Kumbi Sembi Yaku Yesu Yiwombo Wuli “Ŵanthu Anandi”?

Vo Bayibolu Limuka

Sembi yaku Yesu ndi nthowa yo Chiuta wakugwiriskiya ntchitu kuti wawombo pamwenga kutaska ŵanthu ku ubudi ndi nyifwa. Bayibolu likamba kuti ndopa zaku Yesu zikuwovya kuti ŵanthu afwatuliki. (Aefeso 1:7; 1 Peturo 1:18, 19) Ndichu chifukwa chaki Yesu wangukamba kuti wanguza ‘kuzipereka umoyu waki sembi yakuwombole ŵanthu anandi.’—Mateyu 20:28.

Ntchifukwa wuli “ŵanthu anandi” akhumbikanga kuwomboleka?

Pakwamba, Adamu yo wenga wakwamba kulengeka wenga wakufikapu pamwenga kuti wengavi ubudi wewosi. Iyu watingi wajengi ndi umoyu kwamuyaya kweni chifukwa chakuleka kuvwiya Chiuta wangutaya mwaŵi uwu. (Genezesi 3:17-19) Ndipu wati wayamba kubala ŵana wanguŵayambuzgiyaku ubudi waki. (Aroma 5:12) Ndichu chifukwa chaki Bayibolu likamba kuti Adamu ‘wakujigulisa’ kweniso kugulisa ŵana ŵaki ku ukapolu wa ubudi ndi nyifwa. (Aroma 7:14) Mwaviyo, pakuŵa ambula kufikapu, palivi munthu yo wangaweziyapu vinthu vosi vo Adamu wakutaya.—Salimo 49:7, 8.

Chiuta wanguchitiya lisungu ŵana aku Adamu wo ŵengavi chilindizga. (Yohane 3:16) Kweni chinanga kuti veviyo, iyu watingi wasulengeku waka cha maubudi ngawu pamwenga kuŵagowoke kwambula vifukwa vakuvwika umampha. (Salimo 89:14; Aroma 3:23-26) Mwaviyo, chifukwa chakuti Chiuta watanja ŵanthu, wakunozga nthowa yakuŵagowoke kweniso kutuzgapu maubudi ngawu. (Aroma 5:6-8) Ndipu nthowa yaki ndi sembi.

Kumbi sembi yigwira ntchitu wuli?

Mu Bayibolu, mazu ngakuti “sembi” ngang’anamuwa vinthu vitatu ivi:

Malipiru nga chinthu chinyaki.—Numeri 3:46, 47.
Ndalama pamwenga chinthu chinyaki cho chaperekeka pakukhumba kufwatuwa pamwenga kuwombo chinthu chinyaki.—Ekisodo 21:30.
Mtengu wakuyanana ndi chinthu cho chanangika pamwenga kupwetekeka. a

Tiyeni tiwoni kukoliyana kwa vinthu vitatu venivi ndi sembi yakuwombole yaku Yesu Khristu.

Malipiru. Bayibolu likamba kuti Akhristu ‘akugulika ndi mtengu.’ (1 Akorinto 6:20; 7:23) Mtengu wenuwu ndi ndopa zaku Yesu zo zingugwiriskikiya ntchitu “kuguliya Chiuta ŵanthu akutuliya mu fuku lelosi, lilimi lelosi, mtundu wewosi ndipuso charu chechosi.”—Chivumbuzi 5:8, 9.
Kufwatuwa. Sembi yaku Yesu ‘yititifwatuwa’ ku ubudi.—1 Akorinto 1:30; Akolose 1:14; Aheberi 9:15.
Mtengu wakuyanana. Sembi yaku Yesu yiyanana ndi umoyu wakufikapu wo Adamu wakutaya. (1 Akorinto 15:21, 22, 45, 46) Bayibolu likamba kuti: “Pakuti nge mo kuleka kuvwiya kwa munthu yumoza [Adamu] kukuchitiskiya kuti ŵanthu anandi aje akubuda, ndimu so kuvwiya kwa munthu yumoza [Yesu Khristu] kwazamuchitiskiya kuti ŵanthu anandi aje arunji.” (Aroma 5:19) Lemba ili lilongo mo nyifwa ya munthu yumoza yingalipiriya ubudi wa ŵanthu anandi. Kukamba uneneska sembi yaku Yesu, ndi “sembi yakuwombole yakuyanana, chifukwa cha ŵanthu wosi” wo atesesa kuchita cho ntchakwenere pamasu paku Chiuta.—1 Timote 2:5, 6.

a Mu Bayibolu, mazu ngo akungafwatuliya kuti “sembi” ngang’anamuwa mtengu pamwenga chinthu cho chiperekeka pakukhumba kugula chinthu chinyaki. Mwakuyeruzgiyapu, mazu nga Chiheberi ngakuti ka·pharʹ ngang’anamuwa “kujala.” Ndipu kanandi mazu yanga ngakamba va kuwundiya maubudi. (Salimo 65:3) Mazu ngakuti koʹpher ngo ngayananaku ndi mazu ngakuti ka·phar,ʹ ngang’anamuwa mtengu wo uperekeka kuti awombole chinthu chinyaki. (Ekisodo 21:30) Mwakuyanana waka, mazu nga Chigiriki ngakuti lyʹtron, ngo kanandi ngang’anamuwa kuti “sembi,” ngangafwatulika so kuti “mtengu wakuwombole.” (Mateyu 20:28; Bayibolu la The New Testament in Modern Speech, lo lingulembeka ndi R. F. Weymouth) Ŵanthu wo alembanga mabuku nga Chigiriki agwiriskiyanga ntchitu mazu ngakuti lyʹtron pakukhumba kukamba va mtengu wa ndalama zo zaperekekanga kuti munthu yo wakoleka ukapolu wafwatuliki.