Alu i mataupu o loo iai

Pe sa Maliu Iesu i Luga o se Koluse?

Pe sa Maliu Iesu i Luga o se Koluse?

Tali a le Tusi Paia

 E manatu le toʻatele, o le koluse o se faailoga masani o le faa-Kerisiano. Ae e lē o faamatalaina i le Tusi Paia foliga o le laau na maliu ai luga Iesu. O lea, e leai se tasi e iloa foliga tonu o lea laau. Peitaʻi, ua saunia mai i le Tusi Paia faamaoniga e iloa ai e leʻi maliu Iesu i luga o se koluse, ae o se laau saʻo.

 E faaaogāina i le Tusi Paia le upu Eleni o le stau·rosʹ pe a faasino atu i le laau faaoosala na fasiotia ai Iesu. (Mataio 27:40; Ioane 19:17) E ui lava e masani ona faaliliu i isi faaliliuga lenei upu i le “koluse,” ae e ioe le toʻatele o tagata atamamai, o lona uiga moni o se “laau saʻo.” a E tusa ai ma le lomiga A Critical Lexicon and Concordance to the English and Greek New Testament, o le upu stau·rosʹ “e lē o faasino atu i ni laau se lua e felavasaʻi.”

 O loo faaaogā foʻi i le Tusi Paia le upu Eleni o le xyʹlon e tutusa o la uiga ma le upu stau·rosʹ. (Galuega 5:​30; 1 Peteru 2:​24) E uiga atu lenei upu i se “laau,” “laupapa,” po o se “pou.” b Ua taʻua i le The Companion Bible: “E leai lava ma se vaega o le [Feagaiga Fou] sa tusia i le gagana Eleni, o taʻua ai ni laupapa se lua.”

Pe e talia e le Atua le faaaogāina o le koluse i tapuaʻiga?

O le crux simplex​—o le upu faa Latina mo se pou e tautau ai se pagota

 E tusa po o ā foliga o le laau na maliu ai luga Iesu, ae ua faaalia mai i manatu ma fuaiupu o le Tusi Paia o loo mulimuli mai, e lē tatau ona tatou faaaogāina koluse i le tapuaʻiga.

  1.   E teena e le Atua tapuaʻiga e faaaogā ai faatusa po o faailoga, e aofia ai le koluse. Na faatonuina e le Atua tagata Isaraelu e aua neʻi faaaogāina “se mea e foliga i se faatusa” i a latou tapuaʻiga, ma ua faatonuina foʻi Kerisiano ina “ia sosola ese mai i le ifo i tupua.”​—Teuteronome 4:​15-​19; 1 Korinito 10:14.

  2.   E leʻi faaaogāina e Kerisiano i le uluaʻi senituri le koluse i a latou tapuaʻiga. c Ua faataatia mai i aʻoaʻoga ma faataʻitaʻiga a aposetolo, se faaaʻoaʻoga e tatau i Kerisiano uma ona mulimuli i ai.​—2 Tesalonia 2:​15.

  3.   O le faaaogāina o le koluse i tapuaʻiga, e faapaupau lona amataga. d Ina ua mavae le faitau selau o tausaga talu ona maliu Iesu, na see ese lotu mai i aʻoaʻoga a Iesu. Na tulaʻi mai sui fou o lotu “ma sa faataga ona faaaogā pea a latou faailoga faapaupau ma faatusa” lea e aofia ai ma le koluse. (The Expanded Vine’s Expository Dictionary of New Testament Words) Peitaʻi e lē o faatagaina e le Tusi Paia le taliaina o faailoga faapaupau, ina ia fesoasoani ai e maua nisi tagata liulotu.​—2 Korinito 6:​17.

a  Tagaʻi i le New Bible Dictionary, Lomiga Lona Tolu, faatonutonuina e D. R. W. Wood, itulau 245; Theological Dictionary of the New Testament, Volume VII, itulau 572; The International Standard Bible Encyclopedia, Revised Edition, Volume 1, itulau 825; ma le The Imperial Bible-Dictionary, Volume II, itulau 84.

b  Tagaʻi i le tusi The Expanded Vine’s Expository Dictionary of New Testament Words, itulau 1165; A Greek-English Lexicon, a Liddell ma Scott, Lomiga Lona Iva, itulau 1191-​1192; ma le Theological Dictionary of the New Testament, Volume V, itulau 37.

c  Tagaʻi i le Encyclopædia Britannica, 2003, i le ulutala “Cross”; The Cross​—Its History and Symbolism, itulau 40; ma le The Companion Bible, Oxford University Press, faaopoopoga 162, itulau 186.

d  Tagaʻi i le tusi The Encyclopedia of Religion, Volume 4, itulau 165; The Encyclopedia Americana, Volume 8, itulau 246; ma le Symbols Around Us, itulau 205-​207.