kami: Posibleng mag-isa lang si Pablo sa Atenas bago siya pumunta sa Corinto, kung saan sinamahan na siya nina Silas at Timoteo. (Gaw 18:5) Kaya lumilitaw na sa sarili lang niya tumutukoy ang “kami” dito. May posibilidad pa ring kasama niya si Silas o si Timoteo sa Atenas, pero mas malamang na hindi, dahil iniwan niya sila sa Berea.—Gaw 17:13, 14.

kamanggagawa ng Diyos: Ang salitang Griego para sa “kamanggagawa,” sy·ner·gosʹ, ay lumitaw nang mahigit 10 beses sa Kristiyanong Griegong Kasulatan, at karamihan nito ay nasa mga liham ni Pablo. Tumutukoy ito sa lahat ng nakikibahagi sa pangangaral ng mabuting balita. (Ro 16:9, 21; 2Co 1:24; 8:23; Fil 2:25; 4:3; Col 4:11; Flm 1, 24) Dito, idiniriin ni Pablo ang malaking pribilehiyo ng mga ministrong Kristiyano na maging “kamanggagawa ng Diyos.” (Tingnan ang study note sa 1Co 3:6.) Ganito rin ang punto ni Pablo sa 2Co 6:1 nang tawagin ng apostol ang mga Kristiyano na “mga kamanggagawa niya,” o ng Diyos.—2Co 5:20; tingnan ang study note sa Ro 16:3.

lingkod: Sa ilang sinaunang manuskrito, ang mababasa rito ay “kamanggagawa,” na salin para sa salitang Griego (sy·ner·gosʹ) na ginamit din sa 1Co 3:9 (tingnan ang study note), kung saan tinawag ni Pablo ang mga Kristiyano na “mga kamanggagawa ng Diyos.”

hindi talaga natin maiiwasang pagdusahan ang mga bagay na ito: O “itinalaga tayo rito.” Hindi naman ito nangangahulugan na may partikular na mga pagsubok na nakatadhanang danasin ng bawat Kristiyano. Ipinapakita lang nito na alam ni Jehova at ng Anak niya na ang kongregasyong Kristiyano ay pag-uusigin dahil sa pangangaral nila. (Mat 10:17, 21-23; 23:34; Ju 16:33) Pero imbes na makahadlang, kadalasan pa ngang nakakatulong ang pag-uusig sa pangangaral nila. Halimbawa, nang kinailangang tumakas ng mga Kristiyano mula sa Jerusalem, naipangaral nila ang mensahe sa mga lupaing pinuntahan nila.—Gaw 8:1-5; 11:19-21.

tapat: Ang salitang Griego na ginamit dito (piʹstis) ay puwede ring isaling “pananampalataya” (Mat 8:10; Ro 1:17; 1Te 3:2, 10), “katapatan” (Mat 23:23), at “mapagkakatiwalaan” (Tit 2:10). Sa kontekstong ito (1Te 3:5-7), ipinapahiwatig ng salitang piʹstis na ang mga Kristiyano sa Tesalonica ay nanindigan at nanatiling tapat sa kabila ng mga pagsubok. Idiniriin nito ang pananatili nilang tapat sa Diyos kahit dumanas sila ng mga pag-uusig. Dahil sa katapatan nila, napatibay sina Pablo, Silvano, at Timoteo, na “nagigipit . . . at nagdurusa” noon.—1Te 3:7.

Manunukso: Ang katawagang ito kay Satanas na Diyablo, na dalawang beses lumitaw sa Kristiyanong Griegong Kasulatan, ay isang anyo ng pandiwang Griego na nangangahulugang “tuksuhin; subukin.” (Mat 4:3) Ginamit din ang iba pang anyo ng pandiwang ito para ilarawan ang mga ginagawa ni Satanas; ang ilang halimbawa ay nasa 1Co 7:5 at Apo 2:10.

nagigipit: O “nangangailangan.” Ang terminong ginamit dito ay isinalin ding “panahon ng pangangailangan.” (2Co 12:10) Kaya posibleng ang tinutukoy dito ni Pablo ay ang mga sitwasyon kung kailan nagkukulang siya at ang mga kasamahan niya ng pangunahing mga pangangailangan.

lumalakas: Lit., “nabubuhay.” Ang salitang Griego para sa “mabuhay” ay ginamit dito sa makasagisag na paraan at tumutukoy sa pagkadama ng kagalakan at kaginhawahan at pagiging malaya sa kabalisahan.

nagsusumamo: Tingnan ang study note sa Gaw 4:31.

magsumamo: O “manalangin nang marubdob.” Ang pandiwang Griego na deʹo·mai ay tumutukoy sa marubdob na pananalangin na may kasamang masidhing damdamin. Ang kaugnay na pangngalang deʹe·sis, na isinasaling “pagsusumamo,” ay nangangahulugang “mapagpakumbaba at marubdob na pakiusap.” Sa Kristiyanong Griegong Kasulatan, ang pangngalang ito ay ginagamit lang sa pakikipag-usap sa Diyos. Kahit si Jesus ay ‘nagsumamo at nakiusap nang may paghiyaw at mga luha sa Isa na may kakayahang magligtas sa kaniya sa kamatayan.’ (Heb 5:7) Sa Griego, ginamit dito ang anyong pangmaramihan para sa ‘pagsusumamo,’ na nagpapakitang hindi lang isang beses nakiusap si Jesus kay Jehova. Halimbawa, sa hardin ng Getsemani, nanalangin si Jesus nang marubdob at paulit-ulit.—Mat 26:36-44; Luc 22:32.

sa panahon ng presensiya ng ating Panginoong Jesus: Tingnan ang study note sa 1Te 2:19.

presensiya: Ito ang una sa anim na beses na pagbanggit ni Pablo ng presensiya ng Kristo sa dalawang liham niya sa mga taga-Tesalonica. (Tingnan sa Glosari, “Presensiya”; tingnan din ang “Introduksiyon sa 1 Tesalonica.”) Pinananabikan ni Pablo ang panahon ng presensiya ng Panginoong Jesus, at tuwang-tuwa siyang isipin na tatanggap din ng gantimpala ang mahal niyang mga kapananampalataya sa panahong iyon. Mababasa rin sa liham niya na ipinanalangin niyang ‘maging walang kapintasan at banal sila sa harap ng Diyos at Ama sa panahon ng presensiya ng Panginoong Jesus kasama ang lahat ng kaniyang banal.’—1Te 3:13; tingnan ang study note sa 1Co 15:23.