İnançları Nedeniyle Hapsediliyorlar: Rusya
Günümüz Rusyasında Yehova’nın Şahitlerinin tarihi, baskı ve zulmün hikâyesidir. Şahitler barışçıl ve yasalara uyan vatandaşlar olarak tanınmalarına rağmen, Rus yetkililer 20. yüzyılın büyük bölümünde Şahitlere kötü muamele edip acımasızca davrandılar. Sovyetler Birliği hükümetinin amacı, onlara zorla Sovyet ideolojisini benimsetmekti. Kutsal Kitap ve dinsel yayınlara sahip olmaları yasaklandı. Sürekli gözetim altındaydılar ve dini toplantılarını gizlice yapmak zorunda kaldılar. Fark edilirlerse, dövülüyorlar ve uzun süreli hapis cezaları alıyorlardı. Binlerce kişi Sibirya’ya sürgün edildi.
Bu, 1991’de Rus hükümetinin Yehova’nın Şahitlerini yasal olarak tanıması ve yetkililerin müdahalesi olmaksızın ibadet özgürlüğüne izin vermesiyle değişmeye başladı. Ancak barış dönemi uzun sürmedi.
2009’da Rusya Yüksek Mahkemesi, bir alt mahkemenin Yehova’nın Şahitlerinin bir cemaatini “aşırılıkçı” olarak adlandırma kararını onadığında muhalefet ve kısıtlamalar artmaya başladı. Yıllarca süren yasal mücadelelerden sonra, Nisan 2017’de Rusya Yüksek Mahkemesi Şahitlerin tüzel kişiliklerini aşırılık yanlısı faaliyet iddiasıyla feshetmeye karar verdi. Rus yetkililer derhal Şahitlerin mülklerine el koymak, ibadet yerlerini kapatmak ve dinsel yayınlarını “aşırılıkçı” olarak ilan etmek için harekete geçti.
Rus yetkililer Şahitlerin tüzel kişiliklerine yönelik saldırılarına son vermeyerek, Yehova’nın Şahitlerini birey olarak hedef almayı seçti. Daha da ileriye giderek, Şahitlerin yerine getirdiği kişisel ibadetlerini yasaklanmış bir teşkilatla ilişkilendiriyorlar. Şahitlerin evlerine yapılan polis baskınları kötü muamele ve sert sorgulamaları da ardında getiriyor. Her yaştan hem erkek hem de kadın Şahitler tutuklandı, mahkûm edildi, hapis veya ev hapsi cezası aldı.
Nisan 2017’de çıkan yasaktan beri, yüzlerce Şahit aşırılıkçı suçlamasıyla hapis cezasına çarptırıldı. 17 Eylül 2024 itibariyle toplam 134 Şahit tutuklu bulunuyor.
Rusya’nın Yehova’nın Şahitlerine Yaptığı Sert Muameleye Karşı İtirazlar
Rus yetkililer, Rusya’nın acımasız zulmünü durdurması için gösterilen uluslararası tepkiye rağmen, aşırılıkçı olarak iddia ettikleri Şahitleri mahkûm etmeye devam ediyor. Rusya dışındaki gözlemciler ve mahkemeler, Rus hükümetini Yehova’nın Şahitlerine yönelik yaptıkları acımasız zulüm nedeniyle kınadılar.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi: 7 Haziran 2022’de Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Rusya’nın Yehova’nın Şahitlerine yaptığı zulmü kınayan önemli bir karar yayınladı (Taganrog YDT ve diğerleri / Rusya, no. 32401/10 ve 19 diğerleri). Mahkeme Rusya’nın 2017’de Yehova’nın Şahitlerinin faaliyetini yasaklamasının kanunlara aykırı olduğunu bildirdi. Mahkemenin talebine göre Rusya “Yehova’nın Şahitleri aleyhinde devam eden tüm hukuki süreçlerin durdurulmasını sağlamak için gerekli önlemleri almalı . . . . ve [hapisteki] Şahitler serbest bırakılmalı.” Mahkeme ayrıca Rusya’nın el koyduğu mülklerin tamamını iade etmesini ya da 60 milyon doların üzerinde tazminat ödemesini ve mahkemeye başvuranlara manevi tazminat olarak toplam 3 milyon doların üzerinde ödeme yapmasını kararlaştırdı.
Avrupa Konseyi Genel Sekreterinin Mektubu: Rusya Dışişleri Bakanlığına gönderilen 9 Aralık 2022 tarihli mektupta Marija Pejčinović Burić şunları belirtti: “Moskova’daki Yehova’nın Şahitleri ve Diğerleri ile Krupko ve Diğerleri davalarında, başvuran dini topluluğun faaliyetlerinin yasaklanması, barışçıl bir dini törenin dağıtılması ve ardından bazı katılımcıların özgürlüklerinden mahrum bırakılmasıyla ilgili olarak Komite, yetkilileri tüm Yehova’nın Şahitlerinin yasal kurumlarının faaliyetlerine getirilen yasağı iptal etmeye ve onlara karşı yürütülen tüm cezai kovuşturmaları durdurmaya ısrarla çağırmıştır.”
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin Kararı: Bakanlar Komitesi Eylül 2023’teki toplantısında, “[Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin] Sözleşmenin 46. Maddesi uyarınca ve Taganrog YDT ve Diğerleri kararının yürürlük kısmında yer alan kesin işaretlerin, özellikle tutuklu Yehova’nın Şahitlerinin serbest bırakılması konusunda . . . . Rus makamları tarafından tamamen ve kasıtlı olarak göz ardı edildiğini büyük bir endişeyle” kaydetmiştir. Rusya’nın yükümlülüklerini yerine getirmemesi karşısında, Bakanlar Komitesi, “ilgili kararların gereklerine uyulmasını sağlamak amacıyla, bu dava grubunu Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komitesi, BM İnsan Hakları Konseyi Keyfi Tutuklamalar Çalışma Grubu ve Rusya Federasyonu’ndaki Yehova’nın Şahitlerine yönelik zulüm sorunuyla ilgilenen diğer ilgili uluslararası kurumların dikkatine sunmaya karar vermiştir.”
Verilen Ağır Cezalardan Bazıları
25 Ocak 2024’te 37 yaşında evli bir kadın olan Sona Olopova’ya Samara Bölgesinde bir ıslah merkezinde iki yıl çalışma cezası verildi. Emniyet güçleri Mayıs 2023’te evinde bir arama gerçekleştirmişti. Bunun ardından hakkında bir soruşturma açılmış ve aşırılıkçı faaliyetlerde bulunmakla suçlanmıştı. Aslında onun tek “suçu” iman kardeşleriyle birlikte Tanrı’ya barış içinde ibadet etmesiydi. Sona şunları söyledi: “Savcılık hem Yehova’nın Şahitlerinden biri olup hem de aşırılıkçı olmanın imkânsız olduğunu hiç göz önünde bulundurmadı.”
6 Şubat 2024’te temyiz mahkemesi Dmitri Barmakin hakkında verilen kararı onadı. O, sekiz yıllık hapis cezasının geri kalanını tamamlamak için mahkeme salonundan hapse götürüldü. Temmuz 2018’de silahlı polisler, Dmitri ve eşi Yelena’nın kaldığı daireye baskın yaptı. Onlar Yelena’nın 90 yaşındaki büyükannesine bakmak için orada kalıyordu. Dmitri ve Yelena yaşadıkları şehir olan Vladivostok’a götürüldü ve Dmitri orada tutuklandı. Ardından Dmitri hakkında “aşırılıkçı bir teşkilatın faaliyetlerini organize etme” suçlamasıyla bir dava başlatıldı. O şu anda Habarovsk Bölgesi’ndeki bir hapishanede ve Kasım 2029’da serbest bırakılacak. Yelena da inancı nedeniyle yargılanıyor.
29 Şubat 2024’te Tolyatti’deki (Samara Bölgesi) Tsentralniy Bölge Mahkemesi 53 yaşında evli bir adam olan Aleksandr Çagan’ı suçlu buldu. Ona verilen sekiz yıllık hapis cezası Rusya’daki Şahit bir erkeğe verilen en uzun cezalardan biri. O duruşmanın sonunda mahkeme salonunda tutuklandı. Şu anda Samara Bölgesindeki 4 Numaralı Hapishane’de bulunuyor ve Ocak 2032’de serbest bırakılacak.
5 Mart 2024’te Doğu Sibirya’da bulunan İrkutsk Bölgesi’ndeki bir mahkeme dokuz Şahit erkeği aşırılıkçılıktan suçlu buldu. En yaşlısı 72 yaşında olan dokuz erkek yedi seneye kadar hapis cezasına çarptırıldı. Mahkûmiyet kararları, Ekim 2021’de polis memurları tarafından evlerinde yapılan aramaların ardından başlayan davaların sonucuydu. Bu erkeklerden biri olan Yaroslav Kalin suçlu bulunduğunda iki yıldan uzun bir süredir tutukluydu. O “en kötü hücrelerde ve şartlarda” hapsedildiği dönemi acı bir deneyim olarak tanımladı.
Nisan 2024’te yedi yıllık hapis cezasını yerine getirmekte olan Rinat Kiramov, cezaevi yetkilileri tarafından verem şüphesiyle tıbbi bakımın yapıldığı bir hapishaneye nakledildi. Kasım 2021’de 36 yaşındaki Rinat hakkında aşırılıkçı faaliyete katılma suçlamasıyla bir soruşturma başlatılmıştı. Bir buçuk yıl gözaltında kaldıktan sonra yedi yıl hapse mahkûm edildi. Rinat tıbbi bakım hapishanesine nakledildiğinde bir grup mahkûm ona fiziksel şiddet uygulamaya başladı; hatta şok tabancasıyla ona işkence ettiler. Ayrıca, dört gün boyunca uyku ve yemekten mahrum bırakıldı. Yapılan tıbbi muayenede verem olmadığının anlaşılması üzerine Rinat 17 Mayıs 2024 tarihinde tekrar cezaevine nakledildi. O Aralık 2027’de serbest bırakılacak.
20 Haziran 2024’te Habarovsk’ta yaşayan üç Şahit, Yehova’nın Şahitlerinin yasal kurumlarının yasaklanmasından bu yana Rus mahkemelerinden biri tarafından Şahitlere verilen en uzun süreli hapis cezasına çarptırıldı. Nikolay Polevodov sekiz yıl altı ay, Vitaliy Juk sekiz yıl dört ay ve Stanislav Kim sekiz yıl iki ay hapis cezasına mahkûm edildi. Bu kişiler aşırılıkçı bir teşkilatın faaliyetlerini organize etmekten suçlu bulundular. Ancak gerçekte, Kutsal Kitabı okumak ve incelemek için aileleri ve diğer iman kardeşleriyle barış içinde bir araya gelmişlerdi.
Haksız Tutuklamaları Sona Erdirmek İçin Gösterilen Çabalar
Dünya çapındaki Yehova’nın Şahitleri, Rusya’nın iman kardeşlerine yaptığı kötü muamele nedeniyle büyük üzüntü duyuyor. Dünyanın her yerinden milyonlarca Şahit, Rusya’daki hükümete, tutuklu Şahitler adına mektuplar göndererek çağrıda bulundu. Hapisteki Şahitlerin avukatları her düzeydeki Rus mahkemelerine temyiz başvurusunda bulundu ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine çok sayıda başvuru yaptı. Ayrıca Şahitler BM İnsan Hakları Komitesine ve BM Keyfi Tutuklamalar Çalışma Grubuna şikâyetlerde bulundu. Ayrıca insan hakları ihlallerini izleyen uluslararası kuruluşlara resmi raporlar sunuldu. Yehova’nın Şahitleri bu ciddi zulmü sona erdirmek için her yolu denemeye ve Rusya’daki Şahitlerin içinde bulunduğu kötü durum hakkında farkındalık yaratmaya devam edecekler.
Yaşanan Olaylar
17 Eylül 2024
Toplam 134 Şahit hapiste bulunuyor.
24 Ekim 2023
BM İnsan Hakları Komitesi (CCPR) Elista ve Abinsk Yerel Dinsel Teşkilatıyla ilgili iki Karar yayımladı. Her iki davada da CCPR, Rusya’nın Şahitlerin Medeni ve Siyasi Haklar Uluslararası Sözleşmesinin 18.1 (“düşünce, vicdan ve din özgürlüğü hakkı”) ve 22.1 (“toplantı özgürlüğü hakkı”) maddeleri kapsamındaki haklarını ihlal ettiği sonucuna vardı. Kararlar, dini yayınlarında nefreti veya şiddeti teşvik eden hiçbir şey olmadığını teyit etmektedir.
7 Haziran 2022
AİHM, Taganrog YDT ve diğerleri / Rusya davasında Yehova’nın Şahitlerine karşı yaptığı kötü muamele nedeniyle Rusya’yı kınayan önemli bir karar açıkladı.
12 Ocak 2022
Rusya Federasyonu Adalet Bakanlığı, JW Library uygulamasını Federal Aşırılıkçı Yayınlar Listesine ekledi. Bu, Rusya’da aşırılıkçı olarak yasaklanan ilk ve tek uygulama.
27 Eylül 2021
Saint Petersburg Şehir Mahkemesi 31 Mart 2021’de verilen karara yapılan itirazı reddetti. 31 Mart’taki kararda JW Library uygulaması aşırılıkçı ilan edilmiş, uygulamanın tüm Rusya Federasyonu’nda ve Kırım’da kullanılması yasaklanmıştı. Mahkemenin ilk kararı hemen yürürlüğe giriyor.
26 Nisan 2019
BM Keyfi Tutuklamalar Çalışma Grubu Dimitri Mihailov’un haklarının çiğnendiği sonucuna vardı ve Rusya’nın Yehova’nın Şahitlerine zulmetmesini kınadı.
20 Nisan 2017
Rusya Federasyonu Yüksek Mahkemesi Yehova’nın Şahitlerinin Rusya’daki bürosunun ve 395 Yerel Dinsel Teşkilatın kapatılması yönünde karar verdi.