han arka medyo nahitaas basi an tubig diri matirok dida hito.—Genesis 6:14-16.

 Waray ginsisiring an Biblia kon ano kaiha an paghimo ni Noe han arka, pero baga hin inabot ito hin pipira ka dekada. Sobra 500 anyos hi Noe han natawo an iya suhag, ngan 600 anyos hiya han nahitabo an Baha. b—Genesis 5:32; 7:6.

 Ginsidngan han Dios hi Noe nga himoon an arka han adulto ngan inasaw-an na an iya tulo nga anak nga lalaki, nga posible inabot hin mga 50 o 60 ka tuig. (Genesis 6:14, 18) Base hini nga posibilidad, baga hin makatadunganon hunahunaon nga posible inabot hin 40 o 50 ka tuig an paghimo han arka.