1, 2. ¿Pikunapaqmi Romanos qillqapa 8 capitulon qillqasqa kachkan hinaspa imanasqa?

ICHAPAS Romanos 8:15-17 nisqanta ñawincharqanchik Jesuspa wañukusqanta yuyarinapaq punchawkunapi. Kay versiculokunapim yachachin hanaq pachapi wiñaypaq kawsanankupaq imaynata akllasqa kasqankumanta. Romanos 8:1 nin hanaq pachapaq akllasqakuna “Cristo Jesuswan kuska” kasqankumanta. Ichaqa, ¿paykunallapaqchu qillqasqa kachkan Romanos qillqapa 8 capitulonqa? ¿Yanapanmanchu kay pachapi kawsakuyta suyaqkunatapas?

² Romanos qillqapa 8 capitulonqa hanaq pachapaq akllasqakunapaqmi qillqasqa kachkan. Kay capitulom nin paykuna chuya espirituta chaskisqankumanta hinaspa ‘Diospa churinkuna hinaña cuerponkumanta librasqa kaytapas’ suyasqankumanta  (Rom. 8:23). Hanaq pachapi kawsarispankum Diospa churinkuna hinaña kanqaku. Jesuspa wañusqanraykum, Jehova Diosqa huchankuta pampachaykun hinaspapas mana huchayuqpaqñam chaskiykun, chaynapi churinkunaña kanankupaq (Rom. 3:23-26; 4:25; 8:30).

3. ¿Imanasqataq kay pachapi kawsakuyta suyaqkunapas Romanos qillqapa 8 capitulonpa ima nisqanta allinta yachananku?

³ Romanos qillqapa 4 capitulonpim Diosman sunqu Abrahanmanta willakun, payqa manaraq Jesus huchanchikrayku wañuchkaptinmi kawsakurqa. Abrahan hanaq pachapaq mana akllasqa kachkaptinpas, Jehova Diosqa mana huchayuqpaqñam qawarqa (leey Romanos 4:20-22). Abrahanta hinam, kay pachapi kawsakuyta suyaq Diosman sunqu kaqkunataqa Jehova Diosqa mana huchayuqpaqña qawanqa. Chaymi kay pachapi kawsakuy suyaqkunatapas Romanos qillqapa 8 capitulonmanta yachayqa allinta yanapanqa.

4. ¿Imatam tapukunanchik Romanos 8:21 nisqanta ñawinchaspanchik?

⁴ Romanos 8:21 nisqanpim Jehova Dios niwanchik ‘unanchasqakuna huchapa hinaspa wañuypa sirvienten kasqankumanta librasqa kanankumanta’. Kaywanqa nichkan kay pacha sumaq huerta kaptin, chaypi kawsaqkuna ‘Diospa churinkuna hina libreña kanankumantam’. Romanos 8:21 nisqanta ñawinchaspanchikmi tapukunanchik: “¿Musuq pachapi kasqaytañachu qawakuni?”, nispa. Qatiqninpi qawasun imatam ruwananchik chaypi kawsanapaq.

5. ¿Imamantam Pablo rimarqa Romanos 8:4-13 nisqanpi?

 ⁵ (Leey Romanos 8:4-13). Romanos qillqapa 8 capitulonpim Pablo rimarqa ‘aychaman hinalla piensaq’ runakunamanta hinaspa ‘espirituman hina piensaq’ runakunamanta. Chaynaqa, ¿Diosta yupaychaq hinaspa mana yupaychaq runakunamantachu Pabloqa rimachkarqa? Manam. Pabloqa iñiqmasinkunatam utaq ‘chuya kanankupaq qayasqa’ kaqkunamantam kaytaqa qillqarqa (Rom. 1:7). Chaynaqa, ‘aychaman hinalla piensaqkunaqa’ hinaspa ‘espirituman hina piensaqkunaqa’ Diosta yupaychaqkunam karqaku. Ichaqa, ¿imapim mana chaynallachu karqaku?

6, 7. (1) Bibliapi aychamanta rimaspanqa, ¿imakunamantam riman? (2) ¿Ima ‘aychamantam’ Pablo rimachkarqa Romanos 8:4-13 nisqanpi?

⁶ Bibliapiqa “aycha” nispanqa wakinpiqa runapa cuerponmanta rimachkan (Rom. 2:28; 1 Cor. 15:39, 50). Rimanmantaqmi ayllumanta. Chaynatam Jacobpa churin Juda, wawqin Joseymanta rimaspan nirqa: ‘Amayá paytaqa wañuchisunchikchu. Wawqinchikqa aychanchikmi’, nispa (Gen. 37:27).

⁷ Hinaptinqa, ¿ima ‘aychamantam’ Pablo rimachkarqa Romanos 8:4-13 nisqanpi? Chayta entiendenapaq qawasun Romanos 7:5 nisqanta. Pablom nirqa paywan wakin iñiqmasinkunapas Diosta manaraq riqsispanku ‘aychapa munasqanman hina kawsasqankuta’, paykunaqa ‘huchata ruwanapaq munaykunawanmi’ aysachikurqaku.  Chayraykum nichwan ‘aychapa munasqanman hina kawsaqkunaqa’ mana allin munaykunapa munaychakusqan kasqankuta hinaspa munasqallankuta ruwaq kasqankutapas.

8. ¿Imanasqam hanaq pachapaq akllasqakunata Pablo nirqa ‘aychapa munasqanman hina’ mana kawsanankupaq?

⁸ Hanaq pachapaq akllasqakunatam Pablo nirqa ‘aychapa munasqanman hina’ mana kawsanankupaq. ¿Imanasqa? Jehova Diosta yupaychaqkunapas qunqaymantam imapas munasqallankutaña ruwayta qallaykunmanku. Pablom nirqa Roma llaqtapi wakin iñiqmasinkuna aychankupa mana allin munasqankuta ruwasqankumanta. Ichapas chaynataqa nirqa huchapakuyman, mikuyman hinaspa huk ruwaykunaman qukurusqankurayku (Rom. 16:17, 18; Filip. 3:18, 19; Jud. 4, 8, 12). Corinto llaqtapipas, Diosta yupaychaq huk runam ‘taytanpa warmillanwan kakurqa’ (1 Cor. 5:1). Chayraykum Pabloqa chay tiempopi iñiqmasinkunata ninan karqa “aychaman hina” mana purinankupaq (Rom. 8:5, 6). Ñuqanchikpas chayna nisqantaqa kasukunanchikmi.

9. ¿Imatam mana nichkanchu Romanos 8:6 nisqanwanqa?

⁹ Pablopa yachachisqanqa kunanpas yanapawanchikmi. Unay wataña Jehova Diosta yupaychaspanchikpas ‘aychapa munasqanman hinam’ puriyta qallaykuchwan. Romanos 8:6 nisqanpi yachachisqanwanqa manam nichkanchu mikuymanta, llamkaymanta, kusirikuymanta hinaspa warmi-qari kuyanakuymanta piensay mana allin kasqantachu. Chaykunaqa sapa punchaw ruwayninchikkunam. Jesuspas kusisqam mikurqa hinaspa achka runakunamanpas mikuchirqa. Wakinpiñataqmi tiempochakurqa samarinanpaq. Chaymantapas, Pablom nirqa casarasqa warmi-qarikunapa puñuyninku allin kasqanta.

10. ¿Ima ninantaq imapipas “hinalla piensayqa”?

¹⁰ ¿Ima ninantaq imapipas “hinalla piensayqa”? Pabloqa nichkarqam tukuy yuyayninchikwan imatapas ruwanapaq piensay kasqanmanta. Kaymanta rimaspanmi huk yachaysapa runapas nin: “Runakunaqa kikinkupa munasqallankupim piensanku hinaspapas chayllamantañam rimanku. Chay ruwaymi paykunapaqqa aswan allin hinaspapas kawsakuyninkupim munaychakun”, nispa.

11. ¿Imakunataq mana musyaylla ñuqanchikpaq aswan allin rikurirunman?

¹¹ Roma llaqtapi iñiqkunaqa qawakunankum karqa imakuna paykunapaq aswan allin kasqanta, ¿yaqachu kanman karqa aychapa munayninkuna? Ñuqanchikpas qawakunanchikmi imam aswan allin ñuqanchikpaq kasqanmanta. Chayta yachananchikpaqmi tapukuchwan: “¿Imamantataq runamasiykunawan rimayta munani? ¿Ima ruwaytataq imamantapas astawan ruwayta munani?”, nispa. Wakin iñiqmasinchikkunam musyakurunku tukuy rikchaq vino malliyllapi, wasinku sumaqyachiyllapi, pacha rantiyllapi, qullqinku mirachiyllapi utaq illayllapi umayuq kasqankuta. Kaykuna ruwayqa manam huchachu. Jesuspas huk casamientopim milagrota ruwaspan yakumanta vinota  ruwarqa, apostol Pablopas Timoteotam unquptin nirqa ‘as vinota’ tomananpaq (1 Tim. 5:23; Juan 2:3-11). Ichaqa manam Jesusqa nitaq Pabloqa vinollapi umayuqchu karqaku. Ñuqanchikpaqqa, ¿imataq imamantapas aswan allinqa?

12, 13. ¿Imanasqam qawakunanchik kawsakuyninchikpi ima aswan allin kasqanta yachananchikpaq?

¹² ¿Imanasqam qawakunanchik kawsakuyninchikpi ima aswan allin kasqanta yachananchikpaq? Pablom nirqa: “Aychaman hinalla piensayqa wañuymanmi apakun”, nispa (Rom. 8:6). ‘Aychaman hina purispanchikqa’ Jehova Dioswan amistadninchikta hinaspa hamuq tiempopi wiñay kawsakuyninchiktam yanqacharuchwan. Chaykuna mana pasawananchikpaqmi allintaña kawsakunanchik. Rimamusqanchik Corinto llaqtapi huchapakuq runaqa Diospa llaqtanmantam qarqusqa karqa. Payqa chay mana allin ruwasqankunata saqispanmi chuya sunquña Jehova Diosta yupaycharqa (2 Cor. 2:6-8).

¹³ Chay runaqa llumpay mana allinta ruwaspanmi ‘aychaman hina purirqa’, ichaqa chay ruwasqantam saqirqa. Pi iñiqmasinchikpas mana allin munasqankunaman hinaña ruwayta qallaykuspanqa, atinmanmi chay ruwaykuna saqiytaqa. Pablo nisqanta yuyariymi yanapawasun allintaña kawsakunapaq.

14, 15. (1) ¿Imapim piensananchik? (2) ‘Espirituman hina piensaspa kawsay’ nispanqa, ¿imatam mana nichkanchu?

¹⁴ ‘Aychaman hinalla piensay’ mana allin kasqanmanta Pablo rimaruspanmi, nirqa: “Espirituman hina piensaymi ichaqa kawsakuyman hinaspa hawkayayman apakun”, nispa. Arí, chayqa hamuq tiempopi sumaq kawsakuymi.

¹⁵ ‘Espirituman hina piensaspa kawsayqa’, manam Jehova Diosllapi hinaspa bibliallapi tukuy tiempo piensaychu nitaq chaykunallamanta rimaychu. Pablowan iñiqmasinkunaqa sapa punchaw ruwasqanchikman hinam mikuqku, tomaqku, casarakuqku, aylluyuq karqaku hinaspa llamkarqaku (Mar. 6:3; 1 Tes. 2:9).

16. ¿Ima ruwaytaq Pablopaqqa aswan allinqa karqa?

¹⁶ Ichaqa manam Pablopas nitaq iñiqmasinkunapas chay ruwaykunataqa imamantapas puntapiqa churarqakuchu. Yachasqanchikman hinam Pabloqa carpakunata ruwaspa llamkarqa, ichaqa chay llamkayninmantaqa paypaqqa aswan allinqa karqa Diosta yupaychaymi. Chaymi payqa tukuy tiempo Diosmanta willakuspan runakunata yachachirqa (leey Hechos 18:2-4; 20:20, 21, 34, 35). Roma llaqtapi iñiqkunaqa apostol Pablotam qatipakunanku karqa, chaynallatataqmi ñuqanchikpas ruwananchik (Rom. 15:15, 16).

17. ¿Imakunatam chaskisunchik ‘espirituman hina piensaspanchikqa’?

¹⁷ ¿Imakunatam chaskisunchik ‘espirituman hina piensaspanchikqa’? Romanos 8:6 nin: “Espirituman hina piensaymi ichaqa kawsakuyman hinaspa hawkayayman  apakun”, nispa. Kaywanqa nichkanmi Jehova Diospa piensasqanman hina piensananchikpaq chuya espiritunwan yanapachikuymanta. Chayta ruwaspanchikqa kusisqam kawsakusunchik hinaspapas hamuq tiempopim wiñay kawsayta chaskisunchik.

18. ¿Imaynatam hawkayaypi kawsakusun ‘espirituman hina piensaspaqa’?

¹⁸ Pabloqa nirqataqmi ‘espirituman hina piensayqa’ hawkayay quwasqanchikmanta. Llapallanchikmi hawka kawsakuytaqa munanchik, ichaqa manamá lliw runakunachu chayna kawsakuytaqa atinku. Jehova Dios yanapawasqanchikraykum iñiqmasinchikkunawan hinaspa ayllunchikkunawan hawkayaypi kawsakuyta atinchik. Ichaqa, pantaq runakuna kasqanchikraykum wakinpiqa imapipas iñiqmasinchikkunawan pantanakunchik. Chayna kaptinqa, kallpanchakunchikmi Jesuspa kayna nisqata kasukunapaq: ‘Wawqikiwan allinyanakamuy’, niqta (Mat. 5:24). Paykunapas ñuqanchik hinam ‘hawkayay qukuq’ Jehova Diosta yupaychanku (Rom. 15:33; 16:20).

19. ‘Espirituman hina piensaspanchikqa’, ¿piwanmi hawka kawsasunchik?

¹⁹ ‘Espirituman hina piensaspanchikqa’, hawkam Dioswanpas kawsakusunchik. Diosmanta willakuq Isaiasmi nirqa Jehova Diospi hapipakuqkunata hawkayaypi wiñaypaq waqaychananmanta (Is. 26:3; leey Romanos 5:1).

20. ¿Imatam chaskisunchik Romanos qillqapa 8 capitulonpa nisqanman hina kawsaspanchikqa?

²⁰ Hanaq pachapi utaq kay pachapi kawsakuyta suyaspanchikpas, llapanchikmi yanapachikusun Romanos qillqapa 8 capitulonpa nisqanwanqa. Bibliaqa yanapawanchikmi Jehova Diospa munayninta ruwanapaq hinaspa munapayasqanchikkunata qipanchanapaqpas. ‘Espirituman hina piensaspanchikqa’, ‘Cristo Jesusraykum wiñaypaq kawsakuyta’ chaskisunchik (Rom. 6:23).