Genezesi 24:1-67
24 Sonu Abrahamu wangukota, wenga ndi vyaka vinandi ndipu Yehova wangumutumbika mu vinthu vosi.+
2 Abrahamu wangukambiya mteŵeti waki yo wenga mura ukongwa munyumba yaki, mweniyo wawoneriyanga vinthu vosi vo wenga navu,+ kuti: “Ŵika janja laku kusi kwa chiŵa changu,
3 ndipu ndikuchitiskengi kuti ulapizgi pa masu paku Yehova, Chiuta wa kuchanya ndipuso Chiuta wa charu chapasi, kuti mwana wangu umutoliyengi cha munthukazi kutuliya mu ŵana anthukazi ŵa Akanani, wo ini ndija pakati pawu.+
4 Kweni uluti kucharu changu, kwa abali ŵangu+ ndipu ukamutole munthukazi mwana wangu, Isaki.”
5 Kweni mteŵeti yo wangumufumba kuti: “Wuli asani munthukazi yo wachikana kuza nani kunu? Kumbi mwana winu nkhamuweze kucharu cho mukutuliya?”+
6 Abrahamu wangumukambiya kuti: “Ungaziyesanga cha kumuweze kweniko mwana wangu.+
7 Yehova Chiuta wakuchanya yo wakundituzga munyumba ya ada kweniso mucharu cha abali ŵangu+ ndipuso yo wangulongoro nani ndi kundilapizgiya kuti:+ ‘Charu ichi ndazakuchipereka+ ku mphapu* yaku,’+ watumizengi mungelu waki panthazi paku,+ ndipu wakumutole nadi munthukazi mwana wangu kweniko.+
8 Kweni asani munthukazi yo wachikana kuza nawi kunu, wazamufwatuka ku vo ulapizgengi. Kweni mwana wangu ungazimuweziyanga kweniko cha.”
9 Sonu mteŵeti yo, wanguŵika janja laki kusi kwa chiŵa chaku Abrahamu mbuyaki ndipu wangulapizga kwaku iyu pa nkhani yeniyi.+
10 Mwaviyo, mteŵeti waku Abrahamu wangutopu ngamila 10 pa ngamila za ambuyaki ndipu wangusoka, wanguto so vinthu vamampha vakupambanapambana pa vinthu va ambuyaki. Ndipu wanguluta ku Mesopotamiya, ku tawuni yaku Nahori.
11 Iyu wangujikamisa ngamila pachisimi kubwalu kwa tawuni yo. Ndipu chenga chakumazulu, nyengu yo anthukazi alutiyanga kuchineŵa maji.
12 Pavuli paki wangukamba kuti: “Yehova Chiuta wa ambuya ndiwovyeni kuti vinthu vindiyende umampha mu zuŵa ili, ndipuso longoni chanju chambula kumala kwa ambuya a Abrahamu.
13 Ndama panu pachisimi ndipu ŵana anthukazi ŵa ŵanthu a tawuni iyi atuza kuzineŵa maji.
14 Vichitiki kuti msungwana yo ndimukambiyengi kuti, ‘Sisa msuku waku wa maji kuti ndimwi maji,’ ndipu wamukengi kuti, ‘Mwani maji, ndipu ndimwisengi so ngamila zinu,’ mwenuyu ndiyu waŵi munthukazi yo mwasankhiya Isaki mteŵeti winu ndipu venivi vindiwovyengi kuziŵa kuti mwalongo chanju chambula kumala kwa ambuya.”
15 Wechendamalizi kulongoro, panguza Rabeka mwana munthukazi waku Betuweli,+ mwana munthulumi waku Milika+ muwolu waku Nahori,+ mku waki waku Abrahamu. Iyu wangupinga msuku waki wa maji paphewa.
16 Sonu msungwana uyu wenga wakutowa ukongwa, iyu wenga mwali; wenga wechendagonanepu ndi munthulumi. Wangusikiya ku chisimi, wanguzaza maji mumsuku waki ndipu wangukwere pachanya.
17 Nyengu yeniyo mteŵeti waku Abrahamu wangutchimbiya kuchikumana nayu ndipu wangukamba kuti: “Ndipaskeku maji ngamanavi mumsuku waku kuti ndimwi.”
18 Msungwana yo wangumuka kuti: “Mwani ambuya.” Pavuli paki wangusisa msuku waki paphewa, ndi kuwukoleze mumanja ndipu munthu yo wangumwa maji.
19 Wati wamaliza kumupaska maji, wangukamba kuti: “Ndineŵengi so maji nga ngamila zinu mpaka po zosi zamwiya.”
20 Mwaviyo, maji ngo ngenga mumsuku wangungadira muchakumwisiyamu viŵetu ndipu wangutchimbiya maulendu nganandi kuluta ku chisimi kuchineŵa maji. Iyu wangulutirizga kuneŵa maji nga ngamila zosi za mteŵeti waku Abrahamu.
21 Nyengu yosi yeniyi, mteŵeti yo wamulereseskanga mwakuzizwa kwambula kulongoro chechosi, kuti wasimikizi asani Yehova wamuwovya nadi pa ulendu uwu pamwenga cha.
22 Ngamila zo zati zamaliza kumwa maji, mteŵeti yo wangupaska Rabeka ndeŵereŵi yapamphunu yagolidi yo uzitu waki wenga hafu ya sekeli* ndipuso vibangili viŵi vo uzitu waki wenga masekeli* 10.
23 Ndipu wangukamba kuti: “Akamba, kumbi ndiwi mwana waku yani? Kumbi ku nyumba ya awusu kwe malu ngakuti tikagoneku?”
24 Iyu wangumuka kuti: “Ndini mwana waku Betuweli,+ mwana munthulumi waku Milika yo wangubaliya Nahori.”+
25 Ndipu wangukamba so kuti: “Te ndi uteka ndi vakurya vinyaki vinandi va viŵetu ndipuso malu ngakuti mukagonepu te nangu.”
26 Pavuli paki, munthu yo wangujikama ndi kusindama mpaka chisku chaki pasi pa masu paku Yehova.
27 Ndipu wangukamba kuti: “Wathamikiki Yehova, Chiuta wa ambuya a Abrahamu chifukwa waleka cha kuŵalongo chanju chambula kumala kweniso kugomezgeka kwaki. Yehova wandilongozge kunyumba ya abali ŵa ambuya.”
28 Ndipu msungwana yo wangutchimbiya kuchikambiya a munyumba ya anyina nkhani yeniyi.
29 Sonu Rabeka wenga ndi mzichi waki zina laki Labani.+ Ndipu Labani wangutchimbiriya kwa mteŵeti yo wenga pachisimi, kubwalu kwa tawuni.
30 Labani wati wawona kuti Rabeka we ndi ndeŵereŵi pamphunu ndipuso vibangili mumanja mwaki, kweniso wati wavwa mzichi waki Rabeka wachikamba kuti, “Munthu yo wandikambiya vakutivakuti,” iyu wanguluta kuchikumana ndi munthu yo, yo wenga weche kuma penipo pachisimi pafupi ndi ngamila.
31 Wati wafika ŵaka wangukamba kuti: “Tiyeni kunyumba, yimwi munthu wakutumbikika ndi Yehova. Ntchifukwa wuli mwama kunu kubwalu? Ndakunozgiyani nyumba kweniso malu nga ngamila zinu.”
32 Mwaviyo, munthu yo wangusere munyumba ndipu Labani wangufwatuwa ngamila kweniso wanguzipaska uteka ndi vakurya vinyaki. Ndipu wangupereka maji kwa munthu yo kweniso ku ŵanthu wo wenga nawu kuti asambisi maphazi ngawu.
33 Kweni ŵati amuŵikiya chakurya kuti waryi, wangukamba kuti: “Ndiryengi cha mpaka po ndakambiya vo ndaziya.” Mwaviyo, Labani wangukamba kuti: “Kambani!”
34 Pavuli paki munthu yo wangukamba kuti: “Ndini mteŵeti waku Abrahamu.+
35 Ndipu Yehova waŵatumbika ukongwa ambuya, waŵakhupusa ukongwa, waŵapaska mbereri ndi ng’ombi, siliva ndi golidi, ateŵeti anthulumi ndi ateŵeti anthukazi kweniso ngamila ndi abulu.+
36 Kweniso, Sara muwolu wa ambuya, wakuŵabaliya mwana munthulumi pa nyengu ya ukoti waki,+ ndipu yiwu azakumupaska vinthu vosi vo ŵe navu.+
37 Mwaviyo, ambuya akundichitiska kuti ndilapizgi. Yiwu angundikambiya kuti: ‘Mwana wangu ungamutoliyanga cha munthukazi kutuliya mu ŵana anthukazi ŵa Akanani, wo ini ndija pakati pawu.+
38 Ungachitanga cha venivi, kweni uluti kunyumba ya ada kweniso kwa abali ŵangu+ ndipu ukamutole munthukazi mwana wangu.’+
39 Kweni ndingufumba ambuya kuti: ‘Wuli asani munthukazi yo wachikana kuza nani?’+
40 Yiwu angundimuka kuti: ‘Yehova, yo nditenda pa masu paki,+ watumengi mungelu waki+ limoza ndi yiwi, wakukuwovya nadi kuti vinthu vikakuyende umampha pa ulendu waku, ndipu ukamutole munthukazi mwana wangu kwa abali ŵangu kweniso kunyumba ya ada.+
41 Wazamufwatuka ku vo walapizga kwaku ini asani waluta kwa abali ŵangu ndipu akupaska cha munthukazi yo. Venivi vazamuchitiska kuti ufwatuki ku vo walapizga.’+
42 “Ndati ndafika pachisimi msanawale, ndingukamba kuti: ‘Yehova, Chiuta wa ambuya a Abrahamu, asani mundiwovyengi kuti vinthu vindiyende umampha pa ulendu wangu,
43 ndama panu pachisimi. Vichitiki kuti, asani paza msungwana+ kuzineŵa maji, ndimukambiyengi kuti, “Chondi, ndipaskeku maji ngamanavi mumsuku waku kuti ndimwi,”
44 msungwana yo wandikambiyi kuti: “Mwani, ndipu ndineŵengi so maji nga ngamila zinu.” Msungwana mweniyo ndiyu waŵengi munthukazi yo Yehova wasankha kuti waje muwolu wa mwana wa ambuya.’+
45 “Ndechendamalizi kulongoro mumtima mwangu, ndinguwona Rabeka watuza wapinga msuku waki paphewa, ndipu wangusikiya ku chisimi ndi kwamba kuneŵa maji. Pavuli paki, ndingumukambiya kuti: ‘Ndipaskeku maji.’+
46 Mwaviyo, mwaliŵiliŵi wangusisa msuku waki paphewa ndipu wangukamba kuti: ‘Mwani maji,+ ndipu ndimwisengi so ngamila zinu.’ Ndipu ndingumwa, ngamila nazu wanguzipaska maji.
47 Pavuli paki, ndingumufumba kuti: ‘Ndiwi mwana waku yani?’ Iyu wangumuka kuti, ‘Ndini mwana waku Betuweli, mwana munthulumi waku Nahori, yo Milika wakumubaliya.’ Mwaviyo, ndingumuvwalika ndeŵereŵi pamphunu kweniso vibangili mumanja ngaki.+
48 Ndingujikama ndi kusindama mpaka chisku pasi pa masu paku Yehova ndipuso ndinguthamika Yehova, Chiuta wa ambuya a Abrahamu,+ yo wandilongozge pa nthowa yakwenere kuti ndito mwana munthukazi wa mubali wa ambuya kuti wakaje muwolu wa mwana wawu.
49 Sonu ndikambiyeni asani mukhumba kulongo ambuya chanju chambula kumala kweniso kuja akugomezgeka kwaku yiwu. Kweni asani ndi viyo cha, ndikambiyeni, kuti nkhapenji kunyaki.”*+
50 Pavuli paki, Labani ndi Betuweli angumuka kuti: “Ivi vatuliya kwaku Yehova. Tingakana cha pamwenga kuzomera.*
51 Ewuyu Rabeka. Mutoni ndipu lutani nayu kuti wakaje muwolu wa mwana wa ambuyamwi, nge mo Yehova wakambiya.”
52 Mteŵeti waku Abrahamu wati wavwa mazu ngawu, nyengu yeniyo wangujikama ndi kusindama mpaka chisku pasi pa masu paku Yehova.
53 Ndipu mteŵeti yo wangwamba kutuzga vinthu vasiliva ndi vagolidi ndipuso vakuvwala ndipu wanguvipereka kwaku Rabeka. Wangupereka so vinthu vakuzirwa ku mzichi waku Rabeka kweniso kwa anyina.
54 Pavuli paki, iyu ndi ŵanthu ŵaki angurya ndi kumwa ndipu angugona kwenuku.
Wati wayuka ndi mlenji, wangukamba kuti: “Ndizomerezeni kuti ndiwere kwa ambuya.”
55 Mzichi waku Rabeka ndi anyina, angumuka kuti: “Wuli kuti msungwana uyu waje nasi kwa mazuŵa 10 pe? Pavuli paki ndipu walutengi.”
56 Kweni mteŵeti yo wanguŵakambiya kuti: “Kundikole pasi cha pakuti Yehova wandiwovya kuti vinthu vindiyende umampha pa ulendu wangu. Ndizomerezeni kuti ndilutengi kwa ambuya.”
57 Sonu angukamba kuti: “Agani timudani msungwana yo, kuti timufumbi.”
58 Yiwu angumudana Rabeka ndipu angumufumba kuti: “Kumbi ulutengi ndi munthu uyu?” Iyu wangumuka kuti: “Ndilutengi.”
59 Mwaviyo, angumuzomereza mzichi wawu Rabeka+ kuti walutengi limoza ndi mlezi* waki+ kweniso mteŵeti waku Abrahamu ndi ŵanthu ŵaki.
60 Yiwu angutumbika Rabeka ndipu angumukambiya kuti: “Mzichi widu, uje nyinawu wa ŵanthu mamiliyoni nganandi,* ndipu mphapu* yaku yizito matawuni nga* ŵanthu wo atiŵatinkha.”+
61 Pavuli paki, Rabeka ndi ateŵeti ŵaki anthukazi angusoka, angukwera pangamila ndipu angulondo mteŵeti yo. Mwaviyo, mteŵeti yo wanguto Rabeka ndipu wanguluta.
62 Sonu Isaki wanguweku kufupi ndi Bere-lahayi-royi,+ pakuti wajanga muchigaŵa cha Negebu.+
63 Ndipu wanguluta kudondu kwe pafupi kufipa kuti wakalunguruki.*+ Wati wayunuka, wanguwona kuti kutuza ngamila.
64 Rabeka wati wayunuka, wanguwona Isaki ndipu mwaliŵiliŵi wangusika pangamila.
65 Pavuli paki wangufumba mteŵeti yo kuti: “Ndiyani munthulumi yuwa watenda mudondu muwa kuzikumana ndi isi?” Mteŵeti yo wangumumuka kuti: “Mbambuya.”* Mwaviyo, Rabeka wanguto salu yaki ndipu wangudika kumutu.
66 Ndipu mteŵeti yo wangukambiya Isaki vosi vo wanguchita.
67 Pavuli paki, Isaki wangutole Rabeka muhema la anyina a Sara.+ Mwaviyo, Isaki wanguto Rabeka kuja muwolu waki, wangumwanja ukongwa+ ndipu wangupembuzgika pavuli pa nyifwa ya anyina.+
Mazu Ngam'mphata
^ Pamwenga kuti, “mbewu.”
^ Sekeli yimoza yayanananga ndi magilamu 11.4. Wonani Fundu Zakukumaliya B14.
^ Sekeli yimoza yayanananga ndi magilamu 11.4. Wonani Fundu Zakukumaliya B14.
^ Mazu ngaki chayingu, “kuti nding’anamukiyi ku janja lamaryi pamwenga lamazge.”
^ Pamwenga kuti, “Tingakamba cha chiheni pamwenga chamampha kwaku yimwi.”
^ Kung’anamuwa mlezi waki yo sonu wenga mteŵeti waki.
^ Pamwenga kuti, “masawuzandi tayimuzi masawuzandi.”
^ Mazu ngaki chayingu, “mbewu.”
^ Mazu ngaki chayingu, “geti la.”
^ Kulunguruka nkhuŵanaŵaniyapu ukongwa pa chinthu chinyaki pamwenga pa nkhani yinyaki.
^ Kung’anamuwa Isaki.
