TALAAGA O LE SOIFUAGA
Avea le Auaunaga iā Ieova ma Aʻu Galuega
Iā Ianuari 1937, na ou faauu ai mai le aʻoga maualuga. Na lesitala loʻu igoa i le Iunivesite o Iowa State lea e latalata i le mea ou te nofo ai i sisifo tutotonu o Amerika. Sa itiiti le taimi ou te faia ai isi mea, ona sa ou alu i le aʻoga, ma i le taimi e tasi ou te faigaluega ina ia totogi ai loʻu pili aʻoga. Sa fai ma oʻu sini le suʻesuʻeina o fale maualuluga ma alalaupapa.
E leʻi leva ona auai Amerika i le Taua Lona Lua a le Lalolagi i le amatamataga o le tausaga e 1942, o le taimi lea ua lima tausaga o oʻu iai i le iunivesite, ma ua toe o ni nai masina ona maua lea o laʻu tikeri i le inisinia faufale. Sa matou nonofo faatasi ma ni aʻu uō se toʻalua i se fale e tasi. Na faapea mai se tasi o i laʻua, e manaia pe a ou talanoa ma tagata o loo “asiasi mai i isi tama o loo nofo i le fogāfale pito i lalo.” O i inā na ou feiloaʻi ai iā John O. (Johnny) Brehmer, o ia o se tasi o Molimau a Ieova. Sa ou maofa i le auala na ia faaaogā ai le Tusi Paia e tali ai so o se fesili. O lea na amata ai loa ona ou suʻesuʻe le Tusi Paia ma Johnny, ma na ma ō faatasi ma ia i le talaʻiga pe a ou avanoa.
Na avea le tamā o Johnny o Otto ma Molimau a Ieova, a o avea ai o ia ma peresitene o se faletupe i Walnut i Iowa. Na faamavae Otto mai i lana galuega ae auai i le talaʻiga. O le faaaʻoaʻoga lelei a Otto faapea ma lona aiga, na faalaeiauina ai aʻu i se taimi mulimuli ane e faia se filifiliga tāua.
FAIA SE FILIFILIGA
I se tasi aso na faapea mai ai le faauluuluga o le iunivesite, ua iai i se tulaga faalētonu oʻu togi, ma e lē mafai ona ou faauu e tusa lava pe sa lelei oʻu togi i le taimi muamua. Ou te manatua loʻu tatalo faatauanau iā Ieova le Atua ina ia faasino mai le mea ou te faia. E leʻi umi ae feʻau mai aʻu e laʻu faiaʻoga o se polofesa i mataupu tau inisinia. Na ia faapea mai na ia maua se feʻau faauaealesi e manaʻomia se inisinia, ma na ia tali i ai ua ou taliaina lenā galuega. Na ou faafetai i le polofesa, ae na ou faamalamalama i ai o le a fai le auaunaga iā Ieova ma aʻu galuega. Na ou papatiso iā Iuni 17, 1942, ma na vave ona ou auai i le auaunaga faapaeonia, o se galuega faataimi atoa a Molimau a Ieova e pei ona taʻua ai i aso nei.
Mulimuli ane i lenā lava tausaga, na ou maua ai se tusi mai le vaegaʻau. O lea na ou tulaʻi ai i luma o le komiti e gafa ma lea vaega, ina ia faamatala le māfuaaga ou te lē auai ai i le taua. Na ou tuuina atu i le komiti ia tusi mai i polofesa sa aʻoaʻoina aʻu, ma na latou tusi e faatatau i oʻu uiga lelei, faapea loʻu tomai tau inisinia. E ui i na faamaoniga lelei, ae na ou totogia lava le sala e $10,000 Amerika, ma le lima tausaga e faafalepuipui ai i Leavenworth i Kansas.
OLAGA I LE FALEPUIPUI
Le falepuipui i Leavenworth i aso nei. Pe ā ma le 230 i matou na auina atu i inā
E silia ma le 230 talavou Molimau a Ieova na auina atu i le faatoʻaga i Leavenworth, o se isi lea vaega o le falepuipui. O le faatoʻaga lea sa matou
galulue ai, ma sa i lalo o le vaavaaiga a le toʻatele o leoleo. O nisi o nei leoleo e malamalama e faatatau i lo matou lē auai i faigātaua, ma na latou faaaloalo i o matou talitonuga.Sa lagolagoina foʻi e nisi o leoleo a matou taumafaiga ina ia faaauau a matou sauniga faale-Tusi Paia, ma na latou fesoasoani foʻi i le aumaia o mekasini i le falepuipui. E oo foʻi i le pule o le falepuipui na talosaga ina ia maua mai ni ana mekasini o le Consolation, lea ua taʻua nei o le Awake!
TATALA MAI LE FALEPUIPUI MA LE AUAUNAGA FAAMISIONARE
I ni nai masina talu ona uma le Taua Lona Lua a le Lalolagi, ae tatala aʻu mai le falepuipui iā Fepuari 16, 1946, ina ua uma tausaga e tolu mai i tausaga e lima na tuu e loka ai aʻu. E leʻi leva ae ou toe galue faataimi atoa o se paeonia, ma na tofia aʻu ou te toe foʻi e galue i le aai o Leavenworth i Kansas. Na ou lagona le fefe ona e tetee tele tagata o lenā aai i Molimau a Ieova. Sa faigatā ona maua saʻu galuega, ae e sili atu ona faigatā le saʻilia o se nofoaga ou te nofo ai.
I se tasi aso a o oʻu auai i le talaʻiga, na ee mai ai se leoleo na ou feiloaʻi i ai, “Alu ese ma loʻu fanua!” Na ou lagona le popole ma ou vave alu ese, ina ua ou vaaia se pate kirikiti i lona lima. I se tasi fale, na faapea mai ai se fafine, “Onosaʻi mai lava,” ma tapuni le faitotoʻa. Na ou faatalitali i fafo, ae faafuaseʻi ona matala le faamalama pito i luga, ma sasaa mai iā te aʻu vai palapalā sa fufulu ai ipu. E ui i nei mea, ae sa avea pea laʻu auaunaga o se faamanuiaga. Na ou iloa mulimuli ane, o nisi sa taliaina aʻu lomiga faale-Tusi Paia, ua avea nei ma Molimau a Ieova.
I le 1943, na faavae ai se aʻoga fou mo misionare i Niu Ioka. Na valaaulia aʻu i lenei aʻoga, ma na ou faauu mai i le vasega lona sefulu iā Fepuari 8, 1948. O lenei aʻoga ua taʻua i le taimi nei o le Aʻoga Faale-Tusi Paia a le Olomatamata o Kiliata. I le faauuga na ou maua ai se tofiga ou te galue ai i le Gold Coast, lea ua taʻua nei o Ghana.
Ina ua ou taunuu i le Gold Coast, na tofia aʻu ou te talaʻi i tagata maualuluga o le malo ma tagata papaʻe. I faaiʻuga o vaiaso ou te galue ai ma le faapotopotoga a Molimau a Ieova, ma fesoasoani iā i latou i le talaʻiga mai i lea fale i lea fale. Ou te asia foʻi nofoaga maotua o loo nonofo ai Molimau a Ieova, ina ia mafai ona toleni i latou i le galuega talaʻi. Sa avea foʻi aʻu o se ovasia femalagaaʻi i se nofoaga lata ane o Ivory Coast, lea ua taʻua nei o Côte d’Ivoire.
Na ou ola e pei o tagatānuu o Aferika, e pei o le moe lea i fale e fai i palapala, faaaogā lima e ʻai ai, ma faatū i fafo e pei ona faia e tagata Isaraelu a o iai i le toafa. (Teuteronome 23:12-14) O le faia faapea, na fesoasoani lea iā te aʻu faapea isi misionare ina ia maua se talaaga lelei. Na matou suʻesuʻe ma nisi o avā a tagata maualuluga o le malo. O lea ina ua taumafai tagata tetee e faalavelave mai ma taofia o matou visa, na finau malosi atu nei mafine na matou suʻesuʻe i o latou taʻitoʻalua, ma na suia ai le faaiʻuga.
Na ou maua i le fiva o le malalia, e pei ona aafia ai le toʻatele o misionare i Aferika. Na oso loʻu maalili ma maualuga le fiva, o lea na amata ai ona ou fasa. O nisi taimi ou te taumafai ai e taofiofi loʻu auvae ona o le tete. Ae sa faaauau pea ona ou maua le olioli ma le faamalieina i laʻu auaunaga.
I uluaʻi tausaga e fā a o ou iai i Aferika, na ma fetusiaʻi ai ma Eva Hallquist, lea na ma fetaui ae ou te leʻi tuua Amerika. Na ou iloa o le a faauu o ia i le vasega lona 21 o le Aʻoga o Kiliata iā Iulai 19, 1953, i le tauaofiaga faavaomalo a Molimau a Ieova lea sa faia i le Yankee Stadium i Niu Ioka. Na fai se ma tuutuuga ma le kapeteni o se vaa, ina ia ou faigaluega i luga o le vaa e totogi ai loʻu pasese e folau ai i Amerika.
E 22 aso o folau le vaa i le sami sousou. Ina ua taunuu le faigāmalaga, na ou alu atu i le ofisa ulu a Molimau a Ieova i Brooklyn, lea o loo faatali mai ai Eva. I le pito i luga o le ofisa ulu, na ou fai ai iā Eva ou te fia faaipoipo iā te ia, ma o i inā e mafai ona iloa atu ai le matagofie o le uafu i Niu Ioka. Mulimuli ane, na ma galulue faatasi ma Eva i le Gold Coast.
TIUTE TAUAVE I LE AIGA
Ina ua mavae ni nai tausaga o ma galulue ma Eva i Aferika, ae ou maua se tusi mai i loʻu tinā e faapea, o loo tigāina loʻu tamā i le kanesa. Na talia la ma talosaga mo ni aso mālōlō mai lo ma tofiga, ma na ma malaga ai loa i Amerika. Na vave ona fāi atu le malosi o tamā, ma e leʻi umi ae maliu o ia.
Pe tusa o le fā tausaga talu ona ma toe foʻi mai i Ghana, ae ma iloa ua iai i se tulaga faalētonu le soifua mālōlōina o tinā. Na manatu nisi o a ma uō, e tatau ona ma toe foʻi e tausi loʻu tinā. O se filifiliga sili lenei ona faigatā na ma fesagaʻia. E mai i le 15 tausaga o oʻu galue faamisionare, e 11 tausaga na ma galulue faatasi ai o se ulugalii. Ina ua mavae lenā taimi, ona ma toe foʻi lea i Amerika.
Feiloaʻiga ma se tasi o matai i le Gold Coast, lea ua taʻua nei o Ghana
A o faagasolo tausaga, na ma auauaʻi ma Eva i le tausiga o tinā, ma fesoasoani iā te ia ina ia mafai ona auai i sauniga pe a talafeagai. Na maliu o ia ina ua 86 ona tausaga iā Ianuari 17, 1976. Ae o le faanoanoaga sili, ina ua mavae le iva tausaga ae maua Eva i le kanesa. Na ma taumafai i so o se auala ina ia toe faafoʻisia lona malosi, ae na maliu lava o ia iā Iuni 4, 1985 i le 70 o ona tausaga.
NISI SUIGA I SE GALUEGA FAAMALIELOTO
I le 1988, na valaaulia ai aʻu i se sauniga faagalogatā, o le toe faatelēina lea o le ofisa o le lālā i Ghana. I le taimi muamua na ou taunuu ai i Ghana ina ua uma loʻu faauuga mai i Kiliata, pe tusa lenā o le 40 tausaga ua mavae, e na o le faitau selau Molimau a Ieova sa iai. Ae e oo ane i le 1988, ua silia ma le 34,000 Molimau a Ieova, ma o le taimi lenei ua toetoe 114,000!
Iā Aokuso 6, 1990, na ou faaipoipo atu ai i le uō mamae a Eva o Betty Miller. Na ma galulue faatasi foʻi i le auaunaga iā Ieova. E ma te moomoo i le taimi e toe feiloaʻi ai i o ma mātua, mātua o ma mātua, faapea ma Eva i le taimi e toetutū mai ai i le Parataiso.—Galuega 24:15.
E maligi oʻu loimata pe a ou mafaufau i le faaeaga tāua o loo faaaogā ai aʻu e Ieova mo le silia ma le 70 tausaga. E masani ona ou faafetaia o ia ona o lana taʻitaʻiga ua mafai ai ona avea le auaunaga iā te ia ma aʻu galuega. O lenei ua silia ma le 90 oʻu tausaga, ae o loo faaauau pea ona foaʻi mai e Ieova, le inisinia sili i le aoao o mea, le malosi ma le lototele e faaauau ai ona ou auauna iā te ia.