Ayon kay Juan 12:1-50
Talababa
Study Notes
Anim na araw bago ang Paskuwa: Malamang na dumating si Jesus sa Betania nang magsimula na ang Sabbath noong Nisan 8 (pagkalubog ng araw). Pagkatapos ng Sabbath (sa simula ng Nisan 9), naghapunan siya sa bahay ni Simon na ketongin, kasama nina Marta, Maria, at Lazaro.—Ju 12:2-11; tingnan ang study note sa Mat 26:6 at Ap. A7 at B12.
Betania: Tingnan ang study note sa Mat 21:17.
Lazaro: Tingnan ang study note sa Luc 16:20.
hapunan: Hapunan sa bahay ni Simon na ketongin, pagkalubog ng araw sa pasimula ng Nisan 9.—Mat 26:6; Mar 14:3.
Maria: Ang kapatid nina Marta at Lazaro. (Ju 11:1, 2) Siya ang “babae” na tinutukoy sa kaparehong ulat sa Mat 26:7 at Mar 14:3.
libra: Ang terminong Griego na liʹtra ay karaniwan nang sinasabing ang Romanong libra (mula sa salitang Latin na libra). Kaya ito ay mga 327 g (11.5 oz).—Tingnan ang Ap. B14.
mabangong langis . . . napakamamahalin: Makikita sa ulat ng Juan na sinabi ni Hudas Iscariote na puwedeng ibenta ang langis na ito sa halagang “300 denario.” (Ju 12:5) Katumbas iyan ng mga isang-taóng sahod ng karaniwang trabahador. Sinasabing ang mabangong langis na ito ay galing sa mabangong halaman (Nardostachys jatamansi) na matatagpuan sa kabundukan ng Himalaya. Ang nardo ay karaniwan nang hinahaluan, o pinepeke pa nga, pero parehong binanggit nina Marcos at Juan na puro ang langis na ginamit ni Maria.—Mar 14:3; tingnan sa Glosari, “Nardo.”
ibinuhos iyon sa mga paa ni Jesus: Tingnan ang study note sa Mar 14:3.
malapit nang magtraidor sa kaniya: Ang dalawang pandiwang Griego na ginamit dito (ang isa ay isinaling “malapit nang” at ang isa naman ay “magtraidor”), na parehong nasa panahunang pangkasalukuyan, ay nagpapahiwatig na hindi biglaan ang pagtatraidor ni Hudas kay Jesus kundi napag-isipan. Sinusuportahan iyan ng ulat sa Ju 6:64.—Tingnan ang study note sa Ju 6:64.
300 denario: Tingnan ang study note sa Mar 14:5.
paghahanda sa araw ng aking libing: Tingnan ang study note sa Mat 26:12.
naroon: Sa Betania.—Ju 12:1.
Kinabukasan: Umaga ng Nisan 9, 33 C.E. Nagsimula ang Nisan 9 sa takipsilim ng sinundang araw. Nang gabing iyon, naghapunan si Jesus sa bahay ni Simon na ketongin.—Tingnan ang study note sa Ju 12:1 at Ap. B12.
kapistahan: Gaya ng makikita sa konteksto, ang kapistahang ito ay tumutukoy sa Paskuwa. (Ju 11:55; 12:1; 13:1) Noong panahon ni Jesus, ang Paskuwa, na ipinagdiriwang nang Nisan 14, at ang Kapistahan ng Tinapay na Walang Pampaalsa, na ipinagdiriwang naman mula Nisan 15 hanggang 21 (Lev 23:5, 6; Bil 28:16, 17; tingnan ang Ap. B15), ay masyado nang napag-ugnay kaya ang buong walong araw, mula Nisan 14 hanggang 21, ay itinuturing na lang na iisang kapistahan. (Luc 22:1) May binanggit si Josephus na “walong-araw na kapistahan, na tinatawag na kapistahan ng tinapay na walang pampaalsa.”—Tingnan ang Ap. B12.
Iligtas nawa siya: Tingnan ang study note sa Mat 21:9.
Jehova: Sa pagsiping ito sa Aw 118:25, 26, ang pangalan ng Diyos, na kinakatawan ng apat na katinig sa Hebreo (ang transliterasyon ay YHWH), ay lumitaw sa orihinal na tekstong Hebreo.—Tingnan ang Ap. A5 at C.
anak na babae ng Sion: Tingnan ang study note sa Mat 21:5.
bisiro ng isang asno: Anak ng asno. Bisiro lang ang binanggit nina Marcos (11:2), Lucas (19:35), at Juan nang iulat nila ang pangyayaring ito. Pero mababasa sa ulat ni Mateo (21:2-7) na naroon din ang magulang na asno.—Tingnan ang study note sa Mat 21:2, 5.
libingan: O “alaalang libingan.”—Tingnan sa Glosari, “Alaalang libingan.”
Griego: Maraming kolonyang Griego sa Palestina noong unang siglo, pero sa konteksto, lumilitaw na tumutukoy ang terminong ito sa mga Griegong proselita, o mga Griegong nakumberte sa relihiyon ng mga Judio. Kapansin-pansin na inihula ni Jesus sa Ju 12:32: “Ilalapit ko sa akin ang lahat ng uri ng tao.”
maglilingkod: Ang pangngalang Griego na di·aʹko·nos, na isinaling lingkod (o, “ministro”) sa talatang ito, ay kaugnay ng pandiwang Griego na di·a·ko·neʹo na ginamit dito. Kadalasan nang ginagamit ng Bibliya ang salitang Griego na di·aʹko·nos para tumukoy sa mga patuloy na naglilingkod sa iba nang mapagpakumbaba.—Tingnan ang study note sa Mat 20:26.
isang tinig: Ito ang huli sa tatlong pagkakataong iniulat sa mga Ebanghelyo na direktang nakipag-usap si Jehova sa mga tao. Ang unang pagkakataon ay nang bautismuhan si Jesus noong 29 C.E., at mababasa ito sa Mat 3:16, 17; Mar 1:11; at Luc 3:22. Ang ikalawa ay nang magbagong-anyo si Jesus noong 32 C.E., na makikita naman sa Mat 17:5; Mar 9:7; at Luc 9:35. At ang ikatlo, na mababasa lang sa Ebanghelyo ni Juan, ay nangyari noong 33 C.E., nang malapit na ang huling Paskuwa ni Jesus. Sinagot ni Jehova ang hiling ni Jesus na luwalhatiin Niya ang Kaniyang pangalan.
palalayasin: Inihula ni Jesus na darating ang panahon na patatalsikin si Satanas bilang tagapamahala ng mundong ito.
ang tagapamahala ng mundong ito: May katulad itong ekspresyon sa Ju 14:30 at 16:11, at tumutukoy ito kay Satanas na Diyablo. Sa kontekstong ito, ang terminong ‘mundo’ (sa Griego, koʹsmos) ay tumutukoy sa lipunan ng tao na malayo sa Diyos at hindi kumikilos kaayon ng kalooban niya. Hindi Diyos ang dahilan kung bakit masama ang mundong ito. Ang totoo, ito ay “nasa ilalim ng kapangyarihan ng isa na masama.” (1Ju 5:19) Si Satanas at ang kaniyang “hukbo ng napakasasamang espiritu sa makalangit na dako” ang di-nakikitang “mga tagapamahala [isang anyo ng salitang Griego na ko·smo·kraʹtor] ng madilim na sanlibutang ito.”—Efe 6:11, 12.
itataas ako mula sa lupa: Lumilitaw na tumutukoy sa pagbitay kay Jesus sa tulos, gaya ng makikita sa sumunod na talata.
lahat ng uri ng tao: Sinabi ni Jesus na ilalapit niya sa kaniya ang lahat ng uri ng tao, anuman ang kanilang nasyonalidad, lahi, o katayuan sa buhay. (Gaw 10:34, 35; Apo 7:9, 10; tingnan ang study note sa Ju 6:44.) Kapansin-pansin na sa pagkakataong ito, “may ilang Griego” na sumasamba sa templo na gustong makita si Jesus. (Tingnan ang study note sa Ju 12:20.) Sa maraming Bibliya, ang pagkakasalin sa salitang Griego na pas (“lahat; bawat”) ay nagpapahiwatig na bawat tao ay ilalapit ni Jesus sa sarili niya. Pero hindi iyan kaayon ng iba pang bahagi ng Kasulatan. (Aw 145:20; Mat 7:13; Luc 2:34; 2Te 1:9) Kahit ang salitang Griegong ito ay literal na nangangahulugang “lahat; bawat isa” (Ro 5:12), malinaw na makikita sa Mat 5:11 at Gaw 10:12 na puwede rin itong mangahulugang “bawat uri” o “iba’t ibang klase.” Kaya ganiyan din ang salin na makikita sa maraming Bibliya.—Ju 1:7; 1Ti 2:4.
Jehova: Sa pagsiping ito mula sa Isa 53:1, isang beses lang lumitaw sa orihinal na tekstong Hebreo ang pangalan ng Diyos, sa pariralang “kanino ipinakita ni Jehova ang lakas niya?” Pero lumilitaw na sumipi si Juan sa salin ng Septuagint ng hulang ito ni Isaias, kung saan ang tekstong Griego ay nagsimula sa isang anyo ng salitang Kyʹri·os (Panginoon), na ginagamit sa pakikipag-usap sa Diyos. (Tingnan ang Ro 10:16, na sumipi rin sa Isa 53:1.) Posibleng idinagdag ng mga tagapagsalin ng Septuagint ang unang paglitaw ng pangalan ng Diyos para maging malinaw sa mga mambabasa na ang Diyos ang tinatanong ng propeta. Ang Kyʹri·os sa mas bagong mga kopya ng Septuagint ay kadalasan nang ipinampapalit sa Tetragrammaton na lumitaw sa orihinal na tekstong Hebreo (gaya ng ginawa sa pangalawang paglitaw ng Kyʹri·os sa pagsiping ito). Kaya ginamit sa saling ito ang pangalan ng Diyos. Maraming saling Hebreo ng Kristiyanong Griegong Kasulatan (may code na J12, 14, 16-18, 22, 23 sa Ap. C4) ang gumamit ng pangalan ng Diyos sa unang paglitaw ng Kyʹri·os sa Ju 12:38.
ipinakita ni Jehova ang lakas niya: Lit., “ipinakita ni Jehova ang bisig niya.” Sa pagsiping ito sa Isa 53:1, ang pangalan ng Diyos, na kinakatawan ng apat na katinig sa Hebreo (ang transliterasyon ay YHWH), ay lumitaw nang isang beses sa orihinal na tekstong Hebreo. (Tingnan ang study note sa unang paglitaw ng Jehova sa talatang ito at ang Ap. A5 at C.) Ang terminong Hebreo at Griego para sa “bisig” ay kadalasan nang ginagamit sa Bibliya para tumukoy sa paggamit ng lakas o kapangyarihan. Sa pamamagitan ng mga tanda at himala ni Jesus, naipakita ni Jehova ang “bisig” niya, o ang kaniyang lakas at kapangyarihan.
Isaias . . . nakita niya ang kaluwalhatian nito: Sa pangitain ni Isaias sa langit, kung saan nakaupo si Jehova sa kaniyang matayog na trono, tinanong ni Jehova si Isaias: “Sino ang magdadala ng mensahe namin?” (Isa 6:1, 8-10) Ang paggamit ng panghalip na pangmaramihan na “namin” ay nagpapakitang may kasama ang Diyos sa pangitaing ito. Kaya makatuwirang isipin na nang isulat ni Juan na ‘nakita ni Isaias ang kaluwalhatian’ ng Kristo, tumutukoy ito sa kaluwalhatian ni Jesus noong nasa langit siya kasama ni Jehova bago siya bumaba sa lupa. (Ju 1:14) Kaayon ito ng iba pang teksto, gaya ng Gen 1:26, kung saan sinabi ng Diyos: “Gawin natin ang tao ayon sa ating larawan.” (Tingnan din ang Kaw 8:30, 31; Ju 1:1-3; Col 1:15, 16.) Binanggit ni Juan na may sinabi si Isaias tungkol sa Kristo, dahil ang malaking bahagi ng isinulat ni Isaias ay nakapokus sa inihulang Mesiyas.
tagapamahala: Dito, ang salitang Griego para sa “tagapamahala” ay lumilitaw na tumutukoy sa mga miyembro ng mataas na hukuman ng mga Judio, ang Sanedrin. Ang termino ay ginamit sa Ju 3:1 para tumukoy kay Nicodemo, isang miyembro ng hukumang iyon.—Tingnan ang study note sa Ju 3:1.
matiwalag mula sa sinagoga: Tingnan ang study note sa Ju 9:22.
hahatulan: Tingnan ang study note sa Ju 3:17.
Media
Noong panahon ng Bibliya, maraming palmang datiles (Phoenix dactylifera) sa Israel at sa kalapít na mga lugar. Ang mga palma ay sinasabing nabubuhay sa baybayin ng Lawa ng Galilea, pati na sa mas mababang bahagi ng mainit na Lambak ng Jordan. Napakaraming ganitong puno sa Jerico, na tinatawag na “lunsod ng mga puno ng palma.” (Deu 34:3; Huk 1:16; 3:13; 2Cr 28:15) Ang isang palmang datiles ay puwedeng tumaas nang hanggang 30 m (100 ft). Ang mga sanga nito ay puwedeng humaba nang 3 hanggang 5 m (10 hanggang 16 ft). Nangunguha ang mga Judio ng mga sanga ng palma kapag ipinagdiriwang nila ang masayang Kapistahan ng mga Kubol. (Lev 23:39-43; Ne 8:14, 15) Ang paggamit ng mga sanga ng palma ng mga taong sumalubong kay Jesus bilang “Hari ng Israel” ay maliwanag na lumalarawan sa pagpuri at pagpapasakop nila sa posisyon niya bilang hari. (Ju 12:12, 13) Ang “malaking pulutong” sa Apo 7:9, 10 ay inilalarawan din na ‘may hawak na mga sanga ng palma’ bilang pasasalamat sa pagliligtas ng Diyos at ng Kordero.
Ang asno ay kapamilya ng kabayo at may matigas na paa; pero mas maliit ito, mas maigsi ang buhok sa batok, at mas mahaba ang tainga kaysa sa kabayo. Mas maigsi rin ang buhok nito sa buntot, at ang dulong bahagi lang ng buntot nito ang makapal ang balahibo. Kahit madalas gamitin ang asno para ilarawan ang kamangmangan at katigasan ng ulo, mas matalino ito kaysa sa kabayo at karaniwan nang matiisin. Sumasakay sa asno ang mga lalaki at babae, kahit pa ang prominenteng mga Israelita. (Jos 15:18; Huk 5:10; 10:3, 4; 12:14; 1Sa 25:42) Noong hihirangin na si Solomon bilang hari, sumakay siya sa alaga ng kaniyang amang si David, sa isang babaeng mula na anak ng kabayo at lalaking asno. (1Ha 1:33-40) Dahil si Jesus ang mas dakilang Solomon, tinupad niya ang hula sa Zac 9:9 sa pamamagitan ng pagsakay sa batang asno, hindi sa kabayo.