Agllashca temata ricungapaj

Temacunata ricungapaj

¿Imamandata Jehová Diosca cazaranata churarca?

¿Imamandata Jehová Diosca cazaranata churarca?

“Chai jipami, Mandaj Taita Diosca cashna nirca: Jarica, pailla causanaca nalichu. Paita ayudashpa causachun, shuj cumbata rurasha” (GÉNESIS 2:18).

CÁNTICO 36, 11

1, 2. a) Cazaranaca ¿imashinata tiai callarirca? b) Adán y Evapash ¿imatata ali intindina carca? (Callari dibujota ricupangui).

CAZARANACA normalmi can. Shinapash ¿imashinata cazaranaca tiai callarirca? ¿Imapata cazaranaca tiai callarirca? Chai ishcai tapuicunata yachanami ñucanchitaca, cazaranamanda ali yuyaicunata charichun, bendiciongunata charichunbash ayudanga. Shinaca ¿imashinata cazaranaca tiai callarirca? Adanda rurashpaca Jehová Diosca Adandaca nircami, tucui animalcunamanmi shutita churana cangui nishpa. Animalcunaman shutita churajushpaca, tucuilla animalcuna shuj cumba huarmiguta charijtami ricurca. Shinapash “Adanda cumbashpa paita ayudajca, na tiarcachu”. Chaimandami Jehová Diosca, Adanda puñuchishpa paipa costillasta llujchirca. Chai costillashuanmi Jehová Diosca shuj huarmita rurashpa Adanba huarmi cachun Adanman ricuchirca. Shinaca Jehová Diosmi cazaranataca churarca (Génesis 2:20-24, liingui).

2 Ashtaca huatacuna jipapash, Jehová Diospa yuyaita catishpami Jesusca nirca: ‘Jarica taitatapash, mamatapash saquishpami paipa huarmihuan causangapaj tandanajunga. Shina tandanajushpaca, ishcai cashpapash shujlla aicha tucushpami causanajunga’ nishpa (Mateo 19:4, 5). Jehová Diosca Adanbash, Evapash siempre igual causachun munashpami Evataca Adanba costillasmanda rurarca. Chai yuyaitami Adán y Evaca ali intindina carca. Jehová Diosca cazarashcacuna divorciarichun o cazarashca jahua tauca huarmita, tauca cusata charichunga nunca na munarcachu.

¿IMAMANDATA JEHOVÁ DIOSCA CAZARANATA CHURARCA?

3. Jehová Diosca ¿imamandata ashtahuanbachaca cazaranata churarca?

3 Adanga paipa huarmihuanga cushijushcapachami carca. Paipa huarmitaca Eva nishpami shutichirca. Evami Adanda ayudaj, Adanba cumba carca. Adanbash, Evapash cada uno imata rurana cashcata pactachishpaca cushilla, alimi causana carca (Génesis 2:18). Jehová Diosca cazarashcacuna huahuacunata charishpa, cai Alpapi gentecunata mirachichun munashpami ashtahuanbachaca cazaranata churarca (Génesis 1:28). Huahuacuna taitamamacunata juyashpapash tiempohuanga paicunapash cazarashpami taitamamacunataca saquina carca. Shinami gentecunaca cai Alpapi jundashpa, cai tucuilla Alpataca shuj juyailla paraíso Alpagu tucuchun ayudana carca.

4. Adán y Evapa cazarashca causaihuanga ¿imata pasarca?

4 Adán y Evaca Jehová Diosta na cazuimandami paicunapa cazarashca causaitaca huaglichirca. Paicunaca ¿imashinata Jehovata na cazurca? Diabloca ‘pundamandapacha causajuj culebrashnami’ can. Paimi Evataca nirca: ‘Alita, nalita yachaita cuj yuramanda’ micushpaca Taita Dios yachanshnallatami alitapash, nalitapash yachangui nishpa. Shina nijpimi Evaca cusatapash na tapushpa chai yuramanda yangata japishpa micurca. Shina rurashpami Evaca paipa cusapa autoridadta na respetashcata ricuchirca. Adanbash paipa huarmi Eva cushcata micushpami Jehová Diosta na cazushcata ricuchirca (Apocalipsis 12:9; Génesis 2:9, 16, 17; 3:1-6).

Cazarashcacuna ali causangapaj munashpaca Jehová Diostami cazuna can, cada uno imapi pandarishcatapash intindinami can

5. ¿Imatata Adán y Evamandaca yachajupanchi?

5 ¿Imatata rurarcanguichi? nishpa Jehová Dios tapujpica, Adanga paipa huarmi Evata culpashpami nirca: “Ñuca cumba cachun can carashca huarmimi, yuramanda japishpa carahuarca” nishpa. Evapash culebrata culpashpami nirca, culebra umachijpimi micurcani nishpa (Génesis 3:12, 13). Paicunaca yanga pretextocunata churashpami, Jehová Diosta na cazushcataca na intindingapaj munarca. Chaimandami Jehová Diosca paicunata llaquichirca. Shinaca ¿imatata Adán y Evamandaca yachajunchi? Cazarashcacuna ali causangapaj munashpaca Jehová Diostami cazuna can, cada uno imapi pandarishcatapash intindinami can.

6. Génesis 3:15​pi shimicunataca ¿imashinata intindichipanguiman?

6 Diablopa culpamanda jardín de Edenbi ashtaca llaquicuna callarijpipash Jehová Diosca gentecuna shuj ali esperanzata charichun munashpami Génesis 3:15pi shimicunata nirca (chai textota liipangui). Chai textopi nishca shinaca, Diablota tucuchingapaca ‘huarmipa miraitami’ Jehová Diosca utilizana carca. Jahua cielopica alita ruraj ashtaca millón angelcunami tian. Jehová Diospa ñaupajpi ali ricurimandami paicunataca Bibliapica nin, Jehovapa huarmishnami can nishpa. Jehová Diosca chai tucuilla angelcunamanda shuj angelta agllashpami Diablota tucuchishpa, Adán y Eva chingachishca causaita cutin charichun ayudana carca. Shinami cazuj gentecunaca callaripi Jehová Dios munashcashna para siempre causana oportunidadta charina carca (Juan 3:16).

7. a) Adán y Eva na cazushcamandaca ¿imata cazarashcacunahuanga pasashca? b) Bibliapica ¿imatata cusacunatapash, huarmicunatapash mandan?

7 Adán y Eva na cazuimandaca ashtaca llaquicunatami paicunapa cazarashca causaipica charirca. Shuj cazarashcacunapash Adán y Evapa culpamandami ashtaca llaquicunata charirca. ¿Ima llaquicunatata charirca? Ricupashun. Evapash shuj huarmicunapash ashtaca nanaihuan, ashtacata sufrishpami huahuacunataca unguna carca. Ashtahuanbash, huarmicunapa munaica cusapami cana carca. Cusacunapash imashinami cunanbi ricunchi, huarmicunataca mandashpalla, rimashpalla huaquinbicarin macashpami charina carca (Génesis 3:16). Shinapash, Jehová Diosca Bibliapica ninmi, cusacunaca juyaihuan, llaquishpami paicunaman cushca autoridadtaca pactachina can nishpa. Huarmicunapash cusacunapa autoridadtaca alicachishpami cazuna o respetana can nirca (Efesios 5:33) (“¿Imatata nisha nin?” nishca recuadrota ricupangui). Cusahuarmicuna Jehová Dios mandashcashna ayudarishpaca na tauca llaquicunata charingachu.

ADANBA PUNLLACUNAMANDA JATUN MANLLANAI TAMIA TIASHCA PUNLLACUNACAMANGA ¿IMATA CAZARASHCACUNAHUANGA PASARCA?

8. Adanba punllacunamanda Jatun Manllanai Tamia tiashca punllacunacamanga ¿imata cazarashcacunahuanga pasarca?

8 Adán y Eva nara huañushpaca ashtaca huahuacunatami charirca (Génesis 5:4). Paicunapa punda churica Cainmi carca. Cainga paipa familiamandatallami paipa huarmi cachun japirca. Cainba jipa familiaca Lamecmi carca. Bibliapi nishca shinaca, Lamecmi pundapica ishcai huarmicunata chari callarirca (Génesis 4:17, 19). Adanba punllacunamanda Noepa punllacunacamanga Abel, Enoc, Noé, Noepa familia, shinallata huaquin gentecunallami Jehovataca adoran carca. Bibliapica ninmi, Noepa punllacunapica angelcunami ‘runacunapa ushicuna juyaillacuna cajta ricushpa’ paicunapa huarmicuna cachun agllanajurca nishpa. Angelcunahuan cai Alpapi huarmicunahuan cazaranaca na normalchu carca. Chaimandami paicunapa huahuacunaca jatunbacha runacuna carca. Chai punllacunapica ‘ashtaca jatun nali ruraicunami’ mirarca. Gentecunaca tucui horasmi nalicunatalla pensan carca (Génesis 6:1-5).

9. a) Noepa punllacunapi nali gentecunataca ¿imatata Jehová Diosca rurarca? b) Jatun Manllanai Tamia tiashca punllacunamandaca ¿imatata yachajupanchi?

9 Jehová Diosca Jatun Manllanai Tamiahuanmi tucui nali gentecunataca tucuchirca. Noeca Jehová Dios imashina llaquichinataca villachircami. Chaimandami Bibliapica nin, Noeca ‘[alita] rurashpa causanata villajmi’ carca nishpa (2 Pedro 2:5). Shuj cosascunata rurana, cazarana normal cajpipash chai punllacunapi gentecunaca chaicunapira ashtacata preocuparishpami Noé villajpica na uyangapaj munarca. Jesús nishca shinaca, ñucanchi punllacunapashmi Noepa punllacunashna cana carca (Mateo 24:37-39, liingui). Cunan punllacunapipash Jehová Diosca nali gentecunata tucuchigrinmi nishpami gentecunamanga villachinajunchi. Shinapash ashtaca gentecunaca Diospa Reinomanda ali villaicunataca na uyangapaj munanllu. Shinaca Jatun Manllanai Tamia tiashca punllacunamandaca ¿imatata yachajunchi? Cazarana, huahuacunata charina normal cajpipash na chaicunapira ashtacatapacha preocuparishpa Jehovapa punlla ña chayamujujtaca cungana canchichu.

JATUN MANLLANAI TAMIA TIASHCA PUNLLACUNAMANDA JESUSPA PUNLLACUNACAMANGA ¿IMATA CAZARASHCACUNAHUANGA PASARCA?

10. a) Ñaupa punllacunapi ashtaca llactacunaca ¿imatata huainayana juchamandaca yuyan carca? b) Abrahanbash, Sarapash ¿imashinata shuj ali ejemplo cashcata ricuchirca?

10 Noeca shujlla huarmitami charirca. Paipa quimsa churicunapash cada unomi shujlla huarmita charirca. Shinapash Jatun Manllanai Tamia tiashca jipaca ashtaca jaricunami tauca huarmicunata chari callarirca. Chai punllacunapica ashtaca llactacunapimi huarmicunapash, jaricunapash huainayana juchapi urman carca, chaicunaca normalmi paicunapaca carca. Huaquingunacarin, paicunapa dioscunata adorangapaj nishpami huainayana juchacunata ruran carca. Abrahanga paipa huarmi Sarahuan Canaán llactaman rishpaca chaipi gentecuna huainayana juchapi urmashpa, cazarana causaita na respetashpa causajtami ricurca. Chashna jatun nali juchacunata ruranajujta ricushpami Jehová Diosca Canaán llactapi Sodoma, Gomorra nishca llactacunataca tucuchirca. Chashna nali gentecunapurapi causajushpapash Abrahanga na paicunapa chaquita catircachu. Pai charishca autoridadtaca alimi utilizarca. Sarapash paipa cusapa autoridadta respetashpami shuj ali ejemplota ricuchirca (1 Pedro 3:3-6, liingui). Abrahanga paipa churi Isaactapash Jehovata adoraj huarmihuanmi cazarachirca. Isaacpash paipa churi Jacobtaca Jehovata sirvij huarmihuanmi cazarachirca. Jacobpa huahuacunami jipamanga Israel llactapa 12 jatun familiacuna tucurca.

11. Moisesman Cushca Leyca ¿imashinata israelitacunataca ayudarca?

11 Jipamanga shuj pactota israelitacunahuan rurashpami Jehová Diosca paicunaman leycunata curca. Chai leycunatami Moisesman Cushca Ley nin. Chai leycunami Jehovapa ñaupajpi ali ricurichun ayudan carca. ¿Maijan leycunallata tian carca? Tauca huarmicunata charijcunapapashmi leycuna tiarca. Shinallata yanga dioscunata adoraj gentecunahuan na cazarana leymi tiarca (Deuteronomio 7:3, 4, liingui). Cusahuarmicuna jatun problemacunata charijpica ancianocunami ayudan carca. Shinallata, shuj huarmihuan o shuj jarihuan juchapi urmajcunapa, cusata o huarmita shujhuan celashpa fiñajcunapa, shujhuan falta urmashcami yarin pensajcunapapashmi leycuna tiarca. Divorciarita ushanalla leycuna tiajpipah cusata o huarmita ayudaj leycunami tiarca. Shuj ejemplota ricupashun. Cusacunaca paipa huarmipi imapash ‘nalita ricushpaca’ divorciarita ushanmi carca (Deuteronomio 24:1). Shinaca ¿ima nalita ricushpata divorciarita ushanman carca? Bibliapica na ninllu. Shinapash na yanga uchilla cosascunata ricuimandallachu cusaca paipa huarmimanda divorciarina carca (Levítico 19:18).

HUARMIHUANLLA CUSAHUANLLAMI CAUSANA CANCHI

12, 13. a) Profeta Malaquiaspa punllacunapi huaquin judiocunaca ¿imashinata paicunapa huarmicunataca tratan carca? b) Shuj bautizarishca huauqui o pani shuj cazado jarihuan o huarmihuan juchapi urmashpa paihuan cazarajpica ¿imata pasan?

12 Profeta Malaquiaspa punllacunapi judiocunaca yanga pretextocunata churashpami paicunapa huarmicunataca jichushpa divorciarin carca. Paicunaca joven huarmicunahuan o Jehovata na sirvij huarmicunahuan cazarangapami shina ruran carca. Jesuspa punllacunapi judiocunapash imapash yanga uchilla cosascunamanda pretextocunata churashpami paicunapa huarmicunamandaca divorciarin carca (Mateo 19:3). Jehová Diosca yangamanda divorciarijtaca na ricunayachinllu carca (Malaquías 2:13-16, liingui).

13 Cunan punllacunapi Jehovata sirvijcunaca huaquingunallami paicunapa huarmimanda o cusamanda divorciarin. Shinapash cazado huauqui o pani cazado jarihuan o huarmihuan juchapi urmashpa jipaman divorciarishpa paihuan cazarashcanman. Na arripintirishpaca congregación limpio cachunmi paitaca congregacionmanda expulsan (1 Corintios 5:11-13). Congregacionman tigrangapaj munashpaca ciertopacha arripintirishca cashcatami ricuchina can (Lucas 3:8; 2 Corintios 2:5-10). Shinapash congregacionbi cutin chasquichunga ¿mashna tiempota yalina can? Mashna tiempo yalinataca na nita usharinllu. Huaquinbica shuj o tauca huatacuna jipa, ciertopacha arripintirishcata ricuchishca jipallami congregacionbica cutin chasqui ushan. Congregacionbi cutin chasquijpipash ciertopacha tucui shunguhuan arripintirishcataca ‘Taita Diosman ricuchinami’ can (Romanos 14:11, 12; La Atalaya del 15 de febrero de 1980 revistapi 29, 30 paginata ricupangui).

JESUSTA CATIJ CUSAHUARMICUNA

14. Moisesman Cushca Leyca ¿imashinata israelitacunataca ayudarca?

14 Israelitacunaca 1.500 yali huatacunatami Moisesman Cushca Leyta charirca. Chai Leymi paicunataca ashtacata ayudarca. Ricupashun imapilla ayudashcata. Familiacunapi problemacunata charijpica chai leycunapi yuyaicunami problemacunata arreglachun ayudan carca. Shinallata Mesías o Jesús shamunata yachachunmi ayudarca (Gálatas 3:23, 24). Jesús huañujpica Moisesman Cushca Leyca huashaman quedashpami shuj mushuj arreglo tiai callarirca (Hebreos 8:6). Chai mushuj arreglopica Leypi rurachun saquishca huaquin ruraicunataca ñana rurai usharcachu.

15. a) Cazarashcacunaca ¿imatata Jesusta catijcuna cashcamandaca pactachina can? b) Divorciaringapaj munajushpaca ¿imacunapita ali pensarina can?

15 Shuj punllaca judiocunata yachachijcunami divorciarinamanda parlashpa Jesustaca shuj tapuita rurarca. Jesusca nircami, Moisesman Cushca Leypi nishca shinaca, israelitacunaca divorciarita ushanmi. Shinapash Jehová Diosca cazaranata churashcamandapachami divorcio tiachunga nimamanda na munarca nishpa (Mateo 19:6-8). Shinaca Jehová Diospa callari munaita pactachishpami, Jesusta catijcunaca paicunapa huarmihuanlla o cusahuanlla causana can (1 Timoteo 3:2, 12). Cazarashcacunaca ‘shujlla cuerpo tucushcamandami’ siempre pacta causana can. Pacta causangapaca Jehovatami juyana can, randimandapash juyarina can. Cazarashcacunaca huarmi o cusa shujhuan puñushpa juchata rurajpillami, paicunamanda divorciarishpa shujhuan cazarangapaj libre caita ushan (Mateo 19:9). Huaquingunaca huarmi o cusa shujhuan juchapi urmashca cajpipash perdonangapami munan. Profeta Oseasta yaripashun. Paica paipa huarmi shuj jarihuan falta urmajpipash perdonarcami. Jehová Diospash israelitacuna tucui shunguhuan arripintirijpica perdonarcami (Oseas 3:1-5). Cusahuarmicunapash, paicunapa huarmi o cusa shujhuan juchapi urmashcata yachashpapash cutin paihuan pacta puñushpaca paita perdonashcatami ricuchijun. Paihuan pacta cashcamandaca, paica shujhuanmi puñushca nishpa divorciaritaca ñana ushangachu.

16. Soltero o soltera parangapaj munashcacunamanda parlashpaca ¿imatata Jesusca nirca?

16 Jesusca nircami, huarmi o cusa shujhuan puñushpa faltapi urmajpillami divorciarita ushan nishpa. Cazadocunamanda parlashca jipami Jesusca soltero o soltera parangapaj munashcacunamanda parlashpa cashna nirca: “Na cazarashpa paraita ushashpaca na cazarashpa parachunlla” nishpa (Mateo 19:10-12, NM). Jesusta ashtaca catijcunaca, shuj cosascunamanda ama yapata preocuparishpa Jehová Diosta sirvingapaj munashpami soltero quedanata agllashca. Chai decisionda rurashcamandaca felicitanami capanchi.

17. Cazarana cashcata o na cazarana cashcata yachangapaca ¿imata ayudanga?

17 Cazarana cashcata o na cazarana cashcata yachangapaca ¿imata ayudanga? Pundapica ciertopacha soltero parai ushashcata o na soltero parai ushashcatami ricuna can. Apóstol Pabloca solterocuna quedachunmi Jesusta catijcunataca animarca. Shinallata nircami, huarmihuan o jarihuan cana munaita charinaca normalmi can nishpa. Normal cajpipash cai consejotami curca, jarihuan o huarmihuan cana ‘munaicuna tiashcamandaca tucuicunallata quiquin huarmita charichun. Huarmicunapash quiquin cusata charichun’ nishpa. Ashtahuangarin nircami, huarmihuan o jarihuan cana munaicunamanda “na jarcari ushashpaca, cazarachunlla. Chaita yariajlla purinapaj randica, cazaranami ashtahuan ali” can nishpa. Huaquingunaca huarmihuan cana o jarihuan cana shinlli munaicunamanda na jarcari ushashpami paicunapa charishcacunata japirishpa imapash mapa cosascunata paicunallata ruran o shuj huarmihuan o shuj jarihuan juchapi urman. Shinaca chai mapa ruraicunapi ama urmangapami huaquingunaca cazaran. Shinapash solterocunaca aligutami pensarina can ¿ñachu cazarana edadta charini? nishpa. Apóstol Pabloca nircami: ‘Cangunapuramanda maijanbash yuyashcanman, ñuca soltero causaihuanga nali portarijunichu nishpa. Shina yuyajushpa shinallata cazarana huatacunata ña charishpaca cazarachunlla, juchataca na rurajunllu’ nishpa (1 Corintios 7:2, 9, 36NM 1 Timoteo 4:1-3). Huarmihuan o jarihuan cana munaimandalla cazarachunga na pitapash animanachu canchi. Huaquinbica cazarangapaj munashpapash cazarashcacunapa responsabilidadcunata pactachingapaca nara listo canllu.

18, 19. a) Cazarashpa ali causangapaj munashpaca ¿imatata huauquipanicunaca rurana can? b) Shamuj temapica ¿imatata yachajupashun?

18 Cazarashpa ali causangapaj munashpaca ¿imatata huauquipanicunaca rurana can? Jaripash o huarmipash Jehovata tucui shunguhuan juyaj huauquihuan o panihuanmi cazarana can. Shinallata, huarmi tucunata o cusa tucunata tucui shunguhuan juyaimandami paihuan para siempre igual causangapaj munana can. Jesusta catijcunahuanlla cazaranguichi nishca consejota pactachishpa cazarajcunataca Jehová Diosca bendiciangami (1 Corintios 7:39). Cazarashca jipapash Bibliapi consejocunata cazungapaj esforzarishpaca alimi causanga.

19 Cunanbica ‘tucurimui punllacunapimi’ causanajunchi. Ashtacacunaca ali huarmi cangapaj, ali cusa cangapaj minishtirishca cualidadcunataca na charinllu (2 Timoteo 3:1-5). Chaimandami shamuj temapica, cusahuarmicuna problemacunata charishpapash Bibliapa consejocuna cushilla causachun imashina ayudajta yachajushun. Shinami paicunaca causaiman apaj ñanbi catita ushanga (Mateo 7:13, 14).