¿“San Pedroq rantinpichu” papa umallishan?

PAPA Juan Pablo II, 2002 watapi Limburgo llaqtapi (Alemania) kaq obispopaq cartata apachisqa, abortomanta ima ruwasqanta tatichinanpaq. Nirqanmi: “Jesuspa munayninman hina, ñoqan qhawani llapa Iglesiakunaq allinninta”, nispa. Chaymi “san Pedroq rantinpi”, umallinku hina mana valechirqanchu chay obispoq kamachisqanta.

Enciclopedia Católica nin: “Criston Pedrota churarqan llapan apostolkunaq umallinta hina”, nispa. Nillantaqmi: “Criston kamachirqan Pedroq rantinpi kamachikuqkunaqa Iglesiapi wiñaypaq kamachikunankuta, chaymi Romapi obispoqa llapa religión Catolicaq michiq umalliqnin”, nispa.

Chay libroq nisqantaqa cheqaqpaqmi qhawarinku. Qanpas, ¿chhaynatachu qhawarinki? Kunanqa kay tapuykunapi yuyaykusun: ¿Yachachinchu Biblia san Pedro ñawpaqkaq papa kasqanta? ¿Imaynapin papa umallikuna rikhurirqanku? ¿Apóstol Pedroq kawsasqanman, yachachisqanman hinachu kay papakunaq kawsayninku yachachiyninkupas?

¿San Pedrochu karqan ñawpaqkaq papa?

Mateo 16:18 textoq nisqanpin Iglesia Católica hap’ipakun, apóstol Pedron Iglesiata hatarichirqan ninankupaq. Chaypin Jesús nirqan: ‘Qanqa Pedron kanki, kay qaqa patapin Iglesiayta sayarichisaq’, nispa. Chay textoqa qelqasqan kashan latín rimaypi Roma llaqtapi san Pedro Iglesiapi.

Católica religionmanta Padre Agustín de Hipona yuyaykurqan Iglesiata hatarichiqqa Pedro kasqanta. Manaraq wañupushaspataq Pedromanta rimaspa nirqan: “Jesusqa manan Pedrotaqa nirqanchu: ‘Qanmi qaqa kanki’, nispachu aswanpas nirqanmi: ‘Qanqa Pedron kanki’, nispan”, nispa. Hiponan nillantaq: “Qaqaqa Criston kasqa”, nispa (qhaway Obras completas de San Agustín, tomo XL, “Las Retractaciones”, libro I, 21 nisqata, 724 paginata). *

Chhaynaña kaqtinpas Evangelio qelqakunaqa apóstol Pedrotan allin ruwayniyoqta rikuchin. Chaymantapas Jesusmi akllarqan Pedrota, Juanta Jacobotawan allin ruwayninkunapi compañanankupaq (Marcos 5:37, 38; 9:2; 14:33). Hinaspapas Pedromanmi ‘hanaq pacha reinoman haykuna llavekunata qorqan’, chaywanmi Pedroqa judiokunata chaymanta judio t’aqaman t’ikraqkunata, samaritanokunatapas, wak nación runakunatapas yanaparqan Diospa gobiernonman haykunankupaq (Mateo 16:19; Hechos 2:5, 41; 8:14-17; 10:45). Mana manchakuspa rimasqanraykun mayninpiqa apostolkunaq rantinta rimaq (Hechos 1:15; 2:14). ¿Chay ruwasqanwanchu, cristiana iñiq t’aqaq umalliqninman tukupurqan? Manan.

Apóstol Pablon Pedromanta qelqarqan ‘Judío runakunaq apostolninmi’, nispa (Gálatas 2:8). Pabloqa manan nisharqanchu llapa Iglesiakunaq umallin kasqantachu, aswanpas judiokunaman predicananmantan.

Apostolña Pedro karqan chaypas, manan  Bibliapiqa ninchu llapa iñiqkunaq umalliqnin kasqantachu, chaymi payqa mana llapa iñiqkunaq kamachikuqninchu. Pay kikinmi ñawpaqkaq cartanpi nirqan Jesucristoq apostolnin kasqanta, wakinkuna hina umalli runalla kasqantawan (1 Pedro 1:1; 5:1).

¿Hayk’aqmi papakuna rikhurirqanku?

¿Hayk’aqmi papakuna umalliyta qallarirqanku? Apostolkuna kawsashaqtinkuraqmi rikhuriyta qallarirqanku. ¿Imanirqankun apostolkuna hatunchakuq runakunamanta?

Llapan umalliqkunatan apóstol Pedro nirqan: “Ama michisqaykichista munaychakuq hinachu” michiychis aswanpas “llapaykichis huch’uyyaykukuspa yanapanakuychis”, nispa (1 Pedro 5:1-5). Chaymantapas apóstol Pablon nirqan: Iñiq t’aqa “ukhullamantataqmi waqllisqa rimaq runakunaqa hatarinqa, iñiqkunata q’otuspa aysaqanankupaq”, nispa (Hechos 20:30). Apóstol Juanpas carta qelqasqanpin Diótrefes cristianota anyarqan, ¿imarayku? Iñiq t’aqa ‘ukhupi kamachikuqta churakusqanrayku’ (3 Juan 9). Chay runakunata wanachispan apostolkuna hark’arqanku mana munaychakunankupaq (2 Tesalonicenses 2:3-8).

Apóstol Juanpa wañupusqan qhepallatan wakin runakuna kamachikuq kanankupaq atipanakurqanku. Kay qelqan nin: “Roma llaqtapiqa 101-200 watakuna ukhupi manapaschá karqanchu sapan munaychakuq obispoqa”, nispa (The Cambridge History of Christianity). Chay qhepatañan Romapi obispo pay kikinta churakusqa llapan iñiqkunaq kamachikuqninta hina, huk llaqtakunapipas kamachisharqan. * Romapi kamachikuq obispon aswan atiyniyoqqa ninankupaqmi, Pedroq rantinpi kaqkunaq sutinta huk listapi churasqaku.

Ichaqa chay listaqa manan sut’itachu riman Romapi papakunamantaqa. ¿Imarayku? Manan yachakunchu sichus llapa sutikuna cheqaqchus kasqanta otaq churayllachus churarqanku chayta. Hinaspapas qallariymantapachan mana cheqaqtachu willakun. ¿Imarayku chayta ninchis? Romapiña apóstol Pedro predicanman karqan chaypas, manan rikuchinchu iñiqkunaq kamachikuqnin obispota hinachu.

Apóstol Pablo Romapi cristianokunaman carta apachisqanpin askha sutikunata churarqan, ichaqa apóstol Pedroq sutintaqa manan churarqanchu (Romanos 16:1-23). Sichus apóstol Pedro Romapi cristianokunaq umallin kanman chayqa, apóstol Pabloqa manachá Pedroq sutinta churayta qonqanmanchu karqan.

 Chaymantapas, apóstol Pedro ñawpaqkaq cartanta qelqayta tukuqtinmi, apóstol Pablota Timoteoman iskaykaq cartanta apachisqa. Chay cartanpiqa Roma llaqtamantan rimarqan, ichaqa apóstol Pedromantaqa manan imatapas nirqanchu. Hinaspapas apóstol Pabloqa Roma llaqtapi kaspan, soqta cartakunata qelqamurqan chaykunapiqa manan apóstol Pedromantaqa imatapas nirqanchu.

Apóstol Juanqa 30 watakuna qhepata kinsa cartata, Apocalipsis qelqatawan qelqamurqan. Qelqasqanpiqa manan maypipas nirqanchu Romapi iñiq t’aqa aswan ancha importante kasqantaqa, nitaq Romapi kamachikuq obispoqa Pedroq rantinta llapa cristianokunaq kamachikuqnin kasqantapas. Chhaynaqa manan Bibliapas nitaq huk qelqakunapas ninchu apóstol Pedro Roma llaqtapi llapa cristianokunaq ñawpaq obispon kasqantaqa.

¿Apóstol Pedro hinachu papakuna kawsankupas yachachinkupas?

May allinchá kanman Jesuspa Pedropa rantinpi kamachikuqkuna paykuna hina kawsankuman yachachinkuman chayqa. Apóstol Pedroqa manan hayk’aqpas iñiqmasinkunawan yupaychachikurqanchu. Aswanpas chay ruwaqkunata nirqan: ‘Sayariy, ñoqapas runalla kani’, nispa (Hechos 10:25, 26). ¿Jesusri imapaqmi hamurqan? Payqa manan servichikunanpaqchu hamurqan aswanpas servinanpaqmi (Mateo 20:28). Papakunari, ¿imaynatan qhawarichikunku? ¿Manachu paykuna aswanpas yupaychachikunku, hatunchachikunku, atiyniyoq kayta munanku, qhapaq kanku, sumaq situkunawanpas waqyachikunku?

Cristopas Pedropas ichaqa ch’uya kawsayniyoqmi karqanku thakpi kawsanatataq munarqanku. Papakunaqa manan chhaynachu kanku, papa León X imayna kawsasqanmanta, huk qelqa nin: “Familianpa allinninta maskhaspan politicapi chaqrukurqan, chaymantapas kay pachaq sinchi millay kusirikuyninkunapin purirqan, chaymi Diospaq ruwayninkunata saqepurqan”, nispa (Diccionario enciclopédico de los papas y del papado). Yachachiq sacerdote Karl Amon Católica religionpi sucedesqanmanta, Alejandro VI papamanta nin: “Payqa karqan mana concienciayoq runa, munaynillanta ruwaq, huchallapi puriq, lluk’i chaskikuqtaq”, nispa.

¿Cristowan Pedrowan yachachisqankuman hinachu, papakuna kamachinku yachachinkupas? Manan. Papakunaqa yachachinku llapan allin runakunan hanaq pachaman ripunqaku nispa, Pedron ichaqa yacharqan mana llapa runachu hanaq pachaman ripunankuta. Allin sonqoyoq rey Davidmantan nirqan: “Manan Davidchu hanaq pachamanqa hoqarisqa karqan”, nispa (Hechos 2:34). Chaymantapas, manan kamachirqanchu wawachakuna bautizanankuta, aswanpas yachachirqanmi bautizakuy munaqqa allin yuyaywan chay ruwananta (1 Pedro 3:21).

Jesusqa manan kamachirqanchu pitapas hatunchakunanpaqqa, aswanmi nirqan: “Pipas qollana kayta munan chayqa, llapamanta huch’uyyaykukuqmi kanan, llapatataq servinanpas”, nispa (Marcos 9:35). Manaraq wañushaspan nillarqantaq: ‘Qankuna ichaqa ama munaychischu “Yachachiq” ninataqa, yachachiqniykichisqa ch’ullallan, qankunaqa llapaykichismi wawqellantin kankichis. Amataq pitapas kay pachapiqa “Yayay” niychischu, Yayaykichisqa ch’ullallan, hanaq pachapi kaqllan. Amallataq “Kamachikuq” nisqapas kaychischu, kamachiqniykichisqa ch’ullallan, chaymi Cristo’, nispa (Mateo 23:1, 8-10). ¿Jesuspa Pedropa yachachisqanman hinachu papakuna kawsanku? Manan.

Aswanmi ninku: “Papa kayqa manan chinkanmanchu, hinallan kanan mana allin ñanpiña tarikuqtinpas”, nispa. ¿Allinchu kanman chay nisqanku? Jesusmi nirqan: “Llapa allin sach’aqa allin rurukunatan rurun, mana allin sach’akunan ichaqa mana allin rurukunata rurun. Allin sach’aqa allintakamallapunin rurun, mana allin sach’ataq mana allintakamallapuni rurun”, nispa. ¿Allinpaqchu qhawarinkuman Cristopas apóstol Pedropas papakunaq mana allin ruwasqankuta? Manapunin (Mateo 7:17, 18, 21-23).

[Uranpi willakuy]

[28 paginapi dibujokuna]

¿Apóstol Pedro hinachu umalliq papakuna kawsarqanku?