Julani

Lutani pa vo ve mukati

MUTU 11

Ntchifukwa Wuli Tisuzika?

Ntchifukwa Wuli Tisuzika?

1, 2. Kumbi ŵanthu anandi afumba mafumbu nanga?

ZUŴA lelosi tituvwa za masuzu ngakupambanapambana ngo ngachitika pacharu chapasi. Mwakuyeruziyapu, tituvwa nkhani nge zakuti Sunami wananga nyumba za ŵanthu, munthu wabaya ŵanthu ndi futi mutchalitchi kweniso ama atayika mwamabuchibuchi ndipu asiya ŵana 5.

2 Asani vinthu nge ivi vachitika, ŵanthu anandi afumba kuti, Ntchifukwa wuli vinthu venivi vichitika? Ntchifukwa wuli ŵanthu atinkhana, nanga pacharu chapasi pachitikiyanji masuzu nganandi viyo? Kumbi namwi mutijifumba mafumbu ngenanga?

3, 4. (a) Kumbi Habakuku wangufumba mafumbu nanga? (b) Kumbi Yehova wangumukanji?

3 Bayibolu lititiwovya kuziŵa kuti ŵanthu wo agomezanga ukongwa Chiuta nawu ajifumbanga so mafumbu ngakuyanana ndi ngenanga. Mwakuyeruziyapu, mchimi Habakuku wangufumba Yehova kuti: “Ntchifukwa wuli mutindichitisa kuwona vinthu viheni? Ntchifukwa wuli muzomereza kuti ŵanthu anyaki akandilizikengi? Ntchifukwa wuli vinthu vanangika viyo kweniso ŵanthu achita viwawa ini ndichiwona? Ndipuso ntchifukwa wuli pe mphindanu kweniso kupumana?”Habakuku 1:3.

4 Pa lemba la Habakuku 2:2, 3 tiŵerenga vo Chiuta wangumuka Habakuku ndipuso layizu Laki lakuti wanozengi vinthu. Yehova watiŵayanja ukongwa ŵanthu. Bayibolu likamba kuti: ‘Watiŵaphwere.’ (1 Petro 5:7) Chiuta wakondwa cha asani wawona kuti ŵanthu asuzika. (Yesaya 55:8, 9) Nanga ntchifukwa wuli pacharu chapasi pe masuzu nganandi viyo? Tiyeni tikambisani fumbu lenili.

NTCHIFUKWA WULI PACHARU CHAPASI PE MASUZU NGANANDI VIYO?

5. Kumbi alongozi anandi a matchalitchi akambanji pa nkhani ya masuzu? Nanga Bayibolu likamba kuti wuli?

5 Aliska, asembi ndipuso asambizi a matchalitchi, kanandi akamba kuti ndi khumbu laku Chiuta kuti ŵanthu asuzikengi. Anyaki akamba kuti Chiuta wakulembe limu vinthu vosi vo vichitikiya munthu ndipuso masuzu ngo wangakumana nangu kweni tingavwisa cha chifukwa cho iyu wakuchitiya viyo. Anyaki so akamba kuti ŵanthu kusazgapu ŵana, atufwa kuti akajengi ndi Chiuta kuchanya. Venivi vaboza. Ndi Yehova cha yo wachitisa vinthu viheni. Bayibolu likamba kuti: “Chiuta waunenesa wangachita cha vinthu viheni, Wanthazizosi wangachita cha vinthu vambula urunji!”Jobu 34:10.

6. Ntchifukwa wuli ŵanthu anandi akamba kuti Chiuta ndiyu wachitisa masuzu ngo tikumana nangu?

6 Ŵanthu anandi akamba kuti Chiuta ndiyu wachitisa masuzu ngo tikumana nangu chifukwa aŵanaŵana kuti ndiyu walamuliya charu. Kweni nge mo tikusambiriya mu Mutu 3, Satana Dyaboli ndiyu walamuliya charu.

7, 8. Ntchifukwa wuli pacharu pe masuzu nganandi?

7 Bayibolu likamba kuti: “Charu chosi che mu nthazi ya muheni yo.” (1 Yohane 5:19) Satana yo walamuliya charu ichi ngwakukwiya ndipuso ngwankhaza. Iyu “walandiza charu chosi chapasi.” (Chivumbuzi 12:9) Ŵanthu anandi achita vinthu nge mo iyu wachitiya. Ndichu chifukwa chaki anandi akamba maboza, atinkha anyawu kweniso achita vinthu mwankhaza.

8 Pe so vifukwa vinyaki vo vichitisa kuti pacharu paje masuzu nganandi viyo. Adamu ndi Eva ŵati agaruka, akutiyambuziyaku ubudi. Chifukwa cha ubudi, ŵanthu achitisa kuti anyawu asuzikengi. Kanandi yiwu akhumba kuti awonekengi kuti mbakukhumbika ukongwa kuphara anyawu. Ndipu achita viwawa, nkhondu kweniso akandiliza anyawu. (Wakutaula 4:1; 8:9) Nyengu zinyaki ŵanthu asuzika chifukwa cha “nyengu ndipuso vinthu vamabuchibuchi.” (Wakutaula 9:11) Ivi ving’anamuwa kuti ŵanthu angakumana ndi masuzu pamwenga angachita ngozi chifukwa chakuti asanirika pamalu ngaheni ndipuso pa nyengu yiheni.

9. Ntchifukwa wuli titenere kugomeza kuti Yehova we ndi chifukwa chakuvwika pakuzomereza kuti masuzu ngalutiriyi kuchitika?

9 Yehova ndiyu cha wachitisa masuzu, nkhondu, kuleka kuvwiya marangu ndipuso kuti ŵanthu achitiyanengi nkhaza. Ndiyu so cha yo wachitisa ngozi zachilengedu nge vidilirisi, mphepu zo zinanga vinthu kweniso kusapaliya kwa maji. Kweni mungajifumba kuti, ‘Asani Yehova ngwanthazi ukongwa muchilengedu chosi, ntchifukwa wuli waleka kumalisa masuzu ngo tikumana nangu?’ Tiziŵa kuti Chiuta watitiyanja ukongwa. Mwaviyo, watenere kuti we ndi chifukwa chakuvwika cho wazomereze kuti masuzu ngalutiriyi.1 Yohane 4:8.

NTCHIFUKWA WULI CHIUTA WAZOMEREZA KUTI TISUZIKENGI?

10. Kumbi Satana wangukambanji vakukwasana ndi Yehova?

10 Satana wangupusisa Adamu ndi Eva mumunda wa Edene. Iyu wangukamba kuti Chiuta walamuliya umampha cha. Wangukamba so kuti Chiuta wabisanga Adamu ndi Eva chinthu chinyaki chamampha ukongwa. Satana wakhumbanga kuti Adamu ndi Eva agomezengi kuti iyu wangaŵalamuliya umampha kuluska Yehova ndipu yiwu akhumbikanga cha kulongozeka ndi Chiuta.Chiyambo 3:2-5; wonani Fundu Yakukumaliya ya nambala 27.

11. Kumbi tikhumbika kumuka fumbu nili?

11 Adamu ndi Eva angumuvwiya cha Yehova ndipu angumugarukiya. Yiwu anguwona kuti ŵenga ndi wanangwa wakusankha ŵija chamampha ndi chiheni. Kumbi Yehova watingi walongongi wuli kuti Adamu ndi Eva angunanga ndipuso kuti iyu ndiyu ngwakwenere kutikambiya cho ntchamampha ndipuso cho ntchiheni?

12, 13. (a) Ntchifukwa wuli Yehova wanguleka kubaya Adamu ndi Eva ŵati abuda ŵaka? (b) Ntchifukwa wuli Yehova wazomereza kuti Satana walamuliyi charu kweniso kuti ŵanthu ajilamuliyi ŵija?

12 Adamu ndi Eva ŵati abuda, Yehova wanguŵabaya nyengu yeniyo cha. Iyu wanguŵazomereza kuti abali ŵana. Pavuli paki, Yehova wangupasa mwaŵi ŵana aku Adamu ndi Eva kuti asankhi yo akhumba kuti waŵalamuliyengi. Yehova wakhumbanga kuti charu chosi chizazi ndi ŵanthu ambula ubudi. Venivi vatingi vifisikengi mbwenu chinanga kuti Dyaboli watingi wayesesengi kutondekesa vo Yehova wakhumbanga.Chiyambo 1:28; Yesaya 55:10, 11.

13 Pa nyengu yo Satana wasusanga Yehova, angelu mamiliyoni nganandi awonanga. (Jobu 38:7; Danyele 7:10) Mwaviyo, Yehova wakupasa Satana nyengu yakuti walongo asani vo wakambanga venga vaunenesa. Iyu wakupasa so ŵanthu mpata wakuti apangi maboma ngawu mwakulongozeka ndi Satana kuti awoni asani vinthu vingaŵayende umampha kwambula kuwovyeka ndi Chiuta.

14. Kumbi vo vachitika kwa vyaka vinandi valongonji?

14 Kwa vyaka vinandi, chinanga kuti ŵanthu ayesesa kweni atondeka kujilamuliya umampha. Vawoneke limu kuti Satana ngwaboza. Taŵanthu tikhumbika chovyu chaku Chiuta. Mchimi Yeremiya wanenesanga po wangukamba kuti: “Ndiziŵa umampha imwi Yehova, kuti munthu walivi nthazi yakunyolose nthowa yaki. Munthu yo watenda walivi mazaza ngakunyolose malundi ngaki.”Yeremiya 10:23.

NTCHIFUKWA WULI YEHOVA WATUZAPU CHA MASUZU?

15, 16. (a) Ntchifukwa wuli Yehova wazomereza kuti masuzu ngalutiriyi kwa nyengu yitali viyo? (b) Ntchifukwa wuli Yehova watuzapu cha masuzu ngo Satana wachitisa?

15 Ntchifukwa wuli Yehova wazomereza kuti masuzu ngalutiriyi kwa nyengu yitali viyo? Ntchifukwa wuli wativilekesa cha vinthu viheni? Pajumpha nyengu yitali kuti vilongo kuti Satana watondeka kulamuliya charu. Ŵanthu ayesa maboma ngakupambanapambana kuti ngaŵalamuliyi kweni palivi lo lanoza vinthu. Chinanga kuti sayansi ndipuso lusu lakupanga vinthu laluta panthazi kweni vinthu vambula urunji, ukavu, kuleka kuvwiya marangu ndipuso nkhondu, vichitika ukongwa kuphara kali. Taŵanthu tingajilamuliya cha kwambula Chiuta.

16 Chinanga kuti ve viyo, Yehova watuzapu cha masuzu ngo Satana wachitisa. Asani iyu wangachita viyo, vingalongo kuti watovya ulamuliru waku Satana. Iyu wazamuwovyapu cha ulamuliru waku Satana. Ndipuso asani Yehova wangatuzapu masuzu, ŵanthu awonengi nge kuti atijilamuliya umampha. Fundu yakuti ŵanthu angajilamuliya ŵija njaboza ndipu Yehova waziŵa kuti ŵanthu angafiska cha kujilamuliya ŵija. Iyu wapusika cha.Ŵahebere 6:18.

17, 18. Kumbi Yehova wachitengi wuli ndi vinthu vo Satana wananga?

17 Kumbi Yehova wangaweziyapu vinthu vosi vo vanangika chifukwa chakugaluka kwaku Satana ndipuso ŵanthu? Hinya. Yehova wangachita chechosi. Iyu waziŵa nyengu yo wazamumukiya maboza ngosi ngo Satana wangukamba. Ndipu wazamusintha charu kuti chije paradayisu nge mo wakhumbiyanga pakwamba. Ŵanthu wosi wo ŵe “mumiwunda yachikumbusu” azamuyusika. (Yohane 5:28, 29) Ŵanthu azamutama so cha pamwenga kufwa. Yesu wazamuweziyapu vinthu vosi vo Satana wananga. Yehova wazamugwirisiya ntchitu Yesu “kuti wanangi ntchitu zaku Dyaboli.” (1 Yohane 3:8) Tiwonga ukongwa kuti Yehova wazizipiza kufika sonu panu kuti tisaniyi mwaŵi wakuti timuziŵi ndipuso tisankhi iyu kuti watilamuliyengi. (Ŵerengani 2 Petro 3:9, 10.) Asani tisuzika, watitiwovya kuti tikunthiyengepu.Yohane 4:23; ŵerengani 1 Ŵakorinte 10:13.

18 Yehova watitichichiza cha kuti tisankhi iyu kuti watilamuliyengi. Iyu wakutipasa wanangwa wakusankha vakuchita. Tiyeni tiwoni mo tingagwirisiya ntchitu wanangwa wenuwu.

KUGWIRISIYA NTCHITU WANANGWA WAKUSANKHA VAKUCHITA

19. Kumbi Yehova wakutipasa wanangwa wuli, nanga ntchifukwa wuli titenere kumuwonga?

19 Taŵanthu tipambana ndi nyama chifukwa Yehova wakutipasa wanangwa wakusankha vakuchita. Nyama zichita vinthu mwakukoliyana ndi mo zikulengeke. Kweni isi tingasankha tija vo tikhumba kuchita ndipuso asani tikhumba kukondwesa Yehova pamwenga cha. (Nthanthi 30:24) Taŵanthu tipambana so ndi makina chifukwa ngagwira ntchitu yo akungapangiya pe. Tingasankha kuja ndi mijalidu yo tikhumba, ŵanthu wo tikhumba kuti aje mabwezi ngidu ndipuso vo tikhumba kuchita pa umoyu widu. Yehova wakhumba kuti tikondwengi.

20, 21. Ntchinthu nichi chamampha cho mungasankha?

20 Yehova wakhumba kuti timuyanjengi. (Mateyu 22:37, 38) Iyu we nge ada wo akondwa asani atuvwa mwana wawu wachiŵakambiya kutuliya pasi pa mtima kuti, “Nditikuyanjani.” Yehova wakutipasa wanangwa wakusankha kumuteŵete pamwenga cha. Satana, Adamu ndipuso Eva angusankha kuleka kuvwiya Yehova. Kumbi imwi muwugwirisiyengi wuli ntchitu wanangwa wakusankha mwija vakuchita?

21 Gwirisiyani ntchitu wanangwa wenuwu kuti musankhi kuteŵete Yehova. Pe ŵanthu mamiliyoni nganandi wo asankha kuvwiya Chiuta mumalu mwakuvwiya Satana. (Nthanthi 27:11) Kumbi mungachita wuli kuti namwi muzije mucharu chifya chaku Chiuta mo mwazamuŵavi masuzu? Mutu 12, umukengi fumbu lenili.