TZIJONEM RUKʼ JUN TESTIGO RECH JEHOVÁ

¿Jampaʼ xumaj uqʼatik tzij ri uQʼatbʼal tzij ri Dios? (Nabʼe uchʼaqapil)

¿Jampaʼ xumaj uqʼatik tzij ri uQʼatbʼal tzij ri Dios? (Nabʼe uchʼaqapil)

Rech kawetaʼmaj ri kubʼan jun Testigo chiʼ ktzijon rukʼ jun winaq, chachomajampeʼ che jun Testigo ubʼiʼ Julio kopan rukʼ jun achi ubʼiʼ Ernesto.

KAYA TA KAN UTZUKUXIK RI ETAʼMANIK

Julio: Sibʼalaj utz kwilo kintzijon awukʼ chrij ri Biblia Ernesto. * ¿La knaʼtaj chawe che xabʼan jun pregunta chwe chrij ri uQʼatbʼal tzij ri Dios? Y xabʼij che kawaj kawetaʼmaj jasche ri testigos rech Jehová kqakʼutu che ri uQʼatbʼal tzij ri Dios xmajtaj pa ri junabʼ 1914.

Ernesto: Jeʼ, are laʼ ri xinsikʼij pa ri irevistas, che ri uQʼatbʼal tzij ri Dios xumaj uqʼatik tzij pa ri junabʼ 1914, y xinchoman chrij wariʼ. Ri ix kibʼij che ronojel ri kikʼutu pa ri Biblia kiwesaj wi.

Julio: Jeʼ, ronojel.

Ernesto: Ri in nusikʼim ronojel ri Biblia y nuriqom ta wajun junabʼ riʼ chupam. Rumal laʼ xintzukuj ri junabʼ «1914» pa Internet pa jun Biblia che kʼo en línea, y kʼo ta xinriqo.

Julio: Qas utz ri xabʼano. Nabʼe, rumal che asikʼim ronojel ri Biblia. Qas qʼalaj che nim kawil wi.

Ernesto: Jeʼ, chwe in ri Biblia sibʼalaj nim ubʼanik.

Julio: Qastzij ri kabʼij. Y ukabʼ, rumal che xawaj xariq ri urespuesta ri apreguntas. Xabʼan ri kubʼij ri Biblia: che kqaya ta kan utzukuxik ri etaʼmanik. * ¡Qas utz che xakoj achuqʼabʼ che utzukuxik!

Ernesto: Maltyox Julio. Ri in kwaj kwetaʼmaj más. Rumal laʼ xintzukuj más información y xinriq jubʼiqʼ chrij ri junabʼ 1914 chupam ri wuj che tajin kqasikʼij. Are kchʼaw chrij jun nimalaj cheʼ che xqasaxik tekʼuriʼ xkʼiy chi jumul.

Julio: Ah, jeʼ. Are kchʼaw chrij ri profecía re ri capítulo 4 re Daniel. Kchʼaw chrij jun achikʼ che xubʼan ri qʼatal tzij re Babilonia ubʼiʼ Nabucodonosor.

Ernesto: Jeʼ, are laʼ. Kʼi mul xinsikʼij, are kʼu xinchʼobʼ taj jasche kʼo ubʼanik rukʼ ri uQʼatbʼal tzij ri Dios o ri junabʼ 1914.

Julio: Katbʼison taj. Xuqujeʼ ri profeta Daniel, qas ta xuchʼobʼ ri kubʼij wariʼ.

Ernesto: ¿Che qastzij?

Julio: Jeʼ. Chawilaʼ ri xutzʼibʼaj pa Daniel 12:8: «Ri in xintatabʼej ri kubʼij, man kʼo ta kʼu jas xinchʼobʼo».

Ernesto: Qastzij, man xiw ta bʼaʼ in waʼ. Kinbʼison ta chik.

Julio: Ri Daniel xuchʼobʼ taj rumal che majaʼ kopan ri tiempo che ri Dios kukʼut chuwach ri kraj kubʼij ri e tzij riʼ. Are kʼu kimik xkʼextajik. Kimik kqachʼobʼ chi ri profecías che xutzʼibʼaj kanoq.

Ernesto: ¿Che qastzij?

Julio: Jeʼ, ri versículo 9 kuya ubʼixik wariʼ. Chawilaʼ ri kubʼij: «Are kʼut we jastaq riʼ rajawaxik kekanajisax chikʼuyal kʼa kopan na ri joqʼotaj kʼisbʼalil». We kawilo wajun profecía ri’ kʼateʼ kchʼobʼotaj pa ri kʼisbʼal taq qʼij. Y kʼi jastaq kkʼutuwik che oj kʼo chi pa ri kʼisbʼal taq qʼij. Kqil na wariʼ pa ri wuj che tajin kqasikʼij. *

Ernesto: ¿La kawaj kakʼut wajun profecía riʼ chnuwach?

Julio: Utz bʼaʼ.

RI RACHIKʼ RI NABUCODONOSOR

Julio: Nabʼe kqil ri xrachikʼaj ri qʼatal tzij Nabucodonosor, tekʼuriʼ kqil ri kraj kubʼij. ¿La utz?

Ernesto: Jeʼ utz.

Julio: Nabʼe ri Nabucodonosor xrachikʼaj jun nimalaj cheʼ che kopan kʼa pa ri kaj. Pa ri rachikʼ xuta jun ángel che xubʼij che kqasax ri cheʼ. Xaq xiw xkanaj kan ri ukutaʼmil y xubʼij che kqʼax na siete tiempos tekʼuriʼ kkʼiy chi jumul ri cheʼ. * Wajun profecía riʼ xtzʼaqat rukʼ ri qʼatal tzij Nabucodonosor. Ri areʼ nim ubʼanik; kjunamataj rukʼ ri cheʼ che kopan kʼa pa ri kaj che xqasaxik y xumaj chi kʼiyem chiʼ qʼaxinaq chi siete tiempos pa uwiʼ. ¿La knaʼtaj chawe jas kraj kubʼij wariʼ?

Ernesto: Mmm... No, knaʼtaj ta chwe.

Julio: Ri Biblia kubʼij che xchʼujarik, y kubʼij che siete junabʼ xchʼujarik, kraj kubʼij, siete tiempos. Pa wajun tiempo riʼ xuya kan uqʼatik tzij. Are kʼu chiʼ xqʼax ri siete tiempos xutzirik, y xumajij chi uqʼatik tzij. *

Ernesto: Tajin kinchʼobʼo, are kʼu ¿jasche kʼo ubʼanik wariʼ rukʼ ri uQʼatbʼal tzij ri Dios y ri junabʼ 1914?

Julio: Bueno, ri profecía kamul xtzʼaqatik. Ri nabʼe xtzʼaqatik are chiʼ ri Nabucodonosor xuya kan uqʼatik tzij. Ri ukabʼ xtzʼaqatik are chiʼ ri Dios xuya kan uqʼatik tzij. Ri ukabʼ are waʼ ri kʼo ubʼanik rukʼ ri uQʼatbʼal tzij ri Dios.

Ernesto: ¿Jasche awetaʼm che kamul xtzʼaqatik?

Julio: Rumal che ri profecía kubʼij jujun jastaq chqe. Daniel 4:17 kubʼij che ri profecía xyaʼik rech ri winaq kketaʼmaj che «ri Dios ri sibʼalaj chikaj kʼo wi ri kʼo ukunem pa kiwiʼ ri ajawinik aj winaq chi areʼ kuyaʼ ri ajawinik jachin che ri kraj kuyaʼ wi». ¿La xawil ri tzij che kubʼij «ri ajawinik aj winaq»?

Ernesto: Jeʼ, chilaʼ kubʼij che «ri sibʼalaj chikaj kʼo wi [...] kʼo ukunem pa kiwiʼ ri ajawinik aj winaq».

Julio: ¿Y la awetaʼm jachin riʼ «ri sibʼalaj chikaj kʼo wi»?

Ernesto: Are ri Dios.

Julio: Jeʼ. Wariʼ kukʼutu che ri profecía xaq xiw ta kchʼaw chrij ri Nabucodonosor. Xuqujeʼ kchʼaw chrij ri «ri ajawinik aj winaq», kraj kubʼij ri uQʼatbʼal tzij ri Dios pa kiwiʼ ri winaq. We kqanikʼoj ri contexto re ri profecía, kqilo che wariʼ are qastzij.

Ernesto: Utz bʼaʼ, chabʼijampeʼ chwe.

RI KUYA UBʼIXIK RI WUJ RECH DANIEL

Julio: Ri wuj rech Daniel are amaqʼel kchʼaw chrij ri uQʼatbʼal tzij ri Dios che kʼo pa uqʼabʼ ri Jesucristo. Are waʼ ri kubʼij Daniel 2:44. ¿La kawaj kasikʼij?

Ernesto: Kubʼij: «Pa taq kʼut ri qʼijol ri keʼajawin taq we ajawinelabʼ riʼ, ri Dios ri kʼo pa ri kaj kujeqebʼaʼ na jun ajawibʼal ri mawi jubʼiqʼ ksachisax ta uwach mawi kʼo jun nim tinamit ktaqan ta chi na puwiʼ, xaneʼ keʼusachisaj na kiwach konojel taq ri nikʼaj ajawibʼal chik, kajeqiʼ kʼu na chbʼe qʼij saq».

Julio: Maltyox. ¿Jas kachomaj, la chrij ri uQʼatbʼal tzij ri Dios kchʼaw wi wajun texto riʼ?

Ernesto: Mmm... Qas ta wetaʼm.

Julio: Ri versículo kubʼij che ri qʼatbʼal tzij «kajeqiʼ kʼu na chbʼe qʼij saq»; kraj kubʼij amaqʼel. ¿La kʼo jun chi qʼatbʼal tzij che ksach ta uwach?

Ernesto: Kʼo ta nijun.

Julio: Kʼo ta nijun. Chqatzukuj chi jun profecía che kchʼaw chrij ri uQʼatbʼal tzij ri Dios. Kʼo pa Daniel 7:​13, 14 chilaʼ kchʼaw chrij jun winaq che are kux na ri qʼatal tzij. Chawilaʼ ri kubʼij: «Xeyaʼ kʼu ri kunem che, ri juluwem xuqujeʼ ri ajawibʼal, xuqujeʼ winaq ke konojel ri nimaʼq taq tinamit xuqujeʼ taq chʼabʼal kepatanin kʼu che. Ri ukunem man kʼo ta ukʼextajik, ri rajawinik mawi jubʼiqʼ ksachisax ta uwach». Ri versículos riʼ, kchʼaw chrij jujun jastaq che xojchʼaw kan chrij nabʼe kanoq.

Ernesto: Jeʼ, are kchʼaw chrij jun qʼatbʼal tzij.

Julio: Are laʼ. Y xaq ta apachike qʼatbʼal tzij. We kawilo chilaʼ kubʼij che kʼo utaqanik pa kiwiʼ konojel ajawibʼal, winaq, tinamit y chʼabʼal. Kraj kubʼij che kuqʼat na tzij puwiʼ ronojel ri uwach Ulew.

Ernesto: Qastzij ri kabʼij, je kubʼij.

Julio: Y chawilaʼ chi jumul ri kubʼij: «Ri ukunem man kʼo ta ukʼextajik, ri rajawinik mawi jubʼiqʼ ksachisax ta uwach». ¿La mat qastzij che wajun versículo riʼ kjunamataj rukʼ Daniel 2:​44?

Ernesto: Jeʼ, junam kubʼij.

Julio: Utz, chqilampeʼ we knaʼtaj chqe ri qilom chik. Ri profecía re ri capítulo 4 rech Daniel kuya ubʼixik chke konojel ri winaq che ri Dios are qʼatal tzij pa kiwiʼ. Wariʼ kukʼutu che ri profecía ktzʼaqat na rukʼ jun winaq che más nim na ubʼanik chuwach ri Nabucodonosor. Xuqujeʼ pa ronojel ri wuj rech Daniel kʼo profecías che kchʼaw chrij wariʼ: are chiʼ ri uQʼatbʼal tzij ri Dios kumajij uqʼatik tzij y che are ri Jesús kkʼamow b’e. Wariʼ kuqʼalajisaj che ri profecía re ri capítulo 4 rech Daniel are kchʼaw chrij ri uqʼatbʼal tzij ri Dios.

Ernesto: Jeʼ, ya xinchʼobʼo. Are kʼu kinchʼobʼ taj ¿jasche kʼo ubʼanik rukʼ ri junabʼ 1914?

KQʼAX SIETE TIEMPOS

Julio: Chojchʼaw chi jumul chrij ri qʼatal tzij Nabucodonosor. Xqetaʼmaj che ri nabʼe mul che xtzʼaqat ri profecía, xubʼij che ri Nabucodonosor are ri cheʼ. Xuya kan uqʼatik tzij are chiʼ xqasax ri cheʼ y xqʼax na siete tiempos. Nabucodonosor xchʼujarik, are kʼu chiʼ xutzirik xumajij chi uqʼatik tzij. Ri ukamul che xtzʼaqat wajun profecía riʼ, ri uQʼatbʼal tzij ri Dios xuya kan uqʼatik tzij, are kʼu xa ta rumal jun itzel jastaq xubʼan ri Dios.

Ernesto: Mmm, qas ta kinchʼobʼo.

Julio: Ojer kanoq, ri qʼatal taq tzij che xekʼojiʼ pa Israel kbʼixik che jetaneʼ pa ri utem ri Jehová xetʼuyiʼ wi. * Wariʼ kraj kubʼij che xkiqʼat tzij pa ri ulugar ri Dios. Are kʼu pa ri tiempo riʼ xkixutuj ri Jehová y ri tinamit xubʼan re. Rumal laʼ, ri Dios xuyaʼo che ri babilonios xkibʼan kʼax chke ri Israelitas pa ri junabʼ 607 antes de Cristo. Pa wajun fecha riʼ xsach kiwach ri qʼatal taq tzij che xkikʼutunisaj ri Jehová pa Jerusalén. Jetaneʼ ri Dios xuya kan uqʼatik tzij. ¿La kachʼobʼo?

Ernesto: Jeʼ, tajin kinchʼobʼo.

Julio: Ri siete tiempos xmajtaj pa ri junabʼ 607 antes de Cristo. Pa wajun tiempo riʼ xuya kan uqʼatik tzij ri Dios. Are chiʼ xkʼis wajun tiempo riʼ, ri Dios xuchaʼ chi jun kʼakʼ qʼatal tzij, are kʼu pa ri kaj xuchaʼ wi. Ri nikʼaj chi profecías che xqasikʼij pa Daniel xuqujeʼ xetzʼaqat pa wajun tiempo riʼ. Ri pregunta are: ¿jampaʼ kkʼis ri siete tiempos? We kqetaʼmaj jampaʼ, kqetaʼmaj riʼ jampaʼ xumaj uqʼatik tzij ri uQʼatbʼal tzij ri Dios.

Ernesto: Pa 1914.

Julio: Jeʼ, are laʼ.

Ernesto: Are kʼu, ¿jasche kabʼij che pa wajun junabʼ riʼ xumaj uqʼatik tzij?

Julio: Bueno, are chiʼ xkʼojiʼ ri Jesús cho ri uwach Ulew, xubʼij che ri siete tiempos kʼa majaʼ na kkʼisik. * Y xubʼij che naj tiempo kuchʼijo. Ri siete tiempos riʼ xmajtajik are chiʼ majaʼ kpe ri Jesús cho ri uwach Ulew y majaʼ kkʼisik chiʼ xtzalij pa ri kaj. Y we knaʼtaj chawe che ri profecías rech Daniel xubʼij che wariʼ kqʼalajinik kʼa pa ri kʼisbʼal taq qʼijol. * Y pa ri siglo XIX, jun jupuq estudiantes rech ri Biblia qas xkinikʼoj wajun profecía riʼ y nikʼaj chik. Nojimal chi nojimal xketaʼmaj che ri siete tiempos kkʼis pa ri junabʼ 1914. Y ri xkʼulmataj pa wajun junabʼ riʼ kukʼutu che ri uQʼatbʼal tzij ri Dios xumajij uqʼatik tzij pa ri kaj y chilaʼ xmajtaj wi ri kʼisbʼal taq qʼij. Y qastzij Ernesto, weneʼ qas ta kachʼobʼ wariʼ.

Ernesto: ¡Jeʼ qastzij! Rajawaxik kinwil chi na jumul rech kinchʼobʼo.

Julio: Ri in, naj tiempo xinbʼano rech qas xinchʼobʼo. Are kʼu weneʼ katutoʼ ri xinbʼij chawe, rech kachʼobʼo che ri oj testigos rech Jehová ronojel ri kqakʼut chrij ri uQʼatbʼal tzij ri Dios pa ri Biblia kqesaj wi.

Ernesto: Jeʼ qastzij. Kinmayo che amaqʼel kikubʼsaj ikʼuʼx chrij ri Biblia.

Julio: Y kwilo che ri at xuqujeʼ kawaj kakubʼsaj akʼuʼx chrij ri Biblia. Junam rukʼ ri kinbʼij chawe, weneʼ qas ta kachʼobʼ ri tajin kinkʼut chawach y weneʼ kʼo apreguntas. Junam rukʼ ri siete tiempos che xmajtaj pa ri junabʼ 607 antes de Cristo y che kʼo ubʼanik rukʼ ri uQʼatbʼal tzij ri Dios. Are kʼu, ¿jasche kqabʼij che xkʼis pa ri junabʼ 1914? *

Ernesto: Jeʼ, are laʼ ri kwaj kwetaʼmaj.

Julio: Ri Biblia kojutoʼo rech kqetaʼmaj jampaʼ tiempo xuchʼij ri siete tiempos. ¿La kawaj we kojtzijon chi chrij pa jun chi qʼij? *

Ernesto: Jeʼ utz. Katweyeʼj.

¿La kawaj kawetaʼmaj chrij jun pregunta che kʼo pa ri Biblia? ¿La kawaj kawetaʼmaj chrij ri kikojonik o ri kkibʼan ri testigos rech Jehová? Utz kattzijon rukʼ jun testigo rech Jehová chrij ri apreguntas chiʼ katusolij chi jumul. Ri e areʼ kkaj katkitoʼo.

^ Ri testigos rech Jehová kkiya etaʼmanik re ri Biblia che tojom taj cho taq kachoch ri winaq.

^ Proverbios 2:3-5.

^ Chawilaʼ ri kʼutunem 9 re ri wuj ¿Jas kukʼut ri Biblia chqawach?, bʼanom kumal ri testigos rech Jehová.

^ Daniel 4:13-17.

^ Daniel 4:20-36.

^ 1 Crónicas 29:23.

^ Pa ri profecía re ri kʼisbʼal taq qʼij, ri Jesús xubʼij che kbʼan na kʼax che Jerusalén kumal ri tinamit, kʼa are chiʼ kkʼis ri kiqʼij «ri man aj judayibʼ taj» o tiempos señalados de las naciones. Jerusalén are xukʼutunisaj ri uQʼatbʼal tzij ri Dios (Lucas 21:24). Rumal laʼ, pa ri utiempo ri Jesús, ri uQʼatbʼal tzij ri Dios tajin ta kuqʼat tzij kʼa xopan na ri kʼisbʼal taq qʼijol.

^ Daniel 12:9.

^ Chawilaʼ ri páginas 217 a 220 re ri wuj ¿Jas kukʼut ri Biblia chqawach?.

^ Pa ri jun chi kʼutunem rech wajun wuj riʼ kchʼaw chrij ri versículos che kuya ubʼixik chrij ri siete tiempos.