Kichay leenaykipaq

FAMILIAKUNAPAQ YANAPAYKUNA | CASARASQAKUNAPAQ

¿Machaq kasqaykiraykuchu warmi-qhari kausayniykipi sasachakuy kashan?

¿Machaq kasqaykiraykuchu warmi-qhari kausayniykipi sasachakuy kashan?

 ¿Qosaykipas esposaykipas llakisqachu kashan machaq kasqaykimanta?

Chhaynapi tarikushanki chayqa kaykunatan yachanayki:

 Machayqa casado kausayniykitan tukuchinman

 Yachasqayki jina machayqa imaymayna onqoytan tarichisunkiman, chaykunan wañuymanpas apasunkiman. Ichaqa manan chayllachu, casado kausayniykipipas sasachakuymanmi churasunkiman. Chay kausapin wasiykipi maqanakuy kanman, qolqewanpas pisichikuwaqmi, qhelli juchamanpas urmawaqmi, jinaspa t’aqanakuyman ima chayawaq.

 Machaq runakunamantan Bibliapipas nin: “Mach’aqway jinan kanikun, venenoyoq mach’aqway jinan k’utukun”, nispa (Proverbios 23:32). Qanri, ¿nishutachu machashanki?

 ¿Tukuy tiempochu machayllapi piensashanki?

 Chayta yachanaykipaqqa kay tapuykunapi piensaymi yanapasunki:

  •   ¿Tomayta qallarispayki manañachu saqepuyta munanki?

  •   ¿Machayllapiñachu piensanki?

  •   ¿Machasqayki jawa sasachakuypiña tarikushanki chaypas machashallankichu?

  •   ¿Machayta saqepuqtiyki onqopuytachu munanki?

  •   ¿Esposaykiwanpas qosaykiwanpas machasqayki kausachu phiñachinakunkichis?

  •   ¿Ñaupaqpi machayta qallarisqaykimanta astawanchu kunan machapushanki?

  •   ¿Pakallapichu wasiykipipas llank’anaykipipas machanki?

 Sichus “arí, chaymi pasawashan” nispa nishanki chayqa, yaqapaschá visioña jap’ishasunki.

 ¿“Manan visiochu jap’iwan” nishankichu?

 ¿Llakisqachu esposayki qosaykipas kashan machasqaykimanta? ¿“Nishutan machashanki” nisunkichu? Chhayna kaqtinqa, ¿imanispan kutichiranki? Wakinqa chayta niyuqtinkun ninku: “Manan nishutachu machani”, nispa. Wakintaq qosankuta otaq esposankuta tumpanku machasqankumanta. Ninkun:

  •   “Sichus munakuywan tratawankiman chayqa, manan machaymanchu”

  •   “Sichus noqa jina llank’awaq chayqa yachawaqchá”

  •   “Noqaq machasqayqa manan imapaschu, juj runakunamá noqamantaqa astawan machanku”, nispa.

 Sichus jayk’aqllapas chhaynata nirqanki chayqa, machaytan esposaykimanta otaq qosaykimanta ñaupaqpi churashanki. ¿Allinchu chay ruway kashanman?

 Bibliapin nin: “Casarasqa runan ichaqa llakikun [...], imaynatachus esposanta kusichinman chaypi”, nispa (1 Corintios 7:33).

Ama niychu “manan visiochu” jap’iwan nispaqa, chayta nispaqa perqata jinan jatarichishanki. Aswanpas esposaykiq qosaykiq llakikusqanta reparay, visio jap’isqasuykitataq reqsikuy. Chayta ruwaspan juj ventanata jina kichashanki.

 Kaykunata ruway

  •   Esposaykiq qosaykiq llakikusqanpi piensay. Sichus esposayki otaq qosayki llakisqa kashan machasqaykimanta chayqa, amaña machaychu, saqepuy chayta. Ichaqa kallpachakushankiña saqepunaykipaq chaypas machashallanki chayqa, vicioñan jap’irusunki.

     Bibliapin nin: “Sapanka jujpa allinninta maskhachun, amataq paypa allinnintaraqchu”, nispa (1 Corintios 10:24).

  •   ¿Yachankichu imas machay chayta? Guerraman riq soldadopi piensariy, guerrata atipananpaqqa ñaupaqtaqa kay soldadoqa imaymanatan yachanan kanqa enemigonmanta. Chhaynallataqmi machaq kaywanpas, sichus machasqaykita saqepuyta munanki chayqa ñaupaqtaqa allintan yachanayki kanqa imaraykus runakuna machaqman tukupunku chayta, imakunas yanapasunkiman amaña chaypi urmanaykipaq chaytapas.

     Bibliapin nin: “Kallpachakushallaychis qankunawan maqanakuq aychaykichispa munaynin contra qaqata sayanaykichispaq”, nispa (1 Pedro 2:11).

  •   Jujkunaq yanapayninta mañakuy. Kunan tiempopiqa machaq runakunapaqqa imaymana yanapaykunan kashan. Hospitalkunapi allin doctorkunan yanapanku runakunata machaq kasqankuta pisi-pisimanta saqepunankupaq. Paykunaq yanapayninta mañakuy. Chaymantapas imaraykus machayta munanki chayta yachanaykipaq juj allin amigoykiwan rimay, jinaspa machayta munaqtiykiqa paypa yanapayninta mañakuy.

    Allin doctorpa yanapayninta mañakuy.

     Bibliapin nin: “Cheqaq amigoqa tukuy tiempon munakun, sinchi llakikuy tiempopipas wayqe jinan qhawarisunki”, nispa (Proverbios 17:17).

 Machaq kayqa manan fácil saqepuychu, manan “kunanmantaqa manañan machasaqchu” nispa niyllachu, aswanpas sichus machaq kayta saqepuyta munanki chayqa imaymanatan ruwanayki. Imataña ruwanki chaypas piensanaykipunin saludniykipi, qosaykipi o esposaykipi.

 Astawan yachanaykipaq: Imaynatas wakin runakuna machaq kasqankuta saqepurqanku chayta yachanaykipaq kay yachachikuykunata leey:

 Ya no soy ese hombre cruel

 Manañan p’enqakunichu imayna kausasqaymanta

 La calle se convirtió en mi hogar

 Chaymantapas “Manañan machaq runa kayta munaranichu” nisqa videotan qhawawaq.