Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

TE MATAARA NO TE MATAORA

Akakore i te Ara

Akakore i te Ara

“MEI TOKU TAMARIKI ANGA, MAATA TE TUATUA AKAKINO E TE TAUMĀRO TAKU I AKARONGO ANA,” karanga ai tetai vaine ko Patricia. “Kare au i kite e ka akapeea me akakore i te ara. Toku maata mai anga, kua akamanako ua au i te tuatua akakino i te au rā ravarai, e kare e varea e te moe.” Ae, ko te oraanga tupu ua te riri e te akamoupuku kare i te oraanga mataora e kare katoa e meitaki. Te akaari maira te au kimikimi anga e ko te aronga kare e akakore ana i te ara, penei ka . . .

  • Tuku i te riri kia takino i te au pirianga, te ka akatupu i te akatakake anga e te tu maromaroā

  • Viviki ua i te riri e te manako taitaia

  • Akamou ua ki runga i te tarevake e kare to ratou oraanga e mataora ana

  • Manako e kare ratou e akono ana i to ratou turanga pae vaerua

  • Tupu mai te taitaia maata e te kino roa o te maki kopapa, kapiti mai te toto kake, maki pukuatu, e te au maki kino tikai, mei te mamae te ngai paupau ivi e te mamae upoko *

EAA TE AITEANGA KIA AKAKORE I TE ARA? Te aiteanga kia akakore i te ara a tei akakino mai e te kopae anga i te riri e te manako akakino. Kare tatou e akatika ua i te tarevake me kore ka akaruke e kare te reira i tupu ana. Mari ra, e ikianga meitaki te akakore anga i te ara tei akaari mai e te inangaro ra koe i te akatupu i te ‘au e te pirianga meitaki ki te reira tangata.

Te akaari katoa maira te akakore anga i te ara i te manako māramaanga. Ko te tangata tei akakore i te ara kua mārama aia e ka ara tatou katoatoa na roto i te tuatua e ta tatou i rave. (Roma 3:23) Te akamanako anga i te reira, karanga te Pipiria: “E tauturu atu tetai ki tetai, e akakore tetai i ta tetai ara, e tapepeanga ta tetai ki tetai ra.”—Kolosa 3:13.

No reira, e tuanga puapinga maata te akakore anga i te ara no te aroa, koia oki e “tatua apa kore ua ra.” (Kolosa 3:14) Tika rai, mei ta te Mayo Clinic website e akakite maira, ko te akakore anga i te ara ka . . .

  • Akatupu i te pirianga meitaki, kapiti mai te manako ngakau tangi, māramaanga, e te tu aroa no tei akakino mai

  • Akameitaki mai i te turanga i te pae manako e te pae vaerua

  • Akaiti mai i te apiapi, te taitaia, e te makitakita

  • Akamaru mai i te au maki no te tu taitaia

AKAKORE I TAAU APA. Te akakore anga i taau uaorai apa ka riro “ei mea ngata tikai i te rave,” inara “e mea puapinga teia ki te oraanga”—i te pae o te manako e te kopapa—i akakite mai ei te puka Disability & Rehabilitation. Eaa te ka tauturu ia koe kia akakore koe i taau apa?

  • Eiaa e akanoo i tetai turanga teitei no runga ia koe uaorai, inara e meitaki i te āriki e, mei ia tatou katoatoa—ka rave rai koe i te au tarevake.—Koheleta 7:20

  • Me akamanako koe i te au tarevake taau i rave ana, kare koe e oki akaou i te rave i te reira

  • Kia akakoromaki; penei kare tetai au tarevake e tetai au peu kino e ngaro vave.—Ephesia 4:23, 24

  • Kapiti atu ki te au oa akamaroiroi, ma te papu e te takinga meitaki, e kare e tuatua pikikaa mai kia koe.—Maseli 13:20

  • Me ka tuatua akakino koe i tetai tangata, kia viviki i te akakite e kua tataraapa koe. Me akatupu koe i te ‘au, ka tupu katoa te manako ‘au kia koe.—Mataio 5:23, 24

PUAPINGA TIKAI TE AU KAVEINGA PIPIRIA!

I muri ake i te apiianga i te Pipiria, kua āriki a Patricia, tei taikuia i te akamataanga e, kua rauka iaia i te akakore i te ara. “Kua maru mai toku riri tei akakino ana i toku oraanga,” tana i tata mai. “Kare au e mamae akaou ana, e kare au i akakino atu i tetai ke. Te akapapu maira te au kaveinga Pipiria e te aroa maira te Atua ia tatou e te inangaro ra i te mea meitaki no tatou.”

Karanga ra tetai tangata ko Ron e: “Kare e rauka iaku i te akaaere i te au manako e te au tu o etai ke. Inara ka rauka iaku i te akaaere i toku uaorai manako e toku tu. Me inangaro au i te ‘au, ka kopae au i te tu riririri. E tai ua rai aku tu ka āriki, ko te ‘au e kare ko te tu vareae. I teianei, e akava ngakau meitaki toku.”

^ Ngai kimikimi anga: Te website na te Mayo Clinic and Johns Hopkins Medicine e te puka Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology.