Deuteronomio 32:1-52

  • Moisespa takinmanta (1-47)

    • Jatun qaqa jinan Jehová Diosqa (4)

    • Israel runakunaqa kamaqninku jatun qaqatan qonqapunku (18)

    • “Noqamanmi tupawan vengakuyqa” (35)

    • “Nacionkuna, Diospa llaqtanwan kuska kusikuychis” (43)

  • Moisés Nebo orqopi wañupunanmanta (48-52)

32  “Janaq pacha, uyariy rimasqayta,kay pacha, uyariy simiyta.   Yachachiyniyqa para jinan chayamunqa,simiyqa sulla* jinan chayamunqa,pastokunaman chayamuq llamp’u para jinan kanqa,plantakunaman chayamuq fuerte para jinan kanqa.   Jehová Diospa sutintan willasaq.+ Qankunapas Diosninchispa jatun kayninta willaychis.+   Jatun qaqa jinan Diosqa, allinmi tukuy ima ruwasqanpas,+chaninmi ñanninkunapas.+ Rimasqanta junt’aq Diosmi payqa,+ manan mana chanintaqa ruwanmanchu.+ Chanin Diosmi payqa, ch’uyatan imatapas ruwan.+   Paykunan mana allin ruwaqkunaqa kanku.+ Paykunaqa manan wawankunachu kanku,paykunan juchankumantaqa juchayoq kanku.+ ¡Mana allinkunata ruwaq millay runakunan kanku!+   Yau mana yuyayniyoq k’ullu runakuna,+¿chhaynatachu Jehová Diosniykichisman kutichinkichis?+ ¿Manachu pay kashan taytaykichis, paqarichisuqniykichis?+ ¿Manachu pay kashan kamaqniykichis, qaqata sayachisuqniykichis?   Ñaupa watakunata yuyariychis,ñaupa runakunaq tiemponkunata yuyariychis. Taytaykichiskunata tapuychis, paykunan willasunkichis,+kuraqniykichiskunata tapuychis, paykunan yachachisunkichis.   Ancha jatun Dios sapanka nacionman herencianta qoshaspaqa,+Adanpa churinkunata* sapaq-sapaqta t’aqashaspaqa,+sapanka llaqtamanmi linderota* churarqan,+Israelpa churinkuna jayk’achus kasqankuman jinan chayta ruwarqan.+   Jehová Diospa kaqninqa llaqtanmi,+paypa herencianqa Jacobmi.+ 10  Diosqa ch’in ladopin payta tarirqan,+salqa animalkunaq aullasqan ch’inneqpin tarirqan.+ Paytan tukuy imamanta jark’ananpaq muyuykurqan, paytan cuidarqan,+ñawi rurunta jinan cuidarqan.+ 11  Ankaqa q’esantan t’aqpin,chiuchinkunatan phalayta yachachin,rafrantan kicharin chiuchinkunata chaskinanpaq,phuruntan mast’arin chiuchinkunata apananpaq.+ 12  Chhaynatan Jehová Diosqa pay sapallan Jacobta cuidarqan,+manan waj diosqa paywanqa karqanchu.+ 13  Jallp’api alto orqo-orqontan pusarqan,+campopi mijuykunatan mijuchirqan.+ Qaqapi mieltan mijuchirqan,ch’ila rumiq aceitentan qorqan. 14  Waka lechemanta mantequillata, oveja lecheta iman qorqan,allinnin ovejakunatan mijuchirqan,Basanpi ovejakunata, orqo cabrakunata iman qorqan,allinnin trigotan mijuchirqan,+uvas jugomanta* vinotan ujachirqan. 15  Jesurunmi* ichaqa wirayarqan, dueñon contra jatarispataq jayt’arparirqan. Sinchitan wirayarqan llusk’ay-llusk’ayraqmi karqan, sajsatan mijurqan.+ Jinan kamaqnin Diosta saqepurqan,+qespichiqnin jatun qaqatan pisichapurqan. 16  Waj dioskunawanmi payta phiñachirqanku,+millay ruwaykunawanmi sinchita phiñachirqanku.+ 17  Supaykunamanmi sacrificiokunata jaywarqanku, manan Diosmanchu,+mana reqsisqanku dioskunamanmi jaywarqanku,chayraq rijurimuq chayraq chayamuq dioskunamanmi jaywarqanku,ñaupa taytankuq mana reqsisqan dioskunamanmi jaywarqanku. 18  Israelqa kamaqnin jatun qaqatan saqepurqan,+kausay qoqnin Diostan qonqapurqan.+ 19  Qhari wawankuna warmi wawankunan sinchita phiñachirqanku,chayta rikuspan Jehová Diosqa manaña paykunata munakurqanchu.+ 20  Aswanmi nirqan: Manañan paykunataqa qhawarisaqchu,+imaynallas kunan kanqaku. Chay runakunaqa millay runakunan kanku,+traicionero wawakunan kanku.+ 21  Yanqa dioskunawanmi sonqoyta nanachiwanku,+mana valeq idolokunawanmi sonqoyta t’impurichinku.+ Noqapas waj llaqta runakunawanmi sonqonkuta nanachisaq;+mana yuyayniyoq nacionwanmi sonqonkuta t’impurichisaq.+ 22  Phiñakuyniyqa nina jinan raurarinqa,+Sepultura* ukhukaman+ raurarinqa,llapa jallp’atan mijuykunantinta ruphapunqa,orqokunaq teqsintan ruphapunqa. 23  Astawanmi paykunataqa ñak’arichisaq,paykunapin flechaykunatapas tukusaq. 24  Yarqaypin pisipanqaku,+millay fiebren paykunata tukunqa, ch’usaqyachisqan kanqaku.+ Kanikuq salqa animalkunatan paykunaman kachasaq,+jallp’anta suchuq picakuq mach’aqwaykunatan paykunaman kachasaq. 25  Wasi jawapiqa espadawanmi wawankuqa wañunqaku,+wasi ukhupitaq sinchi manchasqa tiyanqaku,+chhaynan kanqa waynakunawanpas doncella sipaskunawanpas,*wawakunawanpas soqo uma* runakunawanpas.+ 26  Noqaqa niymanmi karqan: Lliumanmi ch’eqerichisaq,manan pipas paykunataqa yuyarinqachu, nispa. 27  Ichaqa enemigonkunaq rimanantan manchakurqani,+paykunaq mana allin piensanantan manchakurqani.+ Yaqapaschá ninkuman karqan: Kaytaqa kallpanchiswanmi ruwarunchis,+manan Jehová Dioschu ruwan, nispanku. 28  Israel runakunaqa mana yuyayniyoq runakunan kanku,*mana entiendey atiq runakunan kanku.+ 29  Yuyayniyoq kankuman chayqa,+ piensankumanchá llapa kaykunapi,+piensankumanchá imachus paykunawan pasanqa chaypi.+ 30  ¿Imaynapin juj runalla waranqa runata qatirinman? ¿Imaynapin iskay runalla chunka waranqata phawachinman?+ Jatun qaqanku saqellaqtinmi chayqa pasanman,+Jehová Dios enemigonkuman entregallaqtinmi chayqa kanman. 31  Paykunaq diosninkuqa manan noqanchispa jatun qaqa Diosninchis jinachu,+enemigonchiskunapas chaytaqa allintan yachanku.+ 32  Paykunaqa Sodoma llaqtapi uvas chajra jinan kanku,Gomorra llaqtapi chajrakuna jinan kanku.+ Uvasninkuqa venenoyoqmi kashan,uvas ch’ampankunaqa jayan* kashan.+ 33  Vinonpas mach’aqwaypa venenon jinan,cobra mach’aqwaypa* usqhaylla wañuchiq venenon jinan. 34  ¿Manachu tukuy ima ruwasqaykichispas allin waqaychasqa kashan? ¿Manachu chaykunaqa taqena wasiykipi* allin waqaychasqa kashan?+ 35  Noqamanmi tupawan vengakuyqa, noqan castigaqqa kani,+llusk’ananku p’unchayqa jamushanñan,+ch’usaqyachisqa kananku p’unchayqa chayamushanñan,paykunata imachus pasananqa kaypiñan kashan, nispa. 36  Jehová Diosmi llaqtanta juzganqa,+kamachinkunata mana kallpayoqta rikuspa,mana piniyoqkunallataña,pisipasqakunallataña qhepaqta rikuspan khuyapayanqa.+ 37  Paymi ninqa: ¿Maytaq diosninkuri?+ ¿Maytaq pakakusqanku qaqari? 38  ¿Maytaq sacrificiokuna jaywasqanku wirata mijuqkunari? ¿Maytaq vino ofrendankuta tomaqkunari?+ Paykunayá jatarispa yanapachunku,paykunayá pakakunanku kachunku. 39  Kayta yachaychis, noqallan Diosqa kani,+manan noqamanta waj diosqa kanchu.+ Noqallan wañuchiqqa kani, noqallataqmi kausachiqpas kani.+ Noqallan k’iriqqa kani,+ noqallataqmi jampiqpas kani,+manan pipas makiymantaqa pitapas librayta atinmanchu.+ 40  Makiyta cieloman oqarispan jurani,noqa wiñaypaq kausaq Diosmi jurani:+ 41  K’anchashaq espadayta filochaspaymi,justiciata ruwanaypaq makiykunata alistaspaymi,+enemigoykunamanta vengakusaq,+cheqnikuwaqniy runakunatan castigasaq. 42  Flechaykunan yawarwan machanqa,espadaymi aychata mijunqa,wañusqakunaq preso runakunaq yawarnintan ujanqa,umalli enemigokunaq uma aychantan mijunqa, nispa. 43  Nacionkuna, Diospa llaqtanwan kuska kusikuychis,+paymi vengakunqa kamachinkunaq yawarninmanta,+enemigonkunaq imachus ruwasqantan kutichipunqa,+paymi ch’uyanchanqa llaqtan runakunaq tiyasqan jallp’ata”, nispa. 44  Chhaynatan Moisesqa chay takita willarqan llapa Israel runakunaman,+ Nunpa churin Hoseawan*+ kuskan chayta ruwarqan. 45  Chay simikunata llapa Israel runakunaman willayta tukuspan Moisesqa 46  nirqan: “Kunan qankunaman willasqay simikunata allinta sonqoykichispi jap’ikuychis,+ wawaykichiskunatapas kamachiychis kay kamachikuykunata allinta junt’anankupaq.+ 47  Chay simikunaqa manan yanqa rimaykunachu, chay simikunan kausayta qankunaman apamusunkichis.+ Chay simikunata kasukunkichis chayqa, unaytan kausankichis Jordán mayu chimpapi jap’ikapunaykichis jallp’api”, nispa. 48  Chay kikin p’unchaymi Jehová Diosqa Moisesta nirqan: 49  “Jericó llaqtaq chimpan Moab jallp’api Abarin+ orqo-orqoman riy, chaymantataq Nebo+ orqoman wichanki, chaymantapachan qhawarinki Israel runakunaman qopunay Canaán jallp’ata.+ 50  Chay orqopin qanqa wañupunki, imaynan wayqeyki Aaronpas Or+ orqopi wañupurqan chhaynata. 51  Zin ch’inneq Cadespin qankunaqa Meribá+ nisqapi unuta orqoshaqtiy Israel runakunaq ñaupanpi noqa contra juchallikurqankichis, manan jatunchawarqankichischu.*+ 52  Israel runakunaman qonay jallp’ataqa karullamantan qhawanki, ichaqa manan chay jallp’amanqa jaykunkichu”,+ nispa.

Uraypi willakuykuna

Sullataqa “chhulla” nillankutaqmi.
Chaypiqa yaqapaschá “llapa runakunata” nillanmantaq.
Linderotaqa “colinda, qorpa” nillankutaqmi.
Hebreo rimaypiqa “yawarmanta” ninmi.
Jesurún sutiqa “ch’uya kausaq runa” ninantan nin. Chay sutiwanmi Israelqa jatunchasqa kaq.
Hebreo rimaypiqa “Seol” ninmi. Qhaway Explicasqa simikuna nisqapi “Sepultura” nisqata.
Doncella sipastaqa “qhariwan mana jayk’aq puñuq sipas” nillankutaqmi.
Soqo umataqa “qaqa uma” nillankutaqmi.
Chaypiqa yaqapaschá “yuyaychayta mana kasukuqkunan kanku” nillanmantaq.
Chaypiqa “qhaqen” nillanmantaqmi.
Chay mach’aqwaykunaqa África, Asia ladokunapin tiyan, sinchi venenosapan.
Taqena wasitaqa “despensa” nillankutaqmi.
Ñaupaqpiqa Josuetan chay sutiwan reqsikurqan. Hosea sutiqa Hosaya sutimantan jamun, chay sutiqa “Jehová Diospa salvasqan” otaq “Jehová Diosmi salvaqqa” ninantan nin.
Hebreo rimaypiqa “ch’uyanchawarqankichischu” ninmi.