Salmos 119:1-176
-
Diospa siminta ancha allinpaq qhawariymanta
-
“¿Imaynatan juj wayna ch’uyata kausanman?” (9)
-
“Yuyarichiyniykikunatan munakuni” (24)
-
“¡Maytan munakuni kamachikuyniykitaqa!” (97)
-
“Chaymi yachachiwaqniy runakunamantapas aswan allin reparaq kani” (99)
-
“Simiykiqa purinaypaq lamparan” (105)
-
“Simiykikunaqa llapallanmi cheqaqkama” (160)
-
“Leyniykita munakuqkunaqa thajmi kausanku” (165)
-
א [álef]*
119 May kusisqan ch’uyata kausaqkunaqa,Jehová Diospa leyninman jina kausaqkunaqa.+
2 May kusisqan yuyarichiyniykikunaman* jina puriqkunaqa,+tukuy sonqowan payta maskhaqkunaqa.+
3 Paykunaqa manan mana chanin kaqtaqa ruwankuchu;aswanmi paypa ñannillanpi purinku.+
4 Diosniyku, qanmi kamachiwarqankiku,kamachikuyniykikunata llapanta junt’anaykupaqmi kamachiwarqankiku.+
5 Maytan munayman qan sonqolla kayta,+chhaynapi kamachikuyniykikunata kasukunaypaq.
6 Manan jayk’aqpas p’enqaypiqa tarikusaqchu,+kamachikuyniykikunata kasukuspaqa manan p’enqaypiqa kasaqchu.
7 Chanin sonqoywanmi jatunchasayki,chaninchasqaykikunata yachaspan jatunchasayki.
8 Kamachisqayki simikunatan kasukusaq.
Amapuni sapaytaqa saqerpariwaychu.
ב [bet]
9 ¿Imaynatan juj wayna ch’uyata kausanman?
Simiykiman jina sapa ratu t’aqwikuspan,kamachisqaykiman jina kausaspan.+
10 Tukuy sonqoywanmi maskhamushayki,amapuni munaychu kamachikuyniykikuna saqenaytaqa.+
11 Simiykikunaqa sonqoypin allin waqaychasqa kashan,+chaykunan yanapawan qan contra ama juchallikunaypaq.+
12 Diosníy Jehová, alabasqa kay.
Llapa kamachikuyniykikunata yachachiway.
13 Chaninchaykuna orqomusqaykitan willani,simiywanmi chaykunata willani.
14 Yuyarichiyniykikunawanmi kusikuni,+chaywanmi ima valorniyoq kaqmantapas astawanqa kusikuni.+
15 Kamachikuyniyki simikunapin yuyaymanasaq,+ñannillaykimanmi yuyayta churasaq.+
16 Kamachikuyniykikunatan munakuni;manapunin simiykitaqa qonqasaqchu.+
ג [guímel]
17 Kay kamachiykita sumaqta qhawariway,chhaynapi kausanaypaq, simiykitapas kasukunaypaq.+
18 Ñawiyta kichariway allinta rikunaypaq,leyniykiqa may munay kasqanta allinta reparanaypaq.
19 Noqaqa forastero runallan kani kay jallp’apiqa.+
Ama noqamanta kamachikuyniykikunata pakaychu.
20 Chaninchasqaykimantan yachayta munashani,maytapunin sonqoyqa chayta munashan.
21 Qanmi jatunchakuq runakunata anyanki,leyniykimanta t’aqakuq ñakasqakunatan anyanki.+
22 Asipayaymanta, pisichasqa kaymanta libraway;noqaqa yuyarichiyniykikunaman jinan kausani.
23 Autoridadkunaña tiyaykuspa noqa contra rimanku chaypas,noqaqa kamachikuyniykikunapin yuyaymanani.
24 Yuyarichiyniykikunatan munakuni,+chaykunan noqaq yuyaychaqniyqa.+
ד [dálet]
25 Jallp’a pampapin wijch’usqa kashani.+
Promesaykiman jina kausachishallaway.+
26 Mayninchus purisqaytan willakurqayki, qanqa uyariwarqankin;kamachikuyniykikunata reqsichiway, chaykunata yachachiway.+
27 Imaynachus kamachikuyniykikuna chayta allinta entiendechiway,chhaynapin musphanapaq kaqkunata ruwasqaykipi yuyaymanasaq.+
28 Sinchi llakiq ñit’isqanmi mana puñuytapas atinichu.
Ama jinachu kay, promesaykiman jina kallpata qoykuway.
29 Yanapaway ama q’otukuq runa kanaypaq;+leyniykita yachachiway, sumaqta qhawariway.
30 Noqaqa qan sonqollapunin kasaq.+
Chaninchasqaykikunaqa allinpunin.
31 Yuyarichiyniykikunataqa manapunin saqesaqchu.+
Diosníy Jehová, amayá jayk’aqpas p’enqachisqachu kasaq.+
32 Tukuy sonqoywanmi kamachikuyniykikunaman jina purisaq,chaypaq jinan qanqa sonqoyta ruwawarqanki.
ה [he]
33 Jehová Diosníy, kamachikuyniykikunaman jina puriyta yachachiway,+tukukuykaman chayman jina purisaq.+
34 Allin yuyayniyoq kayta qoway,chhaynapin kamachikuyniykikunata kasukusaq,tukuy sonqoywanmi chaykunata junt’asaq.
35 Kamachikuyniyki ñanninta pusaway,+chayninta purispallan kusikuyta tarini.
36 Yuyarichiyniykikunapi sonqoyqa kachun,amataq yanqa munapayaymanchu richun.+
37 Mana allin kaqta qhawanaymanta jark’aykuway,+ñannillaykipi kausachiway.
38 Noqa kamachiyki runaman promesa ruwawasqaykita junt’ay,chhaynapin manchakuna kanki.*
39 Manchachiwaq p’enqasqa kayta noqamanta karunchay;chaninchasqaykikunaqa may allinmi.+
40 Noqaqa maytan munakuni kamachikuyniyki simikunata.
Chanin kasqaykiman jina kausachishallaway.
ו [waw]
41 Diosníy Jehová, mana tukukuq munakuyniykita rikuchiway,+promesa ruwasqaykiman jina salvaway.+
42 Chhaynapin k’amiwaqniyman kutichisaq.
Noqaqa qanpa simiykipin confiani.
43 Ama simiymanta cheqaq rimayta qechuwaychu;noqaqa juchachay simiykitan suyakuni.
44 Tukuy tiempon kamachikuyniykikunata junt’asaq,wiñay-wiñaypaqmi chaykunaman jina kausasaq.+
45 Noqaqa kamachikuyniykikunatan maskhani,chaymi allin ñannillanta, jatun ñannillanta purisaq.+
46 Reykunaq ñaupanpin yuyarichiyniykikunamanta rimasaq,mana p’enqakuspan chaykunamanta willasaq.+
47 Kamachikuyniykikunatan mayta munakuni,sonqomantan chaykunataqa munakuni.+
48 Munakusqay kamachikuyniykikunamanmi makiyta jaywarisaq,+llapa leyniykikunapin yuyaymanasaq.+
ז [zayin]
49 Kamachiyki runaman promesa ruwasqaykita yuyariy,chay promesallapin noqaqa suyakushani.
50 Chaykunan llakikuypi tarikuqtiy kallpachawan,+simillaykin noqataqa kunankamapas kausachishawan.
51 Maytaña jatunchakuq runakuna asipayawanqa chaypas,manapunin leyniykimantaqa karunchakusaqchu.+
52 Ñaupa tiempopi chaninchasqaykikunatan yuyarini,+chaykunan Diosníy Jehová noqataqa kallpachawan.+
53 Millay runakunaraykun k’araq phiñasqa kashani,leyniykita saqesqankumantan may colerasqa kashani.+
54 Maypiña kani chaypas, maypiña tiyani chaypas,kamachikuyniykikunaqa taki jinan noqapaqqa.
55 Jehová Diosníy, tutakunan sutiykita yuyarini,+kamachikuyniykikunata junt’aypin yuyaymanani.
56 Noqaqa chay ruwayman yachasqan kani,kamachikuyniykikunata kasukusqayraykun chhayna kani.
ח [jet]
57 Jehová Diosmi noqaman tupaq herenciayqa.+
Llapa simiykita kasukunaypaqmi prometekuni.+
58 Sumaqta qhawariwanaykitan tukuy sonqoywan maskhashani.+
Promesa ruwasqaykiman jina khuyapayaykuway.+
59 Mayninchus purisqaytan allinta qhawarikurqani,chhaynapi chakiykuna yuyarichiyniykikunaman kutimunanpaq.+
60 Kamachikuyniykikunataqa usqhayllan junt’ani,mana imata suyaspan chaykunataqa junt’ani.+
61 Millay runakunaq waskhankunan muyuykuwan,chaywanpas manapunin noqaqa kamachiyki simikunataqa qonqanichu.+
62 Kuska tuta horasmi qanman graciasta qonaypaq jatarini,+chaninchasqaykikunamanta “gracias” ninaypaqmi sayarini.
63 Qanta manchakuqkunaq amigonmi kani,kamachisqaykita kasukuqkunaq puriqmasinmi kani.+
64 Jehová Diosníy, mana tukukuq munakuyniykiqa kay pacha junt’an kashan.+
Diosníy, kamachikuyniykikunata yachachiway.
ט [tet]
65 Diosníy Jehová, sumaqtan kay kamachiykita qhawariwarqanki,promesa ruwasqaykiman jinan qhawariwarqanki.
66 Allin yuyayniyoq kayta qoway, allin yachayta qoway,+noqaqa kamachikuyniykikunapin jap’ipakuni.
67 Mana yuyayniyoq kayniypin juchapakurqani,juchay jawan ñak’arirqani,kunanmi ichaqa simiykiman jina purishani.+
68 Qanqa sumaq sonqo Diosmi kanki,+ruwasqaykikunapas may munaymi.
Kamachikuyniyki simikunata yachachiway.+
69 Jatunchakuq runakunaqa imaymanata llullakuspan tumpawanku,noqan ichaqa kamachikuyniykikunata tukuy sonqo kasukuni.
70 Paykunaqa rumi sonqokunan kanku,+noqan ichaqa leyniykikunata munakuni.+
71 Sufrichisqa kasqayqa allinniypaqmi karqan,+chhaynapin kamachikuyniykikunata allinta entienderqani.
72 Kamachikuy simiykikunaqa allinmi noqapaqqa,+waranqa-waranqa qorimantapas qolqemantapas aswan allinraqmi.+
י [yod]
73 Makiykin llut’awarqanpas ruwawarqanpas.
Allin yuyayniyoq kayta, allin yachayta qoway,chhaynapin kamachikuyniyki simikunata yachasaq.+
74 Manchakuqniykikunaqa noqata rikuwaspan kusikunku,noqaqa simiykipin suyakuni.+
75 Diosníy Jehová, yachanin chaninchasqaykiqa allinpuni kasqanta,+junt’aq kasqaykirayku castigawasqaykitapas.+
76 Diosnilláy, ama jinachu kay,mana tukukuq munakuyniyki+ kallpachawachun,prometewasqaykiman jina kay kamachiykita sonqochaway.
77 Khuyapayaykuway, chhaynapi kausashanallaypaq;+noqaqa maytan leyniykikunata munakuni.+
78 Uma oqariqkunaqa p’enqachisqa kachunku,paykunaqa yanqamantan ñak’arichiwanku.
Noqaqa kamachikuyniyki simikunapin yuyaymanasaq.+
79 Qanta manchakuqkuna noqaman jamuchunku,yuyarichiyniykikunata yachaqkuna noqawan juñukuchunku.
80 Kamachikuyniykikunata tukuy sonqoywan kasukunaypaq yanapaway,+chhaynapi ama p’enqaypi tarikunaypaq.+
כ [kaf]
81 Maytan munashani librawanaykita,+noqaqa simiykipin suyakuni.
82 Maytan munashani promesa ruwasqayki junt’akunanta,+“¿jayk’aqtaq sonqochawanqari?”+ nispan nishani.
83 Noqaqa q’osñiq ch’akichisqan qara p’uyñu* jinan kani,ichaqa manapunin kamachikuyniykikunataqa qonqanichu.+
84 ¿Jayk’aqkamataq kay kamachiykiri suyakusaq?
¿Jayk’aqmi juchachanki qatikachawaq runakunata?+
85 Jatunchakuqkunan t’oqokunata ruwanku,kamachikuyniyki contra jatariqkunan pampata jasp’inku,jap’iwanankupaqmi chaykunata ruwanku.
86 Llapa kamachikuyniykikunaqa confianapaq jinan.
Yanqamantan qatikachashawanku,¡Diosnilláy, yanapaykuway!+
87 Yaqan kay pachamanta chinkachiwanku,chaywanpas manan kamachikuy simiykitaqa saqerqanichu.
88 Mana tukukuq munakuyniykipi kausachishallaway,chhaynapin noqaqa llapa yuyarichiyniykikunata waqaychasaq.
ל [lámed]
89 Jehová Diosníy, simiykiqa janaq pachapin kashan,+wiñay-wiñaypaqmi chaypi churasqa kashan.
90 Junt’aq kayniykiqa mana tukukuqmi.+
Qanmi kay pachata allinta tajyachirqanki,mana jayk’aq chinkananpaq jinan sayachirqanki.+
91 Llapa chaykunaqa* qanpa kamachiykipin kashanku,kamachisqaykiman jinan kunankamapas kaqlla kashanku.
92 Manachus kamachikuyniykita munakuyman karqan chayqa,ñak’arisqaypichá wañupuyman karqan.+
93 Manan jayk’aqpas qonqasaqchu kamachikuyniykikunataqa,chaykunawanmi noqataqa kausachishallawarqanki.+
94 Noqaqa qanpan kani, libraway;+kamachikuyniykikunatan maskharqani.+
95 Millay runaqa wañuchiyta munawaspan suyapashawan,*noqan ichaqa yuyarichiyniykikunapi allinta yuyaymanani.
96 Rikusqayman jinaqa, llapa ima allin-allin ruwasqapas tukukuqllan,kamachikuyniyki simin ichaqa mana jayk’aq tukukuq.
מ [mem]
97 ¡Maytan munakuni kamachikuyniykitaqa!+
P’unchay ch’isiyaqmi chayllapi yuyaymanani.+
98 Kamachikuyniykikunaqa noqallawanmi kashan,chaykunan enemigoykunamantapas aswan yachayniyoqman tukuchiwan.+
99 Noqaqa yuyarichiyniykikunapin yuyaymanani,chaymi yachachiwaqniy runakunamantapas aswan allin reparaq kani.+
100 Noqaqa kamachikuyniyki simikunaman jinan kausani,chaymi kuraq runakunamantapas aswan yachaywan imatapas ruwani.
101 Manan mana allin ñanmanqa jaykunichu,+simiykiman jina kausanayraykun mana chaymanqa jaykunichu.
102 Qanmi kamachikuyniykikunataqa yachachiwarqanki,chaymi mana chaykunamantaqa t’aqakunichu.
103 ¡May sumaqpunin yachachikuyniyki simikunaqa!
¡Mielmantapas aswan misk’in chaykunaqa!+
104 Kamachikuyniykiraykun allin yachaywan imatapas ruwani;+cheqnikunin pantay ñankunatapas.+
נ [nun]
105 Simiykiqa purinaypaq lamparan,simiykiqa ñanniypaq k’anchaymi.+
106 Juj juramentotan ruwarqani, chaytan junt’asaq,chaninchasqaykiman jinan kausasaq.
107 Diosníy Jehová, imaymanapin ñak’arichiwarqanku;+promesaykiman jina kausachishallaway.+
108 Jehová Diosníy, tukuy sonqoywan jatunchasqayta sumaqta chaskiykuway;+chaninchayniykikunata yachachiway.+
109 Sapa kutillanmi wañuy patapi rikukushani,chaywanpas manapunin leyniykitaqa qonqanichu.+
110 Millay runakunan trampata churawanku,noqan ichaqa manapuni kamachikuyniykikunamanta t’aqakunichu.+
111 Yuyarichiyniykikunataqa wiñaypaq herenciata jinan chaskikuni,chaykunan sonqoyta mayta kusichin.+
112 Noqaqa kamachikuyniykikunata kasukuspan kausasaq,tukuy kausasqay tiempon chaykunata kasukusaq.
ס [sámekh]
113 Cheqnikunin mana tukuy sonqowanchu kasukuqniykikunataqa,*+leyniykitan ichaqa munakuni.+
114 Qanmi pakakunayqa kanki,qanmi jark’aykuwaqniy escudopas kanki,+noqaqa simiykipin suyakuni.+
115 Millay runakuna, karunchakuychis noqamanta,+noqaqa Diosniypa kamachikuynintan kasukusaq.
116 Promesa ruwasqaykiman jina yanapaway,+chhaynapin noqaqa kausashallasaq.
Noqaqa qanllapin suyakushani,amapuni p’enqaypi kanaytaqa munaychu.+
117 Yanapaykuway librasqa kanaypaq,+chhaynapin kamachikuyniyki simillapi yuyayniy kanqa.+
118 Qanqa cheqnikunkin kamachikuyniykikunamanta t’aqakuqkunataqa,+paykunaqa llulla runakunan kanku, engañaqkunan kanku.
119 Kay pachapi millay runakunataqa q’opata jinan wijch’upunki,+chaymi noqaqa yuyarichiyniykikunata munakuni.
120 Manchakuykin, cuerpoyraqmi khatatatashan,*chaninchasqaykikunatan manchakuni.
ע [ayin]
121 Chanin kaqtan, allin kaqtan noqaqa ruwarqani.
¡Amapuni sarunchaqniykunaq makinpiqa saqerpariwaychu!
122 Prometeway kay kamachiykita yanapawanaykipaq,amapuni jatunchakuq runakunaqa sarunchawachunkuchu.
123 Salvawanaykitan suyakushani,promesaykikuna junt’akunantan suyakushani,+ñawiypas sayk’upunñan qhawasqaypi.+
124 Mana tukukuq munakuyniykita kay kamachiykiman rikuchiway,+kamachikuyniykikunata yachachiway.+
125 Noqaqa kamachiykin kani, allin yachayta qoway,+chhaynapi yuyarichiyniykikunata allinta entiendenaypaq.
126 Jehová Dios, paykunaqa leyniykitan saruncharqanku,chaymi castiganayki p’unchayqa chayamunña.+
127 Noqaqa maytan kamachikuyniykikunata munakuni,qorimantapas, ch’uyayachisqa qorimantapas astawanraqmi munakuni.+
128 Noqapaqqa chaninmi kamachikuyniykikunaqa;+llapa mana allin ñantan cheqnikuni.+
פ [pe]
129 Yuyarichiyniykikunaqa may allinpunin,chaymi noqaqa chaykunata kasukuni.
130 Sut’inchasqa kaspan simiykiqa mayta k’ancharin,+mana yachayniyoqtan yachayniyoqman tukuchin.+
131 Simiyta kicharisparaqmi samapakuni,kamachikuy simiykikunatan mayta munashani.+
132 Noqaman kutirimuway, khuyapayayniykita rikuchiway,+sutiykita munakuqkunapaq kamachisqaykiman jina chayta rikuchiway.+
133 Simiykiman jina allinta purichiway,ama mana allinqa munaychakuwachunchu.+
134 Sarunchawaqniy runakunamanta libraway,noqaqa kamachikuyniykikunaman jinan kausasaq.
135 Kay kamachiykita kusisqa uyawan qhawariway,+kamachikuyniyki simikunata yachachiway.
136 Weqeykunaqa mayu jinaraqmi ñawiymanta phawamushan,runakuna leyniykita mana kasukusqanraykun chhayna kashani.+
צ [sadé]
137 Diosníy Jehová, qanqa chaninmi kanki,+chaninchasqaykikunapas may allinmi.+
138 Yuyarichiyniykikunaqa chaninpunin,chaykunaqa confianapaq jinapunin.
139 Qanta munakuymi sonqoypi raurarishan,+cheqniwaqniykuna simiykikunata qonqapusqankuraykun raurarishan.
140 Rimasqaykikunaqa may ch’uyan,+sonqomantan chaykunata munakuni.+
141 Noqaqa pisichasqan kani, manapas kaymanchu jinan kani,+chaywanpas kamachikuyniykikunataqa manan qonqanichu.
142 Chanin kayniykiqa wiñaypaqmi, mana tukukuqmi,+kamachikuyniykiqa cheqaqpunin.+
143 Llakikuypiña ñak’ariypiña tarikuni chaypas,munakushallanin kamachikuyniykikunataqa.
144 Yuyarichiyniykikunaqa wiñaypaqmi, chanillanpunin.
Allin yuyayta qoway,+ chhaynapi kausashanallaypaq.
ק [qof]
145 Diosníy Jehová, tukuy sonqon wajakamuyki, uyarimuway.
Noqaqa kamachikuyniykikunatan kasukusaq.
146 Qanllatan wajakamuyki, ¡libraway!
Yuyarichiyniykikunaman jinan kausasaq.
147 Manaraq pacha illarimushaqtinmi yanapayniykita mañakunaypaq jatarini,+qanpa yachachikuyniykipin noqaqa suyakuni.
148 Tuta horaskunatan ñawiykuna qhawarin,simiykipi yuyaymananaypaqmi kicharikun.+
149 Mana tukukuq munakuyniykipi wajakusqayta uyarimuway,+Jehová Diosníy, chanin kasqaykiman jina kausachishallaway.
150 Ñan jamushankuña mana p’enqarikuspa juchallikuqkunaqa,paykunaqa leyniykimantan karupi kashanku.
151 Jehová Diosníy, qanqa ladollaypin kashanki;+kamachikusqayki simikunaqa llapanmi cheqaqpuni.+
152 Yuyarichiyniykikunamantan unayña kayta yacharqani,chay simikunataqa wiñaypaq kananpaqmi churasqanki.+
ר [resh]
153 Khayna ñak’arisqayta qhawarimuway, libraway;+noqaqa manan leyniykitaqa qonqanichu.
154 Defiendeway, libraway,+promesaykiman jina kausachishallaway.
155 Salvasqa kayqa karupin kashan millay runakunamantaqa,paykunaqa manan maskharqankuchu kamachikusqayki simikunataqa.+
156 Jehová Diosníy, jatunmi khuyapayayniykiqa.+
Chanin kasqaykiman jina kausachishallaway.
157 Askhapunin qatikachawaqniy runakunaqa, cheqniwaqniy runakunapas,+chaywanpas noqaqa manapunin yuyarichiyniykikunamantaqa t’aqakunichu.
158 Traicionero runakunataqa millakunin,paykunaqa manan simiykiman jinachu kausanku.+
159 Diosníy, qhawariy, tukuy sonqon munakuni kamachikuyniykikunataqa.
Diosníy Jehová, mana tukukuq munakuyniykipi kausachishallaway.+
160 Simiykikunaqa llapallanmi cheqaqkama,+chaninchasqaykikunaqa wiñaypaqmi.
ש [sin o shin]
161 Autoridadkunan mana imamanta qatikachawanku.+
Noqan ichaqa simiykikunamanta may admirasqa kashani.+
162 Simiykiqa maytan kusichiwan,+chaykunaqa qori jinan noqapaqqa.
163 Llullakuytaqa cheqnikunin, millakunin,+leyniykitan ichaqa mayta munakuni.+
164 Sapa p’unchaymi qanchis kutita yupaychayki,chaninchasqaykikunamantan alabayki.
165 Leyniykita munakuqkunaqa thajmi kausanku,+paykunataqa manan imapas urmachinchu.
166 Diosníy Jehová, qanpa salvacionniykitan suyakushani,qanpa kamachikuyniykikunatan kasukuni.
167 Noqaqa yuyarichiyniykikunaman jinan kausani,tukuy sonqoywanmi chaykunataqa munakuni.+
168 Llapa kamachikuyniykikunata, yuyarichiyniykikunatan kasukuni;qanqa makillan qhawamushanki imakunachus ruwasqayta.+
ת [taw]
169 Diosnilláy Jehová, auxilio mañakusqayta uyarimuway,+simiykimanta jamuq yachayta qoway.+
170 Rogakusqayta uyarimuway,promesaykiman jina salvaway.
171 Simiymanta qanta jatunchay lloqsimuchun,+qanmi kamachikuyniykikunata yachachiwaqqa kanki.
172 Qalluymi rimasqaykikunamanta takinqa,+kamachikuyniykikuna chanin kasqanrayku.
173 Makiykiqa listo kashachun yanapawanaykipaq,+noqaqa qanpa kamachisqaykikunatan kasukuni.+
174 Diosníy Jehová, librawanaykitan suyakushani;leyniykitaqa anchatan munakuni.+
175 Jatunchaytan munayki, chayrayku kausachishallaway;+chaninchayniykikuna yanapawachun.
176 Chinkasqa oveja jinan purishani.+
Kamachikuyniyki simitaqa manan qonqanichu,+chayrayku jamuy kay kamachiyki runa maskhaq.
Uraypi willakuykuna
^ Kaypi takikunaqa hebreo rimaypi abecedarioman jinan armasqa kashan.
^ Hebreo rimaypi “yuyarichiykuna” nispaqa nishan llaqtanman Diospa qosqan leykunamanta, kamachikuykunamanta, yuyaychaykunamanta iman.
^ Chaypiqa yaqapaschá “manchakuqniykiman prometesqaykita jina junt’ay” nillanmantaq.
^ Qhaway Explicasqa simikuna nisqapi “Qara p’uyñu” nisqata.
^ Chaypiqa Diospa kamasqankunamantan rimashan.
^ Suyapaytaqa “suyaykuy” nillankutaqmi.
^ Chaypiqa “iskayman t’aqasqa sonqoyoqkunataqa” nillanmantaqmi.
^ Khatatataytaqa “kharkatiy” nillankutaqmi.