Con trai năm tuổi của bạn đang chơi ở phòng bên cạnh. Đột nhiên, bạn nghe tiếng loảng xoảng. Chạy sang phòng con, bạn thấy con đứng cạnh một bình bằng sứ bị vỡ. Vẻ mặt của con nói lên tất cả.

Bạn hỏi một cách nghiêm khắc: “Con đã làm vỡ bình, đúng không?”.

Con cuống quýt trả lời: “Mẹ ơi, không phải con!”.

Đây không phải lần đầu tiên bạn bắt quả tang đứa con năm tuổi của mình nói dối. Bạn có nên lo lắng không?

Mọi lời nói dối đều sai. Kinh Thánh cho biết Đức Giê-hô-va lên án “lưỡi dối-trá” (Châm-ngôn 6:16, 17). Luật pháp ban cho dân Y-sơ-ra-ên buộc phải trừng phạt nghiêm khắc những ai lừa dối người khác.—Lê-vi Ký 19:11, 12.

Không phải mọi lời nói dối đều giống nhau. Một số lời dối trá là hiểm độc, nói ra để gây hại cho người khác. Lời nói dối khác thốt ra do phản ứng nhất thời, có lẽ để tránh bị xấu hổ hoặc bị trừng phạt (Sáng-thế Ký 18:12-15). Dù tất cả những lời dối trá đều là sai trái, nhưng một số lời nói dối thì nghiêm trọng hơn những lời nói dối khác. Nếu con bạn nói dối, hãy cân nhắc độ tuổi và lý do khiến con che giấu sự thật.

Nêu lên vấn đề từ khi con còn nhỏ. Tiến sĩ David Walsh viết: “Nói sự thật, đặc biệt khi khó làm việc này, là bài học quan trọng cho con cái. Mối quan hệ dựa trên lòng tin và việc nói dối sẽ phá vỡ lòng tin ấy”. *

Đừng lo sợ. Việc con bạn nói dối không có nghĩa là con sẽ nhanh chóng trở thành người xấu. Hãy ghi nhớ lời của Kinh Thánh: “Sự ngu-dại vốn buộc vào lòng con trẻ” (Châm-ngôn 22:15). Một số con trẻ thể hiện sự dại dột như thế qua việc nói dối, có lẽ chúng nghĩ rằng đó là một cách dễ dàng để tránh bị phạt. Vì thế, điều quan trọng là bạn phản ứng thế nào.

Cố gắng nhận ra lý do con nói dối. Có phải con sợ bị phạt không? Có phải con không muốn làm bạn thất vọng? Nếu con cố tình bịa chuyện để gây ấn tượng với bạn bè, có phải vì con chưa đủ lớn để phân biệt giữa điều thực tế và sự tưởng tượng? Nếu biết lý do con nói dối, bạn sẽ biết cách sửa dạy con.—Nguyên tắc Kinh Thánh: 1 Cô-rinh-tô 13:11.

Đôi khi, hãy xác nhận thay vì hỏi. Người mẹ trong tình huống ở đầu bài biết việc làm của con, nghiêm khắc hỏi: “Con đã làm vỡ bình, đúng không?”. Người con nói dối có lẽ vì sợ mẹ tức giận. Tuy nhiên, thay vì hỏi câu hỏi mang tính buộc tội, giả sử người mẹ chỉ cần đơn giản xác nhận: “Ôi không, con làm vỡ bình rồi!”. Việc dùng lời xác nhận thay vì câu hỏi sẽ không khiến con nói dối, và người mẹ giúp con xây dựng khuôn mẫu về tính trung thực.—Nguyên tắc Kinh Thánh: Cô-lô-se 3:9.

Khen tính trung thực. Con trẻ có ước muốn tự nhiên là làm cha mẹ hài lòng nên bạn hãy tận dụng khuynh hướng đó như một lợi thế. Hãy cho con biết rằng tính trung thực là điều quý giá trong gia đình và bạn kỳ vọng là con trung thực.—Nguyên tắc Kinh Thánh: Hê-bơ-rơ 13:18.

Hãy cho con hiểu rõ rằng việc nói dối phá hủy lòng tin cậy, và một khi lòng tin bị phá hủy thì có thể mất rất nhiều thời gian để xây dựng lại. Mỗi khi con nói thật, hãy khen để chúng tiếp tục phát huy. Chẳng hạn, bạn có thể nói: “Mẹ rất vui vì con trung thực”.

Nêu gương. Rõ ràng, bạn không thể kỳ vọng con mình trung thực nếu con nghe bạn nói những điều như “Hãy nói với người ấy là mẹ không có ở nhà” khi bạn không muốn trả lời điện thoại của ai đó, hoặc “Hôm nay tôi ở nhà vì bị ốm” mà thật ra bạn lại muốn nghỉ ngơi.—Nguyên tắc Kinh Thánh: Gia-cơ 3:17.

Dùng Kinh Thánh. Các nguyên tắc và câu chuyện có thật trong Kinh Thánh thúc đẩy tính trung thực. Sách Hãy học theo Thầy Vĩ Đại, do Nhân Chứng Giê-hô-va xuất bản, có thể giúp bạn khắc ghi các nguyên tắc Kinh Thánh vào lòng con trẻ. Chương 22 có tựa đề “Tại sao không nên nói dối?”. (Xem một đoạn của sách ấy trong khung “ Một sách để giúp con bạn”). Sách