I Yini Leswi Xikwembu Xi Nga Eku Swi Endleni?
I Yini Leswi Xikwembu Xi Nga Eku Swi Endleni?
“Oho Yehovha, hikwalaho ka yini u yime le kule swinene? Hikwalaho ka yini u tifihlile hi minkarhi ya maxangu?” *—PISALEMA 10:1.
TINHLOKO-MHAKA ta mahungu ti tiyisekisa leswaku hi hanya “eminkarhini ya nhlomulo.” Loko ndyangu wu weriwa hi khombo—kumbe loko hina vini hi hlaseriwa hi vukhamba, hi weriwa hi timhangu kumbe hi feriwa hi varhandziwa va hina—hi nga ha tivutisa hi ku, Xana Xikwembu xa swi vona leswi hi humelelaka? Xana xi ta hi pfuna? Xana hakunene xi kona?
Xana wa swi xiya leswaku swi nga ha endleka leswaku hi ni langutelo leri hoxeke hileswi hi lavaka leswaku Xikwembu xi hi pfuna ha swona? Hi xikombiso: Anakanya hi n’wana loyi a hlundzukisiweke hileswi tata wakwe a yeke entirhweni. Wa n’wi tsundzuka swinene naswona u navela onge a nga namba a vuya ekaya. U twa onge tata wakwe u n’wi lahlile. Siku hinkwaro, u tshamela ku vutisa a ku: “U kwihi Tatana?”
Swi nga hi olovela ku vona xihoxo lexi n’wana loyi a nga na xona. Phela tata wakwe u va a ri eku handzeleni ka ndyangu hinkwawo. Hilaha ku fanaka, xana a hi endli xihoxo loko hi tivutisa xivutiso lexi nge, “Xikwembu xi kwihi”?
Hi xikombiso, vanhu van’wana va navela onge Xikwembu xi nga herisa vanhu vo homboloka hi ku tsopeta ka tihlo. Van’wana va vona onge ntirho wa Xikwembu i ku katekisa vanhu hi ntirho, munghana wa vukati kumbe ku va pfuna leswaku va wina emintlangwini yo gembula.
Leswi boxiweke laha henhla, ku nga leswi vanhu va swi vulaka hi Xikwembu swi kombisa leswaku loko Xikwembu xi nga tisi vululami hi ku hatlisa kumbe xi nga hi pfuni eka leswi hi xi kombelaka swona, sweswo swi vula leswaku a xi na mhaka ni ku xaniseka ka hina swin’we ni swilaveko swa hina. Leswi a hi ntiyiso nikatsongo! Ntiyiso hileswaku sweswi Yehovha Xikwembu u le ku tirheni leswaku a pfuna vanhu hinkwavo, hambileswi a nga va pfuniki hi ndlela leyi vona va lavaka ha yona.
Hi wihi ntirho lowu Xikwembu xi nga eku wu endleni sweswi? Leswaku hi kuma nhlamulo ya xivutiso lexi, hi fanele hi kambisisa leswi humeleleke eku sunguleni ka matimu ya vanhu loko vuxaka bya vona ni Xikwembu byi onhaka—kambe a swa ha ta koteka leswaku byi tlhela byi pfuxetiwa.
Vuyelo Byo Biha Bya Xidyoho
Ehleketa hi yindlu leyi se yi nga ni malembe yi ri rhumbi. Lwangu ri wile, minyangwa yi onhakile naswona hambi ku ri hala handle ka yona a ya ha languteki. Yindlu leyi yi tshame yi va exiyin’weni lexinene—kambe sweswi a swa ha ri tano. Hi ku vona ndlela leyi yi nga onhaka ha yona, swa tikomba leswaku ku yi pfuxeta ku ta va ntirho lowukulu; lowu nga ta teka nkarhi wo leha.
Genesa 1:28) Kutani loko wu dyoha, swi tikombe onge Adamu na Evha va onhe ndyangu lowu a wa ha sunguriwa.
Sweswi ehleketa hi ku onhaka loku nga va kona eka vanhu emalembeni ya 6 000 lama hundzeke, loko Sathana xivumbiwa lexi nga vonakiki xa moya a kanganyisa Adamu na Evha leswaku va xandzukela Xikwembu. Loko sweswo swi nga si endleka, mpatswa lowu wo sungula a wu ri ni rihanyo lerinene naswona a wu ri ni ntshembo wo hanya hilaha ku nga heriki swin’we ni switukulwana swa wona. (U nga byi tekeli ehansi vuyelo lebyi nga vangiwa hi ku xandzuka. Bibele yi ri: ‘Leswi xidyoho xi ngheneke emisaveni hi munhu un’we ku nga Adamu, ni rifu ri ve kona hikwalaho ka xidyoho.’ (Varhoma 5:12) Handle ko vanga rifu, xidyoho xi tlhele xi onha vuxaka bya hina ni Muvumbi wa hina naswona xi hi khumbile hi tlhelo ra nyama, xi khumba ndlela leyi hi ehleketaka ha yona swin’we ni mintlhaveko ya hina. Kutani xiyimo xa hina xi fana ni xa yindlu leyi nga rhumbi. Wanuna wo lulama Yobo, u xi katsakanye kahle xiyimo xa vanhu loko a vula leswaku munhu u “hanya nkarhi wo koma naswona u taleriwe hi ku karhateka.”—Yobo 14:1.
Kambe, xana Xikwembu xi va fularherile vanhu endzhaku ka loko Adamu na Evha va dyohile? Nikatsongo! Ntiyiso wa mhaka hileswaku Tata wa hina wa le tilweni wa ha tirhela ku pfuna vanhu. Leswaku u tlangela leswi a hi endlelaka swona, xiya magoza manharhu lama faneleke yo pfuxeta yindlu ni ndlela leyi goza ha rin’we ri fanaka ha yona ni leswi a swi endlaka leswaku vanhu va tlhelela eka xiyimo lexi a va ri eka xona eku sunguleni.
1 Endzhaku ko kambela yindlu leyi nga onhaka, n’wini wa yona a nga ha endla xiboho xo yi pfuxeta kumbe xo yi mbundzumuxa.
Endzhaku ka nxandzuko wa le Edeni, hi ku hatlisa Yehovha Xikwembu u vule leswaku u ta pfuna vanhu leswaku va tlhelela exiyin’weni lexi a va ri eka xona eku sunguleni. U byele xivumbiwa xa moya lexi xandzukiseke vanhu a ku: “Ndzi ta veka vulala exikarhi ka wena ni wansati ni le xikarhi ka mbewu ya wena ni mbewu ya yena. Yi ta ku pfotlosa nhloko kutani wena u ta yi luma xirhendze.”—Genesa 3:15.
Hi marito wolawo, Yehovha a a tshembisa leswaku u ta herisa xivumbiwa lexi nga kucetela vanhu leswaku va xandzuka aEdeni. (Varhoma 16:20; Nhlavutelo 12:9) Ku tlula kwalaho, Yehovha u vule ka ha ri emahlweni leswaku “mbewu” leyi a ya ha ri eku teni yi ta kutsula vanhu eka xidyoho. * (1 Yohane 3:8) Xisweswo, Yehovha u byele vanhu hinkwavo leswi a nga ta swi endla: U ta pfuxeta ntumbuluko wakwe ku nga ri ku wu lovisa. Kambe leswaku a pfuna vanhu va tlhelela exiyin’weni lexi a va ri eka xona eku sunguleni a swi ta lava nkarhi.
2 N’wini wa yindlu u ta rhanga hi ku mpfampfarhuta ndlela leyi yi nga ta languteka ha yona loko se yi herile.
Yehovha Xikwembu u nyike Vaisrayele milawu swin’we ni pulani ya tempele leyi a va ta n’wi gandzela eka yona. Bibele yi ri: “Swilo sweswo i ndzhuti wa swilo leswi nga ta ta.” (Vakolosa 2:17) Ku fana ni pulani ya yindlu, swilo sweswo a swi fanekisela nchumu wun’wana lowukulu.
Levhitika 17:11) Magandzelo wolawo a ma yimela gandzelo lerikulu leri a ri ta nyikeriwa eka malembe-xidzana lama nga ta landzela naswona gandzelo rero a ri ta ntshunxa vanhu. * Kutani pulani ya tabernakela swin’we ni tempele leyi Vaisrayele a va gandzela eka yona a swi kombisa magoza lawa Mesiya loyi a a ri endleleni a nga ta ma teka, ku sukela eka rifu rakwe ra gandzelo kukondza a tlhandlukela etilweni.— Vona chati eka tluka 7.
Hi xikombiso, Vaisrayele a va nyikela magandzelo ya swiharhi leswaku va rivaleriwa swidyoho. (3 Endzhaku ka sweswo, ku hlawuriwa muaki loyi a nga ta landzela pulani ya yindlu yoleyo kutani a yi pfuxeta.
Yesu a a ri Mesiya la tshembisiweke loyi a a ta hetisisa leswi magandzelo ya Vaisrayele a ma yimela swona naswona a a ta nyikela hi vutomi byakwe leswaku a kutsula vanhu. Kutani a swi fanerile ku va Yohane Mukhuvuri a vula leswaku Yesu i “Xinyimpfana xa Xikwembu lexi susaka xidyoho xa misava.” (Yohane 1:29) Yesu u amukele xiavelo xexo hi ku tirhandzela. U te: “Ndzi xike hi le tilweni ku ta endla ku rhandza ka loyi a ndzi rhumeke, kambe ku nga ri ka mina.”—Yohane 6:38.
Leswaku Yesu a hetisisa ku rhandza ka Xikwembu, a nga fanelanga a “nyikela moya-xiviri wakwe wu va nkutsulo wa lavo tala” ntsena, kambe a a fanele a tlhela a endla ntwanano wa Mfumo swin’we ni valandzeri vakwe. (Matewu 20:28; Luka 22:29, 30) Xikwembu xi ta tirhisa Mfumo wolowo ku hetisisa xikongomelo xa xona hi vanhu. Rungula leri vulavulaka hi Mfumo wa Xikwembu ri vuriwa “mahungu lamanene” hikuva ri hlamusela leswaku Xikwembu xi simeke hulumendhe etilweni leyi nga ta fuma misava!—Matewu 24:14; Daniyele 2:44. *
Ntirho Wo Pfuxeta Wu Ya Emahlweni
Loko Yesu a nga si tlhandlukela etilweni, u lerise valandzeri vakwe a ku: “Fambani mi ya endla vanhu va matiko hinkwawo va va vadyondzisiwa, mi va khuvula hi vito ra Tatana ni ra N’wana ni ra moya lowo kwetsima . . . Kutani, maswivo, ndzi na n’wina masiku hinkwawo ku fikela emakumu ka mafambiselo ya swilo.”—Matewu 28:19, 20.
Ku va vanhu va tlhelela exiyin’weni lexi a va ri eka xona eku sunguleni a swi nga ta fika emakumu loko Yesu a fa. A swi ta hambeta swi ya emahlweni kukondza ku fika “makumu ya mafambiselo ya swilo,” ku nga nkarhi lowu Mfumo wa Xikwembu a wu ta sungula ku fuma misava. Nkarhi wolowo se wu fikile. Sweswo hi swi tiva hikwalaho ka leswi xikombiso lexi Yesu a xi boxeke ka ha ri emahlweni malunghana ni “makumu ya mafambiselo ya swilo” xi nga eku hetisekeni. *—Matewu 24:3-14; Luka 21:7-11; 2 Timotiya 3:1-5.
Namuntlha Timbhoni ta Yehovha ti yingisa xileriso xa Yesu xo chumayela mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu ematikweni ya 236. Entiyisweni, magazini lowu u nga eku wu hlayeni wu endleriwe ku ku pfuna leswaku u dyondza swo tala hi Mfumo wolowo ni leswi wu nga ta swi hetisisa. Eka tluka ra vumbirhi ra nkandziyiso wun’wana ni wun’wana wa Xihondzo xo Rindza, u ta kuma marito lama nge: “Magazini lowu . . . wu chavelela vanhu hi ku va byela mahungu lamanene ya leswaku Mfumo wa Xikwembu lowu nga hulumendhe ya xiviri ya le tilweni, ku nga ri khale wu ta herisa vuhomboloki hinkwabyo kutani wu hundzula misava yi va paradeyisi. Wu endla leswaku hi va ni ripfumelo eka Yesu Kreste, loyi a hi feleke leswaku hi kuma vutomi lebyi nga heriki, naswona sweswi i Hosi eMfun’weni wa Xikwembu.”
Swi nga ha endleka leswaku u hambeta u twa hi ta nhlaselo wa matherorisi, timhangu ta ntumbuluko kumbe u weriwa hi khombo. Kambe ku dyondza Bibele swi ta ku pfuna u swi xiya leswaku Xikwembu a xi va fularhelanga vanhu. Ku hambana ni sweswo, ‘a xi le kule ngopfu ni un’wana ni un’wana wa hina.’ (Mintirho 17:27) Naswona xitshembiso xa xona xo vuyetela leswi lahlekeleke vatswari va hina vo sungula xi ta hetiseka.—Esaya 55:11.
[Tinhlamuselo ta le hansi]
^ par. 2 Yehovha i vito ra Xikwembu hilaha swi nga hakona eBibeleni.
^ par. 16 Leswaku u kuma nhlamuselo leyi engetelekeke ya Genesa 3:15, vona ndzima 19 ya buku leyi nge Tshinela Eka Yehovha, leyi kandziyisiweke hi Timbhoni ta Yehovha.
^ par. 19 Leswaku u kuma rungula leri engetelekeke, vona ndzima 5 ya buku leyi nge Xana Bibele Yi Dyondzisa Yini Hakunene? leyi kandziyisiweke hi Timbhoni ta Yehovha.
^ par. 22 Leswaku u kuma rungula leri engetelekeke malunghana ni Mfumo wa Xikwembu, vona ndzima 8 ya buku leyi nge Xana Bibele Yi Dyondzisa Yini Hakunene?
^ par. 25 Leswaku u kuma rungula leri engetelekeke, vona ndzima 9 ya buku leyi nge Xana Bibele Yi Dyondzisa Yini Hakunene?
[Chati/Swifaniso leswi nga eka tluka 7]
(Leswaku u vona rungula leri hleriweke hi ku helela, vona nkandziyiso wa kona)
“Xifaniso Xa Swa Xiviri”—Leswi Tabernakela A Yi Fanekisela Swona
ALITARI
Xikwembu xi tiyimisela ku amukela gandzelo ra Yesu.—VAHEVERU 13:10-12.
MUPRISTA LONKULU
Yesu.—VAHEVERU 9:11.
1 Hi Siku ro Kombela ku Rivaleriwa, muprista lonkulu a a nyikela magandzelo ya leswaku vanhu va rivaleriwa swidyoho.—LEVHITIKA 16:15, 29-31.
1 Hi Nisani 14, 33 C.E., Yesu u nyikele vutomi byakwe tanihi gandzelo hikwalaho ka hina.—VAHEVERU 10:5-10; 1 YOHANE 2:1, 2.
NDHAWU YO KWETSIMA
Xiyimo xa Yesu loko se a tswariwe hi moya.—MATEWU 3:16, 17; VARHOMA 8:14-17; VAHEVERU 5:4-6.
NGUVU
Ngati ya Yesu hi yona leyi nga nyika vanhu lunghelo ro hanya laha misaveni kumbe etilweni.—1 VAKORINTO 15:44, 50; VAHEVERU 6:19, 20; 10:19, 20.
2 Muprista lonkulu a a hundza hi le tlhelo ka nguvu leyi hambanisaka Ndhawu yo Kwetsima eka Ndhawu yo Kwetsima Ngopfu.
2 Endzhaku ka loko Yesu a pfuxiwile, u ‘hundze hi le tlhelo lerin’wana ra nguvu’ hi ku va a tlhandlukela etilweni leswaku a “humelela emahlweni ka Xikwembu hi xiviri hikwalaho ka hina.”—VAHEVERU 9:24-28.
NDHAWU YO KWETSIMA NGOPFU
Etilweni.—VAHEVERU 9:24.
3 Loko muprista lonkulu a ri endzeni ka Ndhawu yo Kwetsima Ngopfu, ngati yin’wana ya gandzelo a yi n’wan’wasela emahlweni ka areka ya ntwanano.—LEVHITIKA 16:12-14.
3 Ku va Yesu a nyikele hi ngati yakwe leyi nga ya nkoka, swi endle leswaku hi rivaleriwa swidyoho swa hina.—VAHEVERU 9:12, 24; 1 PETRO 3:21, 22.