Omanu vamue va sima okuti, oku pongolola ondaka londaka ale oku kuama atosi osi ndomo ci sangiwa kalimi atete, ci kuatisa omunu oku kuata elomboloko lia suapo. Pole, olonjanja vialua hacoko ci pita. Kũlĩhĩsa asunga amue:

• Ka kuli alimi avali a kuete ongalamatika yimuamue, ohongele yolondaka kuenda onjila yimuamue yoku soneha olondaka. Ulongisi umue wo Heveru S. R. Driver, wa soneha okuti, alimi “ka a litepele lika kongalamatika kuenda kono, pole, a litepavo, . . . konjila ndomo ovisimĩlo vi sokiyiwa volondaka vimue.” Onjila ndomo ovisimĩlo vi sokiyiwa, ya litepa calua kelimi lelimi. Ulongisi Driver wamisako hati: “Ocili okuti, olondaka vi sokiyiwa volonjila via litepa kelimi lelimi.”

• Koloneke vilo, ka kuli elimi limue li kuete ohongele yolondaka kuenda ongalamatika yimuamue okuti ya lisoka Lembimbiliya lio Heveru, lio Aramaiku kuenda lio Helasi. Omo liaco, oku pongolola Embimbiliya ondaka londaka citava okuti, ka ceci elomboloko liwa ale olonjanja vimue, ceca ocisimĩlo ka ca suilepo.

• Elomboloko liondaka yimue citava okuti li litepa, catamba lika kulandu lulandu.

 Citava okuti umue ukuakupongolola, o pongolola olonepa vimue ondaka londaka oku upisa kelimi kuopiwa ulandu waco, pole, te ci lingiwa lutate walua.

Tala ndomo oku pongolola ondaka londaka ci pondola oku pitiya elomboloko ka lia suilepo:

• Ovisonehua vi tukula ondaka “oku pekela” poku yi tiamisila kotulo tuetimba kuenda kotulo tuoku fa. (Mateo 28:13; Ovilinga 7:60) Eci ondaka yaco yi tukuiwa vovolandu a lombolola catiamẽla kolofa, vakuakupongolola Embimbiliya, va sukila oku kuama ondaka “oku pekela kolofa,” okuti ci kuatisa ukuakutanga oku yuvula oku kuata atatahãi.—1 Va Korindo 7:39; 1 Va Tesalonike 4:13; 2 Petulu 3:4.

• Upostolo Paulu wa popia ondaka yimue kukanda ku va Efeso 4:14 okuti, yi pondola oku pongoluiwa ondaka londaka okuti, “voku imba olonepa viomanu.” Ondaka yaco yosimbu yocindekaise, ya enda oku tiamisiwila kocituwa coku kemba omanu komapalo yoku imba. Kalimi alua, ondaka yaco oku yi pongolola ondaka londaka, ka yi lomboloka ciwa. Ondaka eyi oku yi pongolola hati, “oku lunguka kuomanu,” oyo onjila ya suapo yoku pitiya elomboloko.

• Ku Va Roma 12:11, ku sangiwa ondaka yimue yo Helasi okuti oku yi pongolola ondaka londaka yi lomboloka “kespiritu li feloka.” Upopi waco, ka weci elomboloko li yonguiwa kelimi Liumbundu, omo liaco, ya pongoluiwa okuti, “espiritu sandu liu vetiyi oku kuata ombili” Vembimbiliya lilo.

• Vokuenda kuohundo ya kemãla Yesu a lingila Komunda, eye wa tukula ondaka yimue okuti olonjanja vialua yi pongoluiwa okuti, “vakuosuke wovutima va sumũlũha.” (Mateo 5:3, Embimbiliya li Kola, lio 1963) Pole, oku pongolola ondaka yaco lonjila eyi, ka ci pitiya ocisimĩlo ci lomboloka kuenda ceca elomboloko lia litepa ndeli liovisonehua viosimbu. Yesu ka kaile oku longisa catiamẽla kuhukũi, pole, wa kala oku longisa omanu okuti, esanju liavo ka lia tambele koku tẽlisa olonjongole viavo vietimba, pole, lia tamba koku limbuka okuti, va sukila oku songuiwa la Suku. (Luka 6:20) Omo liaco, olondaka via pongoluiwa viokuti, “vana va kuete enyona liukũlĩhĩso wa Suku” ale “vana va kũlĩha  okuti, va sukila Suku,” vi pitiya elomboloko lia suapo liondaka yaco.—Mateo 5:3; The New Testament in Modern English.

• Vovolandu alua, ondaka yo Heveru ya pongoluiwa okuti, “esepa” yi likuata lelomboloko liondaka Yumbundu okuti, oku kuata onyeño omo okuti omunu umue tua kũlĩha wa lekisa ekambo liocili ale oku kuatela onya vakuetu omo liovina va kuete. (Olosapo 6:34; Isaya 11:13) Pole, ondaka yimuamue ko Heveru yi kuetevo elomboloko liwa. Ndeci, ondaka yaco citava okuti yi tiamisiwila “kombili,” ale kocisola ci teyuila, cina Yehova a siata oku lekisa kafendeli vaye ale poku “u fendela lika eye.” (Etundilo 34:14; 2 Olosoma 19:31; Esekiele 5:13; Sakariya 8:2) Ondaka yaco, yi pondolavo oku tiamisiwila “kombili” afendeli vakuekolelo va Suku vo kuetele kuenda kefendelo liaye ale ka va ‘ecelela lalimue ekambo liesunga” kokuaye.—Osamo 69:9; 119:139; Atendelo 25:11.

• Ondaka yo Heveru okuti olonjanja vialua yi tiamisiwila keka liomunu, yi pondola oku kuata alomboloko alua a litepa. Catamba lika kulandu lulandu, ondaka yaco citava okuti yi pongoluiwa okuti “omoko,” “ohenda,” ale “unene.” (2 Samuele 8:3; 1 Olosoma 10:13; Olosapo 18:21) Ocili okuti, ondaka eyi ya pongoluiwa eci ci pitahãla 40 kolonjila via litepa Kumbundu Kembimbiliya li Kola—Epongoluilo Lioluali Luokaliye.

Omo liovina viosi evi, voku pongolola Embimbiliya mua kongela ovina vialua okuti, hakupongololako lika ondaka yimuamue ndomo ya soneyiwa kelimi liatete loku yi pitiya lonjila yimuamue polonepa viosi ondaka yaco yi molẽha. Ukuakupongolola o sukila oku sokolola lutate oco a tẽle oku nõla ciwa olondaka kelimi ku kasi oku pongoluiwa okuti, o situlula ciwa ovisimĩlo viocisonehua celimi liatete kuopiwa ulandu waco. Handi vali, o sukila oku sokiya ciwa olondaka loku kuama ciwa olonumbi viongalamatika vielimi a kasi oku pongolola, oco ci leluke oku tanga ulandu waco.

Ci sukilavo oku kuata utate poku sokiya ulandu waco. Nda ukuakupongolola o kuata ocituwa coku lombolola Embimbiliya ndomo ci likuata lelomboloko liaye liulandu wosi, o pondola oku pengisa  elomboloko liulandu waco. Ndamupi? Ukuakupongola citava okuti, o soneha ocisimĩlo caye ndomo ovisonehua viosimbu vi lomboloka ale pamue, upa olondaka vi kuete esilivilo vi sangiwa vulandu waco. Omo liaco, ndaño okuti oku lombolola olondaka Viembimbiliya ci leluka oku li tanga, pole, onjila yaco yoku pongolola, olonjanja vimue yi pondola oku tateka ukuakutanga oku kuata elomboloko liocili liesapulo liulandu waco.

Alongiso etavo a pondola oku tateka upange wukuakupongolola. Ndeci, kelivulu lia Mateo 7:13 ku popia ndoco: “Onjila yi tuala kenyõleho ya tanda.” Vamue vakuakupongolola, citava okuti omo lioku yapuisiwa lalongiso etavo, va kuama ondaka “ifelu,” ka va kuama ondaka “enyõleho” okuti, olio elomboloko lia suapo liondaka yo Helasi.

Ukuakupongolola Embimbiliya, o sukilavo oku sokolola okuti Embimbiliya lia sonehiwa vupopi wa leluka u vanguiwa eteke leteke lomanu ndeci, vakuakulima, angombo kuenda vakuakupipa. (Nehemiya 8:8, 12; Ovilinga 4:13) Omo liaco, oku pongolola ciwa Embimbiliya, ci kuatisa omanu vakuotima wa sunguluka oku kuata elomboloko lia suapo ndaño okuti va pindisiwa lonjila yimue ya litepa. Ca velapo oku kuama olondaka via leluka, via siata oku vanguiwa kuenda vina vi lomboloka lonjanga okuti, olondaka ka via siatele oku vanguiwa lomanu havioko.

Valua vakuakupongolola Embimbiliya va kuata elianjo ka lia sungulukile lioku upa onduko ya Suku okuti, Yehova Vambimbiliya a pongoluiwa koloneke vilo ndaño okuti, onduko yaco yi sangiwa vovisonehua viosimbu Viembimbiliya. (Tala Alomboluilo A4.) Ambimbiliya alua, a piñainya onduko ya Suku londuko yimue yesumbilo yokuti “Ñala” kuenda akuavo a pengisa ocili cokuti Suku o kuete onduko. Ndeci, Vambimbiliya amue, ohutililo ya Yesu yi sangiwa kevanjeliu lia Yoano 17:26 yi popia ndoco: “Nda lingisa okuti ove o kũlĩhĩwa lavo” kuenda Yoano 17:6 hati: “Nda ku situluiIa ku vana ove wa nyĩha.” Pole, onjila yimue yoku pongolola okuti ya koleliwa yohutililo ya Yesu yi popia ndoco: “Nda va longisa onduko yove,” kuenda “nda situlula onduko yove komanu va kala voluali kuenje wa va nyĩha.”

Kulandu Wembimbiliya liatete Liongelesi Liembimbiliya li Kola—Epongoluilo Lioluali Luokaliye, tu sangako olondaka viokuti: “Ka tua pongoluile lonjila yimue yoku lombolola Ovisonehua. Tua likolisilako oco tu ece Embimbiliya limue lia pongoluiwa ondaka londaka apa elimi Liongelesi lio koloneke vilo li ecelela kuenda eci oku pongolola ondaka londaka ka ci pinyanyuisa ocisimĩlo omo liondaka yimue ka ya kũlĩhĩwile.” Omo liaco, Ocisoko Coku  Pongolola Embimbiliya li Kola—Epongoluilo Lioluali Luokaliye, ca likolisilako oku kuata utate oco ci sange olondaka via lisoka haivio vi likuata levi kuopiwa ulandu waco kuenda oku yuvula olondaka vina okuti, ka via kũlĩhĩwile ale vi pengisa elomboloko liocili. Lonjila eyi, Embimbiliya li pondola oku tangiwa lonjila yimue ya leluka kuenda ukuakutanga o pondola oku kolela okuti, esapulo li kola lia pitiyiwa locili.—1 Va Tesalonike 2:13.