A O LAʻITIITI Antoine Skalecki, sa ia tausia se solofanua. Sa fealuaʻi i totonu o ana ma faaaogā lenā solofanua e feaveaʻi ai koale sa eliina i se maina i le loloto e 500 mita (1,600 futu). Sa manuʻa le tamā o Antoine ina ua solo se maina. O lea, na auina ai e le aiga o Antoine o ia e galue i lea galuega mo le iva itula i le aso. I se tasi mea na tupu, na toetoe lava uma le ola o Antoine ina ua solo se maina.

O Antonie o se tasi o tamaitiiti na fanau i Falani ae e Polani ona mātua, i vaitausaga o le 1920 ma le 1930. Aiseā na siitia atu ai tagata Polani i Falani? I le taimi na toe faamautū ai le tutoʻatasi o Polani ina ua māeʻa le Taua Muamua a le Lalolagi, sa matuā toʻatele naʻuā le faitau aofaʻi o le atunuu. Peitaʻi, e silia ma le miliona tamāloloa mai Falani na maliliu i le taua, ma na matuā manaʻomia lava ni tagata galulue e eliina le koale. O lea, na sainia ai e faigāmalo a Falani ma Polani se maliega mo femalagaaʻiga iā Setema i le 1919. E oo ane i le 1931, ua toʻa 507,800 tagata Polani ua faamautū i Falani, ma o le toʻatele o i latou na nonofo i nofoaga na eli ai le koale i le itu i mātū.

Sa faimalaga mai nei tagata Polani galulue mamafa ma a latou aganuu, faapea a latou tapuaʻiga. Ua faapea mai Antoine lea ua 90 nei ona tausaga: “E masani ona tautala faaaloalo Joseph le tamā o loʻu tinā e faatatau i le Tusi Paia ona o mea na aʻoaʻo ai e lona tamā.” I Aso Sa, e fai ai ofu lelei o aiga Polani na nonofo i nofoaga na eli ai le koale e ō ai i le lotu. O la latou masaniga lea i lo latou atunuu, peitaʻi sa matuā ese lava lea faiga i mafaufau o nisi tagata Falani.

O Nord-Pas-de-Calais na faatoʻā feiloaʻi ai le toʻatele o tagata Polani ma Tagata Aʻoga o le Tusi Paia, ia na talaʻi ma le maelega i lenā vaipanoa talu mai le 1904. E oo ane i le 1915, ua amata ona lomia le Watch Tower i le gagana Polani i masina taʻitasi, ae na amata ona maua le The Golden Age (lea ua taʻua nei o le Ala Mai!) i lenā gagana i le 1925. O le toʻatele o aiga na tali atu i feʻau a le Tusi Paia loo i na mekasini, faapea le tusi The Harp of God i le gagana Polani.

Na feiloaʻi le aiga o Antoine ma Tagata Aʻoga o le Tusi Paia e ala i le tuagane o lona tinā, lea na auai  i lana sauniga muamua i le 1924. I lenā lava tausaga, na faia ai i Bruay-en-Artois le uluaʻi fonotaga a Tagata Aʻoga o le Tusi Paia i le gagana Polani. E leʻi atoa se masina ae asiasi ane le sui o le ofisa ulu o Joseph F. Rutherford i lenā aai, ma faia se sauniga mo le lautele lea na auai ai tagata e 2,000. O le vaai atu i lenā aofia e toʻatele i tagata Polani, na uunaʻia ai le uso o Rutherford e faapea atu: “Na aumaia e Ieova outou i Falani ina ia outou maua ai le upu moni. E tatau ona outou fesoasoani ma a outou fanau i tagata Falani! E telē le galuega talaʻi o loo manaʻomia pea ona fai, ma o le a saunia e Ieova se ʻautalaʻi mo lea galuega.”

O le mea lenā na faia e Ieova le Atua. Sa galulue ma le lotoatoa nei Kerisiano Polani i le talaʻiga, e pei lava o lo latou galulue mamafa i le nofoaga e eli ai le koale. Sa toe foʻi nisi i lo latou atunuu o Polani e faailoa atu ai le upu moni ua latou aʻoaʻoina. Sa aofia ai Teofil Piaskowski, Szczepan Kosiak, ma Jan Zabuda iā i latou na tuua Falani, ma ō atu e folafola le tala lelei i le tele o vaipanoa o Polani.

Peitaʻi, o le toʻatele o faievagelia e tautatala i le gagana Polani sa nonofo pea i Falani, na faaauau ona latou talaʻi ma le maelega faatasi ma uso ma tuafāfine Falani. I se fonotaga na faia i Sin-le-Noble i le 1926, e toʻa 1,000 na auai i le polokalame Polani, ae toʻa 300 na auai i le gagana Falani. Na taʻua i le 1929 Yearbook: “A o faagasolo lenei tausaga e 332 uso Polani na faailoga lo latou tuuina atu i le papatisoga.” A o leʻi gāpā le Taua Lona Lua a le Lalolagi, e 32 faapotopotoga Polani mai i le 84 o faapotopotoga i Falani.

I le 1947, na talia ai e le toʻatele o Molimau a Ieova le valaaulia a le malo o Polani ina ia toe foʻi i Polani. Peitaʻi, na fua mai lava a latou taumafaiga ma uso Falani, na iai le faatelega e 10 pasene o tagata talaʻi o le Malo i lenā tausaga i Falani. Na sosoo ai ma le siitia i le 20, 23 ma le 40 pasene mai i le 1948 i le 1950. O lea, na tofia ai e le lālā i Falani uluaʻi ovasia matagaluega i le 1948, ina ia toleni tagata talaʻi fou. E mai i le toʻalima o ovasia na filifilia, o le toʻafā o i latou o uso Polani, e aofia ai ma Antoine Skalecki.

O le toʻatele o Molimau a Ieova i Falani o loo latou tauaveina faaiʻu Polani a o latou tuaa, o ē na galulue mamafa i nofoaga e eli ai le koale ma le faiva i le fanua. I aso nei, e toʻatele isi tagata ua siitia atu i Falani ua latou aʻoaʻoina le upu moni. E tusa po ua toe foʻi nei faievagelia i o latou atunuu po ua faamautū nei i o latou nofoaga fou, ae o loo latou mulimuli i le faaaʻoaʻoga maelega a uso mai i Polani.—Mea iloga o lo tatou talafaasolopito i Falani.