SAPTA 5
Rot Bilong Stap Narapela Kain Long Ol Man Bilong Graun
“Yupela i no insait long ol samting bilong dispela graun.”—JON 15:19, NW.
1. Jisas i kamapim klia wanem samting long laspela nait em i stap long graun?
LONG laspela nait bilong Jisas long i stap long graun, em i kamapim olsem em i tingting planti long i stap bilong ol disaipel bilong em long bihain. Em i beten tu long dispela samting na i tokim Papa bilong em: “Mi no askim yu long kisim ol i go aut long dispela graun. Nogat. Mi beten long yu long yu ken lukautim ol, na man nogut i no ken bagarapim ol. Ol i no bilong dispela graun, olsem mi yet mi no bilong dispela graun.” (Jon 17:15, 16) Long dispela beten Jisas i kamapim pasin bilong em long laikim tru ol disaipel, na em i kamapim tu olsem tok em i bin mekim long sampela bilong ol long dispela nait i bikpela samting. Em i bin tokim ol olsem: “Yupela i no insait long ol samting bilong dispela graun.” (Jon 15:19, NW) Tru tumas, em i bikpela samting long Jisas olsem ol disaipel bilong em i mas i stap narapela kain long ol man bilong graun!
2. “Graun” em Jisas i toktok long en i makim wanem samting?
2 “Graun” em Jisas i toktok long en i makim ol manmeri i stap longwe long God, na Satan i bosim ol, na ol i gat pasin antap na pasin bilong tingim ol yet tasol, em pasin Satan i as bilong en. (Jon 14:30; Efesus 2:2; 1 Jon 5:19) Tru tumas, “man i laikim pasin bilong graun, em i mekim pasin birua long God.” (Jems 4:4) Tasol ol man i laik stap insait yet long pasin laikim bilong God, olsem wanem ol i ken i stap long dispela graun, tasol ol i stap narapela kain long ol man bilong graun? Bai yumi skelim faipela rot bilong mekim olsem: (1) yumi stap gut long Kingdom Bilong God i stap long han bilong Krais na yumi no insait long wok politik bilong dispela graun, (2) yumi sakim tingting na pasin bilong dispela graun, (3) klos na bilas bilong yumi i mas soim pasin rispek, (4) ai bilong yumi i mas lukluk long wanpela samting tasol, na (5) yumi mas pasim ol klos pait bilong spirit.
STAP GUT LONG KINGDOM NA NO KEN INSAIT LONG WOK POLITIK
3. (a) Jisas i ting olsem wanem long wok politik bilong taim bilong em? (b) Olsem wanem yumi ken tok ol disaipel bilong Jisas em God i bin makim, ol i olsem mausman? (Lukim futnot.)
3 Jisas i no insait long wok politik bilong taim bilong em, nogat, em i tingting tasol long wok bilong autim tok bilong Kingdom Bilong God, em wanpela gavman long heven bai kamap bihain na em bai stap King bilong en. (Daniel 7:13, 14; Luk 4:43; 17:20, 21) Olsem na taim Jisas i stap long ai bilong gavena bilong Rom, Pontius Pailat, em inap tok: “Kingdom bilong mi em i no bilong dispela graun.” (Jon 18:36) Ol gutpela disaipel bilong em i bihainim pasin bilong em na ol i stap gut long Krais na Kingdom bilong em long rot bilong autim tok bilong dispela Kingdom long ol manmeri. (Matyu 24:14) Aposel Pol i tok: “Mipela i kisim maus bilong Krais na autim tok bilong en. . . . Mipela i save autim tok bilong Krais yet long olgeta man, na mipela i tokim ol olsem, ‘Mobeta yupela lusim pasin birua na kamap wanbel wantaim God.’ ” a—2 Korin 5:20.
4. Olsem wanem olgeta Kristen tru i bin soim olsem ol i stap gut long Kingdom Bilong God? (Lukim blok long pes 60.)
4 Ol mausman bilong gavman i no save insait long wok politik bilong kantri ol i stap long en, long wanem, ol i olsem maus bilong gavman bilong narapela kantri. Tasol ol mausman bilong gavman i save sambai long gavman bilong ol em ol i olsem maus bilong en. Ol Kristen God i bin makim, em ol “manmeri bilong heven,” ol i save mekim wankain samting. (Filipai 3:20) Ol i givim bel long autim tok bilong Kingdom, olsem na ol i bin helpim planti milion “arapela sipsip” bilong Krais long “kamap wanbel wantaim God.” (Jon 10:16; Matyu 25:31-40) Ol arapela sipsip i olsem helpim bilong Krais, ol i helpim ol brata bilong Jisas em God i bin makim. Olsem wanpela lain i stap wanbel long autim tok bilong Kingdom Bilong Mesaia, dispela tupela lain wantaim i no insait long wok politik bilong dispela graun.—Aisaia 2:2-4.
5. Olsem wanem kongrigesen Kristen i narapela kain long lain Israel bilong bipo? Olsem wanem ol Kristen i kamapim klia dispela samting?
5 I no pasin bilong stap gut long Krais tasol i mekim na ol Kristen i no insait long wok politik. Nogat. Lain Israel bilong bipo i stap long kantri God i givim long ol, tasol yumi insait long bikpela lain brata i stap long olgeta hap. (Matyu 28:19; 1 Pita 2:9) Olsem na sapos yumi sapotim sampela politikol pati, yumi bai pasim yumi yet long autim tok bilong Kingdom na pasin wanbel Kristen bilong yumi bai bagarap. (1 Korin 1:10) Na tu, long taim bilong pait, bai yumi pait long ol wanbilip, tasol Baibel i tok yumi mas laikim tru ol. (Jon 13:34, 35; 1 Jon 3:10-12) Olsem na i gat as tru na Jisas i tokim ol disaipel long ol i no ken pait. Na em i tokim ol long laikim tru ol birua bilong ol.—Matyu 5:44; 26:52; lukim blok “ Mi Insait Long Ol Samting Bilong Graun o Nogat?” long pes 61.
6. Yu dediket pinis long Jehova, na dispela i mekim wanem long pasin bilong yu long givim ol samting bilong Sisar?
6 Yumi ol Kristen tru, yumi dediketim pinis laip bilong yumi long God, na i no long wanpela man, oganaisesen bilong man, o kantri. Namba 1 Korin 6:19, 20 i tok: “Yupela i no bilong yupela yet. Nogat. God i bin baim bek yupela long bikpela pe tumas.” Olsem na maski yumi givim “Sisar” ol samting bilong em, olsem yumi baim takis, givim biknem na stap daun long Sisar inap long mak, yumi ol disaipel bilong Jisas i mas givim ‘ol samting bilong God i go long God.’ (Mak 12:17; Rom 13:1-7) Dispela i makim pasin bilong ol long lotu, pasin bilong givim bel olgeta long God, na stap gut long rot bilong bihainim tok bilong em. Ol i redi long i dai bilong i stap gut long God, sapos ol i mas mekim olsem.—Luk 4:8; 10:27; Aposel 5:29; Rom 14:8.
SAKIM “TINGTING NA PASIN BILONG DISPELA GRAUN”
7, 8. “Tingting na pasin bilong dispela graun” em wanem samting? Olsem wanem dispela i “wok” insait long bel bilong man?
7 Narapela rot long ol Kristen i stap narapela kain long ol manmeri bilong graun, em ol i save sakim tingting na pasin nogut bilong dispela graun. Pol i tok: “Yumi no bin kisim tingting na pasin bilong dispela graun, nogat, yumi kisim holi spirit i kam long God.” (1 Korin 2:12, NW) Em i tokim ol Efesus olsem: “Bipo yupela i bin wokabaut long pasin bilong dispela graun, na dispela i stret long laik bilong hetman bilong dispela win i save bosim ol manmeri. Dispela win o tingting i wok nau insait long bel bilong ol pikinini bilong sakim tok.”—Efesus 2:2, 3, NW.
8 “Win” bilong dispela graun, olsem tingting na pasin bilong en, em i wanpela strong i save kirapim ol man long sakim tok bilong God na i strongim “pasin bilong bel kirap na aigris.” (1 Jon 2:16; 1 Timoti 6:9, 10) Dispela pasin i olsem “hetman” i bosim ol manmeri long rot bilong kirapim ol long inapim ol laik nogut bilong skin, na i giamanim bel bilong ol, na i wok strong i stap, na i go long olgeta hap olsem win i save mekim. Na tu, em i “wok” insait long bel bilong man long rot bilong kirapim em long kisim ol pasin God i no laikim, olsem pasin bilong tingim em yet tasol, pasin antap, strongpela laik long kisim biknem, pasin bikhet, na laik bilong bosim wokabaut bilong em yet. b Em nau, pasin bilong dispela graun i mekim na isi isi ol pasin bilong Satan bai kamap insait long bel bilong man.—Jon 8:44; Aposel 13:10; 1 Jon 3:8, 10.
9. Long wanem ol rot tingting na pasin bilong dispela graun inap i go insait long tingting na bel bilong yumi?
9 Olsem wanem? Tingting na pasin bilong dispela graun inap kamap strong insait long tingting na bel bilong yu? Yes em inap, sapos yu no was gut na yu larim dispela samting i kamap. (Sindaun 4:23) Planti taim dispela samting i kamap long rot yumi no luksave long en, olsem yumi poroman wantaim ol man yumi ting ol i gat gutpela pasin, tasol ol i no laikim Jehova. (Sindaun 13:20; 1 Korin 15:33) Yu inap kisim tingting na pasin bilong dispela graun long rot bilong ol buk nogut, Intenet sait bilong ponografi o bilong ol apostet, amamas nogut, na ol spot i gat pasin resis—o yumi ken tok, long rot bilong olgeta man na olgeta samting i kamapim tingting bilong Satan o graun bilong em.
10. Olsem wanem yumi ken sakim tingting na pasin bilong dispela graun?
10 Olsem wanem yumi ken sakim tingting na pasin nogut bilong dispela graun na stap insait yet long pasin laikim bilong God? Long rot bilong kisim na mekim wok long olgeta samting bilong spirit em Jehova i save givim long yumi na beten oltaim long kisim holi spirit. Jehova i winim tru Satan na ol man nogut i stap aninit long strong bilong em. (1 Jon 4:4) Olsem na em i bikpela samting long yumi stap klostu long Jehova long rot bilong beten!
KLOS NA BILAS BILONG YUMI I MAS SOIM PASIN RISPEK
11. Olsem wanem pasin na tingting bilong graun i stiaim klos na bilas bilong ol man?
11 Samting i kamapim klia pasin na tingting i stiaim man, em klos, bilas, na pasin bilong em long lukautim skin bilong em. Long planti kantri, ol manmeri i save werim ol klos i no haitim gut skin, olsem na wanpela man i save toktok long televisen em i tok, i no longtaim na bai yumi hatwok long luksave husat em i pamukmeri. Wanpela nius i tok, ol liklik meri tu i save bihainim dispela pasin bilong werim ol klos i no stret na i no haitim gut skin. Narapela pasin ol man i save bihainim, em ol i no save mekim gut skin na ol i werim ol klos i no gutpela, na dispela i kamapim pasin bikhet na i soim olsem ol i luk daun long ol yet na i no amamas long ol yet.
12, 13. Wanem ol stiatok i mas stiaim klos na bilas bilong yumi?
12 Yumi ol wokboi bilong Jehova, olsem na i stret yumi laik luk nais, olsem klos bilong yumi i klin na gutpela, na i stret long wok yumi mekim. Long olgeta taim, lukluk bilong yumi i mas kamapim “pasin i soim rispek na gutpela tingting,” em dispela samting wantaim “ol gutpela wok” i stret long olgeta man na meri “i tok olsem ol i lotuim God.” Tru, yumi no laik litimapim nem bilong yumi yet, nogat, yumi laik “stap insait yet long pasin laikim bilong God.” (1 Timoti 2:9, 10, NW; Jut 21, NW) Yes, yumi laik bilasim gut insait bilong yumi long “pasin bilong i stap belgut na i stap bel isi. Dispela kain pasin em i gutpela moa yet long ai bilong God.”—1 Pita 3:3, 4.
13 Tingim tu olsem ol klos bilong yumi na pasin bilong yumi long bilas inap stiaim tingting ol arapela i gat long lotu i tru. Long sait bilong stretpela pasin, tok Grik ol i tanim olsem “pasin i soim rispek” i makim pasin bilong pilim tru na daun long tingting bilong ol arapela. Olsem na yumi mas tingim moa yet maus bilong bel bilong ol arapela na daunim kain tingting olsem yumi gat rait long werim wanem kain klos yumi laikim. Na bikpela samting moa, yumi laik litimapim nem bilong Jehova na lain bilong em, na yumi laik stap wokman bilong God na “mekim olgeta samting bilong givim biknem long God.”—1 Korin 4:9; 10:31; 2 Korin 6:3, 4; 7:1.
Klos na bilas bilong mi i litimapim nem bilong Jehova?
14. Long sait bilong lukluk bilong yumi na pasin bilong yumi long lukautim skin, yumi mas givim wanem ol askim long yumi yet?
14 Klos, bilas, na pasin bilong i stap klin i bikpela samting moa taim yumi mekim wok autim tok o stap long wanpela miting Kristen. Askim yu yet: ‘Lukluk bilong mi na pasin bilong mi long lukautim skin i pulim ai bilong ol man? Ol narapela i save sem long dispela? Mi ting raits bilong mi long ol dispela samting i bikpela samting moa, na pasin bilong winim mak bilong mekim sampela wok insait long kongrigesen i no bikpela samting tumas?’—Song 68:6; Filipai 4:5; 1 Pita 5:6.
15. Bilong wanem Baibel i no kolim wanpela lista i gat ol lo bilong klos, bilas, na pasin bilong lukautim skin?
15 Baibel i no kolim wanpela lista i gat ol lo bilong klos, bilas, na pasin bilong lukautim skin. Nogat. Jehova i laik bai yumi stap fri long makim ol samting yumi laik mekim na long wokim tingting bilong yumi yet. Em i laik bai yumi kisim tingting bilong ol man i bikpela pinis em ol i save skelim ol stiatok bilong Baibel na “traim planti taim long skelim wanem ol pasin i gutpela na wanem ol pasin i nogut.” (Hibru 5:14) Na bikpela samting moa, em i laik bai pasin laikim i stiaim yumi—pasin bilong laikim God na ol arapela man. (Mak 12:30, 31) Ol dispela samting i stiaim yumi na yumi gat rot long werim narapela narapela stail bilong klos na bilas. Samting i kamapim klia dispela, em pasin bilong lain bilong Jehova long stap amamas na ol i save werim ol klos i gat kain kain kala maski ol i bung long wanem hap bilong graun.
AI BILONG YUMI I MAS “LUKLUK LONG WANPELA SAMTING TASOL”
16. Olsem wanem pasin na tingting bilong dispela graun i narapela kain long tok Jisas i lainim ol man long en? Yumi mas givim wanem ol askim long yumi yet?
16 Pasin na tingting bilong dispela graun i save giamanim ol man na i kirapim planti milion man long ting olsem mani kago bai helpim ol long i stap amamas. Tasol Jisas i tok: “Maski yu yet yu gat planti samting moa, tasol yu no inap kisim laip long ol dispela samting bilong yu.” (Luk 12:15) Jisas i no tok yumi mas tambuim yumi yet long olgeta kain amamas, nogat, em i tok “ol man i hangre long kisim save long God” na ol man i “lukluk long wanpela samting tasol”—long ol samting bilong spirit—ol bai kisim laip na stap amamas tru. (Matyu 5:3, NW; 6:22, 23, NW) Askim yu yet: ‘Mi bilip tru long tok Jisas i mekim, o “papa tru bilong pasin bilong tok giaman” i stiaim tingting bilong mi? (Jon 8:44) Ol tok mi mekim, ol mak mi putim, pasin mi bihainim, na ol samting i bikpela samting long mi, ol dispela samting i kamapim klia wanem samting?’—Luk 6:45; 21:34-36; 2 Jon 6.
17. Kolim sampela gutpela samting em ol man i lukluk long wanpela samting tasol ol i save kisim.
17 Jisas i tok: “Stretpela pasin man i mekim i kamapim ples klia olsem em i gat savetingting.” (Matyu 11:19, NW) Tingim sampela gutpela samting em ol man i lukluk long wanpela samting tasol ol i save kisim. Wok bilong Kingdom i save givim nupela strong long ol. (Matyu 11:29, 30) Ol i no save tingting planti oltaim, olsem na bel na tingting bilong ol i stap isi. (1 Timoti 6:9, 10) Ol i amamas long samting ol i holim pinis, olsem na ol i gat bikpela hap taim moa bilong stap wantaim famili na ol wanlotu Kristen. Dispela inap mekim na ol i slip gut moa long nait. (Saveman 5:12) Ol i kisim amamas long pasin bilong givim ol samting, ol i mekim olsem long wanem wanem rot ol inap mekim. (Aposel 20:35) Ol i “wet long kisim” ol gutpela samting na ol i stap bel isi na amamas. (Rom 15:13; Matyu 6:31, 32) Ol dispela blesing i nambawan tru!
PASIM “OLGETA KLOS PAIT”
18. Baibel i stori olsem wanem long birua bilong yumi, na ol rot bilong em long pait wantaim yumi, na long pait yumi mekim?
18 Ol man i stap insait yet long pasin laikim bilong God, ol i stap gut na Satan i no inap stopim ol long mekim wok bilong God. Satan i no laik bai ol Kristen i stap amamas, na tu, em i no laik bai ol i kisim laip i stap gut oltaim. (1 Pita 5:8) Pol i tok: “Yumi no pait wantaim ol manmeri, nogat, yumi pait wantaim ol gavman, na ol wok bos, na ol hetman i bosim tudak bilong dispela graun, na ol spirit nogut i stap long ples antap.” (Efesus 6:12, NW) Tok Grik ol i tanim olsem “pait” i makim pait resling, olsem man i pait long han wantaim narapela man. Na tu, ol dispela tok “ol gavman,” “ol wok bos,” na “ol hetman” i soim olsem ol spirit nogut i wokim gut plen bilong ol long pait wantaim yumi.
19. Stori long ol klos pait bilong Kristen.
19 Tasol maski strong bilong yumi ol man i gat mak bilong en, yumi inap win. Olsem wanem yumi inap win? Long rot bilong pasim “olgeta klos pait God i save givim.” (Efesus 6:13) Efesus 6:14-18 i stori long ol dispela klos olsem: ‘Yupela i mas pasim tok tru olsem let, na pasim stretpela pasin olsem siot kapa i karamapim bros, na yupela i mas redi long autim gutnius bilong God i laik wanbel wantaim ol manmeri, na putim dispela pasin olsem su. Yupela i mas kisim tu pasin bilong bilip, na holim strong olsem hap plang, bai yupela inap long mekim i dai olgeta spia paia dispela man nogut Satan i save sutim i kam long yupela. Yupela i mas tingting long God i kisim bek yupela pinis, na dispela tingting i mas i stap olsem hat kapa. Na yupela i mas holim bainat bilong Holi Spirit, em tok bilong God. Long strong bilong Holi Spirit yupela i mas prea oltaim. Yupela i mas strong long mekim ol kain kain beten na askim God long helpim yupela.’
20. Olsem wanem pait bilong yumi i no wankain olsem pait bilong wanpela soldia?
20 God i givim ol klos pait, olsem na ol dispela klos bai lukautim yumi sapos yumi werim long olgeta taim. Taim i no gat pait, ol soldia inap malolo longpela taim, tasol ol Kristen i mas pait strong tru i go i go inap long taim God i bagarapim graun bilong Satan na kalabusim ol spirit nogut. (KTH 12:17; 20:1-3) Olsem na yu no ken givap sapos yu hatwok long daunim sampela pasin o laik nogut bilong skin. Yumi olgeta i mas “paitim tru” yumi yet bambai yumi ken i stap gut long Jehova. (1 Korin 9:27) Tru tumas, taim yumi no pait, long dispela taim stret i gat as na yumi mas tingting planti!
21. Long wanem rot tasol yumi inap win long pait bilong spirit?
21 Na tu, yumi no inap winim dispela pait long strong bilong yumi yet. Olsem na Pol i kirapim yumi long tingim olsem yumi mas ‘strong long mekim ol kain kain beten na askim God long helpim yumi.’ Na yumi mas harim tok bilong Jehova long rot bilong stadi long Tok bilong em na bung wantaim ol “wansoldia” bilong yumi long olgeta taim rot i op, long wanem, yumi no stap wanpis long mekim dispela pait! (Filemon 2, NW; Hibru 10:24, 25) Ol lain husat i mekim olgeta dispela samting ol bai win, na tu, ol bai inap sambai long bilip bilong ol taim ol samting i kamap bilong traim bilip.
REDI LONG SAMBAI LONG BILIP BILONG YU
22, 23. (a) Bilong wanem yumi mas redi oltaim long sambai long bilip bilong yumi? Yumi mas givim wanem ol askim long yumi yet? (b) Sapta i kamap bihain long dispela bai skelim wanem samting?
22 Jisas i tok: “Yupela i no insait long ol samting bilong dispela graun, . . . olsem na ol [manmeri bilong graun] i heitim yupela.” (Jon 15:19, NW) Olsem na ol Kristen i mas redi oltaim long sambai long bilip bilong ol, na mekim olsem long gutpela pasin rispek. (1 Pita 3:15) Askim yu yet: ‘Mi kliagut long as na sampela taim ol Witnes Bilong Jehova i strong long bihainim wanpela lo Kristen maski planti man i gat narapela tingting long en? Taim mi mas mekim kain samting olsem, mi bilip tru olsem tok bilong Baibel na tok bilong lain gutpela wokboi em i stret? (Matyu 24:45; Jon 17:17) Na taim mi mas mekim samting i stret long ai bilong Jehova, mi redi long stap narapela kain, na mi amamas long stap narapela kain?’—Song 34:2; Matyu 10:32, 33.
23 Tasol planti taim ol samting bilong traim laik bilong yumi long stap narapela kain i save kamap long ol rot yumi no luksave long en. Olsem yumi tok pinis, Satan i traim long mekim wok long ol amamas nogut bilong dispela graun long pulim ol wokboi bilong Jehova. Olsem wanem yumi ken makim ol gutpela amamas i givim nupela strong long yumi na maus bilong bel i no kotim yumi long en? Sapta i kamap bihain long dispela bai skelim dispela samting.
a Kirap long Pentikos 33 C.E. na i kam, Krais i bin i stap King bilong kongrigesen bilong ol Kristen God i bin makim na ol i stap long graun. (Kolosi 1:13) Long 1914, Krais i kamap “king bilong olgeta hap bilong graun.” Olsem na nau ol Kristen God i bin makim, ol i stap olsem mausman bilong Kingdom Bilong Mesaia.—KTH 11:15.
b Lukim buk Toktok Gut Wantaim Ol Man Long Baibel, pes 413-17, ol Witnes Bilong Jehova i wokim.
c Lukim Apendiks, pes 243-46.