Kumbi Bayibolu Lingukambiya Limu Vakukwaskana ndi Maŵanaŵanu Kweniso Vakuchita va Ŵanthu Mazuŵa Nganu?
Vo Bayibolu limuka
Hinya. Bayibolu likukambiya limu kuti ŵanthu anandi mu mazuŵa ngidu nganu azamuhenekeheneke. Ndipu likukamba kuti ŵanthu anandi azamukana kugwiriskiya ntchitu fundu za mijalidu yamampha zo zitovya kuti ŵanthu akoliyanengi. a (2 Timote 3:1-5) Kweni lingukambiya so limu kuti ŵanthu anyaki azamutoliyaku cha mijalidu yiheni yo ŵanthu anandi ŵenayu. Mumalu mwaki, ndi chovyu chaku Chiuta, azamusambira kuchita vinthu kweniso kuŵanaŵana munthowa yo yikondwesa Chiuta.—Yesaya 2:2, 3.
Mu nkhani iyi tikambiskanengi vinthu ivi
Kumbi ndi vinthu wuli vo Bayibolu likukambiya limu vakukwaskana ndi maŵanaŵanu kweniso vakuchita va ŵanthu mazuŵa nganu?
Bayibolu likonkhoska mijalidu yakupambanapambana yiheni yo yazamuwanda ukongwa, ndipu yazamuchitika chifukwa cha kujikuzga kwa ŵanthu. Likamba kuti ŵanthu azamuja “ambula kujiko,” “akujiyanja,” ndipuso “akwanja vakukondwesa mumalu mwakwanja Chiuta.”—2 Timote 3:2-4.
Uchimi uwu ufiskika nadi, chifukwa ŵanthu anandi mazuŵa nganu atijiŵanaŵaniya ŵija, achita vinthu vo vingawovya waka ŵeneku, vo vingawovya kuti akondwengi waka ŵija kweniso vinyaki vinandi. Mijalidu yeniyi ye peposi mwakuti ŵanthu anyaki apanga magulu ngo ngadanika kuti Me Generation ndipuso Me Me Me Generation. Ŵanthu anandi ŵe ndi mtima wa mbunu mwakuti ‘atinkha vamampha,’ ndipu mijalidu yamampha atiyikhumba cha. Ŵanthu anandi ‘mbambula kuwonga,’ ndipu akhumba cha kulongo kuwonga pa vo ŵenavu pamwenga vo ŵanthu anyaki aŵachitiya.—2 Timote 3:2, 3.
Kujikuzga kuchitiska so kuti munthu waŵi ndi mijalidu yinyaki yo Bayibolu likukambiya limu kuti yazamuwanda mazuŵa nganu:
Mbunu. Ŵanthu anandi ‘mbakwanja ndalama.’ Ndipu kanandi agomezga kuti ndalama pamwenga katundu yo ŵenayu ndivu vilongo kuti vinthu vitiŵayende umampha.—2 Timote 3:2.
Kunyada. Ŵanthu anandi ‘mbakujiŵikamu, mbakujikuzga,’ ndipuso ‘mbakujitukumuwa chifukwa cha kunyada.’ (2 Timote 3:2, 4) Ŵanthu ŵenaŵa atijiŵikamu kweniso kujikuzga chifukwa cha malusu ngo ŵe nangu pamwenga chuma.
Kunanga mbiri ya ŵanthu anyaki. “Kunyoza” ndipuso “kukamba vinthu viheni va ŵanthu anyaki” kwe peposi. (2 Timote 3:2, 3) Mazu yanga ngakamba va ŵanthu wo anyoza anyawu pamwenga Chiuta pamwenga wo atijiŵikamu.
Unononu. Ŵanthu anandi ‘mbambula kugomezgeka,’ ‘mbambula kukoliyana ndi anyawu,’ ‘mbakupereka anyawu’ ndipuso ‘mbambula kuvwa va anyawu.’ (2 Timote 3:2-4) Ŵanthu wo ŵe ndi mijalidu yeniyi akambiskika cha asani anyawu aŵanangiya, akhumba cha kukoliyana nawu ndipuso akhumba cha kufiska vo alayizga.
Vinthu vachiwawa. Ŵanthu anandi mazuŵa nganu ‘mbakofya,’ ndipu aswera cha kukwiya vo vichitiska kuti achiti vinthu vankhaza.—2 Timote 3:3.
Kuleka kuvwiya marangu. Yesu wangukambiya limu kuti “ŵanthu anandi azamuleka kuvwiya marangu” mazuŵa nganu. (Mateyu 24:12) Iyu wangukambiya so limu kuti kwazamukuŵa “vivulupi.”—Luka 21:9.
Kuŵavi chanju m’banja. Ŵanthu wo aleka “kuvwiya apapi” ndipuso “ambula chanju chakuwa nachu” achitiska kuti nthengwa zinyaki zitimbanyizgikengi, achitiyanengi vinthu vankhaza ndipuso vachiwawa.—2 Timote 3:2, 3.
Kusopa mwachinyengu. Ŵanthu anandi ‘awoneka ŵaka nge mbakujipereka kwaku Chiuta.’ (2 Timote 3:5) Mumalu mwakuchita khumbu laku Chiuta, yiwu alondo alongozgi a visopa wo atiŵakambiya vo akhumba kuvwa.—2 Timote 4:3, 4.
Kumbi vo ŵanthu akujikuzga achita vikwaska wuli ŵanthu anyaki?
Mazuŵa nganu, ŵanthu anandi asuzgika ukongwa maŵanaŵanu kuphara kali chifukwa cha vo ŵanthu akujikuzga achita. (Wakutawula 7:7) Mwakuyeruzgiyapu, ŵanthu wo atanja ndalama aryiya masuku pamutu anyawu. Ndipu ŵanthu wo alivi chanju chakuwa nachu achitiya nkhaza ŵanthu a m’banja lawu venivo vingachitiska kuti ŵanthu wo achitirika nkhaza aje ndi maŵanaŵanu ngakukhumba kujibaya. Ŵanthu wo apereka anyawu pamwenga ambula kugomezgeka achitiska kuti anyawu asuzgikengi ukongwa maŵanaŵanu ndipu angasuzgika kwa nyengu yitali.
Ntchifukwa wuli ŵanthu ahenekiyengihenekiyengi?
Bayibolu likonkhoska chifukwa cho ŵanthu alutirizgiyengi kuchita vinthu viheni:
Ŵanthu anandi atimuyanja cha Chiuta ndipuso atanja anyawu cha. (Mateyu 24:12) Chifukwa cha venivi kujikuzga kulutilutiya munthazi.
Satana Dyaboli wakuponyeka pasi kutuwa kuchanya. (Chivumbuzi 12:9, 12) Kutuwa waka pa nyengu yeniyi, vakuchita vaki viheni vachitiska kuti ŵanthu pacharu chosi aje akujikuzga ukongwa.—1 Yohane 5:19.
Kumbi titenere kuchita wuli ndi ŵanthu wo ŵe ndi mijalidu yiheni?
Mazu ngaku Chiuta ngakamba kuti: “Ku ŵanthu ŵenaŵa, upatukeku.” (2 Timote 3:5) Ivi ving’anamuwa kuti tituwemu muchigaŵa cho tija cha. Mumalu mwaki, tikhumbika cha kuja pa ubwezi ndi ŵanthu akujikuzga wo akhumba cha kulondo fundu zaku Chiuta.—Yakobe 4:4.
Kumbi munthu weyosi wazamuja ndi mijalidu yiheni?
Awa. Bayibolu likukambiya limu kuti ŵanthu anyaki ‘azamukuta ndi kutamantha chifukwa cha vinthu vosi vakuseruska vo vichitika.’ (Ezekiyeli 9:4) Ŵanthu ŵenaŵa akhumba cha kuja ndi mzimu wakujikuzga, mumalu mwaki alongozgeka ndi fundu zaku Chiuta pa umoyu wawu. Vakukamba kweniso vakuchita vawu vipambana ukongwa ndi va ŵanthu anyaki wosi. (Malaki 3:16, 18) Mwakuyeruzgiyapu, yiwu atesesa kuja mwachimangu ndi ŵanthu wosi ndipu akana kuchitaku nkhondu kweniso viwawa.—Mika 4:3.
Kumbi ŵanthu azamuja ndi mijalidu yiheni mwakuti mu vigaŵa mo aja mwazamuchitikanga waka vinthu vachiwawa kweniso vankhaza?
Awa. Ndi ŵanthu wosi cha wo azamuja ndi mijalidu yiheni ukongwa. Mumalu mwaki pambula kuswera yapa, Chiuta watuzgengepu ŵanthu wosi wo aleka kumuvwiya. (Salimo 37:38) Iyu wazamujalikiska “charu chapasi chifya” cho chimiya ŵanthu akufwasa wo azamuja pacharu chapasi penipanu mwachimangu kweniso kwamuyaya. (2 Peturo 3:13; Salimo 37:11, 29) Venivi vazamuchitika nadi. Tikamba viyo chifukwa pasonu panu Bayibolu litovya ŵanthu kusintha maumoyu ngawu kuti ngakoliyanengi ndi vo Chiuta wakhumba.—Aefeso 4:23, 24.
a Uchimi wa mu Bayibolu kweniso vo vichitika pacharu chosi vilongo kuti te “mu mazuŵa ngakumaliya,” ngo ngakambika kuti ndi “nyengu zakusuzga ukongwa.” (2 Timote 3:1) Kuti muziŵi vinandi ŵerengani nkhani ya mutu wakuti “Kumbi Chisimikizu cha ‘Mazuŵa Ngakumaliya’ pamwenga kuti ‘Nyengu Yakumaliya’ Ntchinthu Wuli?””