1. ¿Ima saminchaykunatan chaskisun Diosta munasqanman hina yupaychaspa?

 JEHOVÁ DIOSQA anchatan munakuwanchis. Chaymi allinninchista munaspa ñanninta pusawanchis. Munasqanman hina yupaychasun chayqa kusisqan kasun, manataqmi sasachakuykunapi urmasunchu. Hinaspapas saminchayninta yanapaynintawan chaskisun (Isaías 48:17). Ichaqa pachakninpi religionkuna kan. Llapankuña ninku, cheqaqtan Diosmanta yachachiyku nispa chaypas, manan kaqllatachu yachachinku Diosmanta nitaq ñoqanchismanta ima munasqantapas.

2. Jehová Diosta imayna yupaychanaykita yachanaykipaq, ¿imata ruwanayki, imawanmi rikch’anachisunman?

² ¿Imaynatan Jehová Diosta yupaychana, imaynatan chayta yachawaq? Manan llapa religionkunaq yachachikuynintaraqchu yachanayki nitaq tupachinayki. Imatapunin Biblia yachachin cheqaq yupaychaymanta, chayllatan yachanayki. Kaywan rikch’anachisun. Yachasqayki hina askha suyukunapin falsificasqa qolqe sasachakuykunata apamun. Kaypi yuyaykuy, sichus qanta kamachisunkikuman falsificasqa qolqeta cheqaq qolqemanta t’aqanaykipaq chayri, ¿imaynatan yachawaq mayqen falso mayqen cheqaq kasqanta? ¿Llapa qolqe imayna falsificasqa kasqantaraq yachaspa? ¿Manachu aswan  allin kanman cheqaq qolqe imayna kasqanta yachay? Cheqaq qolqeta allinta reqsispan yachanki mayqenmi falsificasqa qolqekuna kasqanta. Chay hinallataqmi cheqaq religionmanta allinta yachaspa, pantasqa religionkunata reqsisun.

3. Jesuspa nisqan hina, ¿imatan ruwananchis Jehová Dios chaskiwananchispaq?

³ Jehová Diospa munasqanman hinapunin yupaychananchis. Askha runakunan ninku, llapa religionkunan Diospa sonqonta kusichin, nispa, Biblian ichaqa mana chhaynatachu yachachin. Manataqmi cristiano sutiwan sutichakuyllachu, Jesusmi niran: “Manan llapa ‘¡Señor! ¡Señor!’ niwaqniychu hanaq pacha qhapaqsuyumanqa haykunqa, aswanpas hanaq pachapi kaq Yayaypa munayninta ruwaqllan haykunqa”, nispa. Chay rayku, Diosmanta yachaspa munayninta ruwaspallan chaskisqa kasun. Diospa munayninta mana ruwaqkunatan Jesús suticharan “mana allin ruwaqkuna”, nispa (Mateo 7:21-23). Pantasqa religionqa falsificasqa qolqe hinan, manan imapaqpas valenchu. Aswanmi ima ñak’ariymanpas apawasunman.

4. ¿Imakunamanmi rikch’akun Jesuspa rimasqan iskay ñankuna, maymanmi sapanka ñan apan?

⁴ Jehová Diosmi munan llapa runakuna wiñaypaq kawsanankuta. Paraisopi wiñay kawsanapaqmi ichaqa payta yupaychananchis munasqanman hinataq kawsananchis. Askha runakunan ichaqa mana Diospa munayninta ruwayta munankuchu, chay raykun Jesús niran: “K’illku punkunta haykuychis. Hatun punkunta haykuspa hatun ñanninta riqkunaqa infiernomanmi [wañuymanmi] askhallaña rishanku. K’illku punkunta haykuspa ñañu ñanninta kawsayman riqkunaqa pisillan kanku”, nispa (Mateo 7:13, 14). Chay textopi rikusqanchis hina, cheqaq religionqa kawsaymanmi apan pantasqa religiontaq wañuyman. Jehová Diosqa manan munanchu pipas chinkananta, aswanmi llapa runakunaman tiempota qon payta reqsinankupaq (2 Pedro 3:9). Arí, Diosta imayna yupaychasqanchismi apawasunman kawsayman otaq wañuymanpas.

5. ¿Imaynatan reqsisunman cheqaq religionpi kaqkunata?

⁵ ¿Imaynatan tarisunman kawsayman apaq ‘ñanta’? Jesuspa nisqan hina iñiqkunaq imayna kawsasqankupin reqsikun cheqaq religiontaqa. Paymi niran: “Paykunataqa imayna ruwasqankupin reqsinkichis. [...] Llapa allin sach’aqa allin rurukunatan rurun”, nispa (Mateo 7:16, 17). Arí, cheqaq religionpi kaqkunaqa iñisqankupi kawsayninkupiwanmi reqsichikunku cheqaq religionpi kasqankuta. Huchayoqña kanku pantaqña kanku chaypas, llapallankun kallpachakunku Diospa munayninta ruwanankupaq. Cheqaq religionta reqsinapaq rikusun soqta ruwaykunata.

6, 7. ¿Ima ninkun Bibliamanta Diospa kamachinkuna, imatan Jesuspas ruwaran?

⁶ Diospa kamachinkunaqa Bibliamantapunin yachachinku. Biblia nin: “Diospa Simin Qelqakunaqa llapallanmi Diospa yuyaychasqan, chayraykun allinpuni yachachinapaq, anyanapaq, wanachinapaq, chanin kawsayta yachachinapaq. Ahinapin Dios sonqo runaqa allin yachachisqa kanqa, tukuy allin kaqkunata ruwananpaqpas allin-allin wakichisqa”, nispa (2 Timoteo 3:16, 17). Apóstol Pablo cristianomasinkunaman qelqaran: “Qankunaqa Diospa siminta willashaqtiykun uyarispaykichis Diospa siminta hinapuni chaskikurqankichis, manataq runakunaq siminta hinallachu chaskirqankichis”, nispa (1 Tesalonicenses 2:13). Chay rayku cheqaq religionpi yachachikuykunapas ima ruwasqankupas manan runaq yuyaykusqanman hinachu. Aswanmi Bibliapi teqsichasqa kashan.

⁷ Jesucristopas Bibliamantapunin yachachiran. Taytanta mañakusqanpin niran: “Simiykiqa cheqaq-kaypunin”, nispa (Juan 17:17). Jesusqa Diospa Simin Qelqapin iñiran, llapa yachachisqanpas Bibliawanmi tuparan. Yachachisqanpin niqpuni: “Diospa Simin Qelqan nin”, nispa, chaymantataq chay textomanta willaran (Mateo 4:4, 7, 10). Kunan tiempopi Diospa kamachinkunapas kaqllatataqmi ruwanku, manan yuyaykusqallankutachu yachachinku. Iñinkun Biblia Diospa Simin kasqanpi, chaymi Bibliamantapuni yachachinku.

8. ¿Imakunata ruwaspan Jehová Diosta yupaychanku?

 ⁸ Cheqaq religionpi kaqkunaqa Jehová Diosllatan yupaychanku sutintapas reqsichinku. Jesusmi yachachiran: “Señor Diosniykitan yupaychanki, pay sapallantataqmi servinkipas”, nispa (Mateo 4:10). Chaymi Diospa kamachinkunaqa Jehová Diosllata yupaychanku. Diospa sutinmanta sumaq kayninkunamantawan willaspan Diosta yupaychanku. Salmo 83:18 texton nin: “Qanllapuni Señor Diosqa [Jehová] kasqaykita yachachunku, qanllapuni teqsimuyuntinpi Ancha Hatun Dios kasqaykita reqsichunku”, nispa. Jesús hinan runakunata yanapanku Diosta reqsinankupaq. Pay kikinmi Taytanta niran: “Kay pachamanta qowasqayki runakunamanqa ñan willaniña pichus kasqaykita [otaq sutiykita]”, nispa (Juan 17:6). Chay hinallataqmi kunanpas Diospa kamachinkunaqa runamasinkuman yachachinku Jehová Diospa sutinta, munasqanta, sumaq kayninkunatawan.

9, 10. ¿Imakunapin cheqaq cristianokuna munanakusqankuta rikuchinku?

⁹ Diospa kamachinkunaqa cheqaqtan munanakunku, manan kikinkuq allinnillantachu maskhanku. Jesusmi niran: “Chhaynapin ñoqaq yachachisqaykuna kasqaykichista llapa yachanqaku qankuna munanakuqtiykichis”, nispa (Juan 13:35). Ñawpaq cristianokunapas chhaynatan munanakuranku. Diospa kamachinkunaqa manan cheqninakunkuchu, wak llaqtayoqkunaña kaspapas, wakchaña qhapaqña kaspapas, aswanmi huk familia hinalla kawsanku (leey Colosenses 3:14). Pantasqa religionpiqa manan chhaynatachu munanakunku. Munanakuspaqa manan wak suyumanta wak ayllumanta runakunawan wañuchinakunkumanchu. Cheqaq cristianokunaqa manan armakunata hap’inkuchu iñiqmasinkuta huk runakunatapas wañuchinankupaq. Biblian kayta yachachin: “Chaywanmi sut’i reqsisqa pikunachus Diospa wawankuna kasqan, pikunataqchus saqraq wawankuna kasqanpas. Pipas chaninkaqta mana ruwaqqa, iñiqmasintapas mana munakuqqa, manan Diospa wawanchu [...;] hukkuna hukkunawanmi munanakunanchis. Ama Caín hinaqa kasunchu, paymi saqraq kasqanrayku wawqenta wañuchirqan”, nispa (1 Juan 3:10-12; 4:20, 21).

 ¹⁰ Cheqaq munakuyniyoq kasqanku raykun runamasinkuta mana wañuchinkuchu, ichaqa manan chayllachu. Cheqaq cristianokunaqa tiemponkuta, kallpankuta, kaqninkunatawanmi qonku yanapanakunankupaq, hukkuna hukkunawan kallpachanakunankupaqwan (Hebreos 10:24, 25). Sasa tiempokunapin yanapanakunku hunt’aq runakunataq kankupas. ‘Lliwpaq allinkaqta ruwaychis’, nispa Bibliapi nisqantan kasukunku (Gálatas 6:10).

11. Jehová Diosmi Jesucristowan qespichiwanchis, ¿ima rayku chaypi iñina?

¹¹ Jehová Diosmi Churinta kachamuran qespichiwananchispaq, chaypin cheqaq cristianokuna iñinku. Biblian yachachin: “Manan hukpiqa qespikuy kanchu, manataqmi kay pachapiqa huk sutipas kanchu runakuna qespichisqa kananchispaq”, nispa (Hechos 4:12). Jesusmi kawsayninta qoran llapa kasukuq runakuna qespichisqa kanankupaq, chaytan 5 capitulopi yacharanchis (Mateo 20:28). Hinaspapas Jehová Diosmi Jesusta churanña hanaq pachapi Kamachikuqta hina kay Hallp’ata kamachimunanpaq. Chay rayku Dios munan Churin kasukunanchista yachachisqantapas qatikunanchista. Chayta ruwaspallan wiñaypaq kawsasun. Chay rayku Biblia nin: “Churipi iñiqqa wiñay kawsayniyoqmi, Churipi mana iñiyta munaqmi ichaqa chay kawsayman mana haykunqachu”, nispa (Juan 3:36).

12. ¿Imaynapin cheqaq cristianokuna mana kay pachamantachu kanku?

¹² Cheqaq cristianokunaqa manan kay pachamantachu kanku. Kamachikuq Pilato juzgashaqtinmi, Jesús kayta niran: “Kamachikuyniyqa manan kay pachamantachu”, nispa (Juan 18:36, Edición 1988). Cheqaq cristianokuna ima suyupiña tiyanku chaypas Diospa Reinon kamachikusqantan kasukunku. Chay rayku mana chaqrukunkuchu política nisqapi nitaq kay pacha ch’aqwaykunapipas, manan pimanpas sayapakunkuchu, nitaqmi contrankupipas sayarinkuchu. Sichus huk runakuna política ukhupi kayta munanku, kamachikuq kayta munanku otaq huk kamachikuqta akllakuyta munanku chayqa, cheqaq cristianokunaqa manan hark’akunkuchu.  Política nisqaman manaña sayapakunkuchu chaypas, kamachikuykunataqa kasukunkun. ¿Ima rayku? Diospa Simin Qelqan cristianokunata kamachin, “kamachikuqkunataqa llapa runan kasukunan”, nispa (Romanos 13:1). Ichaqa runaq kamachikusqan Diospa kamachikusqan contra kaqtinqa apostolkunaq ruwasqantan qatikunku, paykuna niranku: “Diostan ñawpaqtaqa kasunayku, manan runakunatachu”, nispa (Hechos 5:29; Marcos 12:17).

13. ¿Ima ninkun Jesuspa qatikuqninkuna Diospa Reinonmanta, chay rayku imata ruwanku?

 ¹³ Diospa Reinollanmi runakunapaq cheqaq suyakuyqa, chaytan Jesuspa qatikuqninkuna willanku. Jesusmi willaranña: “Diospa kamachikushasqanmanta [reinonmanta] allin willakuykunan kay pachantinpi willasqa kanqa, llapa suyukunaq yachananpaq, hinaqtinmi p’uchukayqa chayamunqa”, nispa (Mateo 24:14, Edición 1988). Kay pachapi kamachikuqkunaqa manan runakunaq sasachakuyninta allichanqachu, chaymi cheqaq cristianokunaqa mana runakunata kallpachankuchu runaq kamachikuyninpi hap’ipakunankupaq. Aswanmi Diospa Reinollan runakunapaq sumaq suyakuy apamunanmanta willanku (Salmo 146:3). Jesusmi Diospa Reinonmanta mañakuyta yachachiran, niranmi: “Kamachikuq--kayniyki takyachisqa kachun, munayniyki kay pachapi ruwakuchun, imaynan hanaq pachapipas ruwakun hinata”, nispa (Mateo 6:10, Edición 1988). Diospa Simin Qelqan willaranña Diospa Reinon ‘llapa suyukunata ñut’uspa tukunanta, wiñaypaq kanantapas’ (Daniel 2:44; Apocalipsis 16:14; 19:19-21).

14. Yachasqaykiman hina, ¿pikunallan rikuchinku cheqaq religionpi kasqankuta?

¹⁴ Kay capitulopi yachasqaykiman hina tapukuy: “¿Ima religionmi Bibliaq nisqanman hina yachachin, Diospa sutintapas reqsichin? Arí, ¿ima religionpi cheqaqta munanakunku, Jesuspi iñisqankuta rikuchinku, kay pachapi millay ruwaykunamanta t’aqakunku, Diospa Reinollan runakunapaq sumaq suyakuy apamusqantapas willanku? Kay Hallp’api llapa religionkunamanta, ¿ima religionllan chaykunata hunt’ashan?”. Jehová Diospa testigonkunallan (leey Isaías 43:10-12).

15. ¿Iñisqanchismantapas imatawanraqmi Dios munan ñoqanchismanta?

¹⁵ Diospa sonqonta kusichinaykipaqqa manan iñinallaykichu. ¿Ima rayku? Bibliaq nisqan hina supaykunapas yachankun Diospa kasqanta (Santiago 2:19). Ichaqa manan Jehová Diospa munaynintachu ruwanku nitaq chaskisqapaschu kanku.  Diospa sonqonta kusichinapaqqa manan iñinallachu, aswanmi munaynintawan ruwana. Chaymantapas pantasqa religionmanta lloqsipuspan cheqaq religionman haykupuna.

16. ¿Imata ruwananchis pantasqa religionwan mana chaqrukunapaq?

¹⁶ Apóstol Pablon niran pantasqa religionwan mana chaqrukunapaq. Kayta qelqaran: ‘Diosmi nin: “Paykuna ukhumanta lloqsiychis, paykunamanta t’aqakuychis, ama ima qhelli kaqtapas llamiychischu, hinan ñoqa chaskisqaykichis”’, nispa (2 Corintios 6:17; Isaías 52:11). Chay raykun cheqaq cristianokunaqa pantasqa religionmanta karunchakunku.

17, 18. ¿Iman “Hatun Babilonia” nisqa, ima rayku chaymanta usqhaylla ‘lloqsipunayki’?

¹⁷ Biblia yachachin llapa pantasqa religionkuna “Hatun Babilonia” ukhupi kasqankuta (Apocalipsis 17:5). a Chay sutin yuyarichiwanchis ñawpaq tiempopi Babilonia llaqtata, chay llaqtapin qallariran pantasqa religión, Noepa tiemponpi Millp’uq Para Unu qhepata. Chay llaqtapin rikhurimuran kunan tiempopi pantasqa religionpa yachachikuyninkuna ruwayninkunapas. Chaypi runakunan yupaycharanku hukllapi kinsa dioskunata, kay tiempopipas askha religionkunan yachachinku hukllapi kinsa dioskuna [Trinidad] kasqanta. Ichaqa Biblia yachachin Jehová Dioslla cheqaq Dios kasqanta, Jesucristotaq Churin kasqanta (Juan 17:3). Babilonia llaqtapi runakunaqa iñillarankutaqmi mana wañuq almapi, runaq wañusqan qhepamanpas chay alma kawsasqanpi, ñak’arichina cheqaspi ñak’arisqanpipas. Kunanpas yaqa llapa religionkunan yachachinku runaq cuerponpi mana wañuq alma kasqanta, rawrashaq infiernopi ñak’arisqantapas.

¹⁸ Babilonia llaqtapi kaq religionqa Hallp’antinmanmi ch’eqeriran. Chay rayku kay tiempopi Hatun Babilonia nisqa tupan teqsimuyuntinpi llapa pantasqa religionkunawan. Diosqa willaranñan llapa pantasqa religionkuna qonqayllamanta  wiñaypaq tukupunanta. ¿Kunanri, entiendenkichu ima rayku Hatun Babiloniamanta t’aqakunaykita? Jehová Diosmi munan usqhaylla chay pantasqa religionmanta ‘lloqsipunaykita’ (leey Apocalipsis 18:4, 8).

19. ¿Imatan chaskinki Jehová Diospa munaynin ruwasqaykimanta?

¹⁹ Pantasqa religionmanta lloqsipuqtiyki yaqapaschá wakin reqsisqayki runakuna qanmanta karunchakunqaku. Ichaqa Jehová Diospa munayninta Llaqtanwan kuska ruwanayki rayku imapas saqesqaykimantaqa astawanraqmi chaskinki. Jesusta qatikunanku raykun qatikuqninkuna imaymanata saqeranku, ichaqa paykunapaq hinan qanpaqpas kanqa: espiritualpi askha wayqe-panakuna. Arí, teqsimuyuntinpi familiamanmi hukllachakunki, chay millonninpi cheqaq cristianokunan munakusunki. “Qhepa tiempopitaq” sumaq wiñay kawsayta chaskinki (leey Marcos 10:28-30). Yaqapaschá huk religionniyoq kaspa qanmanta t’aqakuq runakunapas qhepaman Bibliata estudiankuman, Jehová Diospa kamachinkunataq kapunkuman.

20. ¿Ima suyakuymi kanqa cheqaq religionpi kaqkunapaq?

²⁰ Bibliaq nisqan hina, yaqañan Dios kay pachapi millay kaqkunata tukuchipunqaña, chaykunaq rantintataq chanin runakuna Diospa kamachikuyninpi tiyapunqaku (2 Pedro 3:9, 13). ¡Ancha munaymi kanqa chay mosoq pachapi kawsay! Chaypiqa huk religionllan kanqa, cheqaq yupaychaylla. ¿Manachu qanpas kunanmantapacha kallpachakuwaq Diospa cheqaq kamachinkunawan huñunakunaykipaq?