CHHAYNATAN askha runakuna rimashanku, wakinqa peliculakunata cuentokunata qhawasqankuraykun chhaynata ninku. Chaymantapas kallantaqmi apócrifo nisqa ñawpa qelqakuna, chaykunan ruwakunman karqan pachak otaq kinsa pachak watakuna ukhupi Jesuspa hamusqan qhepaman. Chay qelqakunamantan askha revistakunata librokunata ima qelqamunku. Chay apócrifo qelqakunapis qelqasqa kashan Evangelio librokunaq Jesusmanta mana willasqankuna. ¿Cheqaqchu kanman chay nisqanku? Icha ¿Bibliallachu cheqaq kaqta willawanchis?

Chayta yachanapaqqa ñawpaqpi yachasun pikunachus Evangelio librokunata qelqasqankumanta hayk’aqchus qelqasqankumantawan.  Iskaypi yachasun imaynatachus akllakurqan mayqen qelqakuna Diospa Simin Qelqapi kananpaq chayta, pitaqchus akllarqan chaytapas. Kinsapitaq yachasun imaynachus apócrifo qelqakuna kasqanta, imaynataqchus Diospa Simin Qelqakuna kasqantawan. *

Askha qelqakunaq nisqanman hinaqa, Mateo Evangeliotaqa qelqakurqan pusaq wata Jesuspa wañusqan qhepallatan, chaywanpas wakin yachayniyoq runakunaqa aswan qhepataña qelqakunanpaqmi piensanku. Ichaqa llapankun yachanku Griego Rimay Qelqakunaqa (Antiguo Testamento nisqaqa) pachak watapaq tukusqaña kasqanta.

Chay tiempopaqqa askharaqmi kawsasharqanku Jesuspa ruwasqanta, wañusqanta, kawsarimpusqanta rikuqkunaqa. Paykunaqa sut’inchayta atinkumanmi karqan Evangelio librokunaq willasqanqa cheqaq kasqanta, hinallataq sut’inchayta atinkuman karqan imapas mana cheqaq kaqtinqa. Bibliamanta allin yachaq Frederick F. Bruce sutiyoq runan khaynata nin: “Apostolkunaqa predicaqku runakunaq yachasqankumantan. Chaymi niqku: ‘Qankunaqa yachankichisñan willasqaykumantaqa’, nispa (Hechos 2:22)”.

¿Pikunan qelqarqanku Griego Rimay Qelqakunata? Jesuspa wakin apostolninkuna wakin discipulonkuna ima. Yaqa llapankun rikurqanku 33 wata Pentecostés fiestapi Diospa cristiano llaqtan rikhurisqanta. Chaypin kasharqanku Santiago, Judas, yaqapaschá Marcospas. Apóstol Pablopas qelqarqanmi wakin qelqakunata. Llapan qelqaqkunan chay tiempopi Umalli T’aqaq nisqanman hina llank’aqku, chay t’aqapin kaqku llapan apostolkuna, wakin umallikunapiwan, Jerusalén llaqtapitaq tiyaqkupas (Hechos 15:2, 6, 12-14, 22; Gálatas 2:7-10).

Jesusmi qatikuqninkunata kamachirqan predicamunankupaq yachachimunankupaq ima, chay llank’aytaqa pay kikinmi qallarirqan (Mateo 28:19, 20). Nirqantaqmi: “Qankunata uyariqqa ñoqatan uyariwan”, nispa (Lucas 10:16). Chaymantapas prometerqanmi santo espirituta, arí, Diospa kallpanta apachimunanpaq, chhaynapi chay llank’anata ruwanankupaq. Chaymi apostolkunapas otaq yanapaqninkunapas imatapas qelqaqtinkuqa, cristianokunaqa yacharqankun Diosmanta hamusqanta, chay qelqaqkuna Diospa espiritunman hina kawsaq kasqankurayku.

Wakin qelqaqkunaqa rimarqankun huk qelqaqkunapas Diospa yuyaychasqan kasqankumanta. Hukninmi karqan apóstol Pedro. Paymi apóstol Pabloq qelqasqankunamanta nirqan: ‘Diospa Simin Qelqakunan’, nispa (2 Pedro 3:15, 16). Apóstol Pablopas rimarqanmi apostolkunapas huk profetakunapas Diospa yuyaychasqan kasqankumanta (Efesios 3:5).

Chay hinaqa, Evangelio qelqakunaqa cheqaqmi confianapaq hinataqmi, manan cuentokunachu. Aswanmi chaypiqa tarinchis cheqaq willakuykunallata, kikin rikuqkunaq willakuyninkunallatawan. Chaykuna qelqaqkunapas santo espirituq yuyaychasqanman hinan qelqarqanku.

Wakin runakunaq nisqanman hinaqa, Griego Rimay Qelqakunataqa hatun kamachikuq Constantinoq paqarichisqan religionñas akllasqa, qelqakusqanmanta unay watakuna qhepamanña. ¿Chhaynachu kanman karqan? ¿Iglesia Catolicachu chay qelqakunata akllanman karqan? Manan.

Religionkunata estudiaq profesormi nin: “Mayqen qelqakunachus Nuevo Testamento nisqapi kanan karqan, mayqenkunataqchus mana chaytaqa manan mayqen iglesiapas ni pi runapas decidirqanchu [...]. Apostolkunaq qelqasqankunata yanapaqninkunaq qelqasqankunatapas Diospa yuyaychasqanta hinan qhawariqku. Paykunaq wañusqanku  qhepaman huk runakunaq qelqasqanku cartakunata otaq huk ‘evangelio’ nisqakunatapas manañan Diospa yuyaychasqanta hinañachu qhawarikurqan. [...] Diosmanta hamuq qelqakuna akllakuytaqa tukukurqan manaraq Iglesia [Católica] rikhurishaqtinmi. Dios sonqo kasqankurayku qatiykachasqa cristianokunan Nuevo Testamento qelqakunataqa saqewarqanchis, manan qhepataña rikhuriq atiyniyoq iglesiachu”, nispa.

Griego Rimay Qelqakunamanta allin yachaq profesorpas ninmi: “Manan Iglesia [Catolicachu] akllarqan Bibliapi kaq librokunataqa; aswanmi paykunaqa unaymantaña cristianokunaq hap’isqanku Diospa Simin Qelqakunallata aceptarqanku”, nispa.

Chhaynaqa, ¿apostolkunaq tiemponpi kawsaq cristianokunachu paykunallamanta akllarqanku mayqen qelqakunachus Bibliapi kananpaq? Manan. Hukmi paykunataqa yanaparqan chayta ruwanankupaq.

Bibliaq nisqan hina, apostolkunaq tiemponpi cristianokunaqa ‘imaymana atiy qokuykunatan’ chaskirqanku santo espiritumanta (1 Corintios 12:4). Chhaynapin wakinqa reparayta atirqanku mayqen qelqakunachus Diosmanta hamusqanta. Chayraykun allintapuni yachanchis Bibliapi kaq librokunaqa Diosmantapuni hamusqanta.

Chhaynaqa apostolkunaq tiemponpiraqmi santo espirituq yanapayninwan yachakurqan mayqen qelqakunachus Bibliapi kanan karqan chayta. Paykunaq wañukapusqan qhepamanqa wakin qelqaqkunapas rimarqankun Bibliapi kaq librokuna cheqaqpuni kasqanmanta. Manan ichaqa paykunachu chay librokunataqa akllarqanku, aswanmi rimallarqanku mayqen librokunachus santo espirituq yanapayninwan akllasqa karqan chayta.

Bibliamanta makiwan copiasqa qelqakunapas sut’itan rikuchin mayqen qelqakunachus Diosmanta hamusqanta. Griego Rimay Qelqakunamantaqa phisqa waranqa más copiakunan kan, wakintaqa copiakurqan pachak otaq kinsa pachak watakuna ukhupin, Jesuspa wañupusqan qhepata. Chay qelqakunallan apostolkunaq tiemponmanta qhepaman Diosmanta hamuqpaq hap’isqa karqan, chaymi askhata copiakurqan rakikurqan ima.

Chay qelqakunaqa Bibliapi kaq ‘cheqaq yachachikuykunaman’ hinan qelqasqa kashan, chaymi yachanchis Diosmantapuni hamusqanta (2 Timoteo 1:13). Chaykunaqa lliwtan kallpachawanchis Jehová Diosta munakunapaq, yupaychanapaq, servinapaqpas; hinallataq niwanchis ama yanqa creenciakunata hap’ikunapaq, amataq supaykunatapas ima idolotapas yupaychanapaqwan. Chaymantapas mana pantaspan imamantapas willawanchis,  kallpachawanchistaq runamasinchista munakunanchispaq. ¿Imanisunmantaq apócrifo nisqa qelqakunamantari? Qatiqninpi chaymanta yachasun.

Apócrifo nisqa qelqakuna qelqakuytaqa qallarikunman karqan 150 wata hinapiñan Jesuspa hamusqan qhepata. Chaykunaqa manan Diospa Simin Qelqakuna hinachu, aswanmi huknirayta yachachin Jesusmanta, cristianokuna imayna kanankumantapas.

Chay qelqakunamanta hukninmi Evangelio según Tomás nisqa. Chaypi nisqanman hina, Jesussi Mariata nisqa: “Qharimanmi tukuchisqayki Diospa Gobiernonman haykunaykipaq”, nispa. Kallantaqmi Narración de la infancia del Señor nisqa libropas, chaytaqa Evangelio del Pseudo Tomás nisqa sutiwanmi reqsikullantaq, chaypi nisqan hina, Jesús erqellaraq kashaspaqa mana kasukuqsi kasqa, paypa causanpitaqsi huk erqecha wañukapusqa. Kallantaqmi Los Hechos de Pablo, Los Hechos de Pedro nisqa qelqakunapas. Chaypi nisqan hinaqa, casarakuyqa manapunis allinchu, apostolkunapas warmikunatas niqku qosankumanta t’aqakunankupaq. Chaymantapas kallantaqmi Evangelio de Judas nisqa qelqapas. Chaypi willakusqanman hinaqa, Jesusqa asikusqas yachachisqankuna mikhunamanta Diosman agradecekuqtinku. Chhayna willakuykunaqa manapunin Diospa Simin Qelqakunaq nisqanman hinachu (Marcos 14:22; 1 Corintios 7:3-5; Gálatas 3:28; Hebreos 7:26).

Apócrifo qelqakunapi wakin yachachikuykunaqa gnóstico nisqa runakunaq creesqankuman hinan kashan. Chay runakunaq nisqanman hina, Jehová Diosqa mana allin Diossi, wañupuqkunapaqqa manas kawsarimpuy kanqachu, tukuy ima rikusqanchispas mana allinsi, Satanastaqsi paqarichisqa casarakuyta, wawayoq kaytapas.

Wakin apócrifo qelqakunaqa Dios sonqo runakunaq sutintan apan, ichaqa manan paykunachu qelqarqanku. Chay qelqakunari, ¿imaraykutaq mana Bibliapichu kashan? Icha, ¿runachu Bibliamanta horqorqapurqan? Manan. Chaykunamanta allin yachaq runan nin: “Manataq Diospa yuyaychasqanchu karqan chayqa, manan hayk’aqpas Bibliaq partenchu karqan”, nispa.

Diospa Simin Qelqakunaqa willarqanñan wakin cristianokuna Diospa llaqtanmanta t’aqakunankumanta, paykunas askha cristianokunata pantachinanku karqan. Apostolkunaq tiemponpipas ñan rikhurisharqankuña chhayna runakuna, apostolkunan ichaqa hark’arqanku paykunata (Hechos 20:30; 2 Tesalonicenses 2:3, 6, 7; 1 Timoteo 4:1-3; 2 Pedro 2:1; 1 Juan 2:18, 19; 4:1-3). Wañukapusqanku qhepamanmi ichaqa astawanmi yapakurqanku, chaychá Jesuspa mana yachachisqankunata qelqayta qallarirqanku.

Wakin yachaysapa runakuna hinallataq historiador runakunapas ancha allinpaqmi hap’inku chay qelqakunata ñawpa tiempokunapi qelqakusqanrayku. Ichaqa, ¿ñawpa tiempokunapi qelqakusqanraykuchu nisunman: “Sut’illantan chaykunaqa willan”, nispa? Manan. Sichus kay tiempopi wakin yachaysapa runakuna revistakunapi rikhuriq yanqa willakuykunata, hinallataq religionkunamanta mana cheqaqta willaq noticiakunata huñurqospa huk cajapi waqaycharqonkuman chayri, ¿tiempoq pasasqanwanchu chay willakuykuna cheqaqman tukupunman? ¿1,700 watakuna pasarqoqtinri, cheqaq willakuykunachu kapunman? Manapunin.

Chhaynallataqmi chay apócrifo librokunaqa, ñawpa tiempopiña qelqakurqan chaypas, llulla yachachikuykunallan chaykunapiqa qelqasqa kashan. Chaykunapi nisqan hinaqa, Jesussi Magdalá llaqtayoq Mariawan casarakusqa. ¿Imanaqtintaq creesunmanri chhayna yanqa willakuykunata? Aswan allinmi kanman Diospa Simin Qelqata estudiay. Chaypin sut’illanta willawanchis Jesusmanta.