Genezesi 31:1-55
31 Pati pajumpha nyengu, Yakobe wanguvwa ŵana aku Labani achikamba kuti: “Yakobe wato vinthu vosi va ada, ndipu wasaniya chuma chosi ichi kutuliya pa vinthu va ada.”+
2 Asani Yakobe walereska chisku chaku Labani, wawonanga kuti wayamba kumulereska ndi jisu lamampha cha.+
3 Pakumaliya paki, Yehova wangukambiya Yakobe kuti: “Were kucharu cha apapi ŵaku kweniso kwa abali ŵaku,+ ndipu ini ndiŵengi nawi.”
4 Sonu Yakobe wangutuma uthenga kwaku Rakelu ndi Leya kuti azi kumunda* ko waliskiyanga mskambu waki.
5 Ndipu wanguŵakambiya kuti:
“Ndawona kuti awusemwi ayamba kundilereska ndi jisu lamampha cha,+ kweni Chiuta wa ada we nani.+
6 Yimwi muziŵa umampha kuti ndateŵete awusemwi ndi nthazi zangu zosi.+
7 Ndipu yiwu andipusika ndipuso asintha malipiru ngangu maulendu 10, kweni Chiuta wazomereza cha kuti andipweteki.
8 Asani yiwu akamba kuti, ‘Viŵetu vakuŵalaŵata ndivu viŵengi malipiru ngaku,’ mskambu wosi wabalanga viŵetu vakuŵalaŵata; kweni asani akamba kuti, ‘Viŵetu vamizerimizeri ndivu viŵengi malipiru ngangu,’ mskambu wosi wabalanga viŵetu vamizerimizeri.+
9 Mwaviyo, Chiuta watonga viŵetu va awusemwi ndipu waviperekanga kwaku ini.
10 Pa nyengu yo viŵetu vinthukazi vakhumbanga vinthulumi, mu malotu ndinguyunuska chisku changu ndipu ndinguwona kuti aphongu wo akweranga mbuzi zinthukazi mu mskambu wo, ŵenga amizerimizeri, akuŵalaŵata ndipuso avibangavibanga.+
11 Pavuli paki, mungelu waku Chiuta wangundidana mu malotu ngo kuti, ‘Yakobe!’ Ndipu ndingumuka kuti, ‘Nde panu.’
12 Ndipu mungelu yo wangukamba so kuti, ‘Yunuska chisku chaku ndipu wona kuti aphongu wosi wo akwera mbuzi zinthukazi mu mskambu, mbamizerimizeri, akuŵalaŵata ndipuso avibangavibanga, chifukwa ndawona vosi vo Labani watikuchitiya.+
13 Ndini Chiuta wauneneska wa ku Beteli,+ ko yiwi ungupunguliya mafuta pamwa wakukumbukiyapu ndipuso kweniko ungulapizgiya kwaku ini.+ Sonu soka, tuwamu mucharu ichi, ndipu uwere kucharu cho ukuwiya.’”+
14 Rakelu ndi Leya angumumuka kuti: “Kumbi pe chinthu chechosi cho chajaku munyumba ya ada chakuti tihari?
15 Asi atitiwona nge kuti te alendu, pakuti akutigulisa ndipuso aturya ndalama zo mungupereka chifukwa chaku isi!+
16 Chuma chosi cho Chiuta wato kwa ada, ntchidu kweniso ntcha ŵana ŵidu.+ Mwaviyo, chitani chechosi cho Chiuta wakukambiyani.”+
17 Sonu Yakobe wangusoka ndipu wangukweza ŵana ŵaki kweniso awolu ŵaki pangamila.+
18 Iyu wangwamba kukhwema viŵetu vaki vosi ndipuso wanguto katundu yosi yo wangusaniya.+ Wangwamba ulendu wakuluta kwa awisi a Isaki, kucharu cha Kanani+ limoza ndi viŵetu vosi vo wangusaniya ku Padani-aramu.
19 Labani wanguluta kuchisenga mbereri zaki, ndipu Rakelu wanguba vikozgu va aterafi+ va* awisi.+
20 Kweniso Yakobe wangumugwentha Labani Muaramu chifukwa wangumukambiya cha kuti waluta.
21 Iyu wanguthaŵa ndipu wanguyambuka Msinji,*+ limoza ndi vinthu vosi vo wenga navu. Wati wayambuka Msinji,* wangulazgiya kuchigaŵa chamapiri cha Giliyadi.+
22 Pa zuŵa lachitatu, Labani wanguvwa kuti Yakobe wathaŵa.
23 Mwaviyo, Labani wanguto abali ŵaki, ndipu iyu limoza ndi yiwu anguŵalondo. Angwenda ulendu wa mazuŵa 7 ndipu anguŵasaniya muchigaŵa chamapiri cha Giliyadi.
24 Sonu Chiuta wanguza kwaku Labani Muaramu+ mu malotu ndi usiku,+ ndipu wangumukambiya kuti: “Ungachikambanga chechosi cha cho chingachitimbanyizga Yakobe.”+
25 Sonu Labani wangusaniya Yakobe. Pa nyengu iyi Yakobe wangujintha mahema ngaki muchigaŵa chamapiri cha Giliyadi ndipu Labani nayu limoza ndi abali ŵaki angujintha mahema ngawu muchigaŵa chenichi.
26 Labani wangufumba Yakobe kuti: “Ndi vinthu wuli vo wachita? Ntchifukwa wuli wachita kundigwentha ndi kuto ŵana ŵangu anthukazi nge akapolu wo akoleka ku nkhondu?
27 Ntchifukwa wuli wachita kundithaŵa mwachisisi kweniso kwambula kundikambiya? Asani ungundikambiya, ndatingi ndilayiranengi nawi mwalikondwa, kukumbiya sumu, ting’oma ndipuso bangu.
28 Kweni wandizomereza cha kuti ndifyofyonthi azuku ŵangu* kweniso ŵana ŵangu anthukazi. Mbuzereza na wo wachita yapa!
29 Nde ndi nthazi zakukupweteke, kweni ndi usiku Chiuta wa awusu wandikambiya kuti, ‘Ungachikambanga chechosi cha cho chingachitimbanyizga Yakobe.’+
30 Sonu wathaŵa chifukwa chakuti wakhumbisiskanga kuwere kunyumba ya awusu, kweni ntchifukwa wuli waba achiuta ŵangu?”+
31 Yakobe wangumuka Labani kuti: “Ndingusoka mwachisisi chifukwa chakuti ndawopanga. Ndaŵanaŵananga kuti mundiphangengi ŵana ŵinu anthukazi.
32 Weyosi yo mumusaniyengi kuti we ndi achiuta ŵinu wabayikengi. Ndipu pa masu pa abali ŵidu, fufuzani mu vinthu vo nde navu ndipu toni cho ntchinu.” Kweni Yakobe wanguziŵa cha kuti Rakelu ndiyu wanguba.
33 Mwaviyo, Labani wangusere muhema waku Yakobe, muhema waku Leya kweniso mumahema nga akapolu ŵaŵi anthukazi,+ kweni wanguŵasaniya cha achiuta wo. Pavuli paki, wangutuwa muhema waku Leya ndipu wangusere muhema waku Rakelu.
34 Ivi vichichitika, Rakelu wanguto vikozgu va aterafi* ndipu wanguviŵika mukati mwa chakujapu cha pangamila* cha anthukazi ndi kuja pachanya paki. Labani wangupenja muhema losi, kweni wanguŵasaniya cha.
35 Sonu Rakelu wangukambiya awisi kuti: “Ambuya, mungandikwiyiyanga cha, chifukwa ndingafiska cha kuma wima pa masu pinu pakuti vo vichitikiya anthukazi vandiwiya.”*+ Mwaviyo, wangulutirizga kupenjapenja vikozgu va aterafi*+ kweni wanguvisaniya cha.
36 Mwaviyo, Yakobe wangukwiya ukongwa ndipu wangwamba kukalipiya Labani. Yakobe wangukambiya Labani kuti: “Ndananganji, ndipu ndakubudiyaninji kuti muchiti kundindondoloska mwaukali viyo?
37 Sonu pakuti mwapenjapenja mu vinthu vangu vosi, ntchinthu wuli chinu cho mwasaniyamu? Chiŵikeni yapa, pa masu pa abali ŵangu ndipuso abali ŵinu ndipu yiwu ayeruzgi pakati paku yimwi ndi ini.
38 Mu vyaka 20 vo ndaja namwi, palivi mbereri pamwenga mbuzi yinu yo yikupholozgapu+ ndipu ndikuryapu cha mbereri yinthulumi ya mumskambu winu.
39 Ndikuzapu cha kwaku yimwi ndi chiŵetu chakuzwatulika ndi vinyama vamudondu.+ Ini ndatonga changu ndi kuweziyapu. Kwali chiŵetu chabika ndi msana pamwenga chabika ndi usiku, mwandilipisanga.
40 Ndi msana, lumwi landiwotchanga, ndi usiku mphepu yandipwetekanga ndipu ndafuŵizanga tulu.*+
41 Ndaja namwi kwa vyaka 20. Ndakuteŵetiyani kwa vyaka 14 kuti mundipaski ŵana ŵinu anthukazi ŵaŵi, kweniso kwa vyaka 6 kuti mundipaski viŵetu, kweni mungusintha malipiru ngangu maulendu 10.+
42 Asani Chiuta wa ada,+ Chiuta waku Abrahamu ndipuso Chiuta yo Isaki watopa,+ wenga nani cha, mwatingi mundiweziyengi kwidu ndi manja ngaŵaka. Chiuta wawona masuzgu ngangu kweniso ntchitu yo ndagwira mwaphamphu, ndichu chifukwa chaki wakuchenyani zana ndi usiku.”+
43 Pavuli paki, Labani wangumuka Yakobe kuti: “Anthukazi yaŵa, mbana ŵangu, ŵana yaŵa mbazuku ŵangu, mskambu uwu ndi viŵetu vangu ndipu chechosi cho uwona ntchangu kweniso ntcha ŵana ŵangu anthukazi. Sonu msanawale ndingaŵachitiya wuli chiheni ŵana ŵangu anthukazi ndipuso ŵana wo yiwu akubala?
44 Sonu ayiza, tiyi tichiti phanganu, yiwi ndi ini, ndipu phanganu lenili lijengi nge kaboni pakati paku yiwi ndi ini.”
45 Mwaviyo, Yakobe wanguto mwa ndipu wanguwumika kuti uje mwa wakukumbukiyapu.+
46 Pavuli paki, Yakobe wangukambiya abali ŵaki kuti: “Toni mya!” Yiwu anguto mya yo ndipu angupanga mulu. Pavuli paki, anguryiya chakurya pamulu wo.
47 Sonu Labani wangudana mulu wo kuti Yegara-sahaduta* kweni Yakobe wanguwudana kuti Galiyedi.*
48 Pavuli paki, Labani wangukamba kuti: “Mulu wa mya uwu, mbukaboni pakati paku yiwi ndi ini msanawale.” Ndichu chifukwa chaki ungudanika kuti Galiyedi,+
49 ndipuso kuti Malu Ngakuthopoka nga Mulonda,* pakuti wangukamba kuti: “Yehova wawonengi yiwi ndi ini asani tapatukana.
50 Asani wamusuzga ŵana ŵangu yaŵa, ndipuso asani wamuto anthukazi anyaki kusazgiyapu pa ŵana ŵangu, chinanga kuti palivi munthu yo we nasi, kumbuka kuti Chiuta wazamuja kaboni pakati paku yiwi ndi ini.”
51 Labani wangulutirizga kukambiya Yakobe kuti: “Wona mulu wa mya uwu ndipuso mwa wakukumbukiyapu wo ndamika pakati paku yiwi ndi ini.
52 Mulu wa mya uwu mbukaboni ndipu mwa wakukumbukiyapu uwu uchitiya ukaboni+ kuti ndazamujumpha cha mulu wa mya uwu, kuti ndikupweteki ndipu nawi wazamujumpha cha mulu wa mya uwu, kweniso mwa wakukumbukiyapu uwu kuti undipweteki.
53 Chiuta waku Abrahamu+ ndi Chiuta waku Nahori, Chiuta wa awusewu, watiyeruzgi.” Ndipu Yakobe wangulapizga mu zina laku Chiuta yo awisi a Isaki atopa.+
54 Pavuli paki, Yakobe wangupereka sembi paphiri lo, ndipu wangudana abali ŵaki kuti aryi chiŵandi. Mwaviyo angurya ndipu angugona kuphiri kweniko.
55 Kweni Labani wanguyuka mlenjilenji, wangufyofyontha azuku ŵaki*+ kweniso ŵana ŵaki anthukazi ndipu wanguŵatumbika.+ Pavuli paki, Labani wangusoka ndipu wanguwere kwaki.+
Mazu Ngam'mphata
^ Mazu ngakuti, “kumunda” pa vesi ili ngang’anamuwa malu ngakuryisiyaku viŵetu.
^ Pamwenga kuti, “wanguba achiuta a banja; angoza ŵa.”
^ Kung’anamuwa Msinji wa Yufureti.
^ Kung’anamuwa Msinji wa Yufureti.
^ Mazu ngaki chayingu, “ŵana ŵangu anthulumi.”
^ Pamwenga kuti, “wanguto achiuta a banja; angoza.”
^ Chakujapu chenichi chitenere kuti chenga ndi malu ngakusungamu vinthu.
^ Pamwenga kuti, “pakuti nde ku mwezi.”
^ Pamwenga kuti, “kupenjapenja achiuta a banja; angoza.”
^ Pamwenga kuti, “ndagonanga mwakukwana cha.”
^ Yanga ndi mazu nga Chiaramu ndipu ngang’anamuwa kuti, “Mulu wa Ukaboni.”
^ Yanga ndi mazu nga Chiheberi ndipu ngang’anamuwa kuti, “Mulu wa Ukaboni.”
^ Pamwenga kuti, “Sonju ya Mulonda.”
^ Mazu ngaki chayingu, “ŵana ŵaki anthulumi.”
