PALYAÇO BALIKLARI muhtemelen en çok ilgi çeken balıklardan biridir. Birçok kişinin bu balığa gönlünü kaptırmasının nedeni göz alıcı renkleriyle bir palyaçoyu andırmasıdır. Ayrıca ev seçimleri de çok ilginçtir. Bu balıklar evlerini denizşakayıklarının, diğer adıyla deniz anemonlarının zehirli kolları arasına kurar. Bu nedenle palyaço balıklarına anemon balığı da denir.

Birçok Hollywood yıldızı gibi palyaço balıkları da fotoğraflarının çekilmesinden hoşlanır. Palyaço balıkları genellikle evlerinden çok uzaklaşmazlar ve pek de utangaç değildirler. Bu nedenle dalgıçlar ya da şnorkelle dalış yapanlar çoğu zaman kendilerine poz verecek bir palyaço balığı bulabilirler.

Fakat bu balıkları asıl sıra dışı yapan şey riskli görünen yaşam tarzlarıdır. Denizşakayığının zehirli dokunaçları arasında yaşamak yılanların arasında yaşamak gibidir. Yine de palyaço balıkları yuva olarak denizşakayıklarını seçer ve ayrılmaz bir ikili haline gelirler. Peki bu tehlikeli ortaklığın başarılı olmasını mümkün kılan nedir?

Birçok iyi ilişkide olduğu gibi palyaço balıkları ve denizşakayıkları da birbirine yardım  eder ve birbirinin ihtiyaçlarını karşılar. Aslında palyaço balığının hayatı bu ilişkiye bağlıdır. Deniz biyologları da bu balıkların, barınacakları bir denizşakayığı olmadan hayatta kalamayacağını doğruluyor. Palyaço balıkları kötü yüzücülerdir, bu yüzden denizşakayığının koruması olmadan denizdeki avcılara yem olurlar. Bir tehditle karşılaştıklarında güvenli yuvalarına, yani denizşakayıklarına sığınan bu balıklar bu sayede on yaşına kadar yaşayabilirler.

Denizşakayıkları aynı zamanda palyaço balıklarının yumurtlama alanıdır. Bu balıklar yumurtalarını denizşakayıklarının dibine bırakırlar ve hem anne hem de baba, yavrularına özenle göz kulak olur. Kalabalıklaşan aile aynı denizşakayığının çevresinde yüzmeye devam eder.

Peki denizşakayıklarının bu ilişkiden kazancı nedir? Palyaço balıkları denizşakayığının özel korumalığını yapar ve onların dokunaçlarıyla beslenen kelebek balıklarını uzaklaştırırlar. Bazı denizşakayıkları palyaço balığı olmadan yaşayamıyor. Araştırmacılar palyaço balıklarını denizşakayıklarından ayırdıklarında sadece 24 saat içinde şakayıkların tamamen yok olduğunu gördüler. Belli ki kelebek balıkları onları yemişti.

Palyaço balıklarının denizşakayıklarını güçlendirdiği de düşünülüyor. Bu balıkların salgıladıkları amonyum denizşakayıklarının büyümesini hızlandırıyor. Ayrıca denizşakayığının içinde yüzerken oksijen yönünden zengin suyun dokunaçlar arasında dolaşmasına yardım ediyorlar.

Palyaço balıklarının, zehirli dokunaçlardan zarar görmesini engelleyen şey derilerindeki mukus tabakasıdır. Bu kimyasal elbise sayesinde denizşakayıkları bu balıkları kendilerinden biri olarak görmeye başlar. Bir deniz biyoloğunun da dediği gibi palyaço balıkları sanki “denizşakayığı kılığına girer.”

Bazı araştırmalar palyaço balıklarının yeni bir ev seçerken bir alışma sürecinden geçtiklerini gösteriyor. Bu balıklar bir denizşakayığına yerleşmeden önce birkaç saat boyunca ona ara ara dokunup uzaklaşır. Bu uyum sağlama sürecinde derilerindeki mukus tabakası değişime uğrayarak onları denizşakayığının zehrinden korumaya başlar. Bu sırada palyaço balığı zehirden biraz etkilense de daha sonra bu iki canlı birbirine uyum sağlar.

Bu kadar farklı iki canlının böyle bir işbirliği yapması bize ekip çalışması hakkında önemli bir ders verir. Farklı kültürlere ve geçmişe sahip insanlar, birikimlerini ve tecrübelerini birbiriyle paylaşarak birçok şey başarıyor. Palyaço balıkları gibi, bizim de başkalarıyla çalışırken birbirimize uyum sağlamamız biraz zaman alabilir, ama kesinlikle buna değer!