Deuteronomio 32:1-52
32 “Janaq pacha, uyariy rimasqayta,kay pacha, uyariy simiyta.
2 Yachachiyniyqa para jinan chayamunqa,simiyqa sulla* jinan chayamunqa,pastokunaman chayamuq llamp’u para jinan kanqa,plantakunaman chayamuq fuerte para jinan kanqa.
3 Jehová Diospa sutintan willasaq.+
Qankunapas Diosninchispa jatun kayninta willaychis.+
4 Jatun qaqa jinan Diosqa, allinmi tukuy ima ruwasqanpas,+chaninmi ñanninkunapas.+
Rimasqanta junt’aq Diosmi payqa,+ manan mana chanintaqa ruwanmanchu.+
Chanin Diosmi payqa, ch’uyatan imatapas ruwan.+
5 Paykunan mana allin ruwaqkunaqa kanku.+
Paykunaqa manan wawankunachu kanku,paykunan juchankumantaqa juchayoq kanku.+
¡Mana allinkunata ruwaq millay runakunan kanku!+
6 Yau mana yuyayniyoq k’ullu runakuna,+¿chhaynatachu Jehová Diosniykichisman kutichinkichis?+
¿Manachu pay kashan taytaykichis, paqarichisuqniykichis?+
¿Manachu pay kashan kamaqniykichis, qaqata sayachisuqniykichis?
7 Ñaupa watakunata yuyariychis,ñaupa runakunaq tiemponkunata yuyariychis.
Taytaykichiskunata tapuychis, paykunan willasunkichis,+kuraqniykichiskunata tapuychis, paykunan yachachisunkichis.
8 Ancha jatun Dios sapanka nacionman herencianta qoshaspaqa,+Adanpa churinkunata* sapaq-sapaqta t’aqashaspaqa,+sapanka llaqtamanmi linderota* churarqan,+Israelpa churinkuna jayk’achus kasqankuman jinan chayta ruwarqan.+
9 Jehová Diospa kaqninqa llaqtanmi,+paypa herencianqa Jacobmi.+
10 Diosqa ch’in ladopin payta tarirqan,+salqa animalkunaq aullasqan ch’inneqpin tarirqan.+
Paytan tukuy imamanta jark’ananpaq muyuykurqan, paytan cuidarqan,+ñawi rurunta jinan cuidarqan.+
11 Ankaqa q’esantan t’aqpin,chiuchinkunatan phalayta yachachin,rafrantan kicharin chiuchinkunata chaskinanpaq,phuruntan mast’arin chiuchinkunata apananpaq.+
12 Chhaynatan Jehová Diosqa pay sapallan Jacobta cuidarqan,+manan waj diosqa paywanqa karqanchu.+
13 Jallp’api alto orqo-orqontan pusarqan,+campopi mijuykunatan mijuchirqan.+
Qaqapi mieltan mijuchirqan,ch’ila rumiq aceitentan qorqan.
14 Waka lechemanta mantequillata, oveja lecheta iman qorqan,allinnin ovejakunatan mijuchirqan,Basanpi ovejakunata, orqo cabrakunata iman qorqan,allinnin trigotan mijuchirqan,+uvas jugomanta* vinotan ujachirqan.
15 Jesurunmi* ichaqa wirayarqan, dueñon contra jatarispataq jayt’arparirqan.
Sinchitan wirayarqan llusk’ay-llusk’ayraqmi karqan, sajsatan mijurqan.+
Jinan kamaqnin Diosta saqepurqan,+qespichiqnin jatun qaqatan pisichapurqan.
16 Waj dioskunawanmi payta phiñachirqanku,+millay ruwaykunawanmi sinchita phiñachirqanku.+
17 Supaykunamanmi sacrificiokunata jaywarqanku, manan Diosmanchu,+mana reqsisqanku dioskunamanmi jaywarqanku,chayraq rijurimuq chayraq chayamuq dioskunamanmi jaywarqanku,ñaupa taytankuq mana reqsisqan dioskunamanmi jaywarqanku.
18 Israelqa kamaqnin jatun qaqatan saqepurqan,+kausay qoqnin Diostan qonqapurqan.+
19 Qhari wawankuna warmi wawankunan sinchita phiñachirqanku,chayta rikuspan Jehová Diosqa manaña paykunata munakurqanchu.+
20 Aswanmi nirqan: Manañan paykunataqa qhawarisaqchu,+imaynallas kunan kanqaku.
Chay runakunaqa millay runakunan kanku,+traicionero wawakunan kanku.+
21 Yanqa dioskunawanmi sonqoyta nanachiwanku,+mana valeq idolokunawanmi sonqoyta t’impurichinku.+
Noqapas waj llaqta runakunawanmi sonqonkuta nanachisaq;+mana yuyayniyoq nacionwanmi sonqonkuta t’impurichisaq.+
22 Phiñakuyniyqa nina jinan raurarinqa,+Sepultura* ukhukaman+ raurarinqa,llapa jallp’atan mijuykunantinta ruphapunqa,orqokunaq teqsintan ruphapunqa.
23 Astawanmi paykunataqa ñak’arichisaq,paykunapin flechaykunatapas tukusaq.
24 Yarqaypin pisipanqaku,+millay fiebren paykunata tukunqa, ch’usaqyachisqan kanqaku.+
Kanikuq salqa animalkunatan paykunaman kachasaq,+jallp’anta suchuq picakuq mach’aqwaykunatan paykunaman kachasaq.
25 Wasi jawapiqa espadawanmi wawankuqa wañunqaku,+wasi ukhupitaq sinchi manchasqa tiyanqaku,+chhaynan kanqa waynakunawanpas doncella sipaskunawanpas,*wawakunawanpas soqo uma* runakunawanpas.+
26 Noqaqa niymanmi karqan: Lliumanmi ch’eqerichisaq,manan pipas paykunataqa yuyarinqachu, nispa.
27 Ichaqa enemigonkunaq rimanantan manchakurqani,+paykunaq mana allin piensanantan manchakurqani.+
Yaqapaschá ninkuman karqan: Kaytaqa kallpanchiswanmi ruwarunchis,+manan Jehová Dioschu ruwan, nispanku.
28 Israel runakunaqa mana yuyayniyoq runakunan kanku,*mana entiendey atiq runakunan kanku.+
29 Yuyayniyoq kankuman chayqa,+ piensankumanchá llapa kaykunapi,+piensankumanchá imachus paykunawan pasanqa chaypi.+
30 ¿Imaynapin juj runalla waranqa runata qatirinman?
¿Imaynapin iskay runalla chunka waranqata phawachinman?+
Jatun qaqanku saqellaqtinmi chayqa pasanman,+Jehová Dios enemigonkuman entregallaqtinmi chayqa kanman.
31 Paykunaq diosninkuqa manan noqanchispa jatun qaqa Diosninchis jinachu,+enemigonchiskunapas chaytaqa allintan yachanku.+
32 Paykunaqa Sodoma llaqtapi uvas chajra jinan kanku,Gomorra llaqtapi chajrakuna jinan kanku.+
Uvasninkuqa venenoyoqmi kashan,uvas ch’ampankunaqa jayan* kashan.+
33 Vinonpas mach’aqwaypa venenon jinan,cobra mach’aqwaypa* usqhaylla wañuchiq venenon jinan.
34 ¿Manachu tukuy ima ruwasqaykichispas allin waqaychasqa kashan?
¿Manachu chaykunaqa taqena wasiykipi* allin waqaychasqa kashan?+
35 Noqamanmi tupawan vengakuyqa, noqan castigaqqa kani,+llusk’ananku p’unchayqa jamushanñan,+ch’usaqyachisqa kananku p’unchayqa chayamushanñan,paykunata imachus pasananqa kaypiñan kashan, nispa.
36 Jehová Diosmi llaqtanta juzganqa,+kamachinkunata mana kallpayoqta rikuspa,mana piniyoqkunallataña,pisipasqakunallataña qhepaqta rikuspan khuyapayanqa.+
37 Paymi ninqa: ¿Maytaq diosninkuri?+
¿Maytaq pakakusqanku qaqari?
38 ¿Maytaq sacrificiokuna jaywasqanku wirata mijuqkunari?
¿Maytaq vino ofrendankuta tomaqkunari?+
Paykunayá jatarispa yanapachunku,paykunayá pakakunanku kachunku.
39 Kayta yachaychis, noqallan Diosqa kani,+manan noqamanta waj diosqa kanchu.+
Noqallan wañuchiqqa kani, noqallataqmi kausachiqpas kani.+
Noqallan k’iriqqa kani,+ noqallataqmi jampiqpas kani,+manan pipas makiymantaqa pitapas librayta atinmanchu.+
40 Makiyta cieloman oqarispan jurani,noqa wiñaypaq kausaq Diosmi jurani:+
41 K’anchashaq espadayta filochaspaymi,justiciata ruwanaypaq makiykunata alistaspaymi,+enemigoykunamanta vengakusaq,+cheqnikuwaqniy runakunatan castigasaq.
42 Flechaykunan yawarwan machanqa,espadaymi aychata mijunqa,wañusqakunaq preso runakunaq yawarnintan ujanqa,umalli enemigokunaq uma aychantan mijunqa, nispa.
43 Nacionkuna, Diospa llaqtanwan kuska kusikuychis,+paymi vengakunqa kamachinkunaq yawarninmanta,+enemigonkunaq imachus ruwasqantan kutichipunqa,+paymi ch’uyanchanqa llaqtan runakunaq tiyasqan jallp’ata”, nispa.
44 Chhaynatan Moisesqa chay takita willarqan llapa Israel runakunaman,+ Nunpa churin Hoseawan*+ kuskan chayta ruwarqan.
45 Chay simikunata llapa Israel runakunaman willayta tukuspan Moisesqa
46 nirqan: “Kunan qankunaman willasqay simikunata allinta sonqoykichispi jap’ikuychis,+ wawaykichiskunatapas kamachiychis kay kamachikuykunata allinta junt’anankupaq.+
47 Chay simikunaqa manan yanqa rimaykunachu, chay simikunan kausayta qankunaman apamusunkichis.+ Chay simikunata kasukunkichis chayqa, unaytan kausankichis Jordán mayu chimpapi jap’ikapunaykichis jallp’api”, nispa.
48 Chay kikin p’unchaymi Jehová Diosqa Moisesta nirqan:
49 “Jericó llaqtaq chimpan Moab jallp’api Abarin+ orqo-orqoman riy, chaymantataq Nebo+ orqoman wichanki, chaymantapachan qhawarinki Israel runakunaman qopunay Canaán jallp’ata.+
50 Chay orqopin qanqa wañupunki, imaynan wayqeyki Aaronpas Or+ orqopi wañupurqan chhaynata.
51 Zin ch’inneq Cadespin qankunaqa Meribá+ nisqapi unuta orqoshaqtiy Israel runakunaq ñaupanpi noqa contra juchallikurqankichis, manan jatunchawarqankichischu.*+
52 Israel runakunaman qonay jallp’ataqa karullamantan qhawanki, ichaqa manan chay jallp’amanqa jaykunkichu”,+ nispa.
Uraypi willakuykuna
^ Sullataqa “chhulla” nillankutaqmi.
^ Chaypiqa yaqapaschá “llapa runakunata” nillanmantaq.
^ Linderotaqa “colinda, qorpa” nillankutaqmi.
^ Hebreo rimaypiqa “yawarmanta” ninmi.
^ Jesurún sutiqa “ch’uya kausaq runa” ninantan nin. Chay sutiwanmi Israelqa jatunchasqa kaq.
^ Doncella sipastaqa “qhariwan mana jayk’aq puñuq sipas” nillankutaqmi.
^ Soqo umataqa “qaqa uma” nillankutaqmi.
^ Chaypiqa yaqapaschá “yuyaychayta mana kasukuqkunan kanku” nillanmantaq.
^ Chaypiqa “qhaqen” nillanmantaqmi.
^ Chay mach’aqwaykunaqa África, Asia ladokunapin tiyan, sinchi venenosapan.
^ Taqena wasitaqa “despensa” nillankutaqmi.
^ Ñaupaqpiqa Josuetan chay sutiwan reqsikurqan. Hosea sutiqa Hosaya sutimantan jamun, chay sutiqa “Jehová Diospa salvasqan” otaq “Jehová Diosmi salvaqqa” ninantan nin.
^ Hebreo rimaypiqa “ch’uyanchawarqankichischu” ninmi.