Julani

Lutani pa vo ve mukati

Jani Akujiyuyuwa Kweniso Alisungu nge Yesu

Jani Akujiyuyuwa Kweniso Alisungu nge Yesu

“Khristu nayu wangukomwa chifukwa chinu, ndipu wamsiyiyani chanduru, kuti mundondoloskemu mu menderu ngaki.”​—1 PET. 2:21.

1. Nchifukwa wuli tingakamba kuti kwezga Yesu kungatiwovya kuja pa ubwezi ndi Yehova?

 TAŴANTHU titanja kwezga ŵanthu wo titiŵakhumbira. Kweni palivi munthu wankharu yamampha ukongwa yo titenere kumwezga kuruska Yesu Khristu. Tikamba viyo chifukwa chakuti Yesu wanguti: “Yo wawona ini, wawona Ada.” (Yoh. 14:9) Yesu wachita vinthu vosi nge Awiski, mwakuti kuwona Mwana kuja ŵaka nge nkhuwona Awiski. Ivi vilongo kuti kwezga Yesu kungatiwovya kuti tije pa ubwezi ndi Yehova, Munthu mura ukongwa m’chilengedu chosi. Kukamba uneneska, kwezga Yesu nchinthu chakuzirwa ukongwa!

2, 3. (a) Nchifukwa wuli Yehova wanguchitiska kuti nkhani zakukwaskana ndi umoyu waku Yesu zilembeki m’Bayibolo, nanga wakhumba kuti isi tichitengenji? (b) Kumbi tikambiskanengenji m’nkhani iyi kweniso yakulondopu?

2 Sonu kumbi mijalidu yaku Yesu, tingayiziŵa wuli? Te ndi mwaŵi ukulu ukongwa kuti Yehova wakuchitiska kuti nkhani zakukwaskana ndi umoyu waku Yesu zilembeki m’Malemba Ngachigiriki. Ndipu wanguchita ivi ndi chilatu chakuti timuziŵi umampha Mwana waki ndi kumwezga. (Ŵerengani 1 Petro 2:21.) Bayibolo lititikambiya kuti tindondoleskengi “menderu” pamwenga kuti malundi ngaku Yesu. Yapa, Yehova wang’anamuwanga kuti tiyesesengi kuchita vo Yesu wachitanga. Mbuneneska kuti Yesu ngwakufikapu ndipu isi te ambula kufikapu. Kweni chakukondweska nchakuti Yehova waziŵa kuti tingandondoloska cha menderu ngaku Yesu kwambula kunangiska kekosi. Iyu wakhumba kuti tiyesesengi kwezga Mwana waki ndi kuchita vosi vo tingafiska chinanga kuti te akubuda.

3 Sonu tiyeni tikambiskani mijalidu yinyaki yamampha yaku Yesu. M’nkhani iyi, tikambiskanengi jalidu la kujiyuyuwa ndi lisungu, ndipu m’nkhani yakulondopu tazamukambiskana jalidu la chiganga ndi kuwamu. Ndipu tichikambiskana jalidu lelosi, timukengi mafumbu ngatatu yanga: Kumbi jalidu ili ling’anamuwanji? Kumbi Yesu wangulilongo wuli? Nanga tingamuyezga wuli?

YESU NGWAKUJIYUYUWA

4. Kumbi kujiyuyuwa kung’anamuwanji?

4 Kumbi kujiyuyuwa kung’anamuwanji? Ŵanthu akunyada angaŵanaŵana kuti kujiyuyuwa kung’anamuwa kutomboroka kweniso kujidelera. Kweni uwu mbuneneska cha. Munthu wakhumbika kuchita vinthu mwachiganga kuti waje wakujiyuyuwa. Ndipu ŵanthu anandi akamba kuti munthu wakujiyuyuwa wakhumbika kuyesesa kuti waleki kuja wakunyada kweniso wakujikuzga. Kuti tije akujiyuyuwa tikhumbika kujiwona mwakwenere. Buku linyaki lakukonkhoska mazu nga m’Bayibolo likamba kuti: “Munthu wakujiyuyuwa waziŵa kuti Chiuta ndiyu ngwapachanya ukongwa kuruska iyu.” Mwaviyo, Asani te akujiyuyuwa nadi, tiwonengi anyidu kuja apachanya kuruska isi. (Ŵar. 12:3) Chifukwa chakuti te ambula kufikapu, nyengu zinandi tisuzgika kuchita vinthu mwakujiyuyuwa. Kweni tingasambira kuja akujiyuyuwa asani tikumbuka kuti Chiuta ngwapachanya ukongwa kuruska isi kweniso asani tiyezga Mwana waki Yesu.

5, 6. (a) Kumbi Mikaeli, mura wa angelu ndiyani? (b) Kumbi Mikaeli wangulongo wuli kuti ngwakujiyuyuwa?

5 Kumbi Yesu wangulongo wuli kuti ngwakujiyuyuwa? Iyu wangwamba kulongo jalidu ili weche kuchanya kweniso wati waza pacharu chapasi nge munthu wakufikapu. Tiyeni tiwoni maukaboni ngamanavi ŵaka.

6 Maŵanaŵanu Ngaki. Yuda wakulemba nkhani yinyaki yo yilongo kuti Yesu weche kuchanya wenga wakujiyuyuwa. (Ŵerengani Yuda 9.) M’nkhani iyi, Yesu wazumbulika kuti Mikaeli, mungelu mura ndipu ‘wangususkana ndi Diabolo,’ mungelu muheni ukongwa. Yiwu alimbananga pa nkhani ya “thupi laku Mosese.” Mungaluwanga cha kuti Mosese wati wafwa, Yehova ndiyu wangumuŵika kweni palivi yo waziŵa malu ngo wangumuŵikapu. (Mar. 34:5, 6) Akhumba Diabolo wakhumbanga kugwiriskiya nchitu thupi laku Mosese kuti ŵanthu alisopengi. Kwali Satana wakhumbanga kuti ŵanthu asopengi liŵavu laku Mosese pamwenga cha, kweni Mikaeli wangumususka mwachiganga. Buku linyaki likamba kuti mazu ngo akungafwatuliya kuti ‘wangususkana’ kweniso ‘kulimbana’ ngagwiriskikiya so nchitu asani ŵanthu asuskana kukhoti. Ivi vilongo “kuti Mikaeli ‘wangumususka mwanthazi Diabolo’ kuti walivi mazaza ngakutole liŵavu laku Mosese.” Kweni chinanga kuti ndi Mungelu Mura, Mikaeli waziŵanga kuti iyu walivi nthazi zakweruzgiya Diabolo. M’malu mwaki, iyu wangusiliya nkhani iyi Wakweruzga Mura, Yehova. Uwu mbukaboni wakuti Mikaeli wangukana kujigangiya, chinanga kuti pa nyengu iyi wangukwiya. Munthu wakujiyuyuwa pe ndiyu wangachita ivi!

7. Kumbi vakukamba ndi vakuchita vaku Yesu vilongo wuli kuti wenga wakujiyuyuwa?

7 Pa nyengu yo Yesu wateŵetiyanga pacharu chapasi, walongoronga ndi kuchita vinthu mwakujiyuyuwa. Vakukamba vaki. Iyu wakhumbanga cha kuti ŵanthu amuthamikengi, m’malu mwaki walongonga kuti unkhankhu wosi ngwaku Yehova. (Marko 10:17, 18; Yoh. 7:16) Ndipu chinanga mbakusambira ŵaki, waŵachombolanga cha pamwenga kuŵawona nge mbakumaliyapu. Kweni waŵatumbikanga, kuŵalumba pa vamampha vo achitanga ndipuso waŵasimikizgiyanga kuti watiŵathemba. (Luka 22:31, 32; Yoh. 1:47) Vakuchita vaki. Yesu wangusankha kuja umoyu wambula kukhumba vinthu vinandi. (Mat. 8:20) Ndipu wagwiranga ndi mtima wosi nchitu zo ŵanthu anandi aziwonanga kuti zawuliwuli. (Yoh. 13:3-15) Iyu wangulongo kuti ngwakujiyuyuwa ukongwa pakuvwiya Chiuta. (Ŵerengani Ŵafilipi 2:5-8.) Yesu wenga wakupambana ukongwa ndi ŵanthu akujikuzga wo akananga kuvwiya, ndipu wanguzomera kuchita khumbu laku Chiuta ndi kumuvwiya “mpaka ku nyifwa.” Kumbi uwu mbukaboni cha wakuti Yesu, Mwana waku Chiuta, wenga “wakujiyuyuwa mu mtima”?​—Mat. 11:29.

MUJENGI AKUJIYUYUWA NGE YESU

8, 9. Kumbi tingalongo wuli kuti te akujiyuyuwa?

8 Kumbi tingamuyezga wuli Yesu pa nkhani yakujiyuyuwa? Maŵanaŵanu ngidu. Kujiyuyuwa kungatiwovya kuti tileki kuchita vinthu mwakugangiya. Ndipu kukumbuka fundu iyi kungatiwovya kuti tileki kukayikiya pamwenga kweruzga anyidu chifukwa cha vo anganangiska. (Luka 6:37; Yak. 4:12) Kujiyuyuwa kutitiwovya so kuti tileki kujiwona kuti te arunji ukongwa kuruska anyidu ndi kuwona kuti wo alivi malusu kweniso maudindu ngo isi tenangu mbakusika. (Wak. 7:16) Ŵara wo mbakujiyuyuwa nawuso atesesa kuleka kujiwona kuti mbapachanya kuruska ŵanthu wosi mumpingu. M’malu mwaki yiwu atijiyuyuwa ndipu awona kuti mbereri zapachanya kuruska yiwu.​—Ŵaf. 2:3; Luka 9:48.

9 Ŵanaŵaniyani mubali munyaki zina laki W. J. Thorn. Iyu wenga wakuwonere dera kwambiya m’chaka cha 1894. Ndipu wati wateŵete kwa vyaka vinandi wangupempheka kuti wakayambi kuteŵete ku Beteli ya ku New York, ndipu wangupaskika uteŵeti wakuŵeta nyoli. Iyu wangukamba kuti: “Asani ndayamba kuŵanaŵaniya ukongwa va umoyu wangu, ndajifumbanga kuti: ‘Yiwi wa fuvu, nchine cho utijithamiya?’” (Ŵerengani Yesaya 40:12-15.) Kukamba uneneska, mubali uyu wenga wakujiyuyuwa ukongwa!

10. Kumbi vakukamba ndi vakuchita vidu vingalongo wuli kuti te akujiyuyuwa?

10 Vakukamba vidu. Vakukamba vidu ndivu vingalongo kuti te akujiyuyuwa nadi. (Luka 6:45) Asani ticheza ndi ŵanthu, titenere kuphwere kuti tileki kukambanga ŵaka vo isi tafiska pamwenga maudindu ngo te nangu. (Nthanthi 27:2) M’malu mwaki, tikambengi vamampha vo abali ndi azichi ŵidu achita ndi kuŵalumba chifukwa cha mijalidu yamampha, malusu ndipuso vosi vo afiska pakuteŵete Yehova. (Nthanthi 15:23) Vakuchita vidu. Akhristu akujiyuyuwa atijipenje mbiri cha m’charu ichi. Kweni asankha kuja umoyu wambula kukhumba vinthu vinandi ndipu agwira nchitu zo ŵanthu anyaki awona kuti zawuliwuli ndi chilatu chakuti nyengu yawu yinandi ayigwiriskiyengi nchitu pakuteŵete Yehova. (1 Tim. 6:6, 8) Chinthu chakuzirwa ukongwa cho tingachita kuti tilongo kuti te akujiyuyuwa nkhuvwiya. Tikhumbika kuja akujiyuyuwa kuti ‘tivwiyengi wo atitilongozga’ mumpingu ndi kulondo ulongozgi wosi wo gulu laku Yehova lititipaska.​—Ŵah. 13:17.

YESU NGWALISUNGU

11. Kumbi munthu walisungu wachitanji?

11 Kanandi munthu wachanju ndiyu waja walisungu. Malemba ngakamba kuti Yehova ndi Yesu mbalisungu ukongwa kweniso mbachanju. (Luka 1:78; 2 Ŵakor. 1:3; Ŵaf. 1:8) Buku linyaki likonkhoska umampha ukongwa mtima walisungu wo Bayibolo lititichiska kuja nawu. Buku ili likamba kuti: “Bayibolo lititichiska kuti tichitiyengi lisungu ŵanthu wo asuzgika. Kweniso kuchitiya lisungu anyidu kutitiwovya kuti tiyesesengi kuŵawovya m’masuzgu ngawu.” Ivi vilongo nadi kuti munthu walisungu watesesa kovya wo asuzgika.

12. Nchinthu wuli cho chilongo kuti Yesu wavwiyanga lisungu ŵanthu, nanga mtima wa lisungu ungumuwovya kuti wachitengenji?

12 Kumbi Yesu wangulongo wuli kuti ngwalisungu? Mo wachitiyanga vinthu ndi ŵanthu. Yesu wenga walisungu ukongwa ndi ŵanthu. Mwakuyeruzgiyapu, wati wawona Mariya ndi ŵanthu anyaki achiliya nyifwa yaku Lazaro, Yesu nayu “wanguliya.” (Ŵerengani Yohane 11:32-35.) Ndipu pavuli paki, wanguyuska Lazaro nge po wanguyuskiya mwana munthurumi wa choko chinyaki. (Luka 7:11-15; Yoh. 11:38-44) Chifukwa cha lisungu, Yesu watingi wachitiskengi Lazaro kuchilonde umoyu kuchanya. Ivi vechendachitiki, Yesu “wanguŵafwiya lisungu” ŵanthu wo anguza kwaku iyu ndipu “wangwamba kuŵasambiza vinandi.” (Marko 6:34) Uthenga wo wanguŵasambiza pa nyengu iyi utenere kuti unguŵawovya ukongwa ŵanthu wo anguwugwiriskiya nchitu. Nge mo tawone, Yesu wavwiyanga ŵaka lisungu ŵanthu cha, kweni waŵawovyanga.​—Mat. 15:32-38; 20:29-34; Marko 1:40-42.

13. Kumbi Yesu walongoronga nawu wuli ŵanthu? (Wonani chithuzi cho che papeji 5.)

13 Vakukamba vaki. Chifukwa chakuti Yesu wenga ndi mtima walisungu, vakukamba vaki valongonga kuti wakwaskika ndi ŵanthu, ukongwa wo akandirizgikanga. Wakutumika Mateyu wangulongo kuti Yesu ndiyu wazumbulika mu uchimi wo ukulembeka ndi Yesaya. Uchimi uwu ukamba kuti: “Deti lakusweka kuti wakafyonga cha, ndi chisunda chakukole kazimuzimu kuti wakazimwanga cha.” (Yes. 42:3; Mat. 12:20) Kukamba uneneska, Yesu wakambanga mwalisungu ndi ŵanthu wo awonekanga nge deti lakusweka pamwenga chisunda cho chaja kamanavi kuzimwa. Iyu wasambizanga uthenga wa uneneska wakovya ŵanthu kuja ndi chilindizga kuti wamangi “ŵakusweka mtima.” (Yes. 61:1) Yesu wangudana wosi wo ŵenga ‘akudinirwa ndi akuzitiskika’ kuti aluti kwaku iyu ndi chilatu chakuti akasaniyi “chipumulu.” (Mat. 11:28-30) Wangukambiya so akusambira ŵaki kuti Chiuta wachitiya lisungu mteŵeti waki weyosi kusazgapu wo awoneka nge mbambula fundu m’masu mwa ŵanthu. Ndipu ŵanthu aviyo Bayibolo litiŵadana kuti “ŵamana.”​—Mat. 18:12-14; Luka 12:6, 7.

MUJENGI ALISUNGU NGE YESU

14. Kumbi tingachita wuli kuti tije ndi mtima walisungu?

14 Kumbi tingachita wuli kuti tije alisungu nge Yesu? Mtima widu. Palivi munthu weyosi yo wakuwa ndi mtima walisungu. Ndichu chifukwa chaki Bayibolo lititichiska kuti tijengi ndi mtima wenuwu. Lichiska so Mkhristu weyosi kuti wavwali munthu mufya ndi kuja ndi “chitima cha lisungu.” (Ŵerengani Ŵakolose 3:9, 10, 12.) Kumbi tingachita wuli kuti tichitiyengi lisungu anyidu? Titenere kutandauwa mtima widu. (2 Ŵakor. 6:11-13) Asani anyidu atitikonkhoske masuzgu ngawu, tiŵavwisiyengi ndi mtima wosi. (Yak. 1:19) Ndipu tiyesengi kuŵanaŵana kuti isi ndisi takumana ndi suzgu lo atitikambiya ndi kujifumba kuti: ‘Kumbi asani ini ndini ndingukumana ndi suzgu lenili, ndatingi ndivwengi wuli? Nanga ndatingi ndikhumbengi kuti ŵanthu andiwovyi wuli?’​—1 Pet. 3:8.

15. Kumbi tingawovya wuli ŵanthu wo awoneka nge deti lakusweka kweniso chisunda cho chaja kamanavi kuzimwa?

15 Vakuchita vidu. Lisungu lingatiwovya kuti tiyesesengi kovya anyidu pa masuzgu ngawu. Ndipu tingawovya ukongwa ŵanthu wo awoneka nge deti lakusweka kweniso chisunda cho chaja kamanavi kuzimwa. Sonu kumbi tingaŵawovya wuli? Lemba la Ŵaroma 12:15, likamba kuti, “Tenjeni pamoza ndi ŵakutenje.” Ŵanthu wo asuzgika maŵanaŵanu akhumba kuti tiŵakambiyengi vo angachita cha, kweni akhumba kuti tiŵachiskengi. Mzichi munyaki yo wangupembuzgika ndi Akhristu anyaki wangukamba fundu yeniyi mwana waki wati watayika. Iyu wanguti: “Ndinguchiskika ukongwa kuwona kuti anyangu ŵati ŵaza angwamba kuliya nani.” Nthowa yinyaki yo tingalongole kuti te ndi lisungu, nkhuchitiya anyidu vinthu vamampha. Mwakuyeruzgiyapu, tingawovya mzichi yo murumu waki wakutayika kunozga nyumba yaki. Tingawovya so Mkhristu wakukota mwakuluta nayu kumaunganu, mu uteŵeti kweniso kuchimulinda kuchipatala. Ndipu nyengu zinyaki tingamuwovya ukongwa munthu mwakumuchitiya ŵaka tinthu timanatimana. (1 Yoh. 3:17, 18) Kweni nthowa yikulu yo tilongole lisungu lidu, nkhupharazga mwaphamphu. Ivi ve viyo chifukwa chakuti uthenga wamampha wo tipharazga utovya ŵanthu akunweka kusintha umoyu wawu.

Kumbi mutiŵavwiya lisungu Akhristu anyinu? (Wonani ndimi 15)

16. Kumbi tingapembuzga wuli ŵanthu akusweka mtima?

16 Vakukamba vidu. Chanju chititiwovya kuti tikambiskanengi mwalisungu ndi ŵanthu “ŵakufwa chipoyu mu mtima.” (1 Ŵat. 5:14) Kumbi ŵanthu aviyo yaŵa, tingaŵachiska wuli? Tikambengi ndi kuchita vinthu vakulongo kuti titiŵafipiya mtima kweniso titiŵaŵanaŵaniya. Nyengu zinyaki tiŵalumbengi chifukwa cha mijalidu yamampha yo ŵenayu kweniso malusu ngawu. Tingaŵakumbuska so kuti Yehova wakuŵaguzgiya ku Mwana waki ndipu watiŵawona kuti mbakuzirwa ukongwa. (Yoh. 6:44) Tingaluwanga so cha kuŵakambiya kuti Yehova waphwere ateŵeti ŵaki “ŵakusweka mtima” pamwenga a ‘mzimu wakutekenyeka.’ (Sumu 34:18) Ŵanthu wo asuzgika, apembuzgika ukongwa asani taŵakambiya mazu ngamampha.​—Nthanthi 16:24.

17, 18. (a) Kumbi Yehova wakhumba kuti ŵara aphweriyengi wuli mbereri zaki? (b) Kumbi tazamukambiskananji m’nkhani yakulondopu?

17 Yehova wakhumba kuti ŵara aphweriyengi mbereri zaki mwachanju. (Mac. 20:28, 29) Yiwu akupaskika udindu wakuryiska ndi kuchiska mbereri zaki. (Yes. 32:1, 2; 1 Pet. 5:2-4) Ndichu chifukwa chaki mura yo watesesa kuchitiya lisungu mbereri, watiziwovya mwachanju. Ndipu asani abali ndi azichi atondeka kuchita vinthu vinyaki chifukwa cha mo vinthu viliri pa umoyu wawu, mura watiŵamba mulandu cha pamwenga kuŵachichizga kuchita vo angaleka kufiska. M’malu mwaki, watiŵalumba ndi kuŵachiska chifukwa chakuti atanja Yehova ndi kumuteŵete ndi mtima wosi.​—Mat. 22:37.

18 Asani tiŵanaŵaniya kujiyuyuwa kweniso lisungu laku Yesu, tikhumbisiskengi kumuyezga. Ndipu m’nkhani yakulondopu, tazamukambiskana mijalidu yinyaki yaku Yesu nge chiganga ndi kuwamu.