Agllashca temata ricungapaj

Temacunata ricungapaj

¿Noé, Daniel, Job cuendachu Jehovata quiquinbash ali rijsipangui?

¿Noé, Daniel, Job cuendachu Jehovata quiquinbash ali rijsipangui?

‘Nali runacunaca, Dios llaquichinataca na yachanllu. Ashtahuangarin Diosta mascajcunaca tucuitami yachan’ (PROV. 28:5).

CÁNTICO 126, 150

1-3. a) Cai tucurimui punllacunapi Taita Diosta tucui shunguhuan sirvichunga ¿imata ayudanga? b) Cai temapica ¿imatata yachajupashun?

TUCURIMUI punllacunapimi causanajupanchi. Nali gentecunapash ‘jihuashnami viñashpa’ catinajun (Sal. 92:7). Chaimi cunanbi gentecuna Diospa mandashcacunata na cazushpa causajta ricushpapash na manllarinchi. Shinaca, ¿imashinata ‘nalita ama rurangapaj llullu huahuacunashna’ cashcata ricuchi ushapanchi? Shinallata ‘yaringapaca rucucunashna’ cashcataca ¿imashinata ricuchi ushapanchi? (1 Cor. 14:20).

2 Cai temapa textopica nijunmi, “Diosta mascajcunaca, tucuitami yachan” nishpa. Cai shimicunaca imata rurashpapash Taita Diosta alicachinatami ricuchijun (Prov. 28:5). Cai yuyaitallatami Proverbios 2:7, 9​pipash ricuchijun. Chaipica ninmi: Jehová Diosca ‘alita rurajcunamanga, na pandachij ali yachaita caramujun’ nishpa. Chai gentecunaca ‘imatapash cashcatapacha ruranata, ali yuyaita charinata, tucuipi ali cachun ruranata, tucuipi ali causanatapash yachan’ nishpa.

3 Taita Diospa ali yuyaitaca Noé, Daniel, Job runagucunapashmi charirca (Ezeq. 14:14). Cunan punllapipashmi Taita Diosta sirvijcunaca chai ali yuyaita charin. Quiquinga, Jehová Diosta cushichingapaca ¿imatata rurajupangui? Taita Diostami ali rijsina capangui. Chaipaca quimsa yuyaicunata ricupashunchi. Primero, Noé, Daniel, Job runagucunaca ¿imashinashi Taita Diostaca ali rijsi usharca? Segundo, Taita Diosta alipacha rijsinaca ¿imashinata paicunapa causaipi ayudarca? Tercero, paicuna charishca feta charingapaca ¿ñucanchica imatata rurai ushapanchi?

NOECA NALI GENTECUNAPA CHAUPIPI CAUSASHPAPASH DIOSTACA TUCUIPIMI CAZURCA

4. a) ¿Imashinata Noeca Jehová Diosta rijsirca? b) Jehová Diosta ali rijsinaca Noetaca ¿imashinata ayudarca?

Noeca Jehová Diospa rurashcacunata ricushpami paipa cualidadcunata yachajurca

4 ¿Imashinashi Jehová Diostaca alipacha rijsirca? Punda tiempopi feta charij jaricuna, huarmicuna Taita Diosta rijsichunga: Taita Diospa rurashcacunata ricuna, tucui shunguhuan Taita Diosta sirvijcunata uyana, Diospa mandashcacunata cazuimanda bendiciongunata chasquishcata ricunami ayudarca (Is. 48:18). Taita Diospa rurashcacunata Noé ricushpaca Taita Dios tiashcatami paica crirca. Shinami Dios ali cualidadcunata charishcatapash cuenta japirca. Shinallata ‘Diosca, causaita causaicaman ninan ushaita charij cajta, Diospacha cajtami’ cuenta japirca (Rom. 1:20). Noeca, Taita Dios tianmi nitallaca na nircachu. Paica Taita Diospi shinlli feta charishcatapachami ricuchirca.

5. Jehová Dios gentecuna imashina causachun munashcataca ¿imashinata Noeca yachajurca?

5 Bibliapica ninmi, “villajujta uyashpallami” feta charin nishpa. Caica ricuchinmi, pipash villajpi paicunata uyana feta charichun ayudaj cashcata (Rom. 10:17). Jehová Diosmandaca ¿pita Noemanga parlarca? Paipa familiamanda, paipa taita Lamec runagumandami yachajurianga. Lamec runaguca shinlli fetami charirca. Paica Adán causajui tiempopimi nacirirca (callari dibujota ricupangui). Shinallata Noeca paipa abuelo Matusalén, paipa tatarabuelo Jared familiatapashmi charirca. Jared runaguca Noé nacirishcamanda 366 huatacuna jipami huañurca (Luc. 3:36, 37). * Paicunapash, paipa huarmicunapashmi Noemanga Taita Dios punda jarita, punda huarmita rurashcata, paicuna huahuacunata cai alpapi charichun, paita sirvichun mandashcataca villarianga. Adán y Eva Jehová Diosta na cazushcataca Noeca alimi yacharianga. Shinallata paicuna na cazuimanda imashina causanajushcatapashmi ali ricurianga (Gén. 1:28; 3:16-19, 24). Imashina cashca cajpipash, Jehovapa yachachishcacunaca Noepa shungumanmi chayarca. Chaimi Jehová Diosta tucui shunguhuan sirvichun Noetaca ayudarca (Gén. 6:9).

6, 7. Esperanzata charinaca ¿imashinata Noé shinlli feta charichun ayudarca?

6 Esperanzata charinaca shinlli feta charichunmi ayudan. Noeca paipa shuti imata ningapaj munashcata yachashpaca ¿imashinashi sintirirca? Noé shutica ‘samachina’ nisha ninmi (Gén. 5:29, cai textopa notata ricupangui). Taita Dios yarichijpimi Lamec runaca Noemanda cashna nirca: “Mandaj Dios cai alpata ninanda nalicachishcamanda, ñucanchi maquihuan alpapi imatapash rurashpa, ninan llaquita apanajujpimi, cai churiguca samachinga” nishpa. Noeca tucui shunguhuanmi Jehová Diospi confiarca. Abel, Enoc runagucunaca, ‘huarmipa mirai’ culebrapa umapi sarushpa tucuchinatami crirca. Chaitallatami Noepash crirca (Gén. 3:15).

7 Noeca Génesis 3:15​pi profeciataca na tucuita ali intindishcangachu. Na tucuita ali intindishpapash shuj punlla gentecunata salvarina esperanzataca alimi yacharca. Enocpash shinatallatami villachirca. Na cazuj gentecunata Jehová Dios tucuchinatami villachirca (Jud. 14, 15). Génesis 3:15​pi profeciaca Noé shinlli feta charichun, Jehová cushca esperanzapi seguro sintirichunmi ayudarianga. Chai profeciaca Armagedón jatun punllapimi pactaringa.

Shinlli feta charina, ali yuyaita charinami Diablopa trampacunamanda, cai mundopa nali yuyaicunamanda jarcarichunbash ayudan

8. Taita Diosta alipacha rijsinaca ¿imashinata Noetaca ayudarca?

8 Taita Diosta alipacha rijsinaca ¿imashinata Noetaca ayudarca? Taita Diosta ali rijsinami shinlli feta charichun, ali yuyaita charichunbash ayudarca. Ashtahuanbash Jehová Dioshuan ali amigo canata ama imapash jarcachunmi Noetaca ayudarca. Por ejemplo, “Noé runaca, Taita Dioshuanga aligutami purijurca”. Chaimandami paica Jehová Diosta na respetajcunahuanga na llevarirca. Shinallata cielomanda nali angelcuna cai alpaman shamujpi paita umachichunbash na saquircachu. Chai nali angelcunaca ushashca fuerzatami charirca, jatun jatungunami carca. Chaimandami imatapash ruranlla carca. Chaita ricushpami feta na charij gentecunaca paicunata alicachishpa, adorangapapash munarianga (Gén. 6:1-4, 9). Shinapash Taita Diosca gentecunataca mandarcami huahuacunata charishpa ashtacacunapacha tucushpa, cai alpapi jundanguichi nishpa. Chaitaca Noeca alimi yacharca (Gén. 1:27, 28). Nali angelcuna cai alpamanda huarmicunahuan na cazarana cashcata, paicunahuan huahuacunata na charina cashcataca Noeca alimi yacharca. Chai nali angelcunapa huahuacunaca ushashca fuerzata charijta, jatun jatun cajtami ricurca. Gentecunapa huahuacunahuan ricujpica na igualchu carca. Jipamanga Jehová Diosca Noetaca nircami, Jatun Manllanayai Tamiatami apamugrini nishpa. Noeca, Jehová Dios nishcapi feta charishpami shuj arcata rurarca. Chaimi paipa familiapash salvari usharca (Heb. 11:7).

9, 10. ¿Imashinata Noé charishca fetashna chari ushapanchi?

9 ¿Imashinata Noé charishca fetashna chari ushapanchi? Chashna feta charingapaca Taita Diospa Shimita yachajuna, imata yachajushcata alicachina, chai yachajushcacuna ñucanchi causaipi ayudachun saquinami ayudanga (1 Ped. 1:13-15). Shinaca shinlli feta charina, ali yuyaita charinami Diablopa trampacunamanda, cai mundopa nali yuyaicunamanda jarcarichunbash ayudanga (2 Cor. 2:11). Cai mundopa nali yuyaicunaca gentecuna macanajushpa causachun, nara cazarashpallata shuj jarihuan, shuj huarmihuan igual puñunaca ali cajtashna yuyachishpami pandachin. Shinallata gentecuna paicunapa nali munaicunatalla rurashpa causachunbashmi pandachin (1 Juan 2:15, 16). Shinallata shinlli feta na charij huauquipanicunataca, Jehová Diospa punlla ñalla chayamunatapashmi cungachita ushan. Jesús cai alpapi cashpaca Noepa punllacunapi causaihuan chimbapurashpami parlarca. Shinapash macanajushpa causanamanda, nali ruraicunamandaca Jesusca na parlarcachu. Ashtahuangarin espiritualmente chiriyanamandami parlarca (Mateo 24:36-39, liingui).

10 Shinaca tapuripashunchi: “¿Ñuca causaihuanga Taita Diosta alipacha rijsishcatachu ricuchijuni? ¿Ñuca fe charishcaca Taita Diospa mandashcata cazuchun, shujcunaman villachichunllu ayudahuan?” nishpa. Cai tapuicunami quiquinbash Taita Dioshuan purijushcata o na purijushcata ricuchinga.

BABILONIA LLACTAPI CAUSAJUSHPACA ALI YACHAITA CHARISHCATAMI DANIELCA RICUCHIRCA

11. a) Danielca ¿imashinashi Taita Diostaca alipacha rijsirca? b) Danielpa ¿maijan cualidadtata catingapaj munapangui?

11 ¿Imashinashi Taita Diostaca alipacha rijsirca? Danielpa taitamamacunaca paimanga alipachami Jehová Diosmanda yachachishcanga. Paicunami Jehovata, Diospa Shimita alicachichun ayudarca. Danielca Jehovata juyanataca nunca na saquircachu. Paica mayorlla cashpapash Diospa Shimitaca liishpa, yachajushpami catirca (Dan. 9:1, 2). Humilde shunguhuan Jehovata mañashcataca Daniel 9:3-19​pimi ricui ushapanchi. Taita Diosta alipacha rijsishcata, Taita Dios Israel llactata imashina cuidashcatapash Daniel ali yachashcatami chai mañaica ricuchin. Danielpa mañaimanda yachajungapaj, imata yachajushcapi pensaringapami tiempota llujchina capangui. Chaita liijushpaca cashna tapuripangui ¿imatata Danielmandaca yachajuni? nishpa.

12-14. a) Danielca ¿imashinata ali yachaita charishcata ricuchirca? b) Daniel na manllashpa, tucui shunguhuan Taita Diosta sirvishcamandaca ¿imashinata bendiciarca?

12 Taita Diosta alipacha rijsinaca ¿imashinata Danieltaca ayudarca? Yanga dioscunata adoraj Babilonia llactapi causanaca Taita Diosta sirvij judiocunapaca shinllimi carca. Por ejemplo, Jehová Diosca judiocunataca mandarcami: ‘Cangunata ñuca prezu cachashca pueblopimi casilla ali causaita mascana’ canguichi nishpa (Jer. 29:7). Shina mandashpapash Jehová Diosca paitalla tucui shunguhuan sirvichunmi munarca (Éx. 34:14). Chai mandashcacunataca ¿imashinata Danielca pactachirca? Danieltaca ali yachaita charinami gentecunatapash ashtahuan yali Jehová Diosta cazuchun ayudarca. Ashtaca huatacuna jipami Jesuspash chaitallata yachachirca (Luc. 20:25).

13 Cunanga caipi yuyapashunchi, 30 punllacunatami maijan dioscunatapash ama mañanguichichu, reytalla mañana canguichi nishca leyta llujchirca. Danielca ¿imatashi rurarca? (Daniel 6:7-10, liingui). Danielca ni ushanmanmi carca: ‘Quimsa chunga punllacunallami’ na para siempre cangachu nishpa. Shina cajpipash Danielpaca Taita Diosta adoranami ashtahuan importante carca. Danielca Taita Diosta pacalla mañai ushanmanmi carca. Shinapash Taita Diosta cada punlla mañajtaca tucui gentecunami ali yacharca. Danielca paipa causai peligropi cajpipash Jehová Diosta adoranataca na saquircachu.

14 Daniel na manllashpa, tucui shunguhuan Taita Diosta sirvishcamandami Jehová Diosca paita bendiciarca. Chaimi Leonguna ama imatapash rurachun cuidarca. Danielta Jehová shina ayudashcataca Medopersia llacta tucui ladocunapimi uyarirca (Dan. 6:25-27).

15. ¿Imashinata Daniel charishca fetashna chari ushapanchi?

15 ¿Imashinata Daniel charishca fetashna chari ushapanchi? Taita Diospa Shimita liishpallaca na saquirinachu capanchi. Shinlli feta charingapaca Bibliata intindingapami esforzarina capanchi (Mat. 13:23). Imapash ruraicunamanda Jehová imata yuyajta yachangapaca Bibliapi consejocunata intindingapami esforzarina capanchi. Chaipaca Bibliapi imata liishcata yuyanami ayudanga. Shinallata cada punlla Jehová Diosta tucui shunguan mañanaca minishtirishcapachami can. Ashtahuanbachaca llaquicunahuan cashpami Jehová Diostaca tucui shunguan mañana capanchi. Shinaca ali yachaita, aguantashpa catingapaj fuerzatapash Jehová Dios caranataca seguromi cana capanchi (Sant. 1:5).

ALI PUNLLACUNAPI, LLAQUI PUNLLACUNAPIPASHMI JOBCA DIOSPA MANDASHCACUNATA CAZURCA

16, 17. Job runaguca ¿imashinashi Jehová Diostaca alipacha rijsirca?

16 ¿Imashinashi Taita Diostaca alipacha rijsirca? Job runaguca na israelita carcachu. Shinapash Abrahán, Isaac, Jacobpa carulla familiami carca. Paicunamanga Jehová Diosllatami pai imashina cajta, gentecuna imashina causachun munashcatapash villarca. Job runagupash chai yuyaicunamandallatami yachajurca. Shinapash chai yuyaicunata imashina yachajushcataca na yachanchichu (Job 23:12). Job runaguca Jehová Diosmanga cashnami nirca: “Ñucaca, parlajtallami canmandaca uyan carcani” nishpa (Job 42:5). Taita Diosllatami Job runagu paimanda imata nishcapash cierto cashcata ricuchirca (Job 42:7, 8).

Jehová Diospa rurashcacunapi paipa ali cualidadcunata ricunami ñucanchi feta ashtahuan shinlliyachinga (Párrafo 17​ta ricupangui).

17 Taita Diospa rurashcacunata ricushpami Job runaguca Jehovapa cualidadcunamanda yachajurca (Job 12:7-9, 13). Jipamanga Elihú runaguca Diospa rurashcacunata ricuchishpami, gentecuna Jehová Dioshuan na igual cashcata Jobmanga intindichirca. Jehová Diospashmi shinallata yachachirca (Job 37:14; 38:1-4). Jehová Diospa nishcacunata intindimandami Job runaguca humilde cashcata ricuchishpa cashna nirca: “Tucui ushaita charijtaca yachanimi”. “Ima nalita rurashcamanda llaquirishpami, ñutu alpapi, uchufapi tiarini” nishpa (Job 42:2, 6).

18, 19. Jehová Diosta alipacha rijsishcataca Jobca ¿imashinata ricuchirca?

18 Taita Diosta alipacha rijsinaca ¿imashinata Jobtaca ayudarca? Job runaguca Jehovapa mandashcacunataca alipachami intindirca. Ashtahuangarin Jehová Diostami alipacha rijsirca. Chaimi alita rurangapaj esforzarirca. Por ejemplo gentecunata nali tratashpaca, Taita Diosta juyanimi nitaca na usharinllu. Chaitaca Job runaguca alimi yacharca (Job 6:14). Paica shujcunamanda yalimi cani nishpaca na yuyarcachu. Charij cashpa pobre cashpapash tucuicunatami familiatashna tratan carca. Paica nircami: “Ñuca mamapaj vijsapi ñucata ruraj Diosca, ¿nachu paitapash Diosllata rurashca?” nishpa (Job 31:13-22). Charij cashpa, shujcunapa ñaupajpi rijsishca cashpapash Job runaguca na jatunyashca carcachu. Cuna punllacunapica rijsishca gentecuna, charij gentecunaca Job runagushnaca na canllu.

19 Job runagupaca ima charishca cosascunapash, shuj cosascunapash Jehová Diosta sirvinapi jarcachunga na saquircachu. Chaicunata pundapi churashca cashpaca yanga dioscunatami adoranman carca. Jobllatami cashna nirca: “Jatun Diostami, cungaiman carcani” nishpa (Job 31:24-28, liingui). Jobca shuj jari shuj huarmi cazarachun Taita Dios churashcatami crirca. Shinallata Jobca nircami: Ñuca ñavihuan shuj huarmicunata ama munashpa ricungapami, “ari nijurcani” o shuj pactota rurarcani nishpa (Job 31:1). Caita yaripashunchi, Job runagupa tiempopica Jehová Diosca shuj o ishcai huarmita charichun saquinmi carca. Shinaca Job munashpaca cati huarmita chari ushanmanmi carca. * Shinapash Jobca jardín de Edenbi shuj jarita shuj huarmita Jehová cazarachishcatami catingapaj munarca (Gén. 2:18, 24). Mil seiscientos huatacuna jipaca cai mandashcacunata cazuchunmi Jesusca yachachirca. Shuj jari shuj huarmi cazaranata, nara cazarashpallata pacta puñuna jucha cashcata (Mat. 5:28; 19:4, 5).

20. Taita Diospa mandashcacunata ali yachana, paita ali rijsinaca ¿imashinata amigocunata, pugllaicunata agllachun ayudan?

20 ¿Imashinata Job charishca fetashna chari ushapanchi? Jehová Diostami alipacha rijsina capanchi. Chai yachajushcacuna ñucanchi causaipi ayudachunmi saquina capanchi. Imashinami Bibliapica yachachin: Jehová Diosca “nalita ruraj runata ninandapacha llaquichingapajlla munaj runataca, tucui shunguhuanmi millanayachin” nishpa. Shinallata ninmi, “ñavi ricuipilla ali tucushcacunahuambash” ama tandanajuichichu nishpa (Salmo 11:5; 26:4, liingui). Cai textocunapica ¿imatata Jehová Diosmandaca yachajupanchi? Internetpi ricujushpa, amigocunata agllajushpa, pugllaicunata agllajushpapash ¿imashinata ñuca causaipi ima importante cashcata ricuchi ushani? Cai tapuicunami Jehovata alipacha rijsishcata o na rijsishcata yachachun ayudanga. ‘Ali yuyaita charingapaj’ ali yachajunami cai mundopa nali ruraicunapi ama chapurichun ayudanga. Shinallata alita, nalitapash ali yachai ushachunmi ayudanga (Heb. 5:14; Efes. 5:15).

21. Jehovata cushichichunga ¿imata ayudanga?

21 Noé, Daniel, Job runagupash Jehová Diostaca tucui shunguhuanmi mascarca. Chaimi Taita Dios paita ali rijsichun ayudarca. Paicuna ‘tucuita ali intindichunbashmi’ ayudarca. Shinami paicunaca Jehová Diospa justiciata alipacha rijsishpa, ciertopacha cushi causaita charirca (Sal. 1:1-3). Chaimandami cashna tapurina capanchi: “¿Noé, Daniel, Job cuendachu ñucapash Jehová Diostaca alipacha rijsini?” nishpa. Cunanbica paicunata ashtahuan yalimi Taita Diostaca alipacha rijsi ushapanchi. Jehová Diosca cunanbica ashtaca informaciongunatami paimanda yachajuchun cushca (Prov. 4:18). Chaimandami paipa Shimita liishpa paipa nishcacunapi cutin cutin pensarina capanchi. Shinallata Jehová Diospa espíritu santota mañapashunchi. Shinallami cai mundopa nali yuyaicunapi na urmashun. Ali yachaita charinaca cada punlla Jehová Dioshuan alipacha amigo cachunmi ayudanga (Prov. 2:4-7).

^ par. 5 Noé shinami paipa bisabuelo Enocca Jehová Dioshuan purirca. Shinapash paitaca ‘Taita Diosmi aparca’. Chaica 69 huatacuna Noé nara nacirijpillatami shina tucurca (Gén. 5:23, 24).

^ par. 19 Noepash Job cuendami pensarca. Jardín de Edenbi Adán y Eva na cazui callarishca jipallami cazarashcacunaca shuj o ishcai huarmita chari callarirca. Shina gentecunapurapi causashpapash Noeca shuj huarmigutallami charirca (Gén. 4:19).