เขียนโดยมัทธิว 27:1-66

27  พอ​รุ่ง​เช้า พวก​ปุโรหิต​ใหญ่​และ​ผู้​นำ​ชาว​ยิว​ทุก​คน​ก็​มา​ประชุม​ปรึกษา​กัน​เพื่อ​จะ​ประหาร​พระ​เยซู+  พวก​เขา​มัด​ท่าน แล้ว​ส่ง​ตัว​ให้​ผู้​ว่า​ราชการ​ปีลาต+  เมื่อ​ยูดาส​คน​ทรยศ​เห็น​ว่า​พระ​เยซู​ถูก​ตัดสิน​ลง​โทษ​ก็​รู้สึก​เสียใจ จึง​เอา​เหรียญ​เงิน 30 เหรียญ​ไป​คืน​ให้​พวก​ปุโรหิต​ใหญ่​กับ​พวก​ผู้​นำ​ชาว​ยิว+  และ​พูด​ว่า “ผม​ทำ​ผิด​ไป​แล้ว​ที่​มอบ​คน​ไม่​มี​ความ​ผิด​ให้​พวก​คุณ” พวก​เขา​บอก​ว่า “นั่น​มัน​เรื่อง​ของ​คุณ ไม่​เกี่ยว​กับ​พวก​เรา”  ยูดาส​จึง​โยน​เหรียญ​เงิน​ไว้​ใน​วิหาร แล้ว​ออก​ไป​ผูก​คอ​ตาย+  พวก​ปุโรหิต​ใหญ่​เอา​เงิน​นั้น​มา​และ​พูด​ว่า “นี่​เป็น​เงิน​เปื้อน​เลือด จะ​เอา​มา​รวม​กับ​เงิน​ของ​วิหาร​ไม่​ได้”  พวก​เขา​จึง​ปรึกษา​กัน แล้ว​เอา​เงิน​นั้น​ไป​ซื้อ​ที่​ดิน​ของ​ช่าง​ปั้น​หม้อ​เพื่อ​ใช้​เป็น​ที่​ฝัง​ศพ​ไร้​ญาติ  ที่​ตรง​นั้น​จึง​ถูก​เรียก​ว่า “ทุ่ง​เลือด”+ จน​ถึง​ทุก​วัน​นี้  ดัง​นั้น สิ่ง​ที่​พระเจ้า​บอก​ไว้​ผ่าน​ผู้​พยากรณ์​เยเรมีย์​ก็​เป็น​จริง​ที่​ว่า “พวก​เขา​เอา​เงิน 30 เหรียญ+ ที่​ชาว​อิสราเอล​บาง​คน​ได้​ตั้ง​เป็น​ค่า​ตัว​ของ​คน​นั้น 10  ไป​ซื้อ​ทุ่ง​ของ​ช่าง​ปั้น​หม้อ ตาม​ที่​พระ​ยะโฮวา​สั่ง​ผม​ไว้”+ 11  เมื่อ​พระ​เยซู​ยืน​อยู่​ต่อ​หน้า​ผู้​ว่า​ราชการ เขา​ถาม​พระ​เยซู​ว่า “คุณ​เป็น​กษัตริย์​ของ​ชาว​ยิว​หรือ?” พระ​เยซู​ตอบ​ว่า “ผม​เป็น​อย่าง​ที่​คุณ​พูด”+ 12  แต่​เมื่อ​พวก​ปุโรหิต​ใหญ่​และ​พวก​ผู้​นำ​ชาว​ยิว​กล่าวหา​พระ​เยซู ท่าน​กลับ​ไม่​ตอบ​อะไร​เลย+ 13  ปีลาต​จึง​ถาม​พระ​เยซู​ว่า “คุณ​ไม่​ได้​ยิน​หรือ​ที่​พวก​เขา​กล่าวหา​คุณ​ตั้ง​หลาย​เรื่อง?” 14  แต่​พระ​เยซู​ก็​ไม่​ตอบ​ผู้​ว่า​ราชการ​เลย​สัก​คำ ทำ​ให้​เขา​แปลก​ใจ​มาก 15  ใน​ช่วง​เทศกาล​ปัสกา* ผู้​ว่า​ราชการ​มี​ธรรมเนียม​ให้​ประชาชน​เลือก​ปล่อย​ตัว​นัก​โทษ​ได้​คน​หนึ่ง+ 16  ตอน​นั้น มี​นัก​โทษ​ที่​มี​ชื่อ​ฉาวโฉ่​คน​หนึ่ง​ชื่อ​บารับบัส+ 17  เมื่อ​ประชาชน​มา​ชุมนุม​กัน ปีลาต​จึง​ถาม​พวก​เขา​ว่า “อยาก​ให้​ผม​ปล่อย​คน​ไหน บารับบัส​หรือ​เยซู​ที่​เรียก​กัน​ว่า​พระ​คริสต์?” 18  ปีลาต​รู้​ว่า​พวก​นั้น​ส่ง​ตัว​พระ​เยซู​มา​เพราะ​ความ​อิจฉา 19  นอก​จาก​นั้น ตอน​ที่​เขา​นั่ง​อยู่​บน​บัลลังก์​พิพากษา ภรรยา​ของ​เขา​ใช้​คน​มา​บอก​ว่า “ผู้​ชาย​คน​นี้​เป็น​ผู้​บริสุทธิ์ ฉัน​ฝัน​เรื่อง​เขา มัน​น่า​กลัว​มาก อย่า​ไป​ทำ​อะไร​เขา​เลย” 20  แต่​พวก​ปุโรหิต​ใหญ่​และ​พวก​ผู้​นำ​ชาว​ยิว​ยุ​ประชาชน​ให้​ขอ​ปีลาต​ปล่อย​บารับบัส+และ​ประหาร​พระ​เยซู+ 21  ผู้​ว่า​ราชการ​ถาม​ประชาชน​อีก​ครั้ง​ว่า “สอง​คน​นี้ พวก​คุณ​อยาก​ให้​ผม​ปล่อย​คน​ไหน?” พวก​เขา​ตอบ​ว่า “บารับบัส” 22  ปีลาต​พูด​กับ​พวก​เขา​ว่า “ถ้า​อย่าง​นั้น จะ​ให้​ทำ​อะไร​กับ​เยซู​ที่​เรียก​กัน​ว่า​พระ​คริสต์?” พวก​เขา​ทั้ง​หมด​พูด​ว่า “ตรึง​เขา​บน​เสา!”*+ 23  ปีลาต​พูด​ว่า “ทำไม​ล่ะ? เขา​ทำ​ผิด​อะไร?” แต่​พวก​เขา​ยิ่ง​ตะโกน​ดัง​ขึ้น​อีก​ว่า “ตรึง​เขา​บน​เสา!”+ 24  เมื่อ​เห็น​ว่า​ไม่​ได้​ผล และ​เริ่ม​เกิด​ความ​วุ่นวาย​ขึ้น​แล้ว ปีลาต​จึง​เอา​น้ำ​มา​ล้าง​มือ​ต่อ​หน้า​ประชาชน​และ​พูด​ว่า “ผม​ไม่​เกี่ยว​ข้อง​กับ​การ​ตาย​ของ​คน​นี้​แล้ว พวก​คุณ​ต้อง​รับผิดชอบ​กัน​เอง” 25  พวก​เขา​ตอบ​เป็น​เสียง​เดียว​กัน​ว่า “พวก​เรา​กับ​ลูก​ ๆ ​จะ​รับผิดชอบ​การ​ตาย​ของ​เขา​เอง”+ 26  ปีลาต​จึง​ปล่อย​บารับบัส​ให้​พวก​เขา จาก​นั้น​ก็​สั่ง​ทหาร​ให้​เฆี่ยน​พระ​เยซู+แล้ว​เอา​ไป​ประหาร​บน​เสา+ 27  ทหาร​ของ​ผู้​ว่า​ราชการ​จึง​นำ​ตัว​พระ​เยซู​เข้า​ไป​ใน​บ้าน​ผู้​ว่า​ราชการ และ​เรียก​ทหาร​ทั้ง​กอง​มา​ล้อม​ท่าน​ไว้+ 28  พวก​เขา​ถอด​เสื้อ​ผ้า​ของ​พระ​เยซู​ออก แล้ว​เอา​เสื้อ​คลุม​สี​แดง​เข้ม​มา​ใส่​ให้​แทน+ 29  พวก​ทหาร​เอา​หนาม​สาน​เป็น​มงกุฎ​มา​สวม​หัว​ท่าน​และ​เอา​ไม้​อ้อ​ใส่​ใน​มือ​ขวา​ของ​ท่าน แล้ว​พวก​เขา​ก็​แกล้ง​ทำ​เป็น​คุกเข่า​ลง​ต่อ​หน้า​พระ​เยซู​และ​ล้อเลียน​ว่า “ขอ​คำนับ​กษัตริย์​ของ​ชาว​ยิว” 30  จาก​นั้น พวก​เขา​ก็​ถุย​น้ำลาย​ใส่​พระ​เยซู+และ​เอา​ไม้​อ้อ​มา​ตี​หัว​ท่าน 31  เมื่อ​ล้อเลียน​จน​พอ​ใจ​แล้ว พวก​เขา​ก็​ถอด​เสื้อ​คลุม​สี​แดง​เข้ม​ออก ใส่​เสื้อ​ผ้า​ชุด​เดิม​ให้ แล้ว​นำ​ตัว​พระ​เยซู​ไป​ตรึง​บน​เสา+ 32  ระหว่าง​ทาง พวก​ทหาร​เห็น​ซีโมน​ชาว​ไซรีน ก็​สั่ง​เขา​ให้​แบก​เสา​ทรมาน​ของ​พระ​เยซู+ 33  เมื่อ​มา​ถึง​ที่​แห่ง​หนึ่ง​ชื่อ​กลโกธา ซึ่ง​แปล​ว่า​กะโหลก+ 34  พวก​เขา​เอา​เหล้า​องุ่น​ผสม​กับ​น้ำ​ดี​ให้​พระ​เยซู​ดื่ม+ แต่​พอ​ชิม​ดู​แล้ว​ท่าน​ก็​ไม่​ยอม​ดื่ม 35  เมื่อ​พวก​ทหาร​ตรึง​พระ​เยซู​บน​เสา​แล้ว ก็​เอา​เสื้อ​ชั้น​นอก​ของ​ท่าน​มา​จับ​ฉลาก​แบ่ง​กัน+ 36  และ​พวก​เขา​นั่ง​เฝ้า​ท่าน​อยู่​ที่​นั่น 37  พวก​เขา​ติด​ป้าย​ที่​เขียน​ข้อ​กล่าวหา​พระ​เยซู​ไว้​บน​เสา​เหนือ​หัว​ท่าน​ด้วย ป้าย​นั้น​อ่าน​ว่า “นี่​คือ​เยซู​กษัตริย์​ของ​ชาว​ยิว”+ 38  มี​โจร 2 คน​ถูก​ตรึง​บน​เสา​พร้อม​กับ​พระ​เยซู ข้าง​ขวา​คน​หนึ่ง​และ​ข้าง​ซ้าย​คน​หนึ่ง+ 39  ผู้​คน​ที่​เดิน​ผ่าน​ไป​มา​ส่าย​หัว+และ​พูด​ดูถูก​พระ​เยซู​ว่า+ 40  “ไหน​คน​ที่​จะ​ทำลาย​วิหาร​แล้ว​สร้าง​ขึ้น​ใหม่​ภาย​ใน 3 วัน+ ช่วย​ตัว​เอง​ให้​รอด​ก่อน​เถอะ ถ้า​เป็น​ลูก​ของ​พระเจ้า​จริง ก็​ลง​มา​จาก​เสา​ทรมาน​เลย”+ 41  พวก​ปุโรหิต​ใหญ่ พวก​ครู​สอน​ศาสนา และ​พวก​ผู้​นำ​ชาว​ยิว​ก็​เยาะเย้ย​ถากถาง​พระ​เยซู​แบบ​เดียว​กัน พวก​เขา​พูด​ว่า+ 42  “เขา​ช่วย​คน​อื่น​ได้ แต่​เอา​ตัว​เอง​ไม่​รอด นี่​หรือ​กษัตริย์​ของ​อิสราเอล+ ให้​เขา​ลง​มา​จาก​เสา​ทรมาน​เดี๋ยว​นี้​สิ แล้ว​เรา​จะ​เชื่อ​เขา 43  เขา​อุตส่าห์​หวัง​พึ่ง​พระเจ้า แถม​ยัง​อ้าง​ว่า ‘ผม​เป็น​ลูก​ของ​พระเจ้า’+ ถ้า​พระเจ้า​อยู่​กับ​เขา ก็​ให้​พระองค์​มา​ช่วย​เขา​เดี๋ยว​นี้​สิ”+ 44  แม้​แต่​โจร​ที่​ถูก​ตรึง​บน​เสา​ข้าง​ ๆ ​ก็​ยัง​พูด​จา​ดูถูก​พระ​เยซู​ด้วย+ 45  ตั้ง​แต่​เวลา​เที่ยง​วัน​จน​ถึง​เวลา​บ่าย 3 โมง ท้องฟ้า​มืด​ไป​ทั่ว​แผ่นดิน*+ 46  พอ​ถึง​ประมาณ​บ่าย 3 โมง พระ​เยซู​ร้อง​เสียง​ดัง​ว่า “เอลี เอลี ลามา​สะบักธานี?” ซึ่ง​แปล​ว่า “พระเจ้า พระเจ้า​ของ​ผม ทำไม​ทิ้ง​ผม​ไป?”+ 47  เมื่อ​บาง​คน​ที่​ยืน​อยู่​ตรง​นั้น​ได้​ยิน​ก็​พูด​กัน​ว่า “เขา​กำลัง​เรียก​เอลียาห์”+ 48  มี​คน​หนึ่ง​รีบ​วิ่ง​ไป​เอา​ฟองน้ำ​ชุบ​เหล้า​องุ่น​เปรี้ยว​เสียบ​กับ​ไม้​อ้อ แล้ว​ส่ง​ให้​พระ​เยซู+ 49  แต่​คน​อื่น​ ๆ ​พูด​ว่า “คอย​ดู​สิ​ว่า​เอลียาห์​จะ​มา​ช่วย​ชีวิต​เขา​ไหม” 50  พระ​เยซู​ร้อง​เสียง​ดัง​อีก​ครั้ง​หนึ่ง​แล้ว​ก็​สิ้น​ใจ​ตาย+ 51  ใน​ตอน​นั้น​เอง ม่าน​ใน​ห้อง​บริสุทธิ์​ของ​วิหาร+ขาด​แยก​เป็น​สอง​ส่วน+จาก​บน​ลง​ล่าง+ แผ่นดิน​ก็​ไหว แม้​แต่​หิน​ก้อน​ใหญ่​ ๆ ​ก็​แตก​ออก 52  อุโมงค์​ฝัง​ศพ​เปิด​ออก​และ​ศพ​คน​ของ​พระเจ้า​ก็​โผล่​ขึ้น​มา​หลาย​ศพ 53  และ​หลาย​คน​ได้​เห็น​ศพ​พวก​นั้น (คน​ที่​ไป​บริเวณ​อุโมงค์​ฝัง​ศพ​นั้น​ก็​เข้า​ไป​ใน​เมือง​บริสุทธิ์​หลัง​จาก​พระ​เยซู​ฟื้น​ขึ้น​จาก​ตาย​แล้ว) 54  พอ​นาย​ร้อย​กับ​คน​อื่น​ที่​เฝ้า​ดู​พระ​เยซู​อยู่​เห็น​แผ่นดิน​ไหว​กับ​สิ่ง​ต่าง​ ๆ ​ที่​เกิด​ขึ้น​ก็​กลัว​มาก และ​พูด​กัน​ว่า “คน​นี้​เป็น​ลูก​ของ​พระเจ้า​จริง​ ๆ ​ด้วย”+ 55  ที่​นั่น​มี​ผู้​หญิง​หลาย​คน​มอง​ดู​เหตุ​การณ์​อยู่​ห่าง​ ๆ พวก​เธอ​ติด​ตาม​รับใช้​พระ​เยซู​มา​ตั้ง​แต่​แคว้น​กาลิลี+ 56  มารีย์​มักดาลา มารีย์​ที่​เป็น​แม่​ของ​ยากอบ​กับ​โยเสส และ​แม่​ของ​ยากอบ​กับ​ยอห์น​ที่​เป็น​ภรรยา​ของ​เศเบดี​ก็​อยู่​ใน​กลุ่ม​นั้น​ด้วย+ 57  ตอน​บ่าย​แก่​ ๆ สาวก​คน​หนึ่ง​ของ​พระ​เยซู​ชื่อ​โยเซฟ ซึ่ง​เป็น​เศรษฐี​เมือง​อาริมาเธีย+ 58  ไป​ขอ​ศพ​พระ​เยซู+จาก​ปีลาต ปีลาต​ก็​สั่ง​ให้​มอบ​ศพ​ให้​เขา+ 59  โยเซฟ​เอา​ศพ​มา​พัน​ด้วย​ผ้า​ลินิน​สะอาด​เนื้อ​ดี+ 60  แล้ว​วาง​ศพ​ไว้​ใน​อุโมงค์​ฝัง​ศพ​ใหม่​ของ​เขา+ที่​เจาะ​ไว้​แล้ว​ใน​หิน จาก​นั้น​เขา​ก็​กลิ้ง​หิน​ก้อน​ใหญ่​ปิด​ปาก​อุโมงค์​ไว้ แล้ว​ก็​ไป 61  แต่​มารีย์​มักดาลา​กับ​มารีย์​อีก​คน​หนึ่ง​ยัง​นั่ง​เฝ้า​อยู่​หน้า​อุโมงค์+ 62  เหตุ​การณ์​ทั้ง​หมด​นี้​เกิด​ขึ้น​ใน​วัน​เตรียม+สำหรับ​สะบาโต วัน​ถัด​มา พวก​ปุโรหิต​ใหญ่​กับ​พวก​ฟาริสี​ก็​พา​กัน​ไป​หา​ปีลาต 63  และ​พูด​ว่า “ท่าน​ครับ พวก​เรา​จำ​ได้​ว่า คน​หลอก​ลวง​คน​นั้น​เคย​บอก​ไว้​ตอน​ที่​เขา​ยัง​มี​ชีวิต​อยู่​ว่า ‘ผม​จะ​ฟื้น​ขึ้น​มา​หลัง​จาก​ตาย​ไป​แล้ว 3 วัน’+ 64  ดัง​นั้น ขอ​ท่าน​ช่วย​สั่ง​ให้​คน​ไป​เฝ้า​ที่​ฝัง​ศพ​ของ​เขา​จน​ถึง​วัน​ที่​สาม เพื่อ​ไม่​ให้​พวก​สาวก​ของ​เขา​มา​ขโมย​ศพ​ไป+แล้ว​บอก​ประชาชน​ว่า ‘เขา​ถูก​ปลุก​ให้​ฟื้น​ขึ้น​จาก​ตาย​แล้ว’ การ​หลอก​ลวง​ครั้ง​หลัง​นี้​จะ​ยิ่ง​เลว​ร้าย​กว่า​ครั้ง​แรก​อีก” 65  ปีลาต​บอก​พวก​เขา​ว่า “เอา​ทหาร​ยาม​ไป​เฝ้า​อุโมงค์​ฝัง​ศพ​ให้​แน่น​หนา​เท่า​ที่​จะ​ทำ​ได้” 66  พวก​เขา​จึง​ไป​ที่​นั่น ประทับ​ตรา​บน​หิน​ที่​ปิด​ปาก​อุโมงค์ และ​จัด​เวร​ยาม​เฝ้า​อุโมงค์​ไว้​อย่าง​แน่น​หนา

เชิงอรรถ

หรือ “ใน​แต่​ละ​เทศกาล”
หรือ “ประหาร​เขา​บน​เสา”
แปล​ตรง​ตัว​ว่า “โลก”

ข้อมูลสำหรับศึกษา

ผู้​ว่า​ราชการ​ปีลาต: ผู้​ว่า​ราชการ​โรมัน​ที่​ปกครอง​แคว้น​ยูเดีย​ซึ่ง​ได้​รับ​การ​แต่ง​ตั้ง​โดย​จักรพรรดิ​ทิเบริอัส​ใน​ปี ค.ศ. 26 ปีลาต​ปกครอง​ประมาณ 10 ปี นัก​เขียน​หนังสือ​ทั่ว​ไป​พูด​ถึง​ปีลาต​ด้วย ซึ่ง​รวม​ถึง​ทาซิทุส​นัก​ประวัติศาสตร์​ชาว​โรมัน​ที่​บันทึก​ว่า​ปีลาต​เป็น​คน​สั่ง​ประหาร​พระ​เยซู​ใน​ช่วง​ที่​ทิเบริอัส​เป็น​จักรพรรดิ มี​การ​พบ​คำ​จารึก​ภาษา​ละติน​ใน​โรง​ละคร​โรมัน​สมัย​โบราณ​ใน​เมือง​ซีซาเรีย​ประเทศ​อิสราเอล​ที่​บอก​ว่า “ปอนทิอัส​ปีลาต ผู้​ว่า​ราชการ​แคว้น​ยูเดีย”—ดู​ภาค​ผนวก ข​10 เพื่อ​จะ​เห็น​เขต​ปกครอง​ของ​ปอนทิอัส​ปีลาต

รู้สึก​เสียใจ: คำ​กรีก เมะทาเมะลอไม ที่​ใช้​ใน​ข้อ​นี้​อาจ​หมาย​ถึง​ความ​รู้สึก​เสียใจ​ใน​แบบ​ที่​ถูก​ต้อง (มธ 21:29, 32; 2คร 7:8 แปล​คำ​นี้​ว่า “เปลี่ยน​ใจ” หรือ “กลับ​ตัว​กลับ​ใจ”) แต่​ไม่​มี​หลักฐาน​ที่​แสดง​ว่า​ยูดาส​กลับ​ใจ​จริง​ ๆ เมื่อ​คัมภีร์​ไบเบิล​พูด​ถึง​การ​กลับ​ใจ​และ​สำนึก​ผิด​ต่อ​พระเจ้า​จะ​ใช้​อีก​คำ​หนึ่ง​คือ เมะทานอเอะโอ (มธ 3:2; 4:17; ลก 15:7; กจ 3:19 แปล​คำ​นี้​ว่า “กลับ​ใจ”) ซึ่ง​หมาย​ถึง​การ​เปลี่ยน​ความ​คิด ทัศนคติ หรือ​เปลี่ยน​เป้าหมาย​ของ​ตัว​เอง​อย่าง​จริงจัง แต่​การ​ที่​ยูดาส​กลับ​ไป​หา​คน​ที่​เขา​สม​คบ​คิด​ด้วย​แล้ว​ไป​ฆ่า​ตัว​ตาย​แสดง​ว่า​เขา​ยัง​มี​ความ​คิด​ที่​ไม่​ถูก​ต้อง​และ​ไม่​ได้​กลับ​ตัว​เป็น​คน​ดี​จริง​ ๆ

ไม่​มี​ความ​ผิด: สำเนา​พระ​คัมภีร์​เก่าแก่​บาง​ฉบับ​ใช้​คำ​ว่า “มี​ความ​ถูก​ต้อง​ชอบธรรม”—เทียบ​กับ มธ 23:35

วิหาร: คำ​กรีก นาออส ที่​ใช้​ใน​ที่​นี้​อาจ​หมาย​ถึง​สิ่ง​ก่อ​สร้าง​ทั้ง​หมด​ใน​เขต​วิหาร​ซึ่ง​รวม​ถึง​ลาน​ต่าง​ ๆ ด้วย ไม่​ใช่​แค่​ตัว​วิหาร​เท่า​นั้น

ผูก​คอ​ตาย: บันทึก​ของ​ลูกา​เกี่ยว​กับ​การ​ตาย​ของ​ยูดาส​ที่ กจ 1:18 บอก​ว่า​ยูดาส​ตก​ลง​มา​ท้อง​แตก ดู​เหมือน​มัทธิว​เน้น​วิธี ที่​ยูดาส​ฆ่า​ตัว​ตาย ส่วน​ลูกา​เน้น​ที่​ผล เมื่อ​อ่าน​บันทึก​ทั้ง 2 ที่​ก็​เข้าใจ​ได้​ว่า​ยูดาส​ผูก​คอ​ตาย​บน​หน้าผา​แห่ง​หนึ่ง แต่​เชือก​อาจ​จะ​ขาด​หรือ​กิ่ง​ไม้​อาจ​จะ​หัก​ทำ​ให้​เขา​ตก​ลง​มา​กระแทก​หิน​ท้อง​แตก​ตาย สภาพ​ภูมิ​ประเทศ​รอบ​ ๆ กรุง​เยรูซาเล็ม​ทำ​ให้​สามารถ​สรุป​ได้​แบบ​นั้น

เงิน​เปื้อน​เลือด: คือ​เงิน​ที่​ได้​จาก​การ​ฆ่า​คน

วิหาร: หรือ “คลัง​ศักดิ์สิทธิ์” คำ​นี้​อาจ​หมาย​ถึง​บริเวณ​หนึ่ง​ของ​วิหาร​ที่​มี “ตู้​บริจาค” ตั้ง​อยู่​ตาม​ที่ ยน 8:20 บอก​ไว้ และ​บริเวณ​นี้​น่า​จะ​อยู่​ใน​ลาน​สำหรับ​ผู้​หญิง ซึ่ง​มี​ตู้​บริจาค​อยู่ 13 ตู้ (ดู​ภาค​ผนวก ข​11) เชื่อ​กัน​ว่า​ใน​วิหาร​ยัง​มี​บริเวณ​หนึ่ง​ที่​ใช้​เก็บ​รวบ​รวม​เงิน​ทั้ง​หมด​จาก​ตู้​บริจาค​ด้วย

พวก​เขา . . . เอา​เงิน​นั้น​ไป​ซื้อ: มัทธิว​เป็น​คน​เดียว​ที่​บอก​ว่า​พวก​ปุโรหิต​ใหญ่​เอา​เงิน 30 เหรียญ​ไป​ซื้อ​ที่​ดิน แต่​ที่ กจ 1:18, 19 บอก​ว่า​ยูดาส​เป็น​คน​ซื้อ​ที่​ดิน นี่​อาจ​เป็น​เพราะ​พวก​ปุโรหิต​ใหญ่​ซื้อ​ที่​ดิน​นั้น​โดย​ใช้​เงิน​ที่​ได้​จาก​ยูดาส

ที่​ดิน​ของ​ช่าง​ปั้น​หม้อ: ตั้ง​แต่​ศตวรรษ​ที่ 4 มี​การ​ระบุ​ว่า​ที่​ดิน​นี้​อยู่​บน​เนิน​เขา​ทาง​ทิศ​ใต้​ของ​หุบเขา​ฮินโนม​ก่อน​ถึง​หุบเขา​ขิดโรน ดู​เหมือน​ว่า​บริเวณ​นี้​เคย​เป็น​ที่​ทำ​งาน​ของ​พวก​ช่าง​ปั้น​หม้อ บันทึก​ใน มธ 27:8 และ กจ 1:19 เรียก​ที่​ดิน​นี้​ว่า “ทุ่ง​เลือด” หรือ อาเคลดามา—ดู​ภาค​ผนวก ข​12

ศพ​ไร้​ญาติ: คือ​ศพ​ของ​ชาว​ยิว​ที่​มา​จาก​ที่​อื่น​หรือ​ศพ​ของ​คน​ต่าง​ชาติ

จน​ถึง​ทุก​วัน​นี้: ข้อ​ความ​นี้​บ่ง​ชี้​ว่า​มัทธิว​บันทึก​เรื่อง​นี้​หลัง​จาก​เหตุ​การณ์​เกิด​ขึ้น​แล้ว​ระยะ​หนึ่ง มัทธิว​อาจ​เขียน​หนังสือ​ข่าว​ดี​ของ​เขา​ประมาณ​ปี ค.ศ. 41

สิ่ง​ที่​พระเจ้า​บอก​ไว้​ผ่าน​ผู้​พยากรณ์​เยเรมีย์​ก็​เป็น​จริง: ดู​เหมือน​ว่า​มัทธิว​ได้​รับ​การ​ดล​ใจ​ให้​อ้าง​ถึง ศคย 11:12, 13 เพื่อ​แสดง​ว่า​เหตุ​การณ์​ที่​เกิด​ขึ้น​ใน​ตอน​นั้น​เป็น​ไป​ตาม​คำ​พยากรณ์​ของ​พระเจ้า ใน​สมัย​ของ​มัทธิว​หนังสือ​เยเรมีย์​เป็น​หนังสือ​เล่ม​แรก​ใน​ชุด​หนังสือ​คำ​พยากรณ์ และ​ชื่อ​ของ​เยเรมีย์​มัก​ถูก​ใช้​เพื่อ​หมาย​ถึง​ชุด​หนังสือ​นี้​ทั้ง​หมด​ซึ่ง​มี​หนังสือ​เศคาริยาห์​รวม​อยู่​ด้วย—ดู​ข้อมูล​สำหรับ​ศึกษา​ที่ มธ 1:22

พระ​ยะโฮวา: ข้อ​ความ​นี้​ยก​มา​จาก​พระ​คัมภีร์​ภาค​ภาษา​ฮีบรู (ดู​ข้อมูล​สำหรับ​ศึกษา​ที่ มธ 27:9) ซึ่ง​ใน​ต้น​ฉบับ​ภาษา​ฮีบรู​มี​ชื่อ​ของ​พระเจ้า​เขียน​ด้วย​อักษร​ฮีบรู 4 ตัว (ตรง​กับ​เสียง​อักษร​ไทย ยฮวฮ)

คุณ​เป็น​กษัตริย์​ของ​ชาว​ยิว​หรือ?: ใน​ประเทศ​ต่าง​ ๆ ที่​อยู่​ภาย​ใต้​การ​ปกครอง​ของ​จักรวรรดิ​โรมัน ไม่​มี​ใคร​เป็น​กษัตริย์​ได้​เว้น​แต่​จะ​ได้​รับ​การ​เห็น​ชอบ​จาก​ซีซาร์ ดัง​นั้น ดู​เหมือน​ปีลาต​สนใจ​ที่​จะ​สอบสวน​ใน​ประเด็น​ที่​ว่า​พระ​เยซู​เป็น​กษัตริย์​จริง​หรือ​เปล่า

ผม​เป็น​อย่าง​ที่​คุณ​พูด: ดู​เหมือน​ว่า​คำ​ตอบ​นี้​ของ​พระ​เยซู​เป็น​การ​ยืน​ยัน​ว่า​สิ่ง​ที่​ปีลาต​พูด​เป็น​ความ​จริง (เทียบ​กับ​ข้อมูล​สำหรับ​ศึกษา​ที่ มธ 26:25, 64) ถึง​แม้​พระ​เยซู​จะ​ยอม​รับ​กับ​ปีลาต​ว่า​ท่าน​เป็น​กษัตริย์​จริง​ ๆ แต่​ท่าน​ก็​ไม่​ได้​เป็น​กษัตริย์​ใน​แบบ​ที่​ปีลาต​คิด เพราะ​รัฐบาล​ของ​ท่าน “ไม่​ได้​เป็น​ส่วน​หนึ่ง​ของ​โลก​นี้” และ​ไม่​ได้​เป็น​ภัย​ต่อ​โรม—ยน 18:33-37

ธรรมเนียม . . . ปล่อย​ตัว​นัก​โทษ: ผู้​เขียน​หนังสือ​ข่าว​ดี​ทั้ง 4 คน​บันทึก​เรื่อง​นี้ (มก 15:6-15; ลก 23:16-25; ยน 18:39, 40) ไม่​เคย​มี​การ​พูด​ถึง​และ​ไม่​มี​หลักฐาน​เกี่ยว​กับ​ธรรมเนียม​นี้​ใน​พระ​คัมภีร์​ภาค​ภาษา​ฮีบรู แต่​ดู​เหมือน​ว่า​พอ​ถึง​สมัย​พระ​เยซู ชาว​ยิว​ก็​เริ่ม​มี​ธรรมเนียม​นี้​แล้ว ธรรมเนียม​นี้​คง​ไม่​ใช่​เรื่อง​แปลก​สำหรับ​ชาว​โรมัน​เพราะ​มี​หลักฐาน​ว่า​พวก​เขา​เคย​ปล่อย​ตัว​นัก​โทษ​เพื่อ​เอา​ใจ​ประชาชน

บัลลังก์​พิพากษา: มัก​จะ​เป็น​เวที​กลางแจ้ง เจ้าหน้าที่​ที่​นั่ง​บน​บัลลังก์​นั้น​สามารถ​พูด​กับ​ประชาชน​และ​ประกาศ​คำ​ตัดสิน​คดี​ต่าง​ ๆ ได้

ฝัน: น่า​จะ​เป็น​ความ​ฝัน​ที่​มา​จาก​พระเจ้า มัทธิว​เป็น​ผู้​เขียน​หนังสือ​ข่าว​ดี​คน​เดียว​ที่​ได้​รับ​การ​ดล​ใจ​ให้​บันทึก​เรื่อง​นี้

ล้าง​มือ: ท่า​ทาง​ที่​เป็น​สัญลักษณ์​เพื่อ​บอก​ว่า​ตัว​เอง​บริสุทธิ์​และ​ไม่​มี​ส่วน​รับผิดชอบ​ใน​เรื่อง​ใด​เรื่อง​หนึ่ง มี​การ​พูด​ถึง​ธรรมเนียม​นี้​ของ​ชาว​ยิว​ใน ฉธบ 21:6, 7 และ สด 26:6

พวก​เรา​กับ​ลูก​ ๆจะ​รับผิดชอบ​การ​ตาย​ของ​เขา​เอง: แปล​ตรง​ตัว​ว่า “ให้​เลือด​ของ​เขา​ตก​บน​พวก​เรา​กับ​ลูก​ ๆ”

เฆี่ยน: พวก​โรมัน​เฆี่ยน​นัก​โทษ​ด้วย​อุปกรณ์​ที่​สร้าง​ความ​เจ็บ​ปวด​ซึ่ง​รู้​จัก​กัน​ใน​ภาษา​ละติน​ว่า ฟลาเกลลุม คำ​กริยา​กรีก​ที่​ใช้​ใน​ข้อ​นี้ (ฟราเก็ลลอโอ แปล​ว่า “เฆี่ยน”) ก็​มา​จาก​คำ​ละติน​นี้​ด้วย อุปกรณ์​นี้​เป็น​เหมือน​แส้​ทำ​จาก​เชือก​หรือ​หนัง​ถัก​ที่​มี​ด้าม​จับ บาง​ครั้ง​มี​การ​เอา​เศษ​กระดูก​หรือ​โลหะ​มัด​ติด​ไว้​กับ​เส้น​หนัง​เพื่อ​ให้​แส้​หนัก​ขึ้น​และ​ทำ​ให้​คน​ที่​ถูก​เฆี่ยน​เจ็บ​ปวด​มาก​ขึ้น การ​เฆี่ยน​ด้วย​แส้​แบบ​นี้​ทำ​ให้​เกิด​แผล​ลึก เนื้อ​ฉีก​ขาด​เป็น​ทาง​ยาว และ​อาจ​ทำ​ให้​ตาย​ได้

บ้าน​ผู้​ว่า​ราชการ: บ้าน​พัก​ผู้​ว่า​ราชการ​โรมัน​ใน​ภาษา​กรีก​คือ ไพรโทริออน (มา​จาก​ภาษา​ละติน ไปรโตเรียน ) บ้าน​พัก​นี้​ใน​กรุง​เยรูซาเล็ม​อาจ​เป็น​วัง​ที่​เฮโรด​มหาราช​สร้าง​ไว้ วัง​นี้​อยู่​ที่​มุม​ทาง​ตะวัน​ตก​เฉียง​เหนือ​ของ​เมือง​ส่วน​บน ซึ่ง​ก็​คือ​ทาง​ใต้​ของ​กรุง​เยรูซาเล็ม (ดู​ภาค​ผนวก ข​12 เพื่อ​จะ​รู้​ตำแหน่ง​ของ​บ้าน) ปีลาต​จะ​พัก​อยู่​ใน​กรุง​เยรูซาเล็ม​บาง​ช่วง​เท่า​นั้น เช่น ใน​ช่วง​เทศกาล เพราะ​เป็น​ช่วง​ที่​อาจ​เกิด​ความ​ไม่​สงบ​ได้​ง่าย ปกติ​แล้ว​เขา​จะ​อยู่​ที่​เมือง​ซีซารียา

เสื้อ​คลุม​สี​แดง​เข้ม: เป็น​เสื้อ​คลุม​แบบ​ที่​กษัตริย์ เจ้าหน้าที่​ฝ่าย​ปกครอง หรือ​นาย​ทหาร​ใส่​กัน ที่ มก 15:17 และ ยน 19:2 บอก​ว่า​เสื้อ​คลุม​นี้​เป็น​สี​ม่วง แต่​ใน​สมัย​โบราณ “สี​ม่วง” อาจ​หมาย​ถึง​ทุก​เฉด​สี​ที่​เกิด​จาก​การ​ผสม​ระหว่าง​สี​แดง​และ​สี​น้ำเงิน นอก​จาก​นั้น มุม แสง​สะท้อน และ​พื้น​หลัง​อาจ​ทำ​ให้​คน​ดู​มอง​เห็น​เป็น​สี​ที่​แตกต่าง​กัน การ​ที่​พวก​ผู้​เขียน​หนังสือ​ข่าว​ดี​พูด​ถึง​สี​ที่​แตกต่าง​กัน​แสดง​ให้​เห็น​ว่า​พวก​เขา​ไม่​ได้​คัด​ลอก​เรื่อง​ราว​ของ​กัน​และ​กัน

มงกุฎ . . . ไม้​อ้อ: นอก​จาก​เสื้อ​คุ​ลม​สี​แดง​เข้ม (ที่​พูด​ถึง​ใน มธ 27:28) พวก​โรมัน​ก็​เอา​มงกุฎ​หนาม​กับ​ไม้​คทา​ที่​ทำ​จาก​ไม้​อ้อ​มา​ให้​พระ​เยซู​เพื่อ​เยาะเย้ย​ว่า​ท่าน​เป็น​กษัตริย์

คุกเข่า​ลง​ต่อ​หน้า​พระ​เยซู: ปกติ​แล้ว​การ​คุกเข่า​เป็น​ท่า​ทาง​ที่​แสดง​ถึง​ความ​นับถือ​ต่อ​ผู้​มี​อำนาจ​สูง​กว่า นี่​ก็​เป็น​อีก​วิธี​หนึ่ง​ที่​พวก​ทหาร​เยาะเย้ย​พระ​เยซู—ดู​ข้อมูล​สำหรับ​ศึกษา​ที่ มธ 17:14

คำนับ: หรือ “ยกย่อง” พวก​เขา​ทำ​เป็น​ยกย่อง​พระ​เยซู​เหมือน​ยกย่อง​ซีซาร์ ดู​เหมือน​เป็น​วิธี​ที่​พวก​เขา​เยาะเย้ย​ว่า​ท่าน​เป็น​กษัตริย์

ไซรีน: เมือง​ที่​อยู่​ใกล้​ชายฝั่ง​ด้าน​เหนือ​ของ​แอฟริกา และ​อยู่​ทาง​ทิศ​ตะวัน​ตก​เฉียง​ใต้​ของ​เกาะ​ครีต—ดู​ภาค​ผนวก ข​13

สั่ง: ดู​ข้อมูล​สำหรับ​ศึกษา​ที่ มธ 5:41

เสา​ทรมาน: หรือ “เสา​ประหาร”—ดู​ส่วน​อธิบาย​ศัพท์​คำ​ว่า “เสา”; “เสา​ทรมาน”; และข้อมูล​สำหรับ​ศึกษา​ที่ มธ 10:38 และ 16:24 ซึ่ง​มี​การ​ใช้​คำ​นี้​ใน​ความ​หมาย​เป็น​นัย

กลโกธา: มา​จาก​คำ​ภาษา​ฮีบรู​ที่​แปล​ว่า “กะโหลก” (ดู ยน 19:17; และ​เทียบ​กับ วนฉ 9:53 ซึ่ง​มี​คำ​ฮีบรู กัลโกเลท ที่​แปล​ว่า “กะโหลก”) ใน​สมัย​พระ​เยซู​บริเวณ​นี้​อยู่​นอก​กำแพง​กรุง​เยรูซาเล็ม แต่​จน​ถึง​ทุก​วัน​นี้​ก็​ยัง​ไม่​รู้​แน่ชัด​ว่า​กลโกธา​อยู่​ตรง​ไหน (ดู​ภาค​ผนวก ข​12) คัมภีร์​ไบเบิล​ไม่​ได้​บอก​ว่า​กลโกธา​อยู่​บน​เนิน แต่​ก็​บอก​ว่า​คน​ที่​มอง​ดู​การ​ประหาร​พระ​เยซู​สามารถ​เห็น​เหตุ​การณ์​นี้​ได้​จาก​ระยะ​ไกล—มก 15:40; ลก 23:49

กะโหลก: ดู​ข้อมูล​สำหรับ​ศึกษา​ที่ มก 15:22

น้ำ​ดี: คำ​กรีก ฆอเล ใน​ที่​นี้​หมาย​ถึง​ของ​เหลว​รส​ขม​ที่​ได้​จาก​พืช หรือ​สิ่ง​อื่น​ ๆ ที่​มี​รส​ขม มัทธิว​แสดง​ให้​เห็น​ว่า​เหตุ​การณ์​นี้​เป็น​จริง​ตาม​คำ​พยากรณ์​โดย​ยก สด 69:21 ขึ้น​มา​ซึ่ง​ใน​ฉบับ​เซปตัวจินต์ ใช้​คำ​กรีก ฆอเล เพื่อ​แปล​คำ​ฮีบรู​ที่​มี​ความ​หมาย​ว่า “ยา​พิษ” ดู​เหมือน​ว่า​พวก​ผู้​หญิง​ใน​กรุง​เยรูซาเล็ม​ได้​เตรียม​เหล้า​องุ่น​ผสม​กับ​น้ำ​ดี​เอา​ไว้​ลด​ความ​เจ็บ​ปวด​ของ​คน​ที่​ถูก​ประหาร และ​พวก​โรมัน​ก็​ยอม​ให้​ทำ​แบบ​นี้ บันทึก​เหตุ​การณ์​เดียว​กัน​ที่ มก 15:23 บอก​ว่า​เหล้า​องุ่น​นี้ “ผสม​มดยอบ” ดัง​นั้น ดู​เหมือน​ใน​เหล้า​องุ่น​นี้​จะ​มี​ทั้ง​มดยอบ​และ​น้ำ​ดี​ผสม​อยู่

ท่าน​ก็​ไม่​ยอม​ดื่ม: ดู​เหมือน​ว่า​พระ​เยซู​อยาก​มี​สติ​สัมปชัญญะ​อย่าง​ครบ​ถ้วน​ใน​ช่วง​ที่​ถูก​ทดสอบ​ความ​เชื่อ​นี้

เอา​เสื้อ​ชั้น​นอก​ของ​ท่าน​มา . . . แบ่ง​กัน: บันทึก​ใน ยน 19:23, 24 ให้​ข้อมูล​เพิ่ม​เติม​ซึ่ง​ไม่​มี​ใน​บันทึก​ของ​มัทธิว มาระโก และ​ลูกา เมื่อ​เอา​เรื่อง​ราว​จาก​หนังสือ​ข่าว​ดี​ทั้ง 4 เล่ม​มา​รวม​กัน​ก็​จะ​ทำ​ให้​เห็น​ภาพ​ว่า ทหาร​โรมัน​น่า​จะ​จับ​ฉลาก​ทั้ง​เสื้อ​ชั้น​นอก​และ​เสื้อ​ตัว​ใน พวก​เขา​เอา​เสื้อ​ชั้น​นอก “มา​แบ่ง​เป็น 4 ส่วน แล้ว​เอา​ไป​คน​ละ​ส่วน” พวก​เขา​ไม่​อยาก​ฉีก​เสื้อ​ตัว​ใน​เลย​ใช้​วิธี​จับ​ฉลาก และ​การ​จับ​ฉลาก​แบ่ง​เสื้อ​ของ​เมสสิยาห์​ทำ​ให้​คำ​พยากรณ์​ใน สด 22:18 เป็น​จริง ดู​เหมือน​ว่า​ใน​สมัย​นั้น​มี​ธรรมเนียม​ที่​คน​ประหาร​จะ​เก็บ​เสื้อ​ผ้า​ของ​นัก​โทษ​ไว้ ดัง​นั้น ก่อน​ถูก​ประหาร นัก​โทษ​จะ​ถูก​ถอด​เสื้อ​ผ้า​และ​ถูก​ยึด​ของ​ที่​ติด​ตัว​มา ซึ่ง​ทำ​ให้​พวก​เขา​ยิ่ง​อับอาย​มาก​ขึ้น​ไป​อีก

จับ​ฉลาก: ดู​ส่วน​อธิบาย​ศัพท์​คำ​ว่า “ฉลาก

โจร: มา​จาก​คำ​กรีก เล็สเทส ซึ่ง​อาจ​หมาย​ถึง​การ​ปล้น​โดย​ใช้​กำลัง​และ​บาง​ครั้ง​อาจ​หมาย​ถึง​การ​ปฏิวัติ มี​การ​ใช้​คำ​เดียว​กัน​นี้​กับ​บารับบัส (ยน 18:40) ซึ่ง​ที่ ลก 23:19 บอก​ว่า​เขา​ถูก​ขัง​คุก​ข้อ​หา “ปลุกระดม” และ “ฆ่า​คน​ตาย” บันทึก​เหตุ​การณ์​เดียว​กัน​ที่ ลก 23:32, 33, 39 พูด​ถึง​ผู้​ชาย 2 คน​นี้​ว่า​เป็น “ผู้​ร้าย” ซึ่ง​มา​จาก​คำ​กรีก (คาคู่รก็อส) ที่​มี​ความ​หมาย​ตรง​ตัว​ว่า “คน​ที่​ทำ​ชั่ว”

ส่าย​หัว: มัก​มี​การ​ทำ​แบบ​นี้​พร้อม​กับ​พูด​อะไร​บาง​อย่าง​ออก​มา​ด้วย เป็น​ท่า​ทาง​ที่​แสดง​ถึง​การ​ดูถูก เหยียด​หยาม หรือ​เยาะเย้ย ผู้​คน​ที่​เดิน​ผ่าน​ไป​มา​ทำ​ให้​คำ​พยากรณ์​ที่ สด 22:7 เป็น​จริง​โดย​ไม่​ตั้งใจ

เสา​ทรมาน: หรือ “เสา​ประหาร”—ดู​ข้อมูล​สำหรับ​ศึกษา​ที่ มธ 27:32 และ​ส่วน​อธิบาย​ศัพท์​คำ​ว่า “เสา”; “เสา​ทรมาน

เสา​ทรมาน: หรือ “เสา​ประหาร”—ดู​ข้อมูล​สำหรับ​ศึกษา​ที่ มธ 27:32 และ​ส่วน​อธิบาย​ศัพท์​คำ​ว่า “เสา”; “เสา​ทรมาน

เที่ยง​วัน: แปล​ตรง​ตัว​ว่า “ชั่วโมง​ที่ 6”—ดู​ข้อมูล​สำหรับ​ศึกษา​ที่ มธ 20:3

มืด: ดู​ข้อมูล​สำหรับ​ศึกษา​ที่ มก 15:33

บ่าย 3 โมง: แปล​ตรง​ตัว​ว่า “ชั่วโมง​ที่ 9”—ดู​ข้อมูล​สำหรับ​ศึกษา​ที่ มธ 20:3

เอลี เอลี ลามา​สะบักธานี?: แม้​บาง​คน​มอง​ว่า​คำ​พูด​นี้​เป็น​ภาษา​อาราเมอิก แต่​ดู​เหมือน​น่า​จะ​เป็น​ภาษา​ฮีบรู​ใน​สมัย​นั้น​ที่​ได้​รับ​อิทธิพล​จาก​ภาษา​อาราเมอิก คำ​ทับ​ศัพท์​ภาษา​กรีก​นี้​ที่​ใช้​ใน​มัทธิว​และ​มาระโก​ไม่​ได้​ช่วย​ให้​รู้​ว่า​จริง​ ๆ แล้ว​คำ​พูด​นี้​เป็น​ภาษา​อะไร

พระเจ้า พระเจ้า​ของ​ผม: การ​ที่​พระ​เยซู​ร้อง​เรียก​พ่อ​ของ​ท่าน​ที่​อยู่​ใน​สวรรค์​แบบ​นี้​ทำ​ให้​คำ​พยากรณ์​ที่ สด 22:1 เป็น​จริง และ​ทำ​ให้​คน​ที่​ได้​ยิน​เสียง​ร้อง​ของ​ท่าน​นึก​ถึง​คำ​พยากรณ์​อื่น​ ๆ มาก​มาย​เกี่ยว​กับ​ท่าน​ที่​บอก​ไว้​ใน สด 22 นั่น​คือ ท่าน​จะ​ถูก​เยาะเย้ย ดูถูก​ดูหมิ่น ถูก​ทำ​ร้าย​ที่​มือ​และ​เท้า และ​เสื้อ​ผ้า​ของ​ท่าน​จะ​ถูก​เอา​ไป​จับ​ฉลาก—สด 22:6-8, 16, 18

เอลียาห์: มา​จาก​ชื่อ​ภาษา​ฮีบรู​ที่​หมาย​ถึง “พระเจ้า​ของ​ผม​คือ​พระ​ยะโฮวา”

เหล้า​องุ่น​เปรี้ยว: หรือ “น้ำ​ส้ม​สาย​ชู​ที่​ทำ​จาก​องุ่น” ดู​เหมือน​หมาย​ถึง​เหล้า​องุ่น​เจือ​จาง​ที่​มี​รส​เปรี้ยว​ซึ่ง​รู้​จัก​กัน​ใน​ชื่อ​ภาษา​ละติน​ว่า อะเซตุม (น้ำ​ส้ม​สาย​ชู) หรือ​เป็น​เหล้า​องุ่น​ผสม​น้ำ​ที่​เรียก​ว่า พอสก้า นี่​เป็น​เครื่อง​ดื่ม​ราคา​ถูก​สำหรับ​คน​ยาก​จน​ซึ่ง​รวม​ถึง​ทหาร​โรมัน​ที่​มัก​จะ​ดื่ม​ตอน​กระหาย​น้ำ นอก​จาก​นั้น ฉบับ​เซปตัวจินต์ ก็​ใช้​คำ​กรีก ออคซอส ที่ สด 69:21 ซึ่ง​เป็น​คำ​พยากรณ์​ว่า​จะ​มี​คน​เอา “น้ำ​ส้ม​สาย​ชู” มา​ให้​เมสสิยาห์​ดื่ม

ไม้​อ้อ: หรือ “ท่อน​ไม้, แท่ง​ไม้” ใน​บันทึก​ของ​ยอห์น​ใช้​คำ​ว่า “กิ่ง​หุสบ”—ยน 19:29; ดู​ส่วน​อธิบาย​ศัพท์​คำ​ว่า “หุสบ

ช่วย​ชีวิต​เขา: สำเนา​พระ​คัมภีร์​เก่าแก่​บาง​ฉบับ​เพิ่ม​ข้อ​ความ​ว่า “อีก​คน​หนึ่ง​เอา​หอก​แทง​สีข้าง​ท่าน​และ​เลือด​กับ​น้ำ​ก็​ไหล​ออก​มา” สำเนา​ที่​สำคัญ​หลาย​ฉบับ​ไม่​มี​ข้อ​ความ​นี้ แต่​มี​ข้อ​ความ​คล้าย​ ๆ กัน​ใน ยน 19:34 ซึ่ง​จาก​ข้อ 33 ทำ​ให้​รู้​ว่า​ตอน​นั้น​พระ​เยซู​เสีย​ชีวิต​ไป​แล้ว ผู้​เชี่ยวชาญ​ส่วน​ใหญ่​รวม​ทั้ง​ผู้​จัด​ทำ​ข้อ​ความ​ภาษา​กรีก​ของ​เนสต์เล-อลัน​ด์​และ​ข้อ​ความ​ภาษา​กรีก​ของ​สหสมาคม​พระ​คริสตธรรม​เชื่อ​ว่า​พวกผู้​คัด​ลอกได้​เอา​ข้อ​ความ​จาก​บันทึก​ของ​ยอห์น​มา​ใส่​ที่​หนังสือ​มัทธิว แม้​แต่​เวสต์คอตต์​กับ​ฮอร์ต​ที่​ใส่​ข้อ​ความ​นี้​ไว้​ใน​เครื่องหมาย​วง​เล็บ​เหลี่ยม​สอง​ชั้น​ก็​บอก​ว่า “พวก​ครู​สอน​ศาสนา​ต้อง​ถือ​สิทธิ์​เพิ่ม​ข้อ​ความ​นี้​เข้า​มา​เอง​แน่​ ๆ” เนื่อง​จาก​มี​ความ​คิด​เห็น​ที่​แตกต่าง​กัน​หลาย​อย่าง​เกี่ยว​กับ​บันทึก​ของ​มัทธิว แต่​ไม่​มี​ความ​เห็น​ที่​แตกต่าง​กัน​เลย​เกี่ยว​กับ​บันทึก​ของ​ยอห์น จึง​ดู​เหมือน​ว่า​บันทึก​ที่ ยน 19:33, 34 เรียง​ลำดับ​เหตุ​การณ์​ได้​ถูก​ต้อง นั่น​คือ พระ​เยซู​เสีย​ชีวิต​แล้ว​ตอน​ที่​ทหาร​โรมัน​เอา​หอก​แทง​ท่าน เพราะ​อย่าง​นี้​ใน​ฉบับ​แปล​โลก​ใหม่​ฉบับ​ล่า​สุด​จึง​ไม่​มี​ข้อ​ความ​นี้​ใน มธ 27:49

สิ้น​ใจ​ตาย: หรือ “หมด​ลม, หยุด​หายใจ” คำ​ว่า “ใจ” (คำ​กรีก พะนือมา) ใน​ข้อ​นี้​อาจ​หมาย​ถึง “ลม​หายใจ” หรือ “พลัง​ชีวิต” ที่​สรุป​ได้​แบบ​นั้น​เพราะ​บันทึก​เหตุ​การณ์​เดียว​กัน​ที่ มก 15:37 ตอน​ที่​พระ​เยซู​สิ้น​ใจ​ตาย​มี​การ​ใช้​คำ​กริยา​กรีก เอ็คพะเนะโอ ซึ่ง​แปล​ตรง​ตัว​ว่า “หายใจ​ออก” บาง​คน​คิด​ว่า​การ​ใช้​คำ​กรีก​ที่​แปล​ว่า “สิ้น​ใจ” หมาย​ความ​ว่า​พระ​เยซู​ไม่​พยายาม​อีก​ต่อ​ไป​ที่​จะ​มี​ชีวิต​อยู่ เพราะ​ท่าน​ทำ​ทุก​อย่าง​สำเร็จ​แล้ว (ยน 19:30) ท่าน​เต็ม​ใจ “ยอม​พลี​ชีวิต”—อสย 53:12; ยน 10:11

ใน​ตอน​นั้น​เอง: ดู​ข้อมูล​สำหรับ​ศึกษา​ที่ มธ 1:23

ม่าน: ม่าน​ที่​ตกแต่ง​อย่าง​สวย​งาม​นี้​กั้น​ระหว่าง​ห้อง​บริสุทธิ์​กับ​ห้อง​บริสุทธิ์​ที่​สุด​ใน​วิหาร คำ​สอน​สืบ​ปาก​ของ​ชาว​ยิว​บอก​ว่า​ม่าน​นี้​หนัก​มาก​และ​มี​ความ​ยาว​ประมาณ 18 เมตร กว้าง 9 เมตร และ​หนา 7.4 ซม. การ​ที่​ม่าน​ขาด​แยก​เป็น​สอง​ส่วน ไม่​ได้​แสดง​ถึง​ความ​โกรธ​ที่​พระ​ยะโฮวา​มี​ต่อ​คน​ที่​ฆ่า​ลูก​ชาย​พระองค์​เท่า​นั้น แต่​ยัง​หมาย​ความ​ด้วย​ว่า​ทาง​ที่​จะ​เข้า​ไป​ใน​สวรรค์​ได้​เปิด​ออก​แล้ว—ฮบ 10:19, 20; ดู​ส่วน​อธิบาย​ศัพท์

ห้อง​บริสุทธิ์​ของ​วิหาร: คำ​กรีก นาออส ใน​ข้อ​นี้​หมาย​ถึง​ส่วน​ของ​วิหาร​ซึ่ง​รวม​ทั้ง​ห้อง​บริสุทธิ์​กับ​ห้อง​บริสุทธิ์​ที่​สุด

อุโมงค์​ฝัง​ศพ: หรือ “อุโมงค์​รำลึก”—ดู​ส่วน​อธิบาย​ศัพท์​คำ​ว่า “อุโมงค์​รำลึก

โผล่: มา​จาก​คำ​กริยา​กรีก เอะเก่โร ที่​หมาย​ถึง “ทำ​ให้​ลุก​ขึ้น” คำ​นี้​อาจ​หมาย​ถึง​การ​ฟื้น​ขึ้น​จาก​ตาย แต่​ส่วน​ใหญ่​แล้ว​มัก​จะ​ใช้​ใน​ความ​หมาย​อื่น เช่น อาจ​หมาย​ถึง ‘ดึง​ขึ้น​มา’ จาก​หลุม หรือ “ลุก​ขึ้น” จาก​พื้น (มธ 12:11; 17:7; ลก 1:69) มัทธิว​ไม่​ได้​บอก​ว่า “คน​ของ​พระเจ้า” ได้ “โผล่​ขึ้น​มา” แต่​บอก​ว่า “ศพ” โผล่​ขึ้น​มา ดู​เหมือน​ว่า​แผ่นดิน​ไหว​ครั้ง​นี้​รุนแรง​มาก​จน​อุโมงค์​ฝัง​ศพ​แตก​และ​ทำ​ให้​ศพ​โผล่​ขึ้น​มา​หลาย​ศพ

เห็น​ศพ: ดู​ข้อมูล​สำหรับ​ศึกษา​ที่ มธ 27:52

คน​ที่​ไป: คำ​กริยา​กรีก​นี้​บอก​ให้​รู้​ว่า​คำ​ว่า “คน” ที่​พูด​ถึง​ใน​ข้อ​นี้​เป็น​คำ​นาม​พหูพจน์​เพศ​ชาย ซึ่ง​ต่าง​จาก​คำ​ว่า “ศพ” (คำ​นี้​ใน​ภาษา​กรีก​ไม่​มี​เพศ) ที่​พูด​ถึง​ในข้อ 52 ดู​เหมือน​ว่า​คน​เหล่า​นี้​คือ​คน​ที่​เดิน​ผ่าน​ไป​มา​ซึ่ง​เห็น​ศพ​โผล่​ออก​มา​หลัง​จาก​แผ่นดิน​ไหว (ข้อ 51) พวก​เขา​เข้า​ไป​ใน​เมือง​และ​เล่า​เรื่อง​ที่​พวก​เขา​เห็น​ให้​คน​อื่น​ฟัง

เมือง​บริสุทธิ์: คือ​กรุง​เยรูซาเล็ม—ดู​ข้อมูล​สำหรับ​ศึกษา​ที่ มธ 4:5

หลัง​จาก​พระ​เยซู​ฟื้น​ขึ้น​จาก​ตาย​แล้ว: ข้อมูล​ใน​วง​เล็บ​พูด​ถึง​เหตุ​การณ์​ที่​เกิด​ขึ้น​หลัง​จาก​นั้น

นาย​ร้อย: คำ​ว่า “นาย​ร้อย” หมาย​ถึง​นาย​ทหาร​ใน​กองทัพ​โรมัน​ที่​มี​ทหาร​อยู่​ใต้​บังคับ​บัญชา​ประมาณ 100 นาย นาย​ทหาร​คน​นี้​อาจ​อยู่​ตอน​ที่​พระ​เยซู​ถูก​พิจารณา​คดี​ต่อ​หน้า​ปีลาต และ​อาจ​ได้​ยิน​ชาว​ยิว​พูด​กัน​ว่า​พระ​เยซู​อ้าง​ว่า​เป็น​ลูก​ของ​พระเจ้า—มธ 27:27; ยน 19:7

มารีย์​มักดาลา: คำ​ว่า​มักดาลา​ที่​ต่อ​ท้าย​ชื่อ​ของ​เธอ​อาจ​เป็น​ชื่อ​เมือง​มักดาลา​ที่​อยู่​บน​ชายฝั่ง​ด้าน​ตะวัน​ตก​ของ​ทะเลสาบ​กาลิลี เมือง​นี้​อยู่​ตรง​กลาง​ระหว่าง​เมือง​คาเปอร์นาอุม​กับ​เมือง​ทิเบเรียส เชื่อ​กัน​ว่า​เมือง​มักดาลา​เป็น​บ้าน​เกิด​ของ​มารีย์​หรือ​เป็น​เมือง​ที่​เธอ​อาศัย​อยู่—ดู​ข้อมูล​สำหรับ​ศึกษา​ที่ มธ 15:39; ลก 8:2

ยากอบ: มี​อีก​ชื่อ​หนึ่ง​ว่า “ยากอบ​น้อย”—มก 15:40

โยเสส: สำเนา​พระ​คัมภีร์​เก่าแก่​บาง​ฉบับ​ใช้​คำ​ว่า “โยเซฟ” แทน “โยเสส” และ​สำเนา​พระ​คัมภีร์​เก่าแก่​ส่วน​ใหญ่​ใช้​คำ​ว่า “โยเสส” ใน​บันทึก​เหตุ​การณ์​เดียว​กัน​ที่ มก 15:40

แม่​ของ​ยากอบ​กับ​ยอห์น​ที่​เป็น​ภรรยา​ของ​เศเบดี: ดู​ข้อมูล​สำหรับ​ศึกษา​ที่ มธ 4:21; 20:20

อาริมาเธีย: ชื่อ​ของ​เมือง​นี้​มา​จาก​คำ​ฮีบรู​ที่​แปล​ว่า “ความ​สูง” บันทึก​ใน ลก 23:51 เรียก​เมือง​นี้​ว่า “เมือง . . . ของ​ชาว​ยูเดีย”—ดู​ภาค​ผนวก ข​10

โยเซฟ: ผู้​เขียน​หนังสือ​ข่าว​ดี​แต่​ละ​คน​ให้​ราย​ละเอียด​เกี่ยว​กับ​โยเซฟ​คน​ละ​อย่าง มัทธิว​ซึ่ง​เป็น​คน​เก็บ​ภาษี​บอก​ว่า​โยเซฟ​เป็น​เศรษฐี มาระโก​ซึ่ง​เขียน​สำหรับ​ชาว​โรมัน​บอก​ว่า​โยเซฟ​เป็น “สมาชิก​สภา​ผู้​มี​ชื่อเสียง” ที่​รอ​คอย​รัฐบาล​ของ​พระเจ้า ส่วน​ลูกา​ซึ่ง​เป็น​หมอ​ที่​มี​ความ​เห็น​อก​เห็น​ใจ​บอก​ว่า​โยเซฟ “เป็น​คน​ดี​และ​เชื่อ​ฟัง​พระเจ้า” และ​ไม่​ได้​ออก​เสียง​สนับสนุน​ให้​สภา​ตัดสิน​ลง​โทษ​พระ​เยซู และ​มี​ยอห์น​คน​เดียว​ที่​บอก​ว่า​โยเซฟ​เป็น “สาวก​คน​หนึ่ง​ของ​พระ​เยซู​ที่​ไม่​เปิด​เผย​ตัว​เพราะ​กลัว​พวก​ยิว”—มก 15:43-46; ลก 23:50-53; ยน 19:38-42

อุโมงค์​ฝัง​ศพ: หรือ “อุโมงค์​รำลึก” เป็น​ห้อง​หรือ​ช่อง​ที่​เจาะ​เข้า​ไป​ใน​หินปูน​เนื้อ​อ่อน ไม่​ได้​เป็น​ถ้ำ​ตาม​ธรรมชาติ ใน​อุโมงค์​แบบ​นี้​มัก​จะ​มี​ชั้น​ยาว​หรือ​ซอก​บน​ผนัง​ที่​ใช้​วาง​ศพ—ดู​ส่วน​อธิบาย​ศัพท์​คำ​ว่า “อุโมงค์​รำลึก

หิน​ก้อน​ใหญ่: ดู​เหมือน​เป็น​แผ่น​หิน​กลม เพราะ​ใน​ข้อ​นี้​บอก​ว่า​หิน​ก้อน​นี้​ถูก​กลิ้ง​มา​ปิด​ปาก​อุโมงค์ และ​ตอน​ที่​พระ​เยซู​ฟื้น​ขึ้น​จาก​ตาย มก 16:4 ก็​บอก​ว่า​หิน​นี้ “ถูก​กลิ้ง​ออก​ไป” หิน​นี้​น่า​จะ​หนัก​ประมาณ 1 ตัน​หรือ​มาก​กว่า​นั้น

มารีย์​อีก​คน​หนึ่ง: คือ “มารีย์​ที่​เป็น​แม่​ของ​ยากอบ​กับ​โยเสส” ที่​พูด​ถึง​ใน มธ 27:56 มี​การ​พูด​ถึง​มารีย์​คน​นี้​ที่ มธ 28:1; มก 15:40, 47; 16:1; ลก 24:10; ยน 19:25 ด้วย—ดู​ข้อมูล​สำหรับ​ศึกษา​ที่ มก 3:18; ยน 19:25

วัน​ถัด​มา: หมาย​ถึง​วัน​ที่ 15 เดือน​นิสาน ปกติ​แล้ว​วัน​ที่​ถัด​จาก​วัน​ที่ 14 เดือน​นิสาน​จะ​ถือ​ว่า​เป็น​วัน​สะบาโต​หรือ​วัน​บริสุทธิ์​สำหรับ​การ​พักผ่อน​ไม่​ว่า​วัน​นั้น​จะ​ตรง​กับ​วัน​อะไร​ใน​สัปดาห์ นอก​จาก​นั้น​ใน​ปี ค.ศ. 33 วัน​ที่ 15 เดือน​นิสาน​ตรง​กับ​วัน​สะบาโต​ประจำ​สัปดาห์ เลย​ทำ​ให้​วัน​นั้น​กลาย​เป็น “วัน​สะบาโต​พิเศษ” หรือ​วัน​สะบาโต​ซ้อน​สะบาโต—ยน 19:31; ดู​ภาค​ผนวก ข​12

วัน​เตรียม: หมาย​ถึง​วัน​ก่อน​หน้า​วัน​สะบาโต​ประจำ​สัปดาห์ ใน​วัน​นี้​ชาว​ยิว​จะ​เตรียม​ตัว​สำหรับ​วัน​สะบาโต​โดย​ทำ​อาหาร​เพิ่ม​และ​ทำ​งาน​ต่าง​ ๆ ที่​ต้อง​ทำ​ให้​เสร็จ​ก่อน​วัน​สะบาโต วัน​เตรียม​ที่​พูด​ถึง​ใน​ข้อ​นี้​ตรง​กับ​วัน​ที่ 14 เดือน​นิสาน—มก 15:42; ดู​ส่วน​อธิบาย​ศัพท์

3 วัน: สำนวน​นี้​อาจ​ไม่​ได้​หมาย​ถึง​ระยะ​เวลา 3 วัน​เต็ม​ ๆ เพราะ​ใน​ข้อ​นี้​มี​การ​ขอ “ให้​คน​ไป​เฝ้า​ที่​ฝัง​ศพ [ของ​พระ​เยซู] จน​ถึง​วัน​ที่​สาม” ไม่​ใช่​วัน​ที่​สี่—มธ 27:64; ดู​ข้อมูล​สำหรับ​ศึกษา​ที่ มธ 12:40

การ​หลอก​ลวง​ครั้ง​หลัง​นี้​จะ​ยิ่ง​เลว​ร้าย​กว่า​ครั้ง​แรก: คำ​พูด​นี้​ดู​เหมือน​หมาย​ความ​ว่า “การ​หลอก​ลวง” ครั้ง​หลัง​ซึ่ง​ก็​คือ​การ​ที่​พระ​เยซู​ฟื้น​ขึ้น​จาก​ตาย​จะ​เลว​ร้าย​กว่า​การ​หลอก​ลวง​ครั้ง​แรก​ซึ่ง​ก็​คือ​การ​ที่​ท่าน​อ้าง​ว่า​เป็น​เมสสิยาห์ พวก​ศัตรู​คง​รู้​ว่า​ถ้า​พระ​เยซู​ฟื้น​ขึ้น​จาก​ตาย คำ​กล่าว​อ้าง​ที่​ว่า​ท่าน​เป็น​เมสสิยาห์​ก็​จะ​เป็น​เรื่อง​จริง

ทหาร​ยาม: ดู​เหมือน​ว่า​ปีลาต​ตั้ง​ทหาร​โรมัน​กลุ่ม​หนึ่ง​ไว้​เฝ้า​ยาม (มธ 28:4, 11) ถ้า​ทหาร​ยาม​พวก​นี้​เป็น​ตำรวจ​ประจำ​วิหาร​ของ​ชาว​ยิว พวก​ยิว​ก็​คง​ไม่​ต้อง​ไป​ขอ​ปีลาต และ​ตอน​ที่​ศพ​ของ​พระ​เยซู​หาย​ไป พวก​ปุโรหิต​ก็​สัญญา​ว่า​จะ​ไป​คุย​เรื่อง​นี้​กับ​ปีลาต—มธ 28:14

วีดีโอและรูปภาพ

คำ​จารึก​ที่​มี​ชื่อ​ปอนทิอัส​ปีลาต
คำ​จารึก​ที่​มี​ชื่อ​ปอนทิอัส​ปีลาต

ใน​ปี ค.ศ. 1961 นัก​โบราณคดี​ได้​ขุด​ค้น​ซาก​โรง​ละคร​โรมัน​สมัย​โบราณ​ใน​เมือง​ซีซาเรีย​ประเทศ​อิสราเอล พวก​เขา​พบ​แผ่น​หิน​แผ่น​หนึ่ง​ซึ่ง​เคย​ใช้​ใน​อาคาร​หลัง​อื่น​มา​ก่อน แผ่น​หิน​นั้น​มี​ชื่อ​ของ​ปีลาต​สลัก​ไว้​อย่าง​ชัดเจน​ใน​ภาษา​ละติน (ใน​ภาพ​คือ​แบบ​จำลอง) ชื่อ​ของ​เขา​ยัง​ปรากฏ​หลาย​ครั้ง​ใน​บันทึก​ทาง​ประวัติศาสตร์​อื่น ๆ ของ​คน​สมัย​นั้น​ด้วย

ตะปู​ใน​กระดูก​ส้น​เท้า
ตะปู​ใน​กระดูก​ส้น​เท้า

นี่​เป็น​ภาพ​จำลอง​กระดูก​ส้น​เท้า​ของ​มนุษย์​ที่​ถูก​ตอก​ด้วย​ตะปู​เหล็ก​ยาว 11.5 ซม. มี​การ​ขุด​พบ​ชิ้น​ส่วน​จริง​จาก​ยุค​โรมัน​ใน​ปี ค.ศ. 1968 ทาง​ตอน​เหนือ​ของ​กรุง​เยรูซาเล็ม หลักฐาน​ทาง​โบราณคดี​ชิ้น​นี้​ทำ​ให้​รู้​ว่า​อาจ​มี​การ​ใช้​ตะปู​ใน​การ​ประหาร​ชีวิต​คน​ที่​ถูก​ตรึง​บน​เสา​ไม้ ตะปู​นี้​อาจ​คล้าย​กับ​ตะปู​ที่​ทหาร​โรมัน​ใช้​ตรึง​พระ​เยซู​คริสต์​บน​เสา ชิ้น​ส่วน​นี้​ถูก​พบ​ใน​หีบ​หิน​ซึ่ง​เป็น​กล่อง​เก็บ​กระดูก​ที่​แห้ง​แล้ว​ของ​คน​ตาย​หลัง​จาก​เนื้อหนัง​ย่อย​สลาย​ไป​หมด​แล้ว นี่​แสดง​ให้​เห็น​ว่า​คน​ที่​ถูก​ประหาร​ชีวิต​บน​เสา​อาจ​ได้​รับ​การ​ฝัง​ศพ​ด้วย

อุโมงค์​ฝัง​ศพ
อุโมงค์​ฝัง​ศพ

ชาว​ยิว​มัก​จะ​ฝัง​ศพ​คน​ตาย​ไว้​ใน​ถ้ำ​หรือ​ห้อง​ที่​เจาะ​เข้า​ไป​ใน​หิน ปกติ​แล้ว​อุโมงค์​ฝัง​ศพ​ของ​พวก​เขา​จะ​อยู่​นอก​เมือง ยก​เว้น​อุโมงค์​ของ​กษัตริย์ อุโมงค์​ฝัง​ศพ​ของ​ชาว​ยิว​มัก​เป็น​แบบ​เรียบ​ง่าย เพราะ​ชาว​ยิว​ไม่​นมัสการ​คน​ตาย​และ​ไม่​เชื่อ​ว่า​คน​ตาย​แล้ว​มี​วิญญาณ​ที่​เป็น​อมตะ