Xana A Wu Swi Tiva?
A ku ri wihi ntirho wa valanguteri emikarhini ya ku tsariwa ka Bibele?
EMIKARHINI ya ku tsariwa ka Bibele, mulanguteri a a langutela yindlu kumbe nhundzu ya munhu un’wana. Rito ra Xiheveru ni ra Xigriki leri hundzuluxeriweke ri va “mulanguteri” mikarhi yin’wana ri vula mulanguteri wa yindlu.
Loko Yosefa n’wana wa Yakobe a ha ri hlonga aEgipta, u ve mulanguteri wa yindlu ya n’wini wakwe. Entiyisweni, n’wini wakwe wa Muegipta ‘u siye swilo swakwe hinkwaswo evokweni ra Yosefa.’ (Gen. 39:2-6) Hi ku famba ka nkarhi, loko Yosefa a ri mufumi la nga ni matimba aEgipta, u veke mulanguteri la lawulaka yindlu yakwe.—Gen. 44:4.
Enkarhini wa Yesu, hakanyingi vini va tindhawu a va tshama emadorobeni ekule ni masimu ya vona. Hikwalaho, vini va tindhawu a va veka valanguteri leswaku va langutela mitirho ya siku ni siku leyi a yi endliwa hi vatirhi lava a va tirha emasin’wini.
I munhu wa njhani loyi a faneleka ku va mulanguteri? Columella, mutsari wa Murhoma wa hi lembexidzana ro sungula, u nyike xitsundzuxo xa leswaku hlonga leri a ri vekiwa ku va mulanguteri, a ri fanele ri va leri “dyondzeke ku wu endla kahle ntirho.” A a ta va munhu loyi a “tiyisekaka leswaku vatirhi va endla ntirho kambe a nga vi na tihanyi.” U tlhele a ku: “Xa nkoka swinene lexi lavekaka eka yena hileswaku a nga fanelanga a anakanya leswaku u tiva swilo hinkwaswo naswona u fanele a tiyimisela ku dyondza swilo leswintshwa nkarhi ni nkarhi.”
Rito ra Xikwembu ri tirhisa rito leri nge mulanguteri hi ndlela yo fanekisela ku hlamusela mitirho yin’wana leyi endliwaka evandlheni ra Vukreste. Hi xikombiso, muapostola Petro u khutaza Vakreste leswaku va tirhisa vuswikoti lebyi Xikwembu xi va nyikeke byona leswaku va “tirhelana . . . tanihi valanguteri lavanene va musa lowu nga faneriwiki wa Xikwembu.”—1 Pet. 4:10.
Yesu na yena u tirhise xikombiso xa mulanguteri eka xifaniso lexi kumekaka eka Luka 16:1-8. Ku engetela kwalaho, eka vuprofeta lebyi vulavulaka hi xikombiso xa vukona bya yena tanihi Hosi, Yesu u tiyisekise valandzeri vakwe leswaku u ta veka “hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha” kumbe “mulanguteri wo tshembeka.” Ntirho lowukulu wa mulanguteri yoloye, a ku ta va ku phamela valandzeri va Kreste swakudya swa moya nkarhi ni nkarhi emasikwini yo hetelela. (Mat. 24:45-47; Luka 12:42) Hi ba mandla hi vuyelela leswi hi nga van’wana va lava va kumaka mikandziyiso leyi tiyisaka ripfumelo leyi mulanguteri wo tshembeka a yi lunghiselelaka a tlhela a endla leswaku yi kumeka emisaveni hinkwayo.